Mga "Bawal" Kainin sa Lung Disease (Sakit sa Baga). By Doc Willie Ong
00:37.7
Emphysema, bronchitis, lung cancer, plema, pulmonya, kahit tuberculosis,
00:44.9
mas mabilis pa tamaan.
00:46.6
So, yan po ang mga iba't ibang sakit sa baga.
00:51.3
Ang senyales ng sakit sa baga, bago tayo pumunta sa mga good foods at bad foods,
00:56.7
eh maraming sintomas, pero kadalasan plema, diba?
01:01.0
Ma-plema, ma-ubo, hingal, hirap huminga, baga usually.
01:06.6
Pwede rin puso, pero more sa baga.
01:09.3
Minsan, umuubo ng may dugo.
01:11.8
Pag may dugo, eh baka sa lakas ng ubo, baka lang cancer, yan ang ayaw natin.
01:18.2
Masakit ang dibdib, chest pain, pwedeng puso, pwedeng baga din yan.
01:23.8
Nangihina, walang gana kumain, weight loss.
01:27.0
Siyempre, pwedeng baga or puso.
01:31.1
Tapos, laging hinahapo, wala rin gana kumain yung mga may sakit sa baga.
01:38.1
Magbibigay muna tayo ng simple tips para lumakas yung baga, luminis ang baga.
01:43.1
Number one talaga, tigil talaga si garilyo.
01:46.8
Ito, pinaka best tip sa lahat.
01:50.3
Karamihan na sakit sa baga, galing sa paninigarilyo.
01:54.5
Pag may x-ray, nakita may buo.
01:56.8
May bukol sa baga, eh tatanong agad ng doktor, naninigarilyo ka ba?
02:01.2
Pag smoker, may bukol sa baga, malaki chance lang cancer.
02:05.7
Pero kung may bukol sa baga, tapos hindi ka naman naninigarilyo, eh malamang hindi po cancer yun.
02:12.3
So talagang, si garilyo ang delikado.
02:16.9
Habang malakas pa tayo, habang bata tayo, at habang kaya natin, maganda nage-exercise, lakad-lakad.
02:24.3
Kahit lakad-lakad lang, mas naglalakad,
02:26.3
mas gumaganda ang circulation, mas bumibilis ang hinga natin, napapractice yung baga.
02:33.3
So pag hinihingal tayo, napapractice yung baga, lumalakas ang baga at puso.
02:39.3
Pero kung medyo may edad na, walking na lang, o mabilis na lakad, mabagal na lakad sa patag, pwede na yun.
02:48.3
Iwas sa sigarilyo at polusyon.
02:51.3
Ayan, nakamaskya. Maraming kotse, maraming usok, maraming nagsisiga.
02:55.3
Kasi yung mga baga ng taong nasa city, sa syudad, mas madumi yung baga.
03:03.3
Mas maganda nga yung baga ng mga taong nasa probinsya.
03:08.3
Iwas impeksyon. Mas maraming impeksyon, hindi nanguhugas sa kamay.
03:12.3
Mas madalas tinatamaan ng pulmonya yung baga, mas ayaw natin.
03:17.3
At syempre, dapat hihinga ng malalim.
03:20.3
Hingang malalim, bilang 4 seconds.
03:23.3
Pigil mga 3 seconds bago exhale.
03:26.3
Kahit 5 minutes hinga para i-practice yung baga, dumami yung oxygen sa baga.
03:32.3
Tapos, syempre, ito yung topic natin. May mga pagkain nakakalala.
03:38.3
Hindi naman totally bawal, pero iiwasan natin kasi nakakasama ito sa baga.
03:45.3
Sobrang alat, sobrang prito, processed meat. Tingnan natin isa-isa.
03:52.3
Pag sobrang alat yung kinakain natin, ang Pinoy talaga, sobrang dami tayo kumain ng alat.
03:58.3
Base sa pag-aaral, 4 times ang dami ng asin na kinakain natin sa requirement natin.
04:05.3
So, requirement ng katawan natin, palagay ko, 2,000 mg lang.
04:10.3
Pero ang Pilipino, at least 8,000 mg ang kinakain na dami ng alat.
04:18.3
Maraming alat, nakakahigh blood.
04:21.3
Mas maraming tubig ang nananatili sa katawan.
04:24.3
Hindi maganda sa baga. Mas dumadami ang plema.
04:28.3
So, salty foods causes fluid retention.
04:33.3
Number 2, ang dairy products, gatas, usually, depende sa inyo, pero usually, pinapaiwas o pinapabawas.
04:43.3
Meron kasing isang breakdown product ang gatas. Ito yun, Casomorphine.
04:49.3
Na medyo nakakalapot ng plema.
04:52.3
So, kung maplema ka na, maraming mucus, maraming phlegm, tapos mahilig ka sa gatas, baka lang dumami at kumapal yung plema.
05:02.3
So, baka iwas-iwas muna. Tubig muna, prutas, gulay, yun na lang muna.
05:09.3
Depende sa inyo, baka mapaubo ka lang lalo.
05:14.3
Number 3, siyempre, mga processed meat.
05:19.3
Hotdog, lahat to processed meat.
05:21.3
Meron kasing nitrites eh.
05:23.3
Itong nitrates, ayaw natin to.
05:26.3
Medyo sa pag-aaral, more nitrates, mas na o-hospital yung mga emphysema.
05:32.3
Hindi nila ma-explain. I think baka reaction sa baga, maraming preservatives, ayaw ng baga.
05:40.3
Siyempre, soft drinks, matatamis. Ang problema kasi sa carbonated.
05:45.3
Carbonated, di ba? Kaya nga masarap ang soft drinks.
05:48.3
Kasi nga, maraming carbonated eh. Maraming bumubula. Kaya burp ka ng burp.
05:52.3
Ang problema sa soft drinks, medyo lalaki ang tiyan mo.
05:57.3
Mahahanginan. Baka hindi ka gano'n matunawan.
06:01.3
So, pag lumaki ang tiyan, hirap yung baga.
06:05.3
Pag makulo ang tiyan, hirap yung baga. Diba?
06:08.3
Gusto ng baga, relax yung tiyan mo.
06:13.3
Ganon din sa fatty foods, fried foods, preto, fast foods.
06:18.3
Pag very oily, very fatty, mahirap din ang digestion.
06:22.3
Matagal yung pagkain sa tiyan. Nagbo-bloating, kinakabag.
06:26.3
So, pag kinakabag ka, puro hangin ng tiyan, naiipit yung baga.
06:31.3
Diba? Pag ang laki ng tiyan natin, hirap tayo huminga.
06:34.3
So, pag hirap tayo huminga, may sira na yung baga. May emphysema, may hika, may bronchitis.
06:41.3
Lalong mahirapan huminga. Plus, hindi rin maganda, siyempre, fatty foods nagbabara din sa umina.
06:48.3
Sa ugat, sa puso.
06:50.3
So, pag may problema sa baga, mas konti ang kakainin.
06:55.3
Tulad na sinabi ko, kahit healthy kakainin mo, wag din sobrang dami.
07:00.3
Pag busog na busog ka masyado, di mapupuno ang tiyan mo. Mahirapan ka rin ulit huminga. Diba?
07:07.3
So, dapat yung kain mo, mas madalas, 4 times, 5 times a day, pero mas konti para hindi busog na busog.
07:15.3
Para mas makakahinga ka ng maayos.
07:18.3
Dapat sapat na tubig din. Mas maraming tubig iniinom, mas lumalabnaw yung plema.
07:25.3
Diba? Hinga ka ng hinga, nade-dehydrate. So, mas maraming tubig, mas lumalabnaw yung plema. Maganda.
07:31.3
Eat small meals. Pag nakakumakain, dapat nakaupo straight. Pag nakaupo, better. Mas nakakahinga tayo.
07:42.3
Saka iwas sa pagkain, nakakakabag, nakakahangin sa tiyan. Ayan.
07:48.3
Usually, mga chichirian, nakakahangin. Diba? Salty na. Diba? Maalat.
07:55.3
Ito naman. So, alam nyo na yung mga bawal. Ano naman yung mga magandang pagkain, makakatulong sa baga? Ito.
08:05.3
Pampalinis, pampalakas ng baga. Ang secret dito sa 10 foods na pampalakas ng baga, yung kulay niya.
08:16.3
Ang kulay niya, either very yellow, very orange, very red. Yellow, orange, red. Very bright. Lycopene, carotenoids, anti-oxidant. Yan ang ginawa ng Diyos.
08:29.3
Mas maganda yung kulay. Mas maganda sa baga. Mas hindi nasisira yung baga. Mas umahaba ng buhay. Umahaba ang buhay na may sakit sa baga.
08:39.3
Katulad nito, orange ang color. Turmeric, luyang-dilaw. May pag-aaral. Marami siyang kulay.
08:46.3
Ang curcumin, 2,400 people pinag-aaralan. Mas marami nitong intake ng turmeric. Mas gumaganda yung function ng lungs. Kahit yung mga smokers, lumalakas yung function ng lungs.
09:00.3
So, kung may luyang-dilaw, healthy din yan. Bawang. Bawang, alam natin, di ba? Pwede sa high blood, konti. May tulong sa cholesterol. May tulong anti-inflammatory, anti-oxidant.
09:15.3
Maganda talaga ang bawang. Pwede sa asthma, bronchitis, lung cancer. Siyempre, hindi naman talaga pang gamot sa lung cancer. Pero may tulong din yung pagkain nito. May tulong din. Garlic.
09:29.3
Luya, ginger, di ba? Sa labat. Anti-inflammatory, anti-viral. Maganda sa lalamunan, maganda sa paghinga. Malaking tulong din. Pero huwag lang masyado matapang yung sa labat nyo.
09:45.3
Pag masyado matapang, baka sumakitan dyan.
09:48.3
Kamatis. Tingnan nyo yung kulay. Very red. Ang ganda ng kulay. Ang daming vitamin C. Sobrang daming lycopene. Napakaganda. Anti-oxidant, anti-inflammatory. May konti pag-aaral.
10:03.3
Baka mabawasan yung pagkamatay sa chronic obstructive pulmonary disease, mga emphysema.
10:10.3
Tingnan nyo yung kulay. Kalabasa. Very orange.
10:15.3
Di ba? Orange. Yellow, orange, red. Kaya marami siyang beta-carotene, lutein, zeaxanthin. Napakaganda. Anti-oxidant, anti-inflammatory. Very healthy.
10:28.3
Kaya yung mga bata, kainin nyo yung makukulay. Mas marami nito. Yung mga smoker kasi, sabi mo nga, tigil si Garillo. Pero yung dating nanini Garillo, mababa ang carotenoids, anti-oxidants.
10:44.3
Bumababa yung anti-oxidants ng mga smoker. So, kailangan bawiin ng kalabasa.
10:52.3
Number 6 out of 10. Beans, mongo, garbanzos. Napakaganda.
10:58.3
Supports lung function. Maraming minerals. Magnesium, iron, copper, potassium. Kasama siya sa Mediterranean diet.
11:06.3
Ito yung sikat na diet para sa puso. Preserves lung function. Iwas. Nakaka-prevent pala.
11:14.3
Lung cancer at COPD. Omega-3 fatty acids, dillies, anchovies, mga fatty fish. Napakaganda. May tulong sa COPD at sa hika.
11:26.3
Ayan, nababawasan yung sintomas ng sakit sa baga. Fatty fish, salmon. Pwede na rin yung mga bangus, tamban, tawilis. Yung mga local fish natin, pwede na.
11:39.3
More isda, pwede. Okay? Kung mahal ito.
11:44.3
Doon na lang tayo sa mas mura.
11:46.3
Manzanas, apples. Maganda daw manzanas. May antioxidant, quercetin.
11:52.3
Pag kumakain ng manzanas ito, an apple a day keeps the doctor away. Five apples per week, one apple a day.
12:02.3
Nababawasan ang chance ang masira ang baga sa chronic obstructive pulmonary disease.
12:07.3
Pati lower risk of asthma sa mga bata. May tulong bata at matanda.
12:14.3
Quercetin, antioxidant, flavonoid, marami pang vitamin C ang manzanas.
12:21.3
Number 10. Tulad na sinabi ko sa inyo. Ang ganda ng kulay. Yellow, orange, red. Diba?
12:29.3
Kaya pag nakita mo yan, sobrang taas sa vitamin C, sobrang taas sa antioxidant para talaga sa baga. Ayan o.
12:38.3
One serving nito, 169% na ng recommended vitamin C.
12:45.3
Okay, so yan ang mga good foods. Tapos yung mga dapat iwasan.
12:49.3
At sabi ko, para luminis ang baga, yung paghinga, napakalaga.
12:54.3
Minsan sa paghinga, dapat left side, right side. Para sa mga barado, sa mga may sinus.
13:03.3
Ito, ginagawa ng may sakit sa baga. First lip breathing, paghinga, gamit ng ilong.
13:09.3
Mas maganda huminga gamit ng ilong.
13:13.3
May nitrous oxide dyan eh. May special na pampaluwag sa baga.
13:19.3
Pigil, exhale sa bibig at pwedeng first lip. Parang nagboblow ka sa throat.
13:28.3
Itong first lip breathing, maganda ito sa may sira sa baga, sa emphysema.
13:34.3
Para paglabas ng, pag exhale mo, hindi magsasara yung baga. Yung iba kasi, hinga, exhale, sasara agad yun.
13:41.3
So ito, with first lip, dahan-dahan, mas dahan-dahan sasara yung mga alveolay ng baga.
13:50.3
Mas matagal yung gas exchange. Mas maraming oxygen mapupunta sa katawan.
13:55.3
Tsaka paghihinga tayo, pwedeng gamit ang tiyan. Ilagay isang kamay sa tiyan.
14:01.3
Hingang malalim, palakihin ang tiyan. Habang humihinga, dapat lumalaki ang tiyan.
14:06.3
Pag lumalaki ang tiyan, nage-expand itong diaphragm muscle.
14:09.3
Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle.
14:10.3
Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle.
14:11.3
Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle. Itong diaphragm muscle.
14:12.3
Mas maraming oxygen. Kesa yung dibdib.
14:14.3
Pag ito lang hanga, mahina eh.
14:16.3
Pag balikat ang gamit, dapat ng tiyan.
14:19.3
Pwede na kaupo. Pwede na kahiga.
14:23.3
Ayan, ang pinapalaki ang tiyan.
14:25.3
Okay? Co-ordinated breathing.
14:28.3
Half-puff, pag uubo. Dahan-dahan lang.
14:31.3
Huwag isang malakas na ubo, dapat hatiin mo sa tatlo. Parang,
14:36.3
Gano'n lang. Half-half-half, tatlo lang.
14:39.3
wag yung isang malakas
14:41.2
kasi pag isang bira
14:42.5
baka mag-crack ang ribs
14:45.0
baka mag-loose-loose
14:47.4
wag sobrang pressure
14:51.0
sana po nakatulong to
14:53.4
para alaga ng inyong baga
14:55.5
pero syempre pupunta tayo sa pulmonologist
15:00.3
syempre susundin natin yung gamot nila
15:02.4
kung anong binigay sa inyong antibiotic
15:04.9
gamot sa baga, sa hika
15:07.1
pero itong mga home remedies
15:09.1
makakatulong din sa inyo
