14 Senyales na Posible Humaba ang Buhay Mo (Signs of a Healthy Body). - By Doc Willie Ong
00:50.5
So sign yan ng long life.
00:53.0
Number 2, good posture.
00:55.7
Pag nakita mo isang pasyente, isang tao, maganda posture niya.
00:59.6
Nakatayo siya, maayos siya yung likod niya.
01:02.3
Ibig sabihin, wala pa siyang back pain.
01:05.9
Nakakalakad pa siya. May balance pa siya.
01:08.9
Pero pag nakita natin na yung posture niya, yung nakakuba na, di ba?
01:13.3
Pag sobra ng kuba, lalo na pa ng kakaedad, ibig sabihin, may problema na sa spine.
01:20.0
Bukod sa may problema sa spine, pagkuba na, pati yung baga.
01:24.6
Pagkuba kasi yung baga na lumiliit.
01:27.3
So mas konting oxygen pumapasok.
01:30.4
So more lung problem, more muscle problem.
01:33.9
So good posture, sign ng malakas, healthy, at hopefully long life.
01:40.7
Number 3, ito importante.
01:42.8
Ito tinitingnan ng doktor.
01:44.6
Healthy looking skin.
01:47.1
Muka, kulay, kamay, kulay, dila, kulay.
01:50.6
Di ba makita mo naman, di ba?
01:52.4
Yung taong very pink, maganda kulay.
01:55.3
Ibig sabihin, may nutrisyon.
01:59.6
Maganda circulation ng dugo, may oxygen sa katawan, may tubig, hydrated, may nutrisyon siya.
02:07.9
Pink ang kulay. Buhay na buhay.
02:09.9
Pero pag may sakit, nakita nyo naman yung mga may sakit, maputla.
02:14.0
Maputla, anemic, o yung iba medyo kulang sa dugo, o yung iba medyo madilaw-dilaw, madilaw-dilaw, jaundice.
02:24.4
O yung mga may kidney failure, medyo parang gray.
02:27.8
Medyo gray yung muka.
02:29.6
So nakita nyo, healthy looking skin, nakikita kung healthy o hindi.
02:35.1
Kasi nagre-reflect din sa balat natin.
02:38.0
Number four sign.
02:39.5
Ito kasi yung mga senyales na ito po, maayos natin eh.
02:43.1
Di ba yung grip strength, ayusin.
02:45.9
Healthy looking skin.
02:47.0
Siyempre sa kinakain dapat.
02:48.8
Mas makulay ang kinakain, parang magkakulay din tayo.
02:51.5
So tips rin ito, pampahaba ng buhay.
02:54.2
Number four sign na healthy pa at possibly humaba ang buhay.
02:59.6
Regular exercise.
03:01.2
Laging nag-exercise.
03:03.7
Gano'ng karaming exercise?
03:06.7
Five times in a week, Monday to Friday, limang araw sa isang linggo.
03:11.4
Kung kaya mo, 30 minutes to one hour walking.
03:15.4
Breeze walking, mas maganda.
03:17.0
May konting akyat-baba, mas maganda.
03:19.7
So kung kayang pa mag-walk, mas bawas sa mga sakit.
03:23.9
Mas bawas sa arthritis, mas bawas sa manas.
03:27.0
At pag naglalakad, maganda circulation.
03:30.1
Number five, ito baka hindi nyo alam.
03:33.6
Healthy teeth and gums.
03:36.5
Pag yung ipin natin at yung gums natin, hindi konti lang ang bungi, may ipin pa.
03:42.9
Yung gums, walang bad breath, walang gingivitis, nagde-dentist, nagtututbrush, nagpo-floss.
03:50.2
Pag healthy ang gums, actually may pag-aaral, plus three years ang haba sa buhay.
03:56.9
Dagdag three years.
03:58.6
Ang good oral health.
03:59.6
Mas less nagkakaroon ng sakit sa puso, less stroke, at mas nakakakain ka.
04:06.0
Kaya nga, pag may edad, tinitignan yung dami ng ipin.
04:09.7
Kasi pag konti na lang ipin, paano sila nunguya?
04:12.8
Paano sila kakain ng mga sustansya?
04:14.5
Di puro liquid na lang ang kakainin.
04:17.5
Number six, ito napakahalaga.
04:19.8
Sign of long life and medyo strong social connections.
04:25.1
Ibig sabihin, maraming kaibigan.
04:29.6
May mga kaibigan, okay sa pamilya, hindi kaaway, hindi mainitin ulo.
04:36.4
Siyempre, marami kang support.
04:38.5
So, overall well-being din yan na marami kang kaibigan.
04:42.5
Kasi pag wala kang kaibigan, mag-isa ka, madidepress yan, mabubugnot yan.
04:48.5
Kung may emergency, walang sasama sa'yo.
04:51.9
Number seven sign ng healthy ka ay optimistic ka at positive outlook.
04:59.6
Okay, mas positibo pananaw mo, mayroong personality yan.
05:03.2
May personality, laging nega, laging malungkot, laging iniisip, malala na sila, na matanda na sila.
05:10.8
Mayroong personality, masayahin, very optimistic, tawag dito, resilient mindset.
05:17.2
Mas resilient, mas matibay, mas mahaba buhay.
05:20.9
Parang sasabihin mo, gusto ko makita yung apo ko, mag-asawa, mag-graduate, diba?
05:27.2
Actually, kahit sa cancer patients, nakikita nila.
05:29.6
Ito yung mga cancer patients, basta very positive, malakas ang loob, e ano pa rin talaga, mas sumahaba buhay.
05:37.9
Number eight, dapat healthy weight, tama ang timbang.
05:46.1
Kasi pag masyado kayong overweight, alam nyo naman, diba?
05:49.9
Pag masyadong overweight, mas maraming sakit nakukuha tayo.
05:54.8
Pag masyado tayong overweight.
05:57.0
So, dapat hindi mataba at hindi rin sobra pa yan.
06:01.7
Number nine, dapat maganda ang tulog.
06:04.9
Pag ang tulog mo maayos, maganda blood pressure, maganda heart rate, maganda blood sugar, less chronic disease kung maganda tulog mo.
06:15.3
Kasi mahaba tulog, dyan nagihilom yung mga sakit sa katawan.
06:19.1
Number ten, okay ang blood pressure mo, okay ang blood sugar mo, diba?
06:24.8
Pwedeng may gamot.
06:27.0
May gamot, okay lang yan, basta stable blood pressure, stable blood sugar, long, longer life yan.
06:32.9
Kung kailangan ng maintenance, uminom.
06:35.0
Number eleven, ito medyo mahirap to.
06:38.4
Lower resting heart rate.
06:40.9
Ako nga, mabilis na rin heart rate ko kasi nagkakaedan na.
06:44.4
Pag bata pa tayo, heart rate natin mga 70 beats per minute.
06:48.9
Pag tumatanda, abot ng 80, 90, 100.
06:51.7
Kung may sakit, may heart failure, mas 90, 100, 110 pa.
06:57.0
So, mas mababa heart rate mo, mga 60 to 80, mas maganda.
07:02.0
Ibig sabihin, mas condition yung puso.
07:04.3
Pero pag bumibilis na yung tibok ng puso mo, 90 na, pataas na, hindi na ganun ka fit.
07:10.5
Actually, may gamot pang pabagal ng heart rate.
07:13.2
Mga metoprolol, atenolol, nakakatulong din naman.
07:17.4
So, more exercise, more fit ka, mas bababa yung resting heart rate mo.
07:22.9
Number twelve sign ng long life ay good balance.
07:27.0
Good balance, good mobility, napakahalaga.
07:32.0
Kung maganda balanse mo, maganda rin yung mga muscle mo.
07:36.1
Number thirteen out of fourteen.
07:38.5
Number thirteen is healthy cholesterol.
07:41.1
Tapos hindi mataas ang cholesterol.
07:42.8
Ibig sabihin, ang diet mo, marami kang kumain ng gulay, marami kang kumain ng prutas,
07:48.7
hindi masyado oily ang diet mo.
07:51.4
Sign of long life yan.
07:53.4
And number fourteen, ito, mahirap gawin.
07:56.1
Kaya mo i-handle ang stress.
07:59.5
Maganda mental health status mo.
08:02.1
Hindi ka depressed.
08:03.7
Maganda outlook mo.
08:07.4
Ina-accept mo ang ibang tao.
08:10.5
Acceptance and tolerance kahit sa kaaway, katunggali.
08:15.2
Dapat open lang tayo.
08:16.5
Kasi kung masyado mainit ang ulo, masisira yung mental health natin.
08:22.0
Yung iba nga, may mga bipolar na sakit.
08:24.1
Actually, may bagong sakit pa.
08:25.4
Mayroon pa ang tripe.
08:27.3
Tri-polar yung mainit ulo.
08:29.7
Tapos mas malungkot, masaya, magulo.
08:32.3
And syempre, final tips, kailangan magpa-check up din tayo sa doktor.
08:36.0
Yung mga regular check up, pag-check ng sintomas, malaking tulong din yan para humaba ang buhay.
08:41.8
Saan po nakatulong ito?
08:43.6
Fourteen tips para maging mas maayos, mas healthy ang ating katawan.
