Madalas kong marinig sa mga frustrated na Pinoy ang ganito: "Dapat kasi taxpayers lang ang pinapayagang bumoto!" Himayin natin ang tunay na ibig sabihin nyan at kung bakit malabo yan.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Naghanap po yung vote buying sa Pilipinas.

Pero madalas sa atin, sinisisi ay tumanggap ng pera o kaya ayuda sa panahon ng kampanya.

Sa akin, mas nagpo-focus ako doon sa nang-exploit, hindi doon sa in-exploit.

Di ba kayo minsan napapaisip na sa samanan choices na lumalabas tuwing eleksyon dito sa Pilipinas,

hindi kaya panahon na na yung mga taxpayers na lang dapat ang payagang pumotok?

Madalas ko po madinig yung tanong na yan.

Out of frustration, sinasabi nila, alam mo, dapat taxpayers na lang dapat.

Taxpayers na lang yung dapat pumotok.

In my conversations with some friends, lumalabas din yan.

Pero pag inisip nyo, mali po yun eh.

Unang-una, linawin muna natin.

Taxpayers lang dapat ang pwedeng pumotok.

Technically, lahat naman tayo taxpayers.

Kasi kung wala pa tayong trabaho, taxpayers na tayo.

Yung mga nag-aaral pa lang, taxpayers pa rin yan, technically.

Pag bumili ka ng pagkain o isang bagay, or you avail of a service, may tax.

So siguro, tinutukoy ng iba,

again, out of frustration,

dapat payagan na lang bumoto yung mga nagbabayad ng income tax na napapanahon.

Dahil April 15 po, deadline na naman ang filing ng ITR ng mga Pilipino.

And syempre, again, mapo-frustrate ka kasi,

pag inisip mo, bayay ka ng bayad ng buwis.

Laging may parte yung gobyerno sa kinikita mo.

Pero bumabalik ba sa tao?

Napapakinabangan mo ba talaga?

Or at least consistently,

yung binabayad ng buwis?

O baka naman napupunta sa bulsa ng iilan or perhaps maraming corrupt na leader ng ating bansa?

That is a very legitimate frustration.

But again, going back to that proposition or to that question,

dapat ba taxpayers na lang yung payagang bumoto?

Alam nyo po, there's a reason why hindi ganun kataas ang bar na sinet sa ating 1987 Constitution

pagdating po dun sa requirements ng mga Pilipino.

Na pwedeng bumoto sa ating eleksyon.

Mabasahin ko po, no? Napakalinaw po.

Article 5, Section 1.

Suffrage may be exercised by all citizens of the Philippines not otherwise disqualified by law

who are at least 18 years of age and who shall have resided in the Philippines for at least one year

and in the place wherein they propose to vote for at least six months immediately preceding the election.

No literacy.

Property or other substantive requirement shall be imposed on the exercise of suffrage.

Malinaw po yan.

And tama po yun, no?

Kasi nga, pag sinabi natin taxpayers lang dapat yung pwedeng bumoto, napaka-exclusionary.

And in a way, parang napaka-elitista po nun.

Ibig sabihin ba nun, kung susunda natin yung lohika nun,

mas malaki yung binabayad mong buwis, dapat ba mas malaki yung boses mo sa lipunan, no?

Muna una, paano ka ba napunta ron sa gunung?

At porke ba hindi ka nakakapagbayad ng ganung kalaking buwis?

O porke ba hindi ka nagbabayad ng income tax pero nagbabayad ka rin naman ng buwis

dahil umibili ka ng pagkain, nag-aavail ka ng services dito sa Pilipinas, eh wala ka ng boses?

Parang tinatanggal mo yung boses o yung karapatan o yung bahagi ng mas nakararaming Pilipino

dun po sa tinatawag na body politic.

It's not how democracy works.

Alam po natin na ang demokrasya is very imperfect, okay, especially in the case of the Philippines.

And this is the reason why a lot of us are very very frustrated to the point that we come up with propositions like

only taxpayers should be allowed to vote in the Philippines.

Pero pag mas nililiman po natin yung usapan, tignan niyo kunwari yung mga politiko nasa tingin natin,

bugok, corrupt, human rights violator, traidor, mga nandyan sa posisyon.

Pag pinag-aralan natin yung mga politiko, nasa tingin natin, bugok, corrupt, human rights violator, traidor, mga nandyan sa posisyon.

Pag pinag-aralan niyo po yung demographics ng mga bumoto sa kanila,

actually, karaniwan, the support cuts across socioeconomic classes.

Ibig sabihin, may supporter from A, B, and C, D, and E.

So, sa akin, imbis na sisihin yung tinatawag na iba na bobotante,

and of course, I can understand, no?

Talaga naman, in reality, may mga taong parang inisip mo, parang bobo ng boto nito, no?

Pero hindi siya necessarily equated dun sa socioeconomic class.

Hindi porke mahirap, bobo yung choice sa eleksyon.

E pag tinayin ninyo, yung mga bumoto dun sa ibang mga politiko ng bugok,

titinan mo, may mga PhD,

nagtuturo pa nga sa mga matataas na universidad,

malaking kinikita,

madalas mag-travel,

nakatira sa mga mansiyon,

mga negosyante.

Okay.

Kaya talaga dun sa ilang mga bugok na politiko,

bakit hindi natin tinatawag na bobotante?

Ako ang tawag ko ron,

more than pagiging bobotante,

oportunista.

Because, following the logic of many frustrated Filipinos,

it appears that they are taking advantage

of the lack of information

or exposure of many other Filipinos

to what is correct,

to the right information.

And number two,

may sen kasi,

o siguro madalas,

alam naman ng mga maraming Pilipino,

siguro nandoon sa C, D, or E,

alam mo naman minsan,

walang kwenta tong politiko na ito eh.

Or minsan,

hindi ka na makaabot dun sa ganong level ng pag-iisip

dahil ang una mong inaatupag yung kalam ng sikmura.

And how can you blame them?

For instance,

imbis na problemahin mo,

bago ka makaabot sa antas ng ganitong diskusyon na ginagawa natin,

ang unang inaatupag nila,

paano ba ako baka kukuha ng magandang trabaho?

O paano ba ako kikita ng sapat para masuportahan kunwari yung aking mga anak?

Saan ba kami kukuha ng pangkain mamaya?

Mamayang gabi, sa hapunan, o bukas?

Ito yung mga realidad na nakikita natin sa maraming lugar dito sa Pilipinas.

So para sabihin ng iba sa atin,

who had the opportunity or advantage to talk about these things at this level,

para sabihin natin, eh kasi puro kay Boboy.

Napaka mali po nun.

Sa akin,

nakapag-usukan yung mga oportunista.

People who claim to know better.

Mga nakapag-aral,

yung mga malaki kinikita for instance,

o yung nagbabayad ng malaking buwis.

Eh bakit yung mga sinusuportahan nilang kandidato?

Hindi naman necessarily nagsusulong ng tama

o nung interest ng ating mga kababayan.

Again, sila po yung mga oportunista.

At sila po yung mas delikado.

Yung mga oportunista.

Pagdating sa kampanya.

Pagdating sa eleksyon.

Yung mga naktira sa mga gated communities.

Alam nila kung ano yung tama o mali supposedly.

Pero nagde-decide sila

base po dun sa opportunity

o biyaya o benepisyo na makukuha nila

wala dun sa mga politiko na sinusuportahan nila.

Tapakating din po kasi yung exploitation na nangyayari dito sa ating bansa

pagdating po sa sistema ng ating eleksyon.

Sa sistema ng ating politika.

For instance,

alam nyo po na napakahirap

tumakbo sa Pilipinas at magkaroon ng isang fighting chance na tinatawag

para manalo ka talaga.

Credibly.

Para maging isang credible na kandidato ka sa isang kampanya

whether local or more so sa national

kung wala kang ganito.

It's what you call money politics.

Okay?

Napakataas ng cost ng pagkampanya.

Joke na nga yung lumalabas po sa ating mga election laws.

For instance,

merong limit sa spending.

Pero sila ba sumusunod dun?

Sa kanya, tanga ka na lang pag nahuli ka.

Kasi,

I would hazard to say

that most of our candidates are violating

that ceiling,

that rule on campaign spending.

Pero ginagawa nila,

siyempre kinakamada nila yung reporting

para hindi sila mabutasan ng Comelec.

So, it's really a joke.

Tapos, for instance,

pag nakapag-uusap ko ito,

nakikita ng karamihan sa atin ito, no?

Lagana po yung vote buying sa Pilipinas.

Pero madala sa atin,

sinisisi ay tumanggap ng pera

o kaya ayuda sa panahon.

Ito yung panahon ng kampanya.

Sa akin kasi,

parang ang hirap si Sihino, no?

Kunwari, pupunta ka sa isang baryo,

sa isang napakahirap na komunidad,

tapos le-lecture mo, for instance,

sa isang pamilya,

eh bakit siya tinanggap tong ayuda?

Bakit kayo tumanggap na ganitong pera

doon sa politiko?

Hindi niyo ba naisip na sisingiling kayo niyan

pabalik for the next three years

or for the next six years?

Pating sa posisyon ng presidente

o vice president

or senator, di ba?

Pag yun yung approach natin,

basically, wala tayong empathy.

Tapos ang hirap namang sabihin na,

hindi, eto nga po dapat yung ginawa ko eh.

Paano mo naman yayariin yung gano'ng situation?

Eh kung kailangan, for instance, yung pera.

Di ba?

Kung wala silang papapagkuna ng

pambaon ng bata kinabukasan

o yung kakainin nila mamayang hapon,

I'm not condoning yung practice ng vote buying.

Definitely mali po yun.

Pero minsan, ang nawawala po sa conversation,

yung pag-unawa kung bakit po

marami sa ating mga Pilipino

either napipilitan

o talagang pikitmata na lang na tinatanggap

yung mga ganong practice.

At sa akin, mas dapat tinututukan

yung mga umibili ng boto.

Yung mga politiko at yung kanilang mga supporters na

talaga, eto po yung ginagawang kalakaran.

Imagine ninyo po,

pag bumili ng boto yan,

saan nila kukunin yan?

Di ba?

So, sa akin, mas nagpo-focus ako

doon sa nang-exploit,

hindi doon sa in-exploit.

And of course,

a big part of the conversation has to do with

the quality of discourse that we have.

Kaya, dapat siya pinagtutulungan eh.

So, yung mga ganitong conversations, for instance,

e sana nakakatulong kahit papano.

Pero siyempre, bago tayo umabot sa ganitong level ng conversation,

unang-una eh, dapat ayusin muna natin

yung napaka-basic needs,

yung mga bare necessities pa nga eh

ng maraming Pilipino.

Magbago ka makipagdebate

pagdating sa sistema ng politika,

e unahin ko muna

i-address yung kumakalam na sikmura.

At dito dapat mas pagtulungan.

Kasi nga, eto rin yung in-exploit ng mga trapo eh.

Kasi ah, minsan,

for example, dito sa Maynila,

nag-uusapan natin ng political dynasties.

Minsan, pag inausap niya po yung mga politiko

doon sa mga liblib na lugar,

nasabihin nila,

hindi issue dito sa amin yan.

Kasi, ang mga tao kailangan

trabaho,

kailangan livelihood,

kailangan ayuda.

Ganun sila eh.

So, they try to provide a quick fix.

Hindi nila inaayos yung sistema.

Mas gusto nila na namamayani yung patronage politics.

Diba? Sila yung patron.

Sila yung pinanggagalingan ng biyaya.

At nandun yung matinding utang na loob na in-establish nila.

Para, for generations to come,

hawak nila yung kapangyarihan doon sa ganun lugar.

They don't necessarily focus on improving the system.

Bakit?

Kasi pag naayos mo yung sistema,

pwede kang palitan eh.

Yung pwedeng

iba yung mga

maupo,

pero gumugulong yung sistema,

malakas yung mga institusyon,

hindi mapupunta sa yung loyalty ng mga tao.

Mapupunta doon sa sistema.

Ito, a very concrete example.

Bakit maraming Pilipino kailangan lumapit sa politiko

para humingi ng referral letters,

humingi ng pera,

para makapagpaggamot,

para makakuha ng konting ayuda

pagdating sa pag-aaral

o sa kanilang livelihood.

Diba?

Pero kung maayos yung pagkapatakbo,

for instance, sa ating sistema,

diba, ng ating mga public hospitals,

di mo na kailangan lumapit

o kumatok sa mga senador,

sa mga congressman,

kay mayor,

o kung kani-kanino pa,

para lang ma-accommodate ka

o makakuha ka ng pambibili mo

for instance ng gamot,

makakadagdag doon sa procedure,

for instance.

Nangyari kasi,

e, nababaon ka ng matinding utang na loob

doon sa mga politiko.

Well, in fact, hindi naman po galing sa kanila yung pera,

diba?

Technically, galing sa atin yun eh.

Galing sa mga taxpayers.

So, instead of focusing on that proposition,

sana taxpayers na lang yung payagang bumoto,

e, mas pagbutihin po natin yung pagmulat sa ating mga kababayan

at sa pag-i-improve po ng ating ekonomiya, for instance.

Kasi eventually, pag na-address po natin yung mga basic problems na ganyan,

o at least na-improve natin,

hindi naman natin masusolve yan definitely for years and years to come,

but at least, in the process,

pwede mag-improve po eh.

At pag nag-improve yan,

siguro, mas magkakaroon tayong tinatawag na higher consciousness.

And in the process, siguro,

ma-improve na natin ang ating sasabihin.

Ang sistema ng eleksyon at politika.

Yan po.

At sana, mabawasan niyo ang ating frustration,

lalo doon po sa mga nagbabayad o magbabayad ng buwis ngayong April 15 deadline.