* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.5
Dinudugo ka na ba? Hindi dahil sa stress, kundi dahil sa labis na init ng panahon.
00:05.5
Tutok na! Dahil chak, hindi ka manonosebleed sa talakayan natin ngayon.
00:10.9
The doctor is in! Rafael Bosano po.
00:14.1
Para hindi ka mapa-OMG sa usaping health at wellness,
00:17.4
sagot namin ang mga impormasyong kailangan mong malaman dito sa OMD.
00:30.0
Ngayon nagsabay ang panahon ng El Niño at Tagtuyot,
00:36.2
maaaring makaranas ng epistaxis ang isang tao.
00:39.8
O huwag kayong manosebleed ah, dahil ang ibig sabihin ng epistaxis ay literal na nosebleed.
00:45.5
Baka nga nangyari na ito sa inyo.
00:47.5
Watch nyo ito at mamaya, kausapin natin ng isang eksperto.
00:53.9
Madalas maranasan ni Shirley noon ang magduguang ilong dahil sa init ng panahon.
00:58.7
Pero kahit naranasan na niya ito, aminadong kinakabahan pa rin siya,
01:03.3
lalot ang apo naman ang nakararanas nito ngayon.
01:07.4
Ang tinuturo rin niyang dahilan ay ang labis na init.
01:11.5
Siyempre nakatakot ako kasi baka iniisip ko baka mamaya sa sobrang dami
01:15.9
o kaya bumara sa ilong niya, baka hindi siya makahinga, ganun.
01:20.0
Siyempre nakakatakot siya ng ganun.
01:22.1
Sabi nila normal lang daw na sobrang init.
01:25.2
Madalas umanong nagdudugo ang ilong ng apo tuwing nasa eskwelahan.
01:28.7
Kaya ang panawagan ni Shirley, maibalik sa dating schedule ang buwan ng pasukan
01:33.6
para hindi na sumuong sa nakapapaso at nakapanghihinang init ang mga bata.
01:39.4
Para sa akin, mas mainam siguro kung maibalik yung dati.
01:42.8
Na ang bakasyon ng bata na summer, nasa bahay lang.
01:47.2
Ngayon, nasa eskwel na sila.
01:50.2
Hindi ba natin pwedeng unti-unti natin na maibalik yung dati?
01:54.8
Paliwanag ng mga eksperto, hindi naman labis na nakababahala
01:58.7
kung saan ang pagdudugo ng ilong, kung dahil lang ito sa panahon.
02:06.0
Ngayong hapon, makakausap natin si Dr. Louis Gutierrez,
02:08.8
isang ear, nose, and throat surgeon sa East Avenue Medical Center.
02:12.7
Good afternoon, Doc.
02:13.9
So, unang tanong, bakit nga ba dumudugo ang ilong ng isang tao
02:18.0
kapag sobrang init o sobrang lamig ng panahon?
02:22.1
Magandang tanong yan, Rafi.
02:23.4
Una-una, kapag kasi mainit ang panahon, nagiging dry.
02:28.7
Ang ilong natin, dahil nagiging dry ito, nakawala yung moisture.
02:36.7
Kapag ganito yung sitwasyon, hindi sa loob ng ilong,
02:39.6
madali magkaroon ng crusting.
02:41.3
Yan ang tinatawag nating kulangot sa common terms.
02:45.2
Kapag ito ay nakalikot, ay madali itong mapilas.
02:50.6
Mara itong mag-cost ng abrasion, masusugatan yung lining mucosa sa loob ng ilong.
02:56.4
And naapekto yung capillaries na yung tinatawag natin.
02:59.4
At yung capillaries na nagduduktong sa artery at sa veins.
03:02.4
Sila yung pinakamaliliit na unit ng ating blood system.
03:09.4
At kapag ito ay pumutok, ito nga yung magkakost ng balingoy-ngoy,
03:14.4
o yung tinatawag nating epistaxis.
03:16.4
So, Doc, ano yung tamang paraan para mapigilan yung pagdurugo ng ilong ng isang tao?
03:21.4
Ang pinakaunang dapat gawin ay pisilin.
03:24.4
Itong lower third ear.
03:26.4
Itong upper third ng ating ilong.
03:28.4
Upper, middle, at yung lower.
03:30.4
Pisilin niyo yan.
03:32.4
Siguro mga 5 to 15 minutes.
03:34.4
And ito ay dapat na pakiramdaman.
03:38.4
After mga 15, 20 minutes, dapat kapag tinanggal niyo yung pressure,
03:44.4
parang digital pressure,
03:46.4
ay dapat mapigil na yung pagdurugo ng ilong.
03:50.4
O iba, pinapa-chew namin ng ice chips.
03:53.4
Alam mo yung ice kasi yung lamig niya,
03:55.4
yun yung ginagamit tayo para mag-constrict yung blood vessels sa loob ng ating ilong.
04:00.4
So, in that way, mababawasan yung paglabas ng dugo doon sa capillary system.
04:06.4
Ngunit, kapag ito ay hindi nawala at tuloy-tuloy ang pagdurugo ng ilong,
04:11.4
eh, huwag na kayo mag-atubili.
04:13.4
Pumunta na kayo sa malapit na emergency room upang makita kayo ng mga ENT specialists.
04:19.4
Dapat mong mabahala yung isang tao kapag tuloy-tuloy
04:23.4
at palagian yung pagdurugo ng kanyang ilong.
04:26.4
At kailan masasabi na dapat na siyang kumonsulta sa isang espesyalista?
04:30.4
Hindi rin niyang titigil kapag ito ay nangyari sa mga elderly, yung mga matatanda.
04:36.4
Sapagkat very common naman sa kanila yung tinatawag na hypertension.
04:41.4
Ito ay sa, ito yung pinaka-common na sanhinang epistaxis o balingoy-balingoy sa ating mga elderly patients.
04:49.4
Kaya nga kapag may mga pasyente tayo at may pagdurugo ang ilong,
04:53.4
isa yan sa mga dapat nating tinitignan ng kanilang blood pressure.
04:57.4
May mga complications ba Dok na pwedeng mangyari kapag palaging dumudugo yung ilong?
05:02.4
Complications, yes. Later on kapag ito ay chronically na nangyayari,
05:10.4
ay maaaring mag-cause ito ng anemia, mga long-standing chronic diseases.
05:18.4
Pero syempre kapag ganyan, kailangan masilip yung loob ng ilong kasi baka ma may iba ng problema.
05:22.4
At hindi lang ito yung pagkasira ng lining mucosa,
05:25.4
kundi baka mamaya may mga bukol na namumuo dyan sa loob ng ating ilong.
05:30.4
Yung matiitag na sinus nasal tumors.
05:32.4
So Dok, may mga tanong din yung mga kapamilya natin sa social media gaya ni Joe BNV.
05:37.4
Tama ba na tumingala kapag nagdurugo ang ilong kasi ito raw yung pinapagawa sa kanya nung bata pa siya?
05:44.4
Mas madalas na nagiging sanihi ito ng kapahamakan dahil nagkakaroon ng aspiration.
05:50.4
Yung ibig sabihin ng aspiration.
05:51.4
Yung pinaka dugo o yung balingoy-ngoy ay napupunta sa likurang bahagi ng ilong papunta sa daan lang hangin.
06:03.4
At kapag ito ay napunta doon sa trachea ay ma-aspirate ang pasyente at maaari siyang ubuhin ng ubuhin.
06:10.4
At ito ay delikado.
06:13.4
Dahil alam mo yung mga dugo na yan maaaring mamuo tulad nga parang jelly-like substance.
06:19.4
At maaaring bumalik.
06:21.4
Mala doon sa daanan na lagusan ng hangin.
06:24.4
Yung tinatawag natin na windpipe.
06:27.4
At mahihirapan siyang huminga.
06:29.4
Tanong naman ni Israel Diogracias, pwede bang magdulot ng anemia yung pagdurugo ng ilong?
06:35.4
At dapat bang mag-take ng iron supplements pagkatapos itong maranasan?
06:39.4
Kung may chronic illness nga or chronically nangyayari yung pagdurugo ng ilong ay maaaring itong mag-cause ng pagbaba ng level ng dugo o anemia.
06:49.4
Kung kaya't kailan ito makita ng ating mga espesyalista ng doktor.
06:57.4
At bago tayo maghiwalay, eto ang pabaon namin sa inyong TTG o tip to go.
07:02.4
Kapag dumugo ang ilong, first aid lang ang inyong gawin.
07:05.4
Huwag nyo nang pasaka ng bulak o tissue para pigilan ang pagdurugo.
07:10.4
Hayaan nyo na yan sa mga eksperto.
07:12.4
At syempre, makatutulong din ang pag-inom ng food supplement gaya ng iron.
07:16.4
Pero makukuha rin yan sa pagkain ng masustansya.
07:18.4
Gaya ng malunggay.
07:22.4
Got questions? O may mga topics ba kayong gustong pag-usapan?
07:25.4
I-comment nyo na yan at i-share na rin itong video na ito dahil malay nyo mapakinabangan ng inyong mga kakilala at mga kapamilya.
07:35.4
O hanggang sa susunod na huntahan ha, huwag ka na mag-OMG.
07:38.4
Dahil basta't health at wellness mo, sagot ka dang OMD.
07:48.4
Thank you for watching!
