Close
 


Jean PIAGET - Cognitive DEVELOPMENT | Sensorimotor, Preoperational, Operational, and Formal Stage
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Support the channel by becoming a member! https://www.youtube.com/channel/UCSOoGSp9LOcfn9Mk8ni_RTQ/join Photos: Pexel, Freepik Disclaimer: The information in this YouTube Channel is not intended to be a substitute for medical or psychological advice, diagnosis or treatment. All content including text, graphics, images and information contained on or available through this channel is for general information purposes only. This channel makes no representation and assumes no responsibility for the accuracy of information on or available through this channel, and such information is subject to change without prior notice. You are encouraged to confirm any information obtained from or through this channel with other sources, and review all information regarding any medical or psychological condition or treatment with your physician or psychologist/psychiatrist. 0:00 - Introduction 0:41 - What is Cognition? 1:20 - How Cognition Works 3:19 - Assimilation and Accommodation 5:30 - Sensorimotor Stage 8:17 - Preope
JP Buduan
  Mute  
Run time: 22:21
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
So hello at welcome ulit sa ating Human Development Series.
00:03.1
Ako si JP at pag-uusapan natin ngayon yung siguro pinakahihintay ng marami sa inyo
00:08.0
nung nalaman niyong may Human Development Series tayo
00:10.5
which is yung theory ni John Piaget na tinawag niyang Cognitive Development Theory.
00:16.5
Napaka-straightforward ni Piaget.
00:19.6
So physically pag-uusapan natin dito kung ano yung cognition and paano nade-develop
00:23.8
yung cognition ng isang tao mula sa pagkabata, sa infancy, hanggang sa adolescent or even adulthood.
00:31.2
Okay, so yun ang pag-uusapan natin ngayon.
00:33.6
So huwag na natin patagalin, roll na natin yung intro.
00:41.2
So ano nga ba yung cognition?
00:42.9
So yung cognition is yung ability ng mga tao or ng mga ibang organisms
00:46.6
na i-process yung mga information sa outside world.
00:49.8
So basically this is how we interact sa mundong ibabaw.
00:53.8
Kung baka kailangan natin i-proseso kung ano yung nakikita natin, narinig natin, nararamdaman natin,
00:59.6
nalalasahan natin even, para alam natin kung paano mag-navigate,
01:03.8
paano mag-survive basically dito sa mundong ito.
01:06.5
So ang cognition ng tao is arguably the best kind of cognition na meron dito sa mundo
01:11.2
kung di natin i-include siguro yung mga AI.
01:13.2
Although to be fair, hindi pa naman ganun katindi yung cognition ng mga AI.
01:16.7
So arguably yung mga tao pa din yung may pinaka-advanced na cognition.
01:20.7
So ang tanong e, paano nga ba natin pinoproseso?
01:23.0
So yung mga informasyon na nakikita natin sa paligid natin.
01:26.6
So ayon kay Piya J may tatlong processes na parang sinusundan yung cognition ng isang tao.
01:31.1
First is yung organization, second is yung equilibrium, and third is yung adaptation.
01:36.1
So unahin natin yung organization.
01:37.7
So basically sinasabi ni Piya J na yung mga tao daw,
01:40.8
meron tayong tendency i-organize yung mga information na nakakalap natin.
01:45.4
So there are many ways to organize information.
01:47.8
First is yung pagsama-sama natin yung mga para-parehas na bagay sa mga hindi para-parehas na bagay.
01:52.5
So yun yung pinaka-basic.
01:53.9
And then of course yung mga ibang complex like for example making conclusions sa mga information na nakukuha natin or making some concepts.
02:02.0
So kung pagka pinagtatagpi-tagpi natin yung mga information na yan para mag-make sense siya basically.
02:08.7
So once na nag-make sense na yung mga bagay-bagay,
02:11.1
makakabuo tayong mga paniniwala or mga beliefs, mga concepts, mga constructs na based dun sa mga information na napulot natin.
02:18.6
Ang tawag dun sa mga yun is schema.
02:20.6
Let's say for example,
02:21.8
nagkita natin yung crush natin, tumititig sa atin pag tinitignan natin sila, di ba?
02:26.2
O agad-agad may delusion tayo, may schema tayo, na-crush din tayo ng crush natin.
02:31.4
So that's how schema works.
02:33.3
So yung mga schema, nag-uumpisa yan sa mga simpleng schema hanggang sa maging complex na schema na medyo pag-uusapan natin mabaya.
02:39.3
So gusto din ng mga tao na tugma yung internal schema nila sa external information na nakikita or nakakalap nila.
02:46.2
So ang tawag dun is equilibrium, pantay yung dalawang factors na to.
02:50.4
Kasi pag hindi nagpantay, for example, si schema is medyo iba sa new information na nakikita sa labas,
02:56.6
eh, nagkakaroon ng tinatawag na disequilibrium.
02:59.3
So yung disequilibrium na to, ito yung maglilead sa isang tao para bumalik, di ba?
03:04.0
Si equilibrium para mag-make sense pa rin, para ma-organize pa rin ng maayos yung mga information.
03:09.8
So para makapag-adapt, di ba? Yun yung third process.
03:13.4
Para makapag-adapt yung tao, eh, mabalansin niya yun.
03:16.8
So there are two ways of adaptation.
03:19.1
First is yung assimilation.
03:20.1
And then second is yung accommodation.
03:22.6
So sa assimilation, basically, parang wala kang babagoyin sa schema mo.
03:26.5
Yung new information, tatanggapin mo siya kasi aligned siya sa schema mo.
03:30.1
Or ititreat mo yung new information as aligned, no, sa schema mo.
03:34.1
Let's say, for example, sa mga bata, no, yung mga baby.
03:36.8
Let's say, for example, yung paglalaro niya sa mga laruan niya is basically pinagpapatong-patong niya,
03:41.6
in-stack niya, di ba? Kasi mga blocks usually yung mga laruan nila.
03:44.5
And then nung binigyan siya ng new toy, which is yung toy cars, di ba?
03:48.7
Yung mga toy cars, bago yan.
03:50.1
So bagong information, meron siyang schema.
03:52.3
So ang gagawin niya, kukunin niyo yung mga toys na yan, and then papagpatong-patong niya.
03:56.1
Okay? So that's how assimilation works.
03:58.5
So sa accommodation naman, on the other hand, e, babaguhin yung internal schema para makapasok yung bagong information.
04:06.3
So paano yun?
04:07.2
Going back to the example ng bata, so nakita niya, no, meron siyang schema, pagpatong-patungin yung mga laruan.
04:12.6
Tapos tinry niyang pagpatong-patungin yung mga toy cars niya, and ano nangyari?
04:17.5
Dumudulas, kasi may gulong yung mga yan, basically, di ba?
04:20.1
So ang mangyayari pag accommodation is, babaguhin ng bata yung kanyang schema.
04:24.9
So hindi pala lahat ng laruan, e, pwedeng pagpatong-patungin.
04:28.2
Kasi yung iba dumudulas, okay?
04:29.9
So iniba, no, yung schema na meron para ma-accommodate, or para makapasok yung external information na bago.
04:37.2
So adaptation usually ang dahilan kung bakit yung mga schema na meron yung tao is very complex.
04:42.8
Kasi nagumpisa tayo sa mga simpleng schema, yun nga, simple lang, na yung mga lahat ng laruan, yun yung stock.
04:47.0
Tapos eventually, marirealize ng mga tao, or ng isang bata.
04:50.1
Habang tumatanda siya na marami pang ways, no?
04:53.1
Para mabago yung schema na yun na lapat pa rin sa reality.
04:56.9
So knowing that, ang tanong is, paano nagde-develop yung kognisyon ng isang bata
05:01.2
from the schema na kung paano laruin yung mga laruan
05:04.0
to the point na parang pag-iisipan na kung anong meaning ng buhay na puno ng pigati, no?
05:09.8
Life is suffering, and so on.
05:11.5
So let's discuss the stages of development na dinadaanan ng mga tao
05:14.8
para magkaroon tayo ng capacity para pag-iisipan kung ano nga ba ang meaning ng buhay
05:20.1
ng kamatayan.
05:21.0
Pero sige, ano na yun, kay Pia J. muna tayo.
05:23.9
Stages of Development.
05:31.1
Okay, so first stage of development natin is yung tinatawag nating sensory motor stage, no?
05:36.1
Na nangyayari at the age 0 to 2.
05:38.3
So yung mga ages dito, medyo ano lang sila, rough estimation lang sila
05:42.3
kasi iba-iba yung pacing ng mga tao, no?
05:44.5
Merong iba na parang mabilis lang, yung mga iba parang mabagal, no?
05:47.4
0 to 3, 0 to 2.
05:48.5
Kaya iba-iba yung magkikita.
05:50.1
Yung mga ages.
05:50.7
Kasi ganun talaga yung mga tao, iba-iba sila, no?
05:53.1
But anyway, hindi naman yung importante.
05:54.8
Ang pinaka-importante sa mga stages na to is hindi yung edad, kung hindi yung mga nangyayari, no?
05:59.3
Kaya doon tayo magpo-focus.
06:00.6
So ano nga ba nangyayari sa sensory motor stage?
06:02.7
So from the word itself, sensory plus motor,
06:05.5
so nakafocus yung cognition natin or yung way of interaction natin with the world
06:09.6
through our senses, no?
06:11.2
Senses, yung sight, yung hearing, no?
06:13.6
Yung smelling, yung touching.
06:15.4
Ano pa ba yung isa?
06:16.2
Lagi ko nakakalimutan yung isa.
06:18.4
Sensing, yun.
06:20.1
Sensing.
06:21.0
So senses and then motor functions, diba?
06:23.8
So kaya makikita natin yung mga baby, diba?
06:26.3
Usually, ang modus operandi nila,
06:28.0
una, makikita nila yung laruan, diba?
06:29.9
Tapos kung marunong man gumapang yan, gagapang yan.
06:32.2
So that is motor, diba?
06:33.6
And then, igagrasp yung laruan.
06:35.2
Again, that is motor.
06:36.2
And then, titignan ng mas malapit.
06:38.1
And then, isi-shake, no?
06:39.2
Para kung meron man tumutunog.
06:41.2
And then, of course, susubo, diba?
06:42.9
Kasi iti-taste ng mga bata yung mga yan,
06:45.2
ng mga baby yan.
06:46.0
And then, optional, of course, yung paghagis
06:47.7
nung laruan na yun
06:48.8
sa mga taong ayaw nila sa bahay
06:51.5
or minsan sa mga gusto nila.
06:52.6
Ewan ko sa mga baby na yan, no?
06:54.2
So sa stage na to,
06:55.2
ang reality natin is solely based sa mga senses natin.
06:58.4
So kung ano yung nakikita natin, narinig natin,
07:00.5
nalalasahan natin, no?
07:02.1
Nararamdaman natin, eh, yun lang yung realidad.
07:04.3
Yun lang yung mga nag-iexist
07:05.6
na bagay-bagay sa mundo.
07:07.1
So once na hindi na nangkikita ng isang bata,
07:10.0
yung isang muka, diba?
07:11.4
Para sa kanya, it ceases to exist.
07:13.8
Parang hindi na nag-iexist.
07:14.8
Basically, wala na sa mundo, no?
07:16.9
Yung muka mo.
07:17.7
Parang pag pinakita mo ulit yung muka mo,
07:20.1
diba? Doon sa kikikbulaga, ayan.
07:22.1
Parang what the F moment sa kanya.
07:23.8
Parang, uy, diba? Wala ka na.
07:25.0
Ba't bigla ka nabuhay, diba?
07:26.4
So basically, tinatawa na nila yung death and resurrection
07:28.6
ng muka mo.
07:29.5
So ganun yung sensory motor stage sa mga baby.
07:32.4
But eventually, of course, no?
07:34.1
Through brain development,
07:35.3
syempre nagkakokonek yung mga neurons nila,
07:37.3
dumadami yung mga neurons nila, and so on.
07:39.2
And then, of course,
07:39.8
nagkakaroon din sila ng experience, no?
07:41.3
Lagi kaya nagkikikbulaga, kikikbulaga.
07:43.2
Parang eventually, marirealize din ang bata
07:47.7
na hindi ko nakikita, e, nawawala.
07:49.8
Minsan, kahit hindi ko nakikita yung mga bagay-bagay,
07:52.1
e, nandyan pa rin sila.
07:53.5
Nagiging nagpa-persist pa rin sila.
07:55.7
Permanent yung mga bagay-bagay.
07:57.6
So ang tawag doon sa konsepto na yun
07:59.1
is object permanent.
08:00.6
So once ang bata is na-realize na na yun
08:02.7
na yung mga object is permanent,
08:04.5
kahit hindi nila makita,
08:05.7
continue silang mag-exist,
08:07.3
e, malapit na sila doon sa susunod na stage.
08:09.9
Basically, tapos na sila sa sensory motor,
08:12.0
so pupunta na sila sa pre-operational stage
08:15.3
na tinatawag.
08:16.4
So sa pre-operational stage,
08:17.7
nangyayari ito from 2 to 6 or 2 to 7,
08:20.1
syempre depende sa mga bata as I've mentioned.
08:22.5
So sa lahat pala ng stages, ganun.
08:24.3
Walang definitive na age range.
08:26.4
Basta nangyayari lang yung mga nangyayari.
08:28.3
So sa stage na ito,
08:29.2
is nagkakaroon ng ability yung bata
08:30.9
sa tinatawag nating symbolic thinking.
08:32.9
So ibig sabihin,
08:33.7
they can represent things in reality
08:36.1
through symbols.
08:37.3
So as mentioned nga kanina,
08:38.7
hindi na nila kailangan makita yung actual na bagay
08:40.9
para maalaman nila nag-exist yun.
08:43.1
So mag-extend yun doon sa symbolic thinking
08:45.2
na kung saan yung parang kahit
08:46.9
isang bagay lang,
08:47.7
na hindi naman necessarily yun,
08:50.1
e, nare-represent nila sa isip nila.
08:52.6
So para mas clear,
08:54.0
ganito yan.
08:54.8
Parang for example,
08:55.8
yung mga baby,
08:56.4
nakikita natin sila,
08:57.3
meron silang laruan na block,
08:58.9
rectangular block.
09:00.3
Tapos ang gagawin lang,
09:01.1
kukunin nila
09:01.7
and then lalagay nila sa tenga nila
09:03.1
at magsasal.
09:04.9
So that is a sign of symbolic thinking.
09:07.5
Kasi yung block of toy
09:09.4
is a symbol for what?
09:10.9
For the phone.
09:12.0
And nakikita nyo yung nanay niya
09:13.3
na nasa phone lagi.
09:14.7
So parang ganun.
09:16.5
Siguro ngayon,
09:17.3
hindi na ganun.
09:17.7
Ganun, ganun, ganun.
09:19.1
Kasi napano namin,
09:20.3
ganun, yung telephone.
09:21.8
Telephone pa nun.
09:22.6
Alam nyo pa ba yun,
09:23.3
yung telephone?
09:24.4
Yung icon ng call.
09:26.3
Yun yung telephone, no?
09:27.5
Alam nyo pa ba yun?
09:28.4
Kasi kung din nyo na alam,
09:29.2
feeling ko matanda na ako.
09:30.6
Anyway, so that is symbolic thinking.
09:32.9
So merong mga side effects
09:34.2
or merong mga repercussions
09:36.3
kung bagay yung symbolic thinking
09:37.7
and one of them is that
09:38.9
they can play pretend nga
09:40.0
as mentioned kanina
09:40.8
and another thing is
09:42.0
they will be able to learn language.
09:45.0
Magkakaroon na silang ability
09:46.1
para magsalta, no?
09:47.2
And then,
09:47.7
in extension,
09:48.5
magbasa,
09:49.3
tsaka magsulat.
09:50.1
Kasi basically,
09:50.9
words are symbols.
09:52.7
Di ba?
09:53.0
Yung pag narinig ng bata,
09:54.6
yung word na mama,
09:55.7
di ba?
09:56.4
It represents the person
09:58.4
na nag-alaga sa kanya,
09:59.7
di ba?
10:00.0
Yung parang humili sa kanya,
10:01.5
nagpakain sa kanya,
10:03.0
and so on.
10:03.8
So, sa word lang na mama.
10:05.3
Di ba?
10:05.6
So, ang daming mga concepts,
10:07.4
ang daming mga experiences
10:08.6
ang na-encapsulate sa word na mama.
10:10.9
And then, eventually,
10:11.8
yung word na mama,
10:12.6
madadagdagan yan
10:13.5
and pag nadagdagan yung word na mama,
10:15.1
yung mga concepts
10:15.9
is sasabog bigla.
10:17.2
Magkakaroon,
10:17.7
magkakaroon ng parang
10:18.3
vocabulary explosion
10:19.5
at the age of 3 or 4 years old.
10:21.9
Depende sa bata.
10:22.7
Mas mabilis yung mga babae
10:24.3
na magsalta
10:25.1
kong para sa mga lalaki.
10:26.0
But still,
10:27.4
magkakaroon sila
10:28.1
ng parang
10:28.5
pag nakapag-learn na sila
10:29.6
siguro ng 50 words,
10:31.0
eh, bigla-bigla
10:31.9
after siguro overnight,
10:33.4
magkakaroon sila
10:34.2
ng mga 1,000 to 5,000 words.
10:36.7
Okay?
10:42.8
So, once na-master nila
10:44.4
yung play,
10:45.0
yung pretend play in speech,
10:46.4
may ability na sila
10:47.6
para mag-create
10:48.3
ng kanilang own reality
10:49.5
in the form of fantasies,
10:51.0
diba?
10:51.2
Kaya makikita natin
10:52.1
yung mga bata,
10:52.8
they are role-playing,
10:54.2
diba?
10:54.4
Parang, oh, ako si Batman,
10:56.2
ako si Superman,
10:57.1
o kaya kung ano-ano pang
10:58.2
mga creatures
10:58.8
na out of this world
11:00.2
kasi hindi na natin alam
11:01.2
kung sa sila napupunta
11:02.0
sa internet.
11:02.5
By the way,
11:03.0
huwag nyo munang bibigyan
11:03.8
ng internet yung bata
11:04.8
kasi ma-stifle
11:06.2
yung cognitive development.
11:07.9
But anyway,
11:08.6
so, ayun,
11:09.0
magkakaroon sila
11:09.7
ng parang explosion din,
11:11.5
no, in terms of creativity.
11:13.1
Kaya, as much as possible,
11:14.6
dapat ina-encourage natin sila,
11:16.3
no, to play on their own
11:17.8
para hindi ma-stop,
11:19.1
diba?
11:19.4
Hindi ma-stop yung parang
11:20.6
pag-e-explode pa
11:22.0
ng kanilang exploration.
11:23.3
And speaking of exploration,
11:24.7
yan, nagiging curious din
11:25.8
yung mga bata at this age
11:27.6
kasi nga parang fina-flex nila
11:29.1
yung bagong natutunan nilang skills
11:30.9
which is yung words,
11:31.8
diba?
11:32.0
Tanong ng mga tanong yan.
11:33.5
So, pag nagtatanong sila,
11:34.9
do your best, no,
11:35.8
to answer them
11:36.8
para magtuloy-tuloy nga
11:38.2
yung kanilang cognition.
11:39.7
Huwag natin silang lolokoin,
11:40.9
huwag natin silang bibiduin masyado,
11:42.9
no, kung hindi nyo na kaya
11:44.7
yung mga tanong nila,
11:45.7
bilhan nyo sila ng libro
11:47.0
kasi ganun yung ginawa
11:47.9
ng mga magulang namin sa amin
11:49.8
kasi marami daw kong masyadong tanong,
11:51.3
ayun, dumami yung mga encyclopedia
11:53.7
na pambata sa bahay.
11:56.0
But even though
11:56.9
nagiging creative sila
11:58.1
sa mga panong ito,
11:59.3
eh, meron pa rin silang
12:00.3
konting weaknesses, no?
12:01.4
Kasi nga, dahil bagong salta lang
12:02.7
sila sa mundo, eh,
12:03.7
medyo hindi pa ganun katindi
12:04.9
or kadami
12:05.9
yung experience nila sa buhay.
12:07.8
Kaya nga sabi ni Pewds,
12:08.9
diba,
12:09.2
kids are dumb.
12:12.9
It's a hard one to get out.
12:21.4
Although, yun nga,
12:22.2
hindi naman sila talaga dumb.
12:23.3
They just lack experience, no?
12:24.9
So, yung mga alam nila,
12:26.0
usually,
12:26.8
alam lang nila by their mind,
12:28.6
but in practice,
12:29.9
kumbaga, hindi pa nila
12:30.7
gaano na po practice
12:31.9
yung mga natututunan nila.
12:34.1
Can we count backwards?
12:36.0
Yeah!
12:36.5
Alright, here we go!
12:39.0
Ten!
12:40.2
Nine!
12:41.8
Kaya ang tendency,
12:42.9
yung nagiging modus operandi
12:44.0
ng mga pre-operational na bata
12:45.4
is they are very egocentric.
12:47.6
Ibig sabihin,
12:48.6
they only see the world
12:50.5
in their own perspective,
12:52.2
in the most literal sense, no?
12:54.1
Kaya nakakatawa,
12:55.1
pag nakikipaglaro ka
12:56.2
sa mga pre-operational na bata
12:57.6
at nang tagu-taguan,
12:58.9
diba,
12:59.1
itatago lang nila yung ulo nila
13:00.4
tapos sakala nila
13:01.2
hindi mo na sila nakikita
13:02.3
kasi sa perspective nila,
13:04.1
pag di ka nila nakikita,
13:05.3
ibig sabihin,
13:05.8
hindi mo rin sila nakikita.
13:07.5
Diba?
13:07.9
Kasi nga, egocentric.
13:09.0
So, kung ano lang yung alam nila,
13:10.3
ipo-project nila yun
13:11.7
sa mga ibang tao.
13:13.3
So, isa pang manifestation
13:14.3
ng kanilang egocentrism
13:15.5
is yung over-reliance nila
13:16.7
sa intuition, no?
13:17.7
Kaya parang kung ano lang yung mukhang tama,
13:20.2
diba, yun yung tama sa kanila.
13:27.4
Kaya parang pag binigyan mo sila
13:29.0
ng dalawang baso, diba?
13:30.3
Kunyari, yung isang baso matangkad,
13:32.3
napaya,
13:32.7
tapos yung isang baso,
13:33.8
eh, maliit,
13:34.6
pero medyo chonky.
13:36.2
Tapos lagi mo ng juice yun
13:37.5
or kung ano bang drinks.
13:38.8
Ang lagi nilang pipiliin
13:40.0
is yung,
13:40.3
kung nasa matangkad, no?
13:41.7
When in reality, eh,
13:42.9
parehas lang naman yung laman ng dalawa, no?
13:44.6
Magkaiba lang yung shape.
13:45.9
So, bakit ganun?
13:46.7
Kasi siguro,
13:47.7
for their entire life, no?
13:49.6
Dahil maliit sila, no?
13:50.8
Tapos kung tumatanda sila,
13:51.8
lahat na nakikita nilang
13:52.8
mas matangkad sa kanila,
13:54.2
it's usually mas better sa kanila,
13:56.1
mas matanda sa kanila, diba?
13:58.5
And basically, parang mas magaling sa kanila.
14:00.7
So, ang tendency,
14:01.5
generalize nila yun.
14:02.8
So, kahit sa baso, no?
14:04.3
Basta matangkad,
14:05.4
yun na yun.
14:05.9
Mas magaling yun.
14:06.6
Mas marami yun.
14:07.3
Mas maraming laman yun.
14:10.3
Through brain development
14:11.3
and, eh,
14:12.4
syempre, experiences na rin,
14:14.2
eh, marirealize din nila
14:15.2
na parang hindi lang generalization
14:17.0
ang way, no?
14:18.0
Ng pag-o-organize
14:18.9
ng mga bagay-bagay.
14:20.1
Once na-realize na nila ito,
14:21.4
eh, pwede na silang pumunta
14:22.4
sa next stage of development
14:23.9
na tinatawag nating
14:25.1
concrete operational stage.
14:28.0
So, ang concrete operational stage
14:29.5
is ang nangyayari ito
14:30.4
from 7 to 11, no?
14:32.1
Elementary school, no?
14:33.1
So, school age na.
14:34.2
So, dito, nagkakaroon na sila
14:35.5
ng logical thinking, no?
14:36.8
Kasi kung papansin ninyo,
14:37.8
sa pre-operational,
14:38.8
hindi pa logical.
14:39.7
Masyado silang generalize
14:40.3
masyado silang intuition-based.
14:42.9
So, dito, sa stage na ito,
14:44.1
marirealize nila yun
14:44.9
ng mundo is very complex, no?
14:46.9
And usually, parang
14:47.8
kailangan pag-isipan talaga, no?
14:50.1
Yung mga bagay-bagay,
14:51.2
lalo na yung mga problema
14:52.2
na sinosolve nila
14:53.1
sa araw-araw nilang buhay.
14:54.5
So, sa stage na ito,
14:55.3
marunong na silang
14:55.9
mag-logical problem solving, okay?
14:58.1
Hindi na sila masyadong utu-uto
14:59.4
kasi nung pre-operational,
15:00.8
kung anong sasabihin mo sa kanila,
15:02.3
paniniwalaan nila yun
15:03.3
with all their lives, no?
15:04.4
Pero ngayon,
15:05.3
dahil meron na silang
15:06.2
logical thinking, no?
15:07.3
Na pwedeng ibangga
15:08.4
sa mga sinasabi ng ibang tao
15:10.1
and minsan nagka-counter-argument
15:11.7
din sila or
15:12.3
hindi naman counter-argument,
15:13.9
more like counter-examples,
15:15.4
diba?
15:15.9
Sa mga bagay-bagay.
15:17.1
So, hindi na sila ganun kabilis
15:18.4
parang ma-encourage
15:19.7
or ma-persuade, no?
15:21.4
So, pagbibigyan mo sila
15:22.6
ng mas matangkad na baso, no?
15:24.0
Parang pag-iisipan muna nila
15:25.3
kung mas marami nga talaga yan
15:26.7
kasi hindi nalang tangkad
15:28.2
yung tinitignan nila,
15:29.1
tinitignan na rin nila
15:30.0
yung lapad
15:30.6
ng mga bagay-bagay.
15:32.2
So, lalo na,
15:32.6
pag nakita nila
15:33.3
may measurement yan, diba?
15:34.5
Parang binibigyan mo sa kanila
15:35.7
50 ml
15:36.4
tapos yung isa
15:37.1
100 ml pala.
15:38.5
Kasi meron na rin silang
15:39.7
mathematical thinking
15:40.6
or arithmetic thinking.
15:42.0
Alam na nila yung numbers, no?
15:44.2
Yung quantity ng mga numbers.
15:46.2
Alam na nila
15:46.6
kung paano mag-add,
15:47.6
mag-subtract, no?
15:49.2
And syempre,
15:49.8
multiplication and division
15:51.0
as they grow old.
15:52.3
So, ganun naka-advance
15:53.3
yung perception nila
15:54.4
sa reality ng mundo.
15:55.7
Yun nga lang,
15:56.2
yung logical problem-solving skills nila
15:58.1
is mas applicable lang
15:59.4
sa mga concrete na objects, diba?
16:01.8
So,
16:02.3
kaya nilang isolve
16:03.5
yung problem na kung saan
16:05.0
ilang mansanas na lang
16:06.9
yung natira kay Jose, no?
16:08.7
Nung kinuha ni Procopio
16:10.0
yung lima
16:10.6
mula doon sa sampo
16:11.9
na meron si Jose.
16:13.1
So, alam nila
16:13.6
yung sagot doon is 5.
16:15.1
Pero kung tatanungin mo sila,
16:16.5
deserve ba ni Jose
16:17.5
na makuhanan siya
16:19.2
ng limang mansanas?
16:20.7
Bakit or bakit hindi?
16:22.2
Medyo mahihirapan silang sagutin yun
16:24.1
in a justifiable way.
16:25.8
Kasi nga,
16:26.3
limited sa concrete things, no?
16:28.0
Yung kanilang logical thinking.
16:29.9
So, kaya nga
16:30.7
concrete operational.
16:31.7
Pero,
16:32.6
once na nagkaroon na sila
16:33.9
ng, again,
16:34.5
brain development,
16:35.6
more experience,
16:36.6
and then eventually,
16:37.9
magkakaroon na sila
16:38.6
ng capacity to grasp
16:40.0
yung mga abstract na concept.
16:41.9
Which brings us
16:42.7
to the last cognitive stage
16:44.1
of development
16:44.8
ni Pia J
16:45.4
na tinawag niyang
16:46.3
formal operation stage
16:48.3
na nangyayari
16:49.2
at the age 12 and above.
16:51.2
Yun nga lang,
16:51.7
merong ibang mga research
16:52.6
na nagsasabi
16:53.2
na parang hindi lahat
16:54.1
umaabot doon.
16:55.3
Although,
16:55.6
kung pag-uusapan natin yun,
16:56.5
magtatagal tayo.
16:57.3
Kaya,
16:58.3
just putting it out there.
17:00.2
So, dito,
17:00.7
sa stage na ito,
17:01.4
yung mga adolescent,
17:02.3
eh, may capacity na sila
17:03.5
to think about
17:04.7
abstract concepts.
17:05.7
So, ano ba yung mga
17:06.2
abstract concepts?
17:07.0
For example,
17:08.0
yun nga,
17:08.5
justice,
17:09.2
love,
17:10.3
poverty,
17:11.8
power,
17:12.7
freedom,
17:13.3
yung mga ganyan.
17:14.1
Mga abstract concepts
17:15.2
yung mga yan.
17:15.7
Ibig sabihin,
17:16.3
hindi mo nakikita,
17:18.0
pero,
17:18.6
nag-exist sila
17:19.6
at least in our mind.
17:21.0
So, parang higher level
17:22.0
of symbols sila.
17:23.3
Kumbaga,
17:23.8
they represent something
17:24.9
in reality,
17:25.9
but,
17:26.4
hindi sila parang,
17:27.6
kunyari,
17:27.8
yung mansanas.
17:28.6
Di ba yung mansanas,
17:29.2
mahawakan mo.
17:29.9
Pero, yung freedom,
17:30.6
mahawakan mo ba yung freedom?
17:31.7
Hindi mo.
17:32.5
Pero, alam mo,
17:33.4
na may konsepto ng freedom.
17:35.2
So, yun yung mga
17:35.8
abstract concepts
17:36.7
na tinatawan.
17:37.7
So, yung mga adolescent,
17:38.7
supposedly,
17:39.4
ideally,
17:40.0
dapat alam na nila
17:40.8
kung paano iproseso
17:42.1
yung mga ganong
17:43.1
klaseng mga topics.
17:44.4
And then,
17:44.8
parang sabi nga ni P.A.J.,
17:46.0
dito na yung stage na
17:47.1
kung saan nagde-develop na
17:48.4
yung mga complex morality
17:50.1
ng isang tao.
17:51.6
So, ang mga schema
17:52.6
na meron yung mga tao
17:53.8
at this stage in life,
17:55.2
eh,
17:55.3
mas complicated na
17:56.3
kumpara dun sa mga
17:57.3
meron tayo
17:58.1
noong pre-operational
17:59.1
or even sensory motor.
18:00.5
Kasi nga,
18:01.2
mas marami na tayong experience,
18:02.7
mas marami na tayong
18:03.4
accommodation na ginawa,
18:04.6
mas marami na tayong
18:05.3
adjustment na ginawa
18:06.4
sa mga schemas natin.
18:07.7
So, it makes sense, no?
18:09.3
Na mas mataas
18:10.1
or mas higher order na
18:11.6
yung thinking natin, no?
18:12.9
In fact,
18:13.8
we can also think
18:14.9
about our thinking,
18:16.2
di ba?
18:16.4
The fact na pinag-uusapan natin
18:18.2
yung cognition,
18:19.0
this is a form of
18:20.0
formal operation.
18:21.8
So, parang pinag-iisipan natin
18:23.2
yung pag-iisip natin.
18:24.9
So, ang tawag dun sa English
18:26.2
is metacognition.
18:27.6
So, at this stage din,
18:28.6
kaya na rin natin
18:29.3
mag-deal with
18:30.0
sa mga hypotheticals
18:31.3
or sa mga what-if
18:32.3
scenarios ng buhay, no?
18:33.6
Parang, basically,
18:34.4
same lang to
18:34.9
ng mga fantasies natin
18:36.2
noong pre-operational stage, no?
18:37.6
Pero yung pinagkaiba lang
18:38.9
is this time,
18:39.9
since meron na marami
18:40.7
na tayong experience, no?
18:41.8
Meron na tayong
18:42.3
logical thinking,
18:43.5
yung mga realities
18:44.4
na pinaproject natin, no?
18:45.9
Na mga
18:46.4
sinisimulate natin
18:48.0
is mas realistic na
18:49.4
kumpara dun sa mga
18:50.9
fantasies na meron tayo.
18:52.7
Like, for example,
18:53.7
yung mga trivial things
18:54.8
na what-if
18:55.4
si Rizal
18:56.4
hindi siya in-execute
18:57.8
noong 1898
18:58.7
anong mangyayari
18:59.4
sa Pilipinas, di ba?
19:00.5
Yung mga trivial na gano'n
19:01.5
kaya na natin pag-usapan.
19:02.8
Kaya natin pag-debatean
19:04.0
sa klase, no?
19:04.7
Or pwede din naman
19:05.5
sa mga practical things, di ba?
19:07.1
What-if crush ka
19:07.8
ng crush mo, di ba?
19:09.3
Anong mangyayari sa'yo, di ba?
19:11.5
Magkakatuloyan ba kayo
19:12.3
o hindi?
19:13.3
So, ayun, di ba?
19:14.1
Yung mga delulo natin,
19:15.3
I mean, yung mga
19:16.0
what-ifs natin,
19:17.0
kahit hypothetical yan, di ba?
19:18.3
Ang useful pa rin nila
19:19.5
kasi pag hindi ko pag-isipan
19:20.8
yung mga bagay-bagay
19:22.3
na ganyan, eh
19:23.0
hindi ka magiging ready
19:24.4
once na dumating na sila, di ba?
19:25.9
Once na nag-confess
19:26.7
na yung crush mo,
19:27.3
anong gagawin mo
19:28.0
or something like that.
19:29.7
According kay Pia J,
19:30.7
ito na yung last stage
19:31.6
of development natin.
19:32.8
Although may mga nagsasabi, no?
19:34.2
Yung mga neo-Pia J
19:35.2
siya na tinatawag na
19:36.2
continue yung tradition
19:37.9
ni Pia J
19:38.5
at parang nilagyan nila
19:40.2
ng DLC,
19:40.9
downloadable content, no?
19:42.5
Parang meron silang
19:43.2
sinasabi na next stage
19:44.4
which is yung
19:45.0
post-formal thought.
19:46.2
So, parang mas complicated
19:47.8
version
19:48.3
ng formal operations
19:50.0
but that's a topic
19:51.3
for another day.
19:52.3
So, yan ang proseso
19:53.5
ng development
19:54.1
ng kognisyon
19:55.1
ng isang tao
19:55.7
ayong kay John Pia J.
19:57.9
So, as you can see,
19:58.8
di ba, yung schema natin
20:00.0
nagumpisa sa very simple
20:01.3
what I cannot see
20:02.5
do not exist
20:03.5
tapos hanggang sa
20:04.5
nag-develop siya, no?
20:05.9
What if I cease to exist?
20:07.4
What if mamatay ako?
20:08.2
Ano mangyayari, di ba?
20:09.3
So, hindi nangyari
20:10.1
overnight yung
20:11.1
development na yan, no?
20:12.5
And kaya din siguro
20:13.4
mapapansin natin
20:14.4
nung bata tayo
20:15.5
feeling natin
20:16.2
ang simple ng buhay,
20:17.4
di ba?
20:17.8
Kasi nung bata tayo
20:18.7
iniisip lang natin
20:19.6
yung sarili natin
20:20.6
yun lang yung nakikita
20:22.3
yun, which is
20:22.8
wala namang masama doon.
20:23.8
Pero eventually,
20:24.5
as we grow old, di ba,
20:25.9
nare-realize natin
20:26.8
na marami palang perspectives, no?
20:28.9
Marami palang approaches.
20:30.6
Marami palang ways
20:31.7
on how to
20:32.7
look at reality.
20:34.4
Kaya, ayan, di ba?
20:35.4
Mas naging complex
20:36.4
yung buhay natin.
20:37.7
Not to mention,
20:38.5
naging complex din
20:39.3
yung technology.
20:40.1
So, baka tama din
20:41.3
yung mga matatanda
20:42.0
nung sinabi nilang
20:42.7
simple yung buhay nun.
20:43.8
But still,
20:44.8
the point remains
20:45.7
na yung complexity
20:46.8
ng kognisyon ng isang tao
20:48.2
is hindi yan nangyayari
20:49.6
ng isang biglaan lang.
20:51.2
May proseso
20:51.9
na pinagdadaanan yan.
20:53.4
And that is
20:54.4
the main contribution
20:55.6
of John Pia Jay
20:56.6
sa cognitive development.
20:58.9
Okay?
21:00.9
So, ayan, napag-aralan natin
21:01.9
kung ano nga ba
21:02.5
ang kognisyon
21:03.1
and paano ito nagde-develop
21:04.3
ayon kay John Pia Jay.
21:05.7
So, I hope may natutunan kayo
21:07.2
and nag-enjoy kayo
21:08.3
kahit pa paano, no?
21:09.2
Huwag niyong kalimutang
21:09.8
i-like at i-share niyo na rin to
21:11.2
sa mga cognitively advanced
21:12.6
niyong friends
21:13.2
na nasa post-formal thought
21:14.7
na siguro.
21:15.7
And huwag niyo rin
21:16.3
kalimutang mag-subscribe, no?
21:18.3
So, maraming maraming salamat din
21:19.6
sa mga members
21:20.2
na sumusuporta
21:21.0
sa ating channel directly.
21:22.8
So, kung gusto niyo rin
21:23.7
supportahan yung channel natin
21:25.2
while also doing deep dives, no?
21:27.2
Sa mga topics
21:27.8
na pinag-uusapan natin dito.
21:29.3
Eh, pwede kayong mag-join, no?
21:30.8
Mag-join.
21:31.6
Sa tabi ng subscribe button,
21:33.0
click niyo lang yung join, no?
21:34.1
Tapos, piliin niyo yung mga tiers
21:35.5
na gusto niyong salihan.
21:36.8
So, kung nagpa-prepare kayo
21:38.7
for board exam
21:39.5
ng psychometrician, yan.
21:40.7
Malaking tulong
21:41.5
yung mga live lectures
21:42.6
and yung mga lectures
21:43.6
na in-depth talaga
21:44.6
natin pinag-aaralan.
21:46.2
So, ayun.
21:47.5
And with that,
21:48.2
maraming maraming salamat
21:49.2
sa pagkikinig and panunood
21:50.6
kung ano man yung ginawa nyo,
21:52.2
kung ginawa nyo man yung podcast.
21:53.6
And I will see you
21:54.9
next, next week, no?
21:56.4
For another topic
21:57.5
which is si Broadfen
21:58.7
Basta yun.
21:59.9
Si Broad...
22:00.4
Basta yun.
22:01.4
Okay?
22:02.2
So, yun muna sa ngayon
22:03.4
and maraming maraming salamat.
22:05.1
And as always,
22:06.1
enjoy learning.
22:07.5
Bye-bye!
22:13.4
Hindi na ba madilim?
22:15.5
Parang madilim kasi yung last time, eh.
22:18.2
Parang madilim.