00:47.0
Itong pananamantala sa'yo, ilang taon ka na Nene?
00:51.2
Thirteen years old ka na, so seven years na nangyayari.
00:56.2
At sa lahat ng pagkakataon na yun, siya lang, yung pinsan mo lang yung gumawa sa'yo nito?
01:01.0
Okay. Pero it took seven years, no?
01:04.5
Ito ba, so tuloy-tuloy ba yan? Pitong taon na paulit-ulit na nangyayari sa'yo yan, Nene?
01:08.8
Halos taon-taon po.
01:10.5
Taon-taon? Kailan po yung etong eto na lang, neto neto na lang?
01:14.0
Opo, yun last po is noon March 2023 po.
01:18.1
March 2023, so last year. Ilang taon etong pinsan mo na to?
01:25.1
20 plus, so may criminal liability na yan.
01:28.1
Sorry, ha? So at least yun ang kailangan natin i-establish by now.
01:31.4
This is statutory rape, etong nangyayari na ito.
01:34.3
Pero alias Nene, wala ka bang ibang pinagsabihan?
01:40.7
Wala po, kasi nag-keep po talaga ako noon na parang...
01:47.8
Tinakot ka ba niya? Meron ba siyang pagbabanta sa'yo, sa buhay mo o sa pamilya mo?
01:52.2
Meron po. Yun pong time na yun is nasa ospital po si Papa.
01:56.3
Then yung nag-aabiyad po sa Papa ko is yung Mama at Papa niya po.
02:02.5
Then ang naiiwal lang po sa bahay is siya po, ako, tsaka po yung maliit kong kapatid.
02:07.4
Then noon time pong yun, sabi niya po sa akin, ibibili niya ako ng candy.
02:12.0
Tapos pag di po ako pumayag, hindi na po ako papupuntahin doon.
02:16.4
Natakot naman po ako nang kasi six years old pa lang po ako noon.
02:19.5
Hindi ko pa rin po alam yung mga bagay na ganoon din.
02:22.7
May pinanood po siya sa akin yung tinatawag po ngayon na porn.
02:27.5
Na ganoon daw po yung gagawin namin.
02:30.0
Hanggang sa bigla na lang po niya akong binuha sa may kwarto.
02:39.9
Nanay, paano niyo po nalaman itong mga pangyayaring ito?
02:43.2
Anong pong time na yun po kasi, nasa kababalik ko po ng barayin po sa ibang bansa po.
02:50.5
Ngayon po, ayaw niyo po.
02:52.3
Pumasok, matigas yung ulo niya.
02:53.9
Kahit ano pong sinasabi ko sa kanya, hindi po siya nakikinig.
02:57.7
Tapos sabi ko po, ibabalik ko siya sa Batangas.
03:00.3
Doon sa lola niya, sabi ko.
03:02.1
Tapos doon po siya umiyak na umiyak.
03:04.0
Sabi niya, mami, ayaw kong bumalik sa Batangas.
03:07.4
Sabi ko, bakit ayaw mong bumalik doon?
03:09.2
Yung lola mo ang nagpalaki sa iyo, sila yung nagalagas.
03:11.8
Mami, ayaw ko doon sa Batangas.
03:13.6
Sabi ko, gawa po ni Kuya Janjan.
03:16.3
Sabi niya po, ano ka akong ginagawa sa iyo?
03:19.2
Bakit ayaw mong bumalik doon?
03:20.8
Yun nga daw po, mami na po siya na ganoon nga daw po yung ginagawa sa kanya simula nung 6 na taon siya.
03:28.0
Hindi ko po alam dahil 3 years old pa lang po siya.
03:30.4
Malis na po ako ng bansa.
03:32.5
Okay, yung tatay po ba ni Nene, asan po?
03:36.7
Ah, nawala na rin.
03:38.1
So talagang ang kasama lang talaga ni Nene Lumaki ay yung kanyang mga lolo at lola?
03:43.7
Okay, at ganoon na nga yung nangyari.
03:45.7
Itong pinisan na to, pinagsamantalahan po siya.
03:49.1
Na-report na po ba natin ito?
03:50.8
Dito doon sa Women and Children's Desk ng ating kapulisan?
03:54.5
Dahil po nung bumalik po ako nung March, nag-iipon lang po talaga ako ng pamasahe dahil wala naman po ibang tutulong sa amin.
04:01.3
Ito po talaga, dito po talaga ako dumiretsyo.
04:04.4
Kayo po ba, saan na po kayo nakatira ngayon?
04:06.7
Si Nene lalo, saan na po siya nakatira ngayon?
04:08.3
Hindi, hiniuwi ko po sila sa Malanay Quezon po.
04:10.6
Okay, so nahiwalay na natin siya doon sa kanyang pinisan.
04:14.6
At na-confront nyo na ba itong pinisan na to?
04:17.5
Ah, yung pong lola niya, tinawagan ko po, sobrang galit ko po, natawagan ko po yung lola niya.
04:23.8
Tinatanggi din po ng mga lola niya po, yung pong lola din niya po, na wala.
04:27.7
Hindi sila naniniwala?
04:28.7
Hindi po, na wala daw pong nangyayaring ganon.
04:32.2
Tapos po, nag-nalaman na din po nung tatay nung lalaki,
04:36.3
minessage po nila ako na parang, inaano po nila ako na ayusin na lang kung ano daw po yung nangyaring ganon.
04:43.3
Ayoko po ang pumayag, gusto ko po ba kasunod yung...
04:46.4
Magandang hapon po.
04:47.5
Magandang hapon po, dito sa nanay ng ating sospek.
04:50.7
Magandang hapon po.
04:53.1
Ah, ma'am, eto nga po, no, so may akusasyon dyan po sa inyong anak na pinagsamantalahan niya,
05:02.0
hinalay niya ng pitong taon, etong si alias Nene.
05:06.2
Ano pong masasabi nyo doon, nanay, nakausap nyo na po ba ang inyong anak?
05:11.7
Sir, kasutulang po, sadyang hindi po namin...
05:17.5
Ay, ang gawin sa aming pamangkin niyan, lalo na po ng aming anak, kilala ng kanyang nanay, ang ugali ng aming anak, nag-iisang anak po namin niyo, walang bisyo, na hindi hong nabalita na napasamu si Trouble.
05:32.9
Hindi lang po namin matanggap kung bakit pinag-aasasuhan niya ang aming anak.
05:37.8
Ano po yung sabi nung mismong anak ninyo?
05:41.0
Ay, nang nagsabi po sa akin, ang aking diyanan, ay hindi po kami makapanalala...
05:47.5
... yung mawariwala na gagawin sa amin.
05:49.9
At ang kaya po namin pinipilit na umuwi ang nanay ni Nene, ay dahil sa sobrang tigas ng ulo, pagdala,
06:00.3
ay pinipilit po namin umuwi ang kanyang nanay para po siya po mag-discipline na.
06:05.7
Ay sobrang tigas na hong ng ulo ng kanyang anak eh.
06:08.5
Hindi, may nangyari na din po kasi nung 3 years old yung anak ko.
06:11.7
Kung natatandaan nyo, kung natatandaan nyo yung 3 years old si Nene, nung bago ako umalis pa Dubai,
06:17.5
yung umuwi ako galing pagtitinda, galing ako sa palengke, yung kinumpront ako kayo, pati ang kuya na hinuhugasan ko yung ari po nung anak ko dahil po eh dumumuy po hinuhugasan ko po.
06:31.7
May nangyari na po noon pero hindi ko po alam kung kamay po or ari na po yung nangyari po noon.
06:36.8
Wala kang sinasabi sa amin.
06:40.3
Nag-usap kayo noon, no kuya, tsaka si yung kanyang dati, nag-usap kayo noon dahil galit na galit nga ako noon.
06:47.5
Alam ko yun, naging isang anak nyo, alam ko yun, naging isang anak nyo kaya mahal na mahal nyo yan, kaya didepensahan nyo talaga yan pero ako hindi ako papayag, hindi ako papayag sa ginawa nyo sa anak ko.
07:05.3
Nagpapakahirap ako sa ibang bansa para buhay ng anak ko tapos ganyan ang gagawin sa mga anak ko.
07:10.7
Tama po yan at hindi rin po papayag si Sen. Rafi at si Congresswoman Jocelyn Tulfo na hindi mabigyan ng muslim.
07:17.5
Pustisya itong nangyaring ito.
07:19.3
Nanay, pasensya na po ha, pero hindi po naging depensa kailanman ang sasabihin na hindi naman na-involve sa trouble before ang aking anak kaya hindi niya posibleng magawa yan.
07:29.7
In the first place, yari, yung lagi kong sinasabi po ito, yung crime na rape, yung krimen po ng rape, lagi po yung nangyayari in private.
07:38.9
Wala naman pong ginagawa po yan in public.
07:41.3
So talagang itinatago po yung ganyang klase ng krimen.
07:45.2
At dito po, narinig naman po.
07:47.5
At ito po natin mismo sa kay Alyas Nene, yung biktima dito.
07:50.8
And syari, can you confirm syari, kasi pinamedico-legal na po natin itong si Alyas Nene at anong naging resulta syari?
07:59.3
Kahapon lang po sila nagpa-medical sa kamkrami.
08:03.0
Confirm na meron nga nangyaring penetration dito sa inyo pong anak.
08:09.2
So tumutog ma dun sa naging salaysay po nitong si Alyas Nene na siya nga ay pinagsamantalahan.
08:17.5
So in this case, at bilang 24 years old naman na rin, etong respondent, etong suspect natin dito, ay talagang kakasuhan natin syari.
08:33.7
Nasa linya po natin yung head po ng WCPD Lian Municipal Police Station, Batangas, si Police Senior Master Sergeant Sheryl Gemma Capadosa.
08:43.0
Okay. Magandang hapon po, Master Sergeant Gemma Capadosa.
08:47.5
Hello, sir. Magandang araw po sa inyo.
08:50.2
Ayan. Si Sergeant ay from the Police Station po ng Batangas. Doon po nangyari yung panggagahasa, no?
08:57.7
Police Senior Master Sergeant, ilalapit po namin sa inyong tanggapan para maimbestigahan po natin, ha?
09:04.4
Meron po kasing accusation of statutory rape.
09:07.8
Dito sa studio po namin ngayon, isa pong Alyas Nene, 13 years old, inakusa niya yung kanyang pinsa na 24 years old of rape.
09:16.7
And we confirmed na may nangyaring penetration kasi doon sa nangyaring medico legal, ay na-confirm nga po.
09:25.0
So ano po yung mga hakbang na gagawin po natin dito, Master Sergeant?
09:29.0
Bali po, sir. Ang mangyari po, pagdating po yung mag-inakodini sa aming police station,
09:35.2
ay pukunan po namin ng statement po ang bata, and then ipakait po namin ang kaso.
09:40.7
Yes. And ito na nga po, yung statement naman po ng bata dito,
09:46.7
of rape, madami na po naging deklarasyon ng ating Supreme Court, no?
09:50.3
Na kahit yung salaysay lamang ng biktima ay sasapat for purposes of proving the rape.
09:55.8
Okay? Kasi nga, siyari, ang krimen po ng rape ay ginagawa talaga yan ng privado.
10:00.9
Okay? So malamang sa malamang, walang ibang eyewitnesses dyan.
10:04.5
Pero yung bata or yung biktima mismo ang makakapagpatunay kung meron bang nangyari,
10:09.5
and this was confirmed by the medical legal report, at siya ang makakapag-identify kung sino po ang gumawa sa kanya niyan.
10:15.7
So, Master Sergeant, ha? Sige po, kukunan po natin ng statement.
10:21.6
Ito pong si alias Nene, papasamahan po namin siya.
10:25.1
At dito na rin po, kasi i-mention niya na rin yung mga nangyari pa before, sinasabi niya po kanina, nanay, ha?
10:30.4
Okay. At, Sheriff from the MSWD, baka may makakausap din tayo.
10:34.6
Ito po, Attorney, yung MSWD na makakausap po natin,
10:38.0
nasa linya po natin ang head po ng MSWD mula na yung Quezon Province.
10:43.0
Magandang hapon, Sir Gerald.
10:44.2
Sir, ilalapit po namin sa inyo kung ano pa pong pwedeng assistance na maibigay ng ating MSWD sa biktima po natin dito, 13 years old, nakakalungkot.
10:54.6
Okay, nakakalungkot. At sana, hindi man natin maibalik na, sana ma-erase yung mga nangyari sa kanya,
11:01.2
masolusyonan natin, matulungan natin insofar as yung pag-cope up niya dito sa trauma na kanyang naranas.
11:07.8
Ano po pa yung programa natin, Sir Gerald, na pwedeng makatulong kay alias Nene?
11:13.5
po kami na may biktima na naman po ulit
11:15.5
ng incest rate. Kamag-anak po
11:17.4
ang gumawa, kadugo.
11:19.0
Ang lokal na pamahalaan po ng Bayan ng Mulanay
11:21.4
ay may mga nakalatag po na magprograma
11:23.3
at servisyo. Una po dyan ay yung
11:25.3
pinakamithiin natin na maghilong
11:27.0
at yung hustisya. Doon po sa
11:29.3
paghilong, sa ilalim po ang bata
11:31.3
sa psychological assessment,
11:33.5
eto naman po ay libre. Libre po yung
11:35.1
assessment fee, libre po yung
11:36.9
transportation from
11:38.1
Mulanay papunta doon sa assessment place
11:41.3
kasi may partner po tayo yung
11:42.9
child psychologist. Doon po natin may kita
11:45.3
anong naging epekto nung
11:46.6
insidente ng paggagahasa doon sa
11:49.0
buhay ng bata, isip,
11:50.9
emosyonal, pisikal. Doon po tayo
11:53.2
pag lumabas po yung psychological assessment
11:55.2
result, doon yun po yung magiging
11:57.0
basihan ng pagtulong ng aming tanggapan.
11:59.5
Pangalawa po, dahil ang pagsasampan
12:01.2
ng kaso po niyan, ay nasa
12:03.1
Court of Jurisdiction ng Batangas,
12:05.2
tutulungan din po namin sila ng
12:06.7
transportation. Mula sa Mulanay,
12:09.2
papunta po doon sa korte at pabalik,
12:11.4
tuwi pong may sub-tina po ang
12:12.7
korte ng pagdinig ng healing.
12:14.7
Sunod po, kung hinakailangan po at
12:16.8
si ma'am po ay hindi na mag-OFW
12:19.2
at siya ay magpo-focus na
12:21.2
doon sa pagpapagaling,
12:23.0
yung healing nga po ng kanyang anak na
12:24.7
naging biktima po ng paggagahasa,
12:26.9
may livelihood support din pong binibigay
12:28.6
ang tanggapan po ng Bayan ng Mulanay
12:30.2
para po tayo-tay, yung path to healing
12:32.7
po at path to justice ay makamit po
12:34.5
ng ating biktima.
12:36.2
Ayan ma'am, narinig po natin ha
12:38.6
yung buong programa po ng MSWD.
12:41.1
Sir Gerald, napakadami nyo po nasabi
12:42.7
ang programa. Sana po na maibigay
12:44.6
po natin lahat dito kay Nene at sa kanyang
12:46.6
pamilya para naman ma-cope up
12:48.6
nila etong nangyaring
12:49.9
nakakalungkot na karanasan.
12:53.0
Maraming salamat, Sir Gerald
12:54.6
at kay Senior Master Sergeant Capadoza.
12:57.3
Ma'am, ganito po ha,
12:58.6
may mga katanungan lang din dito sa ating
13:00.8
mga viewers ngayon.
13:03.5
Una sa lahat, kasi nangyari po ito
13:05.2
seven years ago, nung six years old,
13:07.8
etong si alias Nene.
13:08.9
So ang tanong po nila, pwede pa po ba
13:11.0
natin i-file yung
13:12.7
kaso ng statutory rape dito po sa inyong
13:14.9
para po kay Nene?
13:16.9
Ang sagot po dyan ay oo.
13:18.9
Yung tinatawag na prescriptive
13:21.0
period o yung panahon
13:22.9
na binigay sa inyo ng batas
13:24.6
para i-file yung kaso,
13:27.0
dahil nga po statutory rape yan,
13:28.8
capital offense, yung
13:30.7
i-impose dyan, 20 years.
13:34.7
prescriptive period po nyan.
13:37.2
At bukod pa po dyan,
13:39.1
dahil ang sabi naman ni alias Nene
13:42.7
taon na nangyayari po.
13:44.7
Nakakalungkot, nakakalungkot na nangyari po
13:46.7
kay alias Nene ito.
13:48.3
Per count po yan.
13:50.4
So kung ilang beses po ginawa kay Nene
13:53.0
ay separate na krimen po yun.
13:56.8
pitong taon na ginawa sa kanya yun,
13:58.7
taon-taon, once every year,
14:00.6
pitong kaso po ng rape
14:02.5
ang pwede natin i-file dyan sa kanyang pinsan.
14:05.0
At lahat po yan ay hindi nag-pre-prescribe
14:06.8
kasi mahaba po yan. 20 years po yan.
14:12.8
at si Congresswoman Jocelyn Tulfo
14:14.4
ay hindi papayag na walang mapapanagot
14:16.3
dito sa pangyayaring ito.
14:18.6
Kapamilya nyo man yan, or kahit sino pa man yan,
14:21.4
kung ginawa nila ito,
14:23.2
ay kailangan nilang pagdusahan.
14:25.1
So, ma'am, nai-coordinate na po natin kanina
14:27.3
sa kapulisan, magbibigay po ng statement
14:29.2
itong si Nene para
14:31.0
kumpleto po yung ating ebidensya bago po natin
14:33.3
may sampay yung reklamo.
14:37.1
kakausapin po namin kayo sa kabilang studio.
14:39.8
Salamat po at maraming salamat.
14:41.0
Salamat po, Sir Gerald D. Maano,
14:42.7
ang ating head po ng MSWD
14:45.0
sa Mulanay, Quezon Province.
14:46.4
Ganyan din po kay Master Sergeant Cheryl Capadosa,
14:49.5
ang head po ng WCP Diliyan,
14:51.0
Municipal Police Station, Batangas.
