01:57.5
Doon po mismo isinagawa ang multilateral maritime cooperation activity ng apat na bansa.
02:06.1
Ang US, ang Japan, ang Australia, at saka ang Pilipinas. US, Japan, Australia, at Pilipinas.
02:18.4
Yan po ang apat na bansa na sumali. Kaya nakikita nyo po dyan sa picture.
02:23.5
O yan po, bandila ng Amerika, ng Japan, ng Australia, at ng Pilipinas.
02:31.9
Yung barkong nasa unahan na nakikita natin, Pilipinas yun. Nakasunod sa Pilipinas yung flag ng Australia.
02:39.8
Yung barko ng Australia. At yung barko rin ng Japan. Nasa likuran yung barko ng US.
02:46.0
So ganito dapat ang ginagawa talaga ng Pilipinas. Multilateral.
02:51.4
Yan yung ginagawa.
02:53.5
Ano yan? O ngayon ang tanong. O diba maraming barko doon ng China?
02:59.0
Yung Chinese Navy nandun, Chinese Coast Guard, Chinese Militia Vessel. So anong nagawa nila? Wala, diba?
03:07.4
O, ang kaya lang naman gawa ng China ng mga harassment, yung ating mga barko, yung sa Pilipinas, kasi tayo maliit na bansa, kaya niyang i-bully.
03:17.3
O pagkasama na natin yung ibang mga bansa, tulad yan, kasama na ng United States, kasama na ang Australia.
03:23.5
Ang Japan. Wala nang nagawa ang China.
03:26.9
At saka mga barkong pang ano yan, ha? Mga barkong pang digma yan. Destroyer, ano?
03:33.1
Yung ating barkong pang gera ng Philippine Navy, BRP Antonio Luna. O yan, ginamit na natin dyan.
03:40.5
O kaya mga kabunyog, successful yung sinagawa na yan na maritime activity ka.
03:46.5
Kaya tama pong ganito ang ginagawa natin. Tama po yan.
03:53.5
Alam nyo mga kabunyog, ang dagat natin, ano, ipaliwanag ko lang.
03:57.3
Ang dagat natin, yung sakop talaga ng, yung ating, may jurisdiction talaga tayo, ha?
04:05.2
May jurisdiction tayo, ang tawag po doon, territorial sea.
04:09.7
Territorial sea, ano?
04:13.4
Ngayon, yung territorial sea, yan yung bahagi ng dagat natin na talagang malapit pa sa ating pangpang.
04:20.7
Yung, yung, ah...
04:25.0
200 nautical miles ng layo?
04:27.0
Yung 200 nautical miles ng layo, ang tawag na po dyan, hindi na territorial sea.
04:32.3
Yan po ang tawag na natin dyan, exclusive economic zone.
04:36.1
Wala tayong political jurisdiction dyan, pero may economic jurisdiction tayo.
04:41.9
Kumbaga, mayroon tayong sovereign rights.
04:44.0
Ibig sabihin, tayo yung may karapatang manginabang sa mga yaman dyan.
04:48.3
Sovereign rights po ang tawag yan.
04:50.2
Economic rights natin.
04:54.5
O, yung pakinabang, yung yaman dyan, yung mga pangisdaan dyan, yung enerhiya dyan,
05:00.2
tayo ang may karapatan dyan sa exclusive economic zone.
05:03.9
Ngayon, isinagawa yung maritime activity ng apat na bansa, dun mismo sa lampas na sa ating territorial sea.
05:14.1
Ibig sabihin, bahagi na ng exclusive economic zone.
05:17.5
Ay, di ba yan yung kiniklaim ng China?
05:19.7
Yung ating exclusive economic zone?
05:21.4
O, ngayon, hindi nila na...
05:23.0
Wala silang nagawa.
05:24.6
Walang nagawa yung China.
05:31.1
Ngayon, walang nagawa ang China.
05:33.4
O, ikaw ba naman?
05:35.0
Apat na bansa ang nandun.
05:37.1
Kasama ang US, Japan, Australia, Pilipinas, at mga barkong pandigma yun.
05:43.3
Pag inatake nila yung barkong pandigma na yun, talagang, na ano na yan, gera na yan.
05:48.3
Ang gustong mangyari ng China.
05:51.1
Kaya ang malinaw po dyan,
05:53.0
pa, pinatunayan natin,
05:54.8
ang kaya lang naman talagang i-bully, i-harass,
05:57.8
ha, bumbahin ang kanyo ng tubig ng China, yung ating barko.
06:01.9
At yung mga barko pa natin, na, ano, hindi naman pang-gera.
06:07.6
Anyway, panuorin nyo muna mga kabunyog ang balita.
06:12.8
Malakas na pwersa at pagkakaisa ang ipinakita ng Pilipinas, Australia, Japan, at Amerika
06:18.0
sa maritime cooperative activity sa West Philippine Sea.
06:23.0
Tinag ang China at sinabayan niya ng sarili nilang combat patrol exercise.
06:28.1
Nasa front line ng balitang yan, si Brian Castillo.
06:33.5
Ibang level ng pagsasanay ang natunghayan sa multilateral maritime cooperative activity
06:38.8
sa West Philippine Sea nitong weekend.
06:43.0
Naglayag ang missile frigate na BRP Antonio Luna
06:45.6
at patrol ship na BRP Valentin Diaz ng Pilipinas.
06:49.9
Kasama niya lang USS Mobile ng Amerika.
06:53.0
HMAS Waramunga ng Australia.
06:55.6
At ang JS Akebono ng Japan.
06:58.7
Sinubok ng apat na bansa ang tibay ng ating koordinasyon sa pagmaneobran ng mga barko sakaling magkagulo.
07:06.0
Pati ang mga submarine sa dagat na dadetect ng helicopter ng Philippine Navy.
07:11.1
O yan, nakita nyo mga kabunyog mga kababayan.
07:15.0
Yan yung maganda.
07:17.1
Ang Pilipinas sumama sa mga multilateral na mga exercises tulad niya.
07:23.0
At sa April 11, magkakaroon ng trilateral summit sa Washington D.C.
07:29.1
Ang Japan, ang Philippines at ang U.S.
07:31.4
Naguusap doon sa U.S. sa Washington D.C.
07:35.9
Yan yung mga deterrent sa China.
07:39.2
Kasi ang China mayabang lang naman yan pag tayo lang yung inaatake nila eh.
07:44.7
Pero pag nakikita na ng China, maraming bansa ito.
07:48.4
Kasama pala ang Japan, kasama ang U.S., kasama ang Australia.
07:53.0
Sumama pa dyan ang India, sumama pa ang South Korea.
07:56.9
O, matindi na yan.
07:58.7
O, yan ang pang deter.
08:00.7
Ibig sabihin, yan ang pang pigil sa China.
08:03.7
O, yan po mga kabunyog.
08:05.9
May ragsuggest, bakit hindi kasama ang ASEAN countries?
08:09.9
Alam nyo mga kabunyog, yan ang problema sa ASEAN.
08:12.8
Ang ASEAN kasi, may mga bansa na medyo malapit sa China.
08:16.4
Halimbawa, yung Association of Southeast Asian Nations,
08:19.9
maraming may mga bansa na malapit sa China.
08:22.2
Mga diktador kasi ang nakaupo doon eh.
08:24.7
Halimbawa, sa Cambodia, si Hansen.
08:27.7
O, si Hansen, diktador yan.
08:29.4
Kumbaga, kung sa atin, Duterte.
08:31.6
O, kahit anak niya na yung nandun ngayon, humahawak ng gobyerno doon,
08:35.4
hawak pa rin ang China yun.
08:37.0
Maraming mga proyekto doon, hawak ng China sa Cambodia.
08:41.7
Ganun din ang Laos.
08:43.4
O, kaya yung Laos, yung Cambodia, hindi yun maka-distant, makaano sa China eh.
08:49.7
O, yan ang problema.
08:51.5
O, kaya yung Laos, yung Cambodia, hindi yun maka-distant, makaano sa China eh.
08:51.5
O, yan ang problema.
08:51.9
Kahit nga ang Indonesia, naninimbang din eh.
08:54.1
Ganun din ang Vietnam, naninimbang din.
08:55.9
Ganun din ang Malaysia.
08:58.1
Kaya, medyo, medyo mahirap yung ASEAN, yung Association of Southeast Asian Nations.
09:05.0
Pero, siyempre, karamihan pa rin ang mga bansa sa ASEAN, naninindigan pa rin yan sa, ano,
09:11.1
sa International Rules-Based Order.
09:14.3
Kaya lang, ayaw kasi nilang ma-offend yung China.
09:16.8
O, katulad ng Laos, ng Cambodia, ng Myanmar.
09:21.0
Yung mga bansa na yan, naninimbang sa China.
09:25.1
Kasi maraming, marami, yung mga leader kasi doon, halimbawa sa Myanmar, military hunta yan eh.
09:30.9
O, tapos yung Cambodia, si Hansen.
09:33.9
Kaya, hindi magkaroon ng unified stand ang ASEAN eh.
09:37.8
Kumbaga, silensyo ang ASEAN sa mga ganyan.
09:40.3
Magamat, ayaw din ang mga ASEAN countries ang ginagawa ng China.
09:44.4
Pero, yun nga, maraming binabalansi o tinitimbang.
09:55.6
walang tinitimbang yan pagdating sa China.
09:58.7
Kaya, malinaw ang paninindigan ng Australia,
10:03.9
pagdating sa issue ng South China Sea.
10:09.7
ngayon, anong nagawa ng China nang nagkaroon ng drill doon?
10:14.4
Walang nagawa ang China.
10:15.9
Nagsagawa rin, kunwari, ng kanilang combat, ano rin daw,
10:23.2
Sa gitna ng pagsasanay, may napansing nakamasid sa dikalayuan.
10:28.0
Yan ang dalawang barkong pandigma ng China,
10:30.2
ang PLA Navy 792 na spy ship
10:33.0
at destroyer ship na PLA Navy 162.
10:36.5
Wala naman pong ginawa itong mga Navy ships na ito
10:39.3
para i-block or hadlangan yung ginagawa nating mga exercises.
10:45.9
Mga six nautical miles away.
10:47.9
Medyo medyo malayo rin yung,
10:50.0
yung distansya nila.
10:52.0
Ang military exercises ng Pilipinas,
10:54.4
Amerika, Japan, at Australia,
10:56.5
talapatan din ang China
10:57.4
ng solo nilang combat patrol sa South China Sea.
11:01.3
Tila nagparinig pa ang China
11:02.8
at sinabing kontrolado nila ang rehyon
11:04.9
kahit may mga aktividad na gumagambala rito.
11:10.9
para, kunwari, ipakitang
11:12.8
kontrolado pa rin nila ang South China Sea.
11:16.6
O, kunwari, ano yan,
11:18.5
ah, nagsagawa rin,
11:19.8
nagsagawa rin ang sarili nilang maritime patrol exercise.
11:24.3
Hindi naman sila makalapit doon sa mga barko ng US, Japan, Australia, at Pilipinas, eh.
11:31.6
Yan, mga kabunyogo.
11:32.6
Anong masasabi ngayon nila, Roke?
11:34.8
O, anong masasabi ni Roke?
11:36.3
Si Roke, ano yan, eh.
11:37.8
Laging sinasabi ni Roke,
11:40.4
Hindi tutulungan ang Pilipinas ng, ano,
11:42.7
ng Japan, ng US, ng Australia, at ng India.
11:46.9
eh, ang mga negosyo daw ng India, ng Australia,
11:49.5
ng South Korea, at Japan,
11:51.0
ay nakadepende rin sa China.
11:52.7
O, di ba, ganun ang laging sinasabi ni Roke?
11:56.4
hindi raw sasama sa Pilipinas kung magkaroon ng kaguluan dyan.
12:00.0
Tayo po, mga kabunyog,
12:01.3
hindi tayo naghahangad ng gulo dyan.
12:03.2
Hindi rin tayo naghahangad ng gera.
12:04.9
Sino pang gusto ng gera?
12:06.3
Wala namang mananalo sa gera.
12:08.6
lahat niyan, mapipinsala.
12:11.2
Bagamat sa huli, may magiging victorious dyan.
12:13.8
Pero, mapipinsala ang kabuhayan,
12:21.2
ang pagpigil sa gera,
12:23.3
na handa tayo sa gera.
12:25.0
Yan yung deterrent sa gera.
12:27.7
yan po yung ginagawa na ngayon.
12:30.4
At marami tayong kaalyado na makakasama natin.
12:33.3
O, yan po ang pinapakita natin.
12:35.4
Para ang China ay madeter,
12:38.2
kung anumang pinaplano nila.
12:39.7
Rudy Iles, salamat din.
12:44.5
sampal na naman ito kay Roke.
12:46.5
Sampal na naman ito.
12:50.4
walang maaasahan ng Pilipinas na tulong sa mga kaalyado niya.
12:56.2
Hindi lang naman US,
12:57.2
ang inaasahan natin dyan.
12:59.4
Ang inaasahan natin dyan,
13:01.0
ay yung mga katabing bansa natin,
13:02.5
tulad ng South Korea,
13:08.4
Pinapalabas lang kasi ng mga pro-China,
13:10.3
na ang away daw na ito,
13:11.4
ay US at saka China.
13:16.8
may interest din dyan ng US.
13:18.8
sa pagkakataong ito,
13:20.3
ina-assert natin ang Pilipinas,
13:21.9
ang ating karapatan dyan sa West Philippine Sea.
13:26.4
may arami tayong bansang kaalyado sa usapin na yan.
13:28.9
Bahala na ang China sa sarili niya.
13:31.3
Hindi siya marunong sumunod sa international law.
13:36.0
So yan mga kabunyog,
13:37.8
magandang araw po sa inyong lahat.
13:50.8
imagina mo sa aking mga parang informasyon.
13:56.2
numag-a Shadow rito!
13:59.3
Magkakataon Locked!
14:07.7
Maraming maraming salamat,
