6 Senyales na Posible Pumanaw sa Pagtulog. - Tips By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:52.1
pati yung colon, mas babagal ang galawin.
00:54.5
Kulang sa exercise, kulang sa tubig.
00:58.4
So, ano gagawin natin? Pag hihina panunaw, dahan-dahan ng kain.
01:03.7
Mas mabagal, tsaka mas malalambot yung kakainin.
01:08.0
Sa constipated, more high fiber foods, prutas, gulay, mga brown rice, wheat bread,
01:16.6
maraming tubig iinumin para lumambot yung dumi,
01:20.4
regular exercise para gumalaw yung bituka,
01:23.3
at regular bowel schedule.
01:25.8
So, expect nyo na na, hihina ang panunaw.
01:29.1
Yung dating kaya nyong matataba at mamantika pag may edad,
01:34.4
eh kahit may pera kayo, eh hindi nyo na makakain kasi humihina na ito yan.
01:39.7
Number two, sakit ng nagkakaedad.
01:43.9
Bones, mas mahina ang buto.
01:46.5
Mabilis ma-fracture.
01:49.0
Muscle, mas mahina ang muscle.
01:51.2
Lumilit ang muscle sa binti.
01:53.3
Sa kamay, kaya mas nalalawlaw yung balat natin.
01:57.0
Diba, humihina lahat.
01:59.5
Joints, mas masakit yung mga arthritis.
02:02.4
Mas walang balance.
02:03.9
So, muscle lumilit, buto.
02:06.3
Yung joints, mas may arthritis.
02:08.2
Mas pumapandak, mas nakukuba.
02:10.5
Pag tumatanda, mas sumasakit yung mga buto-buto sa leeg.
02:15.1
Kasama po sa pag-edad.
02:16.8
So, kailangan natin para tumigas yung buto natin, exercise.
02:23.3
May konting weights para ma-maintain yung lakas.
02:28.2
Kailangan ng pagkaing mataas sa calcium at vitamin D.
02:33.9
Calcium, dillies, broccoli, tofu, dairy products, gatas, yogurt, calcium, calcium supplement.
02:42.8
Vitamin D sa araw.
02:45.8
Sa itlog, may vitamin D2 na itlog.
02:49.9
So, para lumakas yung bones.
02:53.3
And muscle natin.
02:55.2
Number 3 organ na nanghihina.
02:58.6
Puso, tsaka mga artery nagbabara.
03:03.9
Ang nangyayari, bilang internist cardiologist, alam ko yan.
03:07.5
Na pag tumatanda yung tao, kahit nisan, edad 50 pa lang.
03:11.6
Eh, parang mas hinihingal na.
03:14.1
Kasi nga, tumitigas yung puso.
03:16.0
Yung puso, pag bata, malambot.
03:18.6
Maganda yung pumping.
03:19.7
Pero pag tumatanda, matigas na.
03:21.7
So, pag matigas yung puso, nangyayari, mas hirap na siya mag-pump.
03:28.6
Yung tibok ng puso mo, mas mabilis.
03:31.5
Dati, ang tibok ng puso mo, baka 60 to 70 beats per minute.
03:36.0
Pag matanda na, magiging 80 to 90.
03:39.2
Sabihin, mabilis na.
03:40.0
Sabihin, hirap na siya.
03:41.8
Mas high blood din, pag nagkakaedad.
03:45.4
Mas prone na mga heart attack.
03:48.7
Pwede na magbarabara.
03:49.9
So, paano gagawin?
03:51.7
Control ang high blood pressure.
03:54.2
Control ang kolesterol.
03:56.0
Huwag kakain ng matataba.
03:58.2
Huwag maninigarilyo.
04:01.4
Exercise para dumaloy ang dugo.
04:05.9
At maintenance medicine kung merong high blood diabetes.
04:09.8
Para makontrol yung mga pagbabara sa ugat.
04:12.5
Para ma-maintain yung puso.
04:16.8
Mga sakit na darating.
04:19.4
Bladder and urinary tract.
04:21.4
Ayan, pantog, urinary tract.
04:23.9
Pag bata tayo, diba?
04:25.4
Bira lang tayo umihit.
04:27.8
Kaya natin umihit ng 500cc.
04:30.9
Diba? Sabihin, yung bladder natin,
04:34.0
Malaki capacity ng pantog natin.
04:36.6
Pero pag tumatanda,
04:38.2
patanda na patanda,
04:39.7
patigas ng patigas yung bladder.
04:42.5
So, ang kaya na lang niyang capacity,
04:44.4
baka 200cc na lang.
04:49.6
Kasi mahina na eh.
04:52.4
Tapos, may prostate problem pa.
04:54.4
May bara pa yung mga lalaki.
04:56.4
Lumalaki prostate.
04:58.4
So, mas hirap umihi.
05:00.4
Mabagal yung ihi.
05:01.4
May urinary retention.
05:03.4
Naiiwan yung ihi.
05:09.4
Minsan, nagkaka-prolapse.
05:12.4
So, marami rin problema sa pag-ihi
05:17.4
Madalas din mag-impeksyon.
05:19.4
So, anong gagawin natin?
05:20.4
Huwag magpapataba.
05:23.4
Mas hindi maganda.
05:24.4
Huwag constipated.
05:26.4
Pag constipated, umiire.
05:28.4
Hirap din sa pag-ihi.
05:30.4
Maintain healthy weight.
05:34.4
binabladder training mo.
05:36.4
Parang sinasanay mo pa rin
05:38.4
mapuno yung pantog.
05:39.4
So, kung every hour ka umiihi,
05:42.4
try mo i-maintain every 2 hours.
05:45.4
Medyo titiisin mo na medyo
05:48.4
Expand yung pantog.
05:49.4
Bago mo i-ihi ng todo.
05:51.4
O, minsan, ginagawa ko
05:53.4
double urination.
05:56.4
pahinga ka ng 30 seconds,
06:02.4
may pangalawa pa.
06:03.4
Ibig sabihin, hindi na uubos eh.
06:05.4
hindi na ganun kalakas yung
06:09.4
Number 5 problema
06:11.4
ng edad 50 pataas at mga senior,
06:15.4
Mahina na memory.
06:17.4
Mahina na mag-isip.
06:18.4
Mabagal mag-isip.
06:20.4
Nakalimutan mo pangalan ng kaibigan mo.
06:23.4
Hindi mo na maalala pangalan ng mga gamit.
06:26.4
Pag tinatanong ko yung mga seniors,
06:28.4
pag nagle-lecture ako,
06:29.4
kailan nang hiina yung isip nyo?
06:33.4
Parang bago mo masabi yung pangalan,
06:35.4
mag-iintay ka ng 1 second, 2 seconds.
06:38.4
Kasabihin nila nung nag 60 years old ako eh.
06:41.4
O yung iba, nag 55 years old ako,
06:43.4
parang humina na.
06:44.4
So, papano tatalas yung utak?
06:47.4
Regular exercise pa rin.
06:50.4
Good circulation.
06:52.4
Pag gumanda yung circulation,
06:54.4
gaganda yung daloy ng dugo sa puso at sa utak.
06:57.4
Pag may daloy ang dugo sa utak,
06:59.4
mas maganda yung circulation.
07:01.4
Malaki blood flow.
07:02.4
Mas gagana yung memory.
07:06.4
Bawas depression.
07:08.4
Nakakabawas siya ng memory.
07:11.4
Fruits, vegetables,
07:12.4
para hindi magbara sa utak.
07:14.4
Iwas sa mga matataba.
07:17.4
Nakakabara ng ugat yan.
07:19.4
Gamitin lagi ang utak.
07:22.4
Huwag mag-re-retire completely.
07:26.4
Compute, compute.
07:27.4
Huwag puro calculator.
07:33.4
Mag-attend ng klase.
07:35.4
Kahit matanda na.
07:36.4
Mag-aral ng instrumento.
07:38.4
Mag-aral ng lengguahe.
07:39.4
Basta, aral, aral, aral.
07:41.4
Basa, basa, basa.
07:43.4
Kumausap sa maraming tao.
07:45.4
Para gumana yung utak.
07:48.4
Mag-volunteer sa barangay.
07:50.4
At para gumana yung utak,
07:52.4
gamutin ang high blood, high cholesterol, at diabetes
07:55.4
para hindi magbara.
07:57.4
Number 6 organs na nangihina.
08:00.4
Mga sakit na darating.
08:02.4
Number 6 out of 10.
08:04.4
Ang mata at ang tenga nangihina.
08:08.4
Mas may katarata.
08:10.4
Mas hindi makakita.
08:11.4
Mas lumalabo mata.
08:12.4
Minsan, salamin lang.
08:14.4
Pero, minsan, pagkatara, kailangan operation.
08:21.4
Mga may diabetes.
08:22.4
Minsan, may retinopathy.
08:25.4
Pag hindi na-control yung blood sugar,
08:28.4
So, mata, very important.
08:30.4
Bawal tumingin sa araw habang bata pa
08:33.4
para hindi masira yung mata.
08:38.4
Sa tenga naman, marami nabibingi panagkakaedad.
08:45.4
Lalo na kung bata ka pa, mahilig kang mag-earphone,
08:48.4
sobrang lakas ng sound.
08:50.4
Kasi pag-expose ka sa malakas na sound,
08:53.4
mas nabibingi yung tenga.
08:56.4
Yung mga trabaho sa tabi ng airplane,
09:01.4
Hindi maganda sa tenga.
09:02.4
Papacheck din, syempre, sa
09:04.4
sa espesyalista sa tenga sa ENT.
09:07.4
Baka may baradong tutuli.
09:09.4
Pag walang choice, eh may hearing aid.
09:14.4
nanghihina, nasisira ipin at gums.
09:17.4
Ang mga may edad, madalas nabubungi,
09:20.4
napipingot yung ipin,
09:23.4
lagi may gum infection, yung gilagid.
09:26.4
Mas nagre-receive, bumababa yung gums.
09:30.4
Mas na-expose yung ipin,
09:32.4
mas nasisira yung ipin.
09:34.4
Pag nasira ang ipin, hindi na siya makakagat.
09:37.4
Paano siya kakain ng isda, ng manok?
09:41.4
Pag wala siya makain, lalo siya manghihina.
09:43.4
So, kailangan yung ipin, very important.
09:46.4
Tsaka, pag may gum infection, delikado.
09:49.4
Pwede pumunta sa dugo, pumunta sa puso.
09:52.4
Pwede kumalat yung infection mula sa ipin, papunta sa dugo.
09:57.4
Paano gagawin sa ipin?
09:59.4
Magto-toothbrush lagi, magpo-floss, dental floss,
10:02.4
at bisita sa dentist regularly every six months.
10:06.4
Number eight out of ten na nagkakaproblema, balat.
10:10.4
Okay, alam niyo naman yan, wala tayong mga gawa sa balat.
10:13.4
Nagkaka-wrinkles, nagkaka-eyebags,
10:16.4
bumabagsak ang muka by gravity,
10:19.4
babagsak din yung sa leeg,
10:21.4
mas kukulubot, mas maraming ugat,
10:26.4
Ano pa ba? Maraming age spots namalabas.
10:29.4
Pag tumatanda, maraming itim-itim, brown-brown,
10:33.4
o mga pula-pula naglalabasan.
10:36.4
Maraming skin tag, yung balat-balat naglalabasan.
10:40.4
Naglalabasan pa ng kaka-edad. Kasama yun.
10:43.4
Pero siyempre, babantayan mo.
10:45.4
Pag nunal, lumalaki. Baka skin cancer, binabantayan.
10:48.4
So, anong gagawin natin sa balat na tumatanda,
10:51.4
na numinipis ang skin, wala ng fatty tissue,
10:55.4
parang hindi na siya ganun kalambot yung mukha natin.
10:59.4
So, dapat lipat ka na sa mild soap.
11:02.4
Mas mild na yung soap.
11:04.4
Huwag na matatapang ng sabon.
11:06.4
Huwag na maraming perfume.
11:08.4
Dapat medyo oily na yung sabon.
11:10.4
Mas oily or afterwards, mag-moisturizer ka sa mukha.
11:15.4
Mag-lotion sa katawan kasi nga, nagda-dry na yung balat natin.
11:19.4
Mas dry ang balat, mas kumukulbot.
11:22.4
Magsa-sunblock para pag-expose sa araw.
11:25.4
Magsuot ng sumbrero, protective clothing para hindi masira ng araw ang balat natin.
11:34.4
Number 9 out of 10 problem is tumataba.
11:39.4
And ang problema ng karamihan, panagkakaedad,
11:42.4
lumalaki bilbil, lumiliit yung muscle, mas pumapandak.
11:49.4
Kasi nga, hindi na pwede yung dating kain natin.
11:54.4
Kung nung bata tayo, kaya natin kumain dalawang platong kanin.
11:58.4
Pero pag tumatanda ka na, hindi mo na kailangan dalawang platong kanin.
12:02.4
Kasi ang matanda, mabagal metabolism.
12:06.4
Ibig sabihin yung galaw ng organs, galaw ng katawan, mabagal na.
12:10.4
Pati movement, mabagal na.
12:13.4
Kaya mas maliit yung muscle.
12:15.4
Pag tumatanda, mas konti na lang calories kailangan mo.
12:19.4
So pag matanda, baka kailangan mong calories.
12:21.4
Baka 1,500 calories na lang o 1,700 per day.
12:26.4
Pag bata ka, kailangan mo 2,000 o 2,500.
12:30.4
So pag minaintain mo yung kain mo nung teenager ka sa kain mo ngayon,
12:35.4
tataba ka. Hindi pwede ganun.
12:38.4
Kaya ang secret dito, eat less.
12:42.4
Yan ang secret ng pampahaba ng buhay.
12:45.4
Eat less, live more.
12:47.4
Mas konti ang kinakain, mas umahaba ang buhay.
12:51.4
Kaya yung mga iba na nagpa-fasting, hindi kumakain isang araw, sila yung mas mahabang buhay.
12:57.4
Yung mga mas payat, sila mas mahabang buhay.
13:01.4
Mas payat, mas hindi kumakain, mas fasting.
13:04.4
Mas fasting, mas hindi hirap yung katawan.
13:07.4
Parang magaan. Baga sa kotse, walang karga.
13:11.4
Dalawang kotse. Isang kotse, walang karga.
13:14.4
Yung isang kotse, laging may sakay na limang tao.
13:18.4
O yung isang lagi may limang tao, may luggage pa.
13:21.4
Yung isang kotse, walang dala, walang bilbil.
13:24.4
So anong makina ang tatagal? Anong gulong ang tatagal?
13:28.4
Siyempre, yung walang nakasakay.
13:30.4
Hindi kasi hirap.
13:32.4
Yung pag-overweight, ang laki ng chan.
13:34.4
Overweight ng 40 pounds.
13:36.4
Biro mo, 40 pounds ng taba.
13:38.4
Daladala ng puso natin.
13:40.4
Daladala ng tuhod natin.
13:42.4
Masisira talaga tuhod natin.
13:44.4
Masisira puso natin sa bigat.
13:47.4
So less eating, better.
13:50.4
Lalo na yung mga oily at fast foods.
13:52.4
Number 10 out of 10 problem na nagkakaedad.
13:56.4
Ito, sakit ay humihina sa pagtatalik.
14:00.4
Poor sex performance.
14:04.4
Pag sa babae, pagdating ng menopause.
14:07.4
Mga 48 to 52 years old.
14:09.4
Siyempre, may vaginal dryness.
14:16.4
So sa babae, minsan gumagamit ng mga
14:19.4
may mga KY jelly para pampadulas.
14:22.4
O merong estrogen cream na pinapahid.
14:28.4
Pero ipapaalam sa OB-GYN.
14:31.4
Sila ang magsasabi nito.
14:33.4
Pag lalaki naman sa pagtatalik, humihina din.
14:37.4
Pag edad 50 pa taas, baka may high blood.
14:40.4
Baka may diabetes.
14:42.4
Humihina, nagkakaroon ng impotence.
14:44.4
Pag may diabetes na hindi control, nagiging impotent.
14:47.4
Baka may prostate problem.
14:51.4
Pag tumataba, humihina rin sa pagtatalik.
14:54.4
Pag tumatanda, siyempre may back pain.
14:58.4
Wala ng resistance.
15:02.4
Hindi rin makatagal sa sex.
15:05.4
So kung anong nangyayari, anong tips natin?
15:08.4
Pag babae, sa OB-GYN, ipapacheck.
15:11.4
Pag lalaki, sa urologist, kailangan regular exercise pa rin.
15:16.4
Kailangan physically fit para makapagtalik.
15:20.4
Tsaka in-expect mo talaga,
15:22.4
pag lalaki kasi, bagsak din ang testosterone pag tumatanda.
15:28.4
Kung babae, menopause.
15:29.4
Bagsak ang estrogen.
15:31.4
Ang lalaki, may andropause.
15:33.4
Bagsak din yung testosterone.
15:35.4
Kaya mas nakakalbo.
15:38.4
So pahina rin na pahina yung sex drive ng lalaki at babae.
15:42.4
Sabi ko nga, nung dati, pag teenager o 20s, pwede magtalik everyday.
15:49.4
Pag edad 30s to 40s, baka once a week na lang magtalik.
15:54.4
Pag edad 60-70, baka once a month.
15:57.4
Pag edad 80, baka once a year.
16:00.4
So humihina talaga.
16:02.4
Pwede naman physical intimacy.
16:05.4
Closeness without sex.
16:07.4
At siyempre, pag kaya pa, depende sa lakas ng katawan.
16:13.4
Yan lang po ang mga sampung sakit na nangkakaedad.
16:16.4
Halos lahat aabot dito.
16:18.4
Depende lang sa age.
16:20.4
Pero nabigay ko na sa inyo lahat ng gagawin,
16:22.4
lahat ng tips para maiwasan ito.
16:24.4
Siyempre, pinakamahalaga,
16:26.4
gamutin yung chronic disease.
16:28.4
Pag may high blood, gamutin.
16:30.4
Meron akong mga home remedies.
16:33.4
Pag kailangan, gamutin high blood.
16:35.4
High cholesterol, inaayos.
16:37.4
At diabetes, inaayos.
16:39.4
Huwag magpapataba para hindi magka-arthritis.
16:42.4
Para mas humaba ang buhay.
16:44.4
Siyempre, iwas bisyo.
16:48.4
Mas maganda pa rin po.
16:50.4
Share po natin sa ating kababayan.
