Maagang Sintomas ng Menopause sa Babae. - By Doc Liza Ramoso-Ong
00:28.4
Kaya, mararamdaman mo na may warning signs, merong senyales o sintomas.
00:34.2
Number one, napakainit, hot flashes.
00:38.4
Yung mga katabi mo nagiginaw sa aircon.
00:41.1
Pero ikaw, bigla kang magpapawis.
00:43.5
Lalo na kapag natutulog sa gabi.
00:46.0
Magtataka ka, bakit yung mga kasama mo nakakumot lahat?
00:49.7
Tapos, ikaw, butil-butil yung pawis.
00:52.1
Gusto mo nga, bukas na bukas lahat ng aircon, electric fan, pati bintana.
00:56.8
Nararamdaman niya ng ating malapit ng mag-menopause.
01:02.5
Breast tenderness o makirot dun sa may dibdib ninyo.
01:06.5
Nagtataka kayo, parang lagi kayong may menses, masakit dun sa inyong dibdib o dun sa inyong breast.
01:13.7
Yan po ay senyales din ng pagbabago-bago ng hormones.
01:18.8
Dati, di ba masakit ang puso nyo, kada regla ninyo.
01:23.0
Aba, bakit kung kailan mas uniidad ka?
01:26.0
Mas sumasakit pa yung puso nyo.
01:28.6
So, magtataka ka.
01:30.4
Ah, senyales din ito na maaari tayong malapit ng mag-menopause.
01:37.6
Nawawala na ng gana sa pagtatalik.
01:40.8
So, magtataka ka, bakit parang hindi ka na na-excite?
01:45.3
Nawawala yung tiyatawag nating desire o yung gustong makipagtalik.
01:49.8
So, ito kailangan gawa natin ng paraan para hindi naman magtaka si mister.
01:56.4
So, kahit kumain muna kayo sa labas, yung mood ng inyong kwarto,
02:03.6
i-prepare nyo na para medyo ma-enhance naman yung inyong sex drive
02:09.5
para hindi naman magtaka o mawalan din ang gana si mister sa inyo.
02:16.5
Fatig, napaka mapagurin mo.
02:19.0
Konting trabaho lang, napapagod ka na agad.
02:22.3
Kailangan mo nang magpahinga.
02:24.4
Parang hindi ka nakapagpahinga.
02:26.0
O hindi ka nakatulog dun sa buong gabi.
02:29.0
So, mabilis kang mapagod mentally, physically, pati yung katawan mo, pati yung pag-iisip mo.
02:38.2
Ito ang very common.
02:40.0
Naglolo ko na ang pagdating ng iyong regla.
02:42.5
Kaya dito importante yung paggawa ng kalendaryo.
02:46.4
So, tuwing magre-regla ka, gumawa ka na ng kalendar,
02:49.5
i-ex-mo na kung kailan ka nagme-menses.
02:54.0
Para pagpunta mo sa doktor,
02:56.0
ipe-present mo yung iyong mga menstruation days.
03:00.6
Kasi pag wala kang lista, hindi mo maaalala yan.
03:04.3
Mapapansin mo, bakit palayo ng palayo?
03:07.2
Minsan, 60 days bago dumating yung iyong menses,
03:11.0
umaabot pa nga ng 90 o 120 days.
03:14.6
So, palayo na ng palayo ang iyong pag-regla.
03:21.2
Maaring malayo o umikle.
03:22.8
So, irregular na.
03:24.6
Hindi na dumadating.
03:26.3
Mapapansin nyo yan.
03:28.9
Tapos, dun sa maselang bahagi ng babae,
03:33.4
dun sa may puwerta,
03:35.0
napakakati, napakatuyo.
03:37.4
Kasi kapag very dry ang balat,
03:40.1
doon sa lugar na yun,
03:41.7
hanggang dun sa kwitan,
03:44.0
mangangati ang ating balat.
03:47.0
So, dyan mo kailangan ng mas maraming lotion.
03:49.4
At saka, pag may konta kay mister,
03:52.3
kailangan mo ng KY Jelly.
03:56.0
Doon sa inyong mga botika.
03:58.0
At tanungin lamang yung mga pharmacist natin sa mga botika.
04:02.0
So, marami pong nabibilin mga ginagamit sa pagtatalik.
04:07.0
Ang example po nito, KY Jelly.
04:10.0
At marami pa pong ibang brands na pwedeng ibigay sa inyo.
04:13.0
Sabihin nyo lang.
04:14.0
Kasi nga, bumababa na yung hormone na estrogen.
04:18.0
Kaya yung balat natin, mas natutuyo na.
04:23.0
Mapapansin mo rin, bakit kapag bumahing,
04:27.0
parang may nagli-leak na ihi doon sa iyong puwerta.
04:32.0
So, mabahing ka lang,
04:37.0
parang nababasa yung iyong underwear o iyong panty.
04:41.0
Part yun, maaaring hindi naman lumala, pero
04:44.0
lagi nang nandon.
04:45.0
So, urine leakage ang tawag doon.
04:48.0
Kapag tayo ay bumahing, umubo,
04:51.0
mapapansin nyo yan, o nagbuhat.
04:54.0
Tapos, nagmamadali na kayo mag-CR.
04:56.0
Parang dati, kayo nyo magpigil ng matagal.
04:59.0
Pero ngayon, kailangan iihi na kayo agad.
05:04.0
Kailangan punta na agad doon sa banyo.
05:08.0
Doon nakakatulong yung mga Kegels exercises.
05:12.0
At saka yung kailangan nyo nang pumunta.
05:15.0
So, isearch nyo lang po.
05:17.0
Pigilan, pag nakaupo kayo.
05:20.0
1, 2, 3, 4, 5, 6.
05:23.0
Pigil doon sa may gawing puwerta.
05:26.0
So, gawin nyo po ito.
05:29.0
Kapag wala kayong ginagawa.
05:31.0
Halimbawa, nasa computer kayo,
05:33.0
or traffic, nasa kotse kayo.
05:35.0
So, anytime, pwede kayong mag-Kegels exercises.
05:40.0
Mas mabilis uminit ang inyong ulo.
05:43.0
Parang dati, kung pasensyoso kayo.
05:46.0
Ngayon, parang maikli na lang ang inyong pasensya.
05:50.0
Maaaring kasi nga, napapagod kayo.
05:53.0
Mas emotional kayo.
05:55.0
Bukod sa mabilis kayo magalit.
05:57.0
Mas mabilis din kayong umiyak.
05:59.0
At mabilis din mawala ng pasensya.
06:03.0
Kaya mga mister, huwag kayong magtataka.
06:06.0
At yung mga anak.
06:07.0
Kung bakit mas lagi nagagalit ang inyong mga nanay.
06:11.0
Kaya nga, di ba sinasabing,
06:13.0
Ako, kasi magme-menopause na yan.
06:15.0
Pero, huwag naman nating lalahatin.
06:17.0
Maaaring may nararamdaman ang inyong nanay.
06:20.0
Kaya, mainit ang ulo niya.
06:23.0
Mahirap din siyang matulog.
06:26.0
Ito, kailangan mo i-prepare yung iyong kwarto.
06:31.0
Mas hindi maingay.
06:35.0
Parehong oras ng pagtulog.
06:37.0
Kasi, marami talagang rumireklamo na hindi sila makatulog sa gabi.
06:43.0
Pero, hindi naman lahat.
06:44.0
Pero, maraming nakakaramdam yan.
06:48.0
Sasabing nyo, aba, bakit mas tumataba ako?
06:51.0
E pareho lang naman.
06:54.0
So, mapapansin nyo rin, mas bibigat kayo.
06:56.0
Or, may magsasabi, baka mas tumataba kayo.
07:00.0
Itong irregular periods, sign na nga ba ito?
07:05.0
Na papahinto na ang inyong menses.
07:08.0
Pero, merong mga, kailangan kayong bantayan.
07:13.0
Siyempre, dumadating pa rin naman kahit layo-layo ang inyong pagregla.
07:19.0
Mas dumami ba ang inyong regla?
07:21.0
Minsan, buo-buo na.
07:25.0
Humaba ba ang inyong regla?
07:28.0
Sabihin, kung dati kayong 3 days, naging 5 days na or 7 days.
07:33.0
Tapos, mas dumami pa.
07:35.0
Sabihin, pag nagre-regla kayo, bakit buo-buo?
07:38.0
O kaya naman, kailangan nyo nang gumamit ng lampins pag kayo ay nagre-regla.
07:43.0
E dati, 1 or 2 pads a day lang kayo.
07:49.0
So, kapag naramdaman nyo po itong lahat ng sinasabi ko,
07:53.0
kailangan pumunta na tayo sa ating OBGYN.
07:57.0
Tapos, sa pagitan ng inyong dalawang regla, nag-spotting kayo.
08:02.0
Or, nag-spotting kayo pagkatapos magtalik.
08:06.0
Tapos, dumalas na ang inyo.
08:09.0
Diba dapat nga, kung magme-menopause, papalayo.
08:12.0
Mas mahahaba yung pagitan.
08:14.0
Bakit dito, ang pagregla nyo, mas dumadalas?
08:17.0
So, dito kailangan, kumonsulta na tayo sa ating OBGYN.
08:23.0
Maganda din, ako talaga, maipapayo ko sa inyo.
08:27.0
Kapag naramdaman nyo, yung labing dalawang sintomas na sinabi ko,
08:32.0
maganda po, pumunta kayo sa inyong OBGYN.
08:35.0
Kasi malaki, marami siyang maituturo para maibsan ang nararamdaman ninyo.
08:41.0
Meron din, maaari siyang maghingi ng testing, blood test.
08:46.0
Titignan yung hormones ninyo.
08:48.0
Magpapa-ultrasound.
08:49.0
Magpapa-mammogram.
08:51.0
Maganda rin ito talaga, ng check-up.
08:53.0
At syempre, bukod pa dun sa inyong pap smear,
08:56.0
kaya kailangan, pumunta tayo sa ating OBGYN.
09:00.0
Hindi po, arkit papahinto na ang inyong regla, hindi na kayo magpapakita sa inyong doktor.
09:05.0
Ang tanong, pwede ba akong babuntis pa kapag malapit ang mag-menopause?
09:11.0
Hanggat dumadating po ang regla ng isang babae,
09:14.0
pwede pa siyang magbuntis.
09:17.0
Kaya kailangan, may form of contraception pa rin ang mag-asawa.
09:22.0
Kasi hindi nyo masasabi kung mabubuntis o hindi pa.
09:26.0
Okay lang kung talagang gusto nyo pang mag-anak,
09:29.0
pero pag hindi na, kailangan, meron tayong isang form ng family planning.
09:36.0
Kailangan alagaan ng babae ang kanyang sarili kapag mag-menopause.
09:43.0
Pag pinaghahandaan niyan, pinaprepare yung room.
09:46.0
Sabi ko nga, kailangan, same time ang tulog, same time ang gising.
09:51.0
Yung Kegels exercises para walang problema pagdating sa pag-ihi.
09:56.0
Kailangan nyo rin mag-ehersisyo.
09:58.0
Siyempre, para lumakas yung buto at para hindi tayo tumaba or bumigat.
10:03.0
Kasi mahirap pag nag-weight gain tayo.
10:07.0
Regular check-up.
10:09.0
Kahit tayo po ay perimenopause, yung malapit ang mag-menopause.
10:12.0
O nag-menopause na maganda, pumupunta pa rin tayo sa ating OBGYN.
10:18.0
Tapos dito, yung pagkain ninyo.
10:21.0
Mas piliin nyo na po yung mga healthy na pagkain.
10:27.0
Prutas, gulay, makakatulong sa inyo para iwas cancer.
10:31.0
At para sa health din ng isang babae.
10:35.0
So napaka-importante po ang visit sa inyong OBGYN.
10:40.0
Kasi marami siyang maitutulong at maipapayas sa inyo.
