Close
 


Mga Duterte bakit parang todo-depensa sa China?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Pag-usapan natin ang tila patuloy na pagtatanggol ng mga Duterte sa interes ng China sa isyu ng West Philippine Sea. Kasama natin sa live episode is Atty. Jay Batongbacal, director ng UP Institute for Maritime Affairs and Law of the Sea.
Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 45:56
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Good evening po sa inyo lahat.
00:25.9
Salamat ako po si Christian Esguerra and welcome po sa ating episode ngayong gabi dito po sa ating Facts First Podcast.
00:31.0
So today is September 15, deadline ng filing ng annual income tax returns.
00:37.3
So baka mainit yung ulo ng marami sa inyo, especially pag nakikita natin yung actuations ng ilan po sa ating mga leader na elected natin.
00:47.0
Tsaka kung siguro marami sa atin nagtatanong, saan ba napupunta yung buwis na binabayarin natin?
00:52.8
Anyway, kaya ako po siya nabanggit dahil ay...
00:55.9
I posted a separate commentary kaninang a few hours ago about this kasi may mga nagtatanong lagi.
01:01.2
Sinasabi, hindi ba dapat taxpayers lang yung nagbabayad ng buwis?
01:04.3
Hindi ba dapat taxpayers lang yung pwedeng bumoto?
01:07.6
Ipiniliwanag ko buro yung kung bakit lahat naman technically taxpayers, kahit yung iba,
01:13.0
hindi na yung sarili nagbabayad ng income tax dahil walang trabaho o walang income.
01:17.3
Pero tsaka kung bakit malipo yung ganong proposition.
01:20.8
Anyway, yung pag-uusapan po natin ngayong gabi, of course, alam natin yung controversy.
01:25.9
Lately, yun pong secret deal na pinasok ni dating Pangulong Rodrigo Duterte sa Beijing
01:33.2
kung saan sabi niya, status ko daw dyan sa Ayungin Shoal as is, where is.
01:39.7
Tapos, more recently, nagsalita po yung kanyang anak, yung mayor po ng Davao City, si Mayor Baste Duterte
01:46.3
at dinismiss po itong diskusyon tungkol po sa issue ng pambubuli ng China dyan po sa West Philippine Sea
01:54.0
bilang isang, according to him,
01:55.9
just propaganda.
01:57.8
Ano ba ang totoo dyan, diba?
01:59.3
Tsaka bakit, eto siguro yung mga tanong ano na dapat tinatanong natin.
02:04.6
Bakit ba yung mga Duterte parang tila todo tanggo lagi sa China?
02:08.9
Okay, yung mga pag-uusapan natin.
02:10.9
Ang kasama po natin ngayong gabi, I'd like to welcome to our program si Professor J. Batongbakal.
02:16.8
Siya po ang director ng UP Institute for Maritime Affairs and Law of the Sea.
02:23.4
Maganda gabi po, Professor J. Batongbakal.
02:25.9
And thank you for joining us again dito sa Fox First.
02:29.2
Hi, maganda gabi, Christian, at sa lahat po ng mga nanonood at nakikinig.
02:33.0
Maganda gabi po.
02:34.3
Okay, una, let's address this squarely.
02:37.2
Itong binanggit ni Mayor Baste Duterte na yung issue daw ng West Philippine Sea,
02:43.5
eh, propaganda lang naman yan, eh.
02:49.2
Yeah, go ahead, sir.
02:51.1
Yes, yung, well, kung propaganda lang yan, eh, bakit nangyayari lahat?
02:55.9
Bakit nangyayari ngayon, no?
02:57.5
Parang, I think that is a gross simplification of the issue, no?
03:02.3
Ang West Philippine Sea ay isang pangalan na ginagamit natin to refer to the areas which are under our jurisdiction, no?
03:12.1
Ito po ay karagatan natin ng lahat ng likasiyamang dagat dito para sa atin ayon sa international law.
03:17.9
So, hindi po ito propaganda.
03:20.0
Ito po ay actual real thing, no?
03:25.9
Under international law, sa atin po lahat ng likasiyamang dagat doon sa loob noon.
03:31.0
So, napakalungkot naman kung iisipin lang ng mga tao na ito'y propaganda lamang.
03:37.7
Kumbaga parang haka-haka lang, hausapan lang.
03:40.1
Hindi po tama yan.
03:42.1
Ano ba yung danger, sir, ng mga ganitong binibitawang sarita?
03:46.1
Especially since he is a Duterte, hindi naman ordinaryong local government official yan, no?
03:51.7
Anak siya ng dating Pangulo.
03:53.2
And mukhang pare-pareho naman yung naratibo na isinusulong.
03:55.9
Noong pamilya na yan at ng kanilang mga tag-suporta.
03:59.0
In particular, sabi niya kasi, and this is the translation, sabi niya,
04:02.4
that is just propaganda.
04:04.0
It is just a narrative for the Americans to find fault in that area
04:07.7
because it is a trade route of China to the Indian and Atlantic Oceans.
04:12.0
They just want to ruin.
04:13.0
It's not about you being pro-American or you being pro-China.
04:16.3
What we don't want is to get involved in a conflict we have nothing to do with.
04:22.3
Okay?
04:23.4
Maganda linawin po.
04:24.4
I-ano yan eh.
04:25.9
I-dissect yung mga ganyang pahayag.
04:28.4
Kasi nadidilig din natin yan from China propagandist eh.
04:31.2
Well, una po, medyo magulong naman yun, no?
04:36.7
Indian and Atlantic Ocean.
04:38.4
I mean, ang layo na nung inaabot nito, no?
04:44.0
Yung trade route po na yan, hindi lang po sa China yan.
04:48.3
Buong mundo po nakikinabang sa trade route na yan.
04:50.8
Kaya marami pong interested talaga kung ano nangyayari dyan.
04:53.7
Hindi lang naman po yung China pinupuntahan ng mga barkong nagdadaan dyan.
04:58.5
Marami po pong ibang bansa, katulad ng Japan, Korea, US, even Russia, no?
05:05.0
At saka yung Southeast Asia, yung mga barko po nila, diba?
05:07.6
Nagdadaan din dyan.
05:08.6
So, parang pinalalabas nila na China lang ang may interest dyan.
05:12.1
Hindi po ito, yun.
05:13.2
Marami pong may interest talaga sa mga nangyayari dyan.
05:15.5
Kung ang usapin eh yung trade routes, no?
05:19.3
Pangalawa po, hindi po ito issue ng China at US lamang.
05:23.7
Ang pinaglalaban po natin dito ay yung karapatan natin,
05:26.3
yung entitlement natin under international law,
05:28.4
sa likas-yaman dagat dyan po sa West Philippine Sea,
05:31.4
yung partibale ng South China Sea na sa atin dapat talaga mapunta ayon sa international law.
05:36.7
Pangisdaan, petrolyo at mineral, yan po yung mga mahalagang resources dyan.
05:40.8
Kung pangisdaan ang isipin,
05:43.4
nasabi na po ng ating mga scientist na mga 27% ng acting capture fisheries dyan nanggagaling sa area na yan.
05:50.8
Sa petrolyon po,
05:51.7
yung West Philippine Sea po, lalo na yung area na katabi ng Palawan,
05:56.9
yan po ang pinaka-prospective natin na petrolyon province, no?
06:01.2
Nandyan ang malampaya at inaasahan ng mga geologists at mga petrolyon companies
06:06.7
na kung ang Pilipinas mayroong langis, malamang nandyan yun sa West Philippine Sea.
06:11.3
Okay?
06:12.0
So, ganun po kahalaga yun dun sa dalawang aspeto lang na yun, no?
06:16.2
Tapos pagdating po sa transportation, no?
06:19.6
Lahat po ng...
06:20.3
Karamihan po ng barko na nagpupunta sa Manila, Cebu,
06:23.5
dyan nagdadaan sa West Philippine Sea at sa South China Sea.
06:27.1
Ganun din ang mga aeroplano.
06:29.4
Kung biglang maging teritoryo yan ng ibang bansa,
06:31.7
edi ibig sabihin tayo po maho-hostage tayo dun sa bansa na yun
06:34.9
dahil hindi tayo makakadaan, no?
06:36.6
Yung ating mga barko at aeroplano, hindi niya maaabot ang Asia.
06:40.6
So, yung submarine cables po,
06:44.3
dahilan kung bakit tayo may internet, high-speed internet communications,
06:48.9
yung mga kable po,
06:50.3
yan, dyan nagdadaan sa South China Sea at West Philippine Sea.
06:53.2
So, again, kung mapunta po yan sa ibang bansa, no?
06:56.4
Edi ibig sabihin hostage tayo dun, no?
06:58.7
Wala tayong access sa Asia na hindi nagdadaan po dyan.
07:02.6
Kaya hindi po ito propaganda lamang.
07:04.6
Ito po'y totoong interest talaga ng ating bansa.
07:08.0
Hindi po natin kailangan ng US para makita yun, no?
07:11.3
At yung ginagawa nila na parang, again,
07:13.8
nire-reduce nila itong buong issue into just US and China, no?
07:17.7
Abay, napaka ano po yan.
07:20.3
So, sa mga pong pagtingin yan,
07:24.0
dahil parang ina-assume agad yan, no?
07:26.8
Na ang lahat nang nangyayari ay only between China and the US
07:29.6
para tayong baliwala, no?
07:31.1
Bilang isang bansa.
07:32.9
Na tayo ay wala tayong sariling soberenya,
07:35.9
wala tayong sariling interest.
07:37.3
Na ang lahat nang nangyayari na ito, wala tayong pakailang.
07:39.8
Eh, hindi po totoo yun.
07:41.2
Dahil obviously, tayo po ang tinatamaan ng lahat,
07:43.6
mga ginagawa ng China,
07:45.4
hindi pa man din involved ang US, no?
07:48.1
Yung US nga, kung tutusin,
07:50.3
yung naging prominent, no?
07:51.5
Itong nakaraang taon.
07:52.4
Pero, actually, for the past decade or so, no?
07:56.7
Simula pa nung 2012, nakita natin na
07:59.1
tayo talaga ang naapektuhan ng mga ginagawa ng China
08:02.9
dyan sa South China Sea.
08:04.1
Yung paninira nila ng bahura,
08:06.3
yung pagpapaalis nila ng ating mga manglisda.
08:09.3
Yung pagpipigil nila sa ating pag-explore ng petrolyo.
08:12.3
Kaya nga tayo mayroong parang running crisis
08:15.0
na napakaliit ng ating allowance for energy shortage.
08:20.3
No?
08:21.0
Eh, kasi nga, hindi tayo makakuha ng langis dyan
08:24.0
o kaya ng petrolyo.
08:24.8
Hindi natin ma-develop ang ating indigenous energy resources
08:27.4
na dyan, na nandyan lang sa reed bank, no?
08:31.7
So, pinipigilan actually ng China
08:33.3
ang ating economic development
08:34.6
dahil dyan sa mga ginagawa nila.
08:36.5
So, hindi ito issue lamang ng China at US.
08:38.6
Issue din talaga ito ng China at Pilipinas.
08:42.2
Okay.
08:43.1
I-address din natin, sir,
08:44.1
yung isa sa mga madalas banggitin
08:46.0
ng mga mouthpiece ng China
08:47.8
na unfortunately,
08:49.2
hindi, ilan sa kanila,
08:50.3
mga Pilipino,
08:51.4
mga nagpapanggap na kolumnista
08:52.9
o mga analyst, no?
08:54.8
Isa sa mga binabanggit nila lagi,
08:56.6
hindi ko sinasabi nasa payroll sila ng China, no?
08:59.0
Pero sinasabi ko lang,
09:00.6
pro-China yung pinupush nila na naratibo.
09:04.1
Example, yung sinasabi,
09:05.4
pag pinagdidibatihan ito,
09:07.3
binabalik dun sa nangyari ng 2012,
09:10.0
yung standoff ng Scarborough Shoal.
09:11.7
Ang madalas na iba to,
09:13.5
maski sa mga katulad nyo,
09:15.2
bakit daw hindi mo nasagutin
09:16.7
kung paano nawala
09:18.2
yung Scarborough Shoal,
09:20.3
na wala, quote-unquote,
09:21.6
sa Pilipinas?
09:22.8
Isa raw yung kapabayaan
09:23.9
na dapat yun daw yung pinag-uusapan?
09:26.4
Well, unang-una, no,
09:28.2
yung anong nangyari sa Scarborough Shoal,
09:30.1
malinang na naman on the public record, eh.
09:33.0
So, itong mga diskusyon
09:34.3
na ungkating pa yun,
09:36.1
parang nagahanap lang ng sisisihin.
09:38.5
Let's assume na may makita kayong sisisihin.
09:42.1
Anong may dudulot nun
09:43.1
sa current situation?
09:45.2
Magbabago ba?
09:46.3
Aatras ba ang China?
09:47.6
Mahawala ba ang China?
09:49.4
Mababalik ba yung ating China?
09:50.1
Mababalik ba yung ating China?
09:50.3
Mababalik ba yung mga bahura
09:50.9
na sinira nila?
09:52.2
Magkakaroon ba ng mga trabaho
09:53.4
ng ating mga fishermen
09:54.4
na sa ngayon na ipinipigilan
09:55.6
ng China ng mga islat?
09:57.7
No?
09:58.2
Kung meron tayong masisisi
09:59.5
ng ibang Pilipino,
10:00.8
magbabago ba yun?
10:02.3
Diba?
10:02.7
So, wala, eh.
10:04.0
No?
10:04.3
Ano lang yan?
10:06.0
Distraction lang yan.
10:08.2
Isang paraan lang yan
10:09.0
para tayo mismo mag-away-away
10:11.0
para hindi natin maharap
10:12.3
yung tunay na pananggagalingan
10:14.3
ng problema,
10:15.6
which is itong ng China
10:16.6
at lahat ng ginagawa niya
10:18.6
para pigilan ng ating
10:19.8
paggamit ng
10:20.3
sa sarili nating
10:21.1
likasiyaman dagat, no?
10:22.9
Na, in the end,
10:24.0
pinipigilan din nila
10:25.1
ang ating national development
10:27.2
planning and objectives, no?
10:30.3
Yun po ang, ano, dyan.
10:32.0
Ang dapat nating tinitignan.
10:34.0
Kung gusto nila magsisihan,
10:35.2
sige, magsisihan sila,
10:36.2
pero huwag na lang silang
10:38.0
makihalo doon sa mga
10:39.2
seryosong usapan
10:40.1
na naghahanap ng paraan
10:41.2
para nga maisulong natin
10:42.2
ang sarili nating
10:42.8
national interest.
10:47.8
Speaking of paghahanap
10:49.1
ng seryosong
10:50.3
solusyon
10:51.2
para maisulong
10:52.5
yung ating national interest,
10:54.2
alam natin na maingay pa rin
10:55.3
yung dating Pangulo
10:56.1
at yung kanyang mga alipores
10:57.5
na andating nga
10:59.2
mukhang dinindepensahan
11:00.4
yung interest ng China.
11:03.0
Nakita rin natin yung track
11:04.2
nung Bongbong Marcos
11:05.2
sa administration niya yun
11:06.3
in terms of dealing with
11:07.3
China's aggression
11:08.7
or bullying
11:09.5
sa West Philippine Sea.
11:11.2
Sa basa nyo po, ano,
11:13.0
gano'n baka tinding impact
11:14.0
nitong pagkontra
11:15.6
ng mga Duterte
11:16.4
doon sa diskarte
11:17.5
nung kasilukoy
11:18.6
administration
11:19.2
dito sa issue
11:20.0
ng China?
11:21.6
Well, sa akin po
11:22.7
yung mga recent
11:24.3
na mga galaw
11:25.6
at statement nila.
11:26.6
Again,
11:27.8
distraction yan
11:28.5
at gaslighting.
11:29.6
Ang nakita kong
11:31.2
objective nyan
11:32.0
ay yun nga,
11:33.4
magkagulo
11:34.1
tayo dito sa Pilipinas
11:36.1
at ang mga taong bayan
11:38.0
ay masira yung kanilang
11:40.0
pagsuporta doon
11:41.0
sa mga desisyon
11:41.9
at activities
11:42.8
ng gobyerno
11:44.2
na,
11:46.3
well,
11:47.2
give him credit nga naman,
11:48.3
nakakatulong pa rin
11:49.3
sa atin
11:49.8
sa pag-assert
11:50.8
nung ating mga karapatan
11:52.3
at pag-build up
11:53.9
ng ating depensa
11:54.7
laban nga dito
11:55.6
sa expansion
11:56.5
ng China.
11:58.5
So, itong mga usapin na to,
12:00.1
kung tutusin,
12:01.1
ang intention nyan
12:03.1
ay talagang
12:04.5
sirain bali
12:06.2
yung
12:07.1
postura bali
12:09.1
ng gobyerno.
12:10.2
Mag-introduce
12:11.2
ng doubt
12:11.7
para questionin mo
12:13.1
sarili mo
12:13.6
kung bakit mo
12:15.2
ginagawa ito.
12:16.3
Kagaya nitong
12:17.2
sinasabi nilang
12:17.9
gentleman's agreement
12:19.0
na to.
12:19.8
Obvious na
12:20.9
ang intention nito
12:22.1
ay para
12:22.8
paniwalain
12:24.0
ang mga taong bayan
12:26.0
na,
12:26.7
hindi,
12:26.9
dapat sundin natin
12:27.6
kung anong sinasabi
12:28.3
ng China
12:28.7
dahil nag-commit tayo.
12:31.0
Which is really not true
12:32.5
kung tutusin
12:33.3
dahil kahit tignan mo
12:34.4
yung mga statement
12:35.1
ng President Duterte,
12:38.1
hindi nga malinaw siya.
12:39.8
Siya mismo
12:40.2
hindi niya malinaw
12:42.0
na masabi
12:42.5
kung ano talagang
12:43.0
pinag-usapan nila.
12:44.2
Parang,
12:45.0
again,
12:46.6
putting words
12:47.4
into Xi Jinping's mouth
12:48.6
na naman.
12:49.4
Katulad,
12:49.8
itong sinabi niya dati
12:50.6
na dati daw,
12:51.3
yung meeting nila
12:52.1
ni Xi Jinping
12:52.7
noong 2016,
12:54.0
sabi daw ni Xi Jinping,
12:55.1
pag naghanap tayo
12:55.9
ng langis,
12:56.4
magkakaroon daw
12:57.0
ng gera.
12:58.3
Ngayon,
12:58.9
iba naman,
12:59.4
ang sinasabi niyang
13:00.4
pinag-usapan ni
13:01.4
gentleman's agreement
13:02.5
daw na status quo
13:03.4
na hindi man lang
13:04.9
niya alam
13:05.2
yung ayungin.
13:06.0
So,
13:06.4
napakalabo talaga.
13:09.2
Pero,
13:09.9
in reality,
13:10.8
inamin niya
13:11.3
nagkaroon ng
13:11.9
status quo agreement.
13:13.8
So, ganyan,
13:14.3
how should we
13:15.0
deal with that?
13:16.0
How should the
13:16.5
administration navigate
13:17.5
this particular issue?
13:19.2
Kasi inamin niya,
13:19.8
na merong status quo,
13:21.3
nasabi pa rin
13:21.9
dating Pangulong Duterte,
13:23.5
as is,
13:24.1
where is.
13:24.8
So, ano ba yung
13:25.5
as is,
13:26.2
where is
13:26.5
ng mga panahon na yun?
13:28.6
Unang-una,
13:29.4
kahit mismong China,
13:30.9
tinatawag ito
13:31.5
na gentleman's agreement.
13:33.5
Sila Duterte din,
13:34.3
sinasabi nila
13:34.9
na gentleman's agreement
13:36.2
daw ito.
13:37.4
Pag titinignan mo
13:38.2
kung anong ibig sabihin
13:39.2
ng gentleman's agreement,
13:40.7
i-google,
13:41.3
i-google naman
13:42.0
taong bahayan,
13:42.6
ang gentleman's agreement
13:43.7
ay una,
13:44.5
informal
13:45.2
and non-binding.
13:48.5
Kaya nga,
13:49.1
gentleman's agreement,
13:49.8
kasi nga,
13:50.3
alam nila na hindi ito,
13:52.3
kumbaga,
13:52.8
alam nila siguro
13:53.4
na hindi ito legal,
13:54.5
na hindi ito susuportahan
13:55.6
ng iba,
13:56.0
kaya nga,
13:57.1
gentleman's agreement na lang.
13:59.2
Parang deliberately
14:00.2
tinatago yan
14:01.1
dahil alam nilang mali.
14:03.3
So,
14:04.0
kung totoo nga
14:04.6
na nagkaroon ng
14:05.3
gentleman's agreement,
14:06.2
ibig sabihin nun,
14:06.9
kahit sina,
14:07.4
alam niya,
14:07.9
na maari itong
14:08.8
hindi sundin
14:09.7
ng gobyerno
14:11.4
o ng susunod
14:12.4
ng mga administrasyon.
14:14.2
So, bakit ngayon
14:15.0
ipipilitin
14:15.9
ang Pilipinas
14:17.4
na sundin yun,
14:19.1
eh,
14:19.4
gentleman's agreement,
14:19.8
gentleman's agreement
14:20.5
ngayon.
14:21.5
Isa pa,
14:22.6
pag gentleman's agreement,
14:24.0
it's a personal commitment.
14:26.2
Kaya nga,
14:26.8
gentleman eh.
14:27.6
It's not an official agreement,
14:28.7
it's a gentleman's agreement.
14:30.2
Sila lang ang nag-usap nun,
14:31.5
si Xi at si Duterte.
14:32.7
Eh, hindi naman si Duterte
14:33.8
ang presidente ngayon.
14:34.9
So, ibig sabihin,
14:35.6
walang dingbisya yun,
14:36.6
hindi niya kayang dalin
14:37.7
ang pamahalaan
14:39.2
at ang Pilipinas
14:40.0
dun sa pinipilit
14:41.1
niyang kasunduan niya.
14:42.4
Personal niya yun.
14:44.0
Saguti niya yung
14:44.7
kay Xi Jinping
14:45.3
kung kailan,
14:46.2
dun siya sumagot,
14:47.7
no?
14:48.8
Kung hindi niya kayang
14:49.5
idilis,
14:49.8
may pasensya siya.
14:51.5
At lastly,
14:52.8
it is also obviously
14:54.1
a secret agreement
14:55.1
dahil hindi man lang
14:56.0
nila inamin
14:56.5
until last week.
14:58.8
Last year,
14:59.4
dinideny niya
15:00.1
na nagkaroon siya
15:00.7
ng agreement.
15:01.8
Tapos ngayon,
15:02.3
biglang meron pala.
15:04.9
Tapos,
15:05.5
pag dun sa paliwanag niya,
15:07.2
hindi siya klaro.
15:08.1
Kailan ba nangyari yan?
15:09.4
Nung daw 2016
15:10.3
na meeting niya
15:11.2
with Xi Jinping.
15:12.1
Tapos,
15:12.8
siya mismo nagsabi,
15:13.7
ang naalala lang niya,
15:14.5
status ko.
15:15.8
As is where is,
15:16.9
no?
15:17.1
So, yan ang sinasabi nga niya.
15:18.3
Pero,
15:18.8
sinabi rin niya,
15:19.3
hindi naman niya
15:19.7
alam yung ayungin
15:20.4
at the time.
15:20.9
So, paano kang magkakaroon
15:23.0
ng kasunduan
15:23.7
tungkol sa kung anong
15:25.1
gagawin sa ayungin
15:26.1
kung siya mismo,
15:27.3
kung ikaw mismo,
15:27.9
hindi mo alam
15:28.5
kung ano yun.
15:29.8
Diba?
15:30.5
Ang labo nun.
15:32.0
And then later,
15:32.7
sabi niya,
15:33.8
sa Pandaway,
15:35.9
hindi daw magko-construct.
15:37.9
No?
15:39.0
Eh,
15:39.4
di ba nag-continue
15:40.5
yung construction
15:41.0
dun sa pag-asa?
15:42.4
In fact,
15:43.1
siya nga yung,
15:44.4
naalala ko nga,
15:45.1
mga ano yun,
15:46.0
2018 ba yun?
15:47.1
Biglang siya yung nagsabi na,
15:48.5
ang sabi daw nyo sa AFP,
15:49.7
eh,
15:50.2
i-occupy na natin
15:51.1
lahat ng mga occupy natin.
15:52.8
No?
15:54.1
At,
15:54.6
in-approve niya yung,
15:56.2
ano ba yun,
15:56.4
1 billion peso yata budget yun
15:57.9
para nga,
15:58.5
kaya nga natuloy yung
15:59.5
repair and reconstruction
16:01.1
sa pag-asa island
16:02.8
at dun sa iba nating,
16:04.8
iba pang isla.
16:06.3
So,
16:06.9
kahit siya mismo,
16:07.6
hindi consistent
16:08.3
dun sa mga sinasabi niya eh.
16:10.6
And then,
16:11.7
kung titignan natin,
16:12.7
kung sasabihin mo status ko
16:13.8
as is where is,
16:15.2
eh,
16:15.3
ano ba ang ginawa ng China
16:16.1
during the time,
16:16.9
since 2016?
16:18.6
Ang dami-dami niyang
16:19.6
ginawa,
16:20.3
na hindi status ko ah,
16:22.3
2017,
16:23.6
ah,
16:24.3
ano yung mga ginawa nila
16:25.5
na,
16:26.4
pinadala nila lahat
16:27.3
ng kanilang mga fishermen
16:28.6
dito sa sarili natin.
16:30.1
Katuloyan,
16:30.4
pinagsisira nila
16:31.3
ating mga bahura.
16:32.6
No?
16:33.4
At,
16:34.0
mga 2020,
16:35.1
2021,
16:36.0
ah,
16:36.2
2017 din,
16:37.6
nag-umpisa yung swarming
16:38.8
sa pag-asa island.
16:40.1
No?
16:40.2
Yung kanilang mga milisya
16:41.4
pinaligiran yung ating
16:42.9
mga posisyon.
16:43.7
No?
16:44.9
2021,
16:45.9
yung kanilang swarming
16:47.0
sa Julian Felipe Reef.
16:48.6
No?
16:49.6
Ah,
16:49.8
oh,
16:50.2
alalahan niya natin,
16:51.2
nga pala,
16:51.4
2019,
16:52.2
yung sinagasaan nung
16:53.3
barko nila yung
16:54.7
Jember.
16:55.5
No?
16:56.4
Ah,
16:57.6
2022,
16:59.1
pinipigilan nila yung
17:00.3
ah,
17:00.8
ating,
17:01.8
ah,
17:02.3
nag-interfere sila sa ating
17:03.6
mga resupply.
17:05.0
No?
17:05.2
Ah,
17:06.1
nag-umpisa na yung talagang
17:07.2
mga dangerous maneuvers nila
17:08.6
at saka mga blocking nila.
17:10.1
No?
17:10.2
Sa ayungin.
17:11.1
Tapos,
17:12.2
yung petroleum exploration natin,
17:13.9
pinigilan din nila.
17:16.2
re-neasure nila yung
17:17.1
Duterte administration
17:18.0
na biglang,
17:18.7
biglang sabihin,
17:19.6
na may kulang pa daw na
17:20.7
dokumento
17:21.3
na hindi naman
17:22.0
ever ni-require.
17:24.1
Tapos,
17:24.6
yung Philippine,
17:25.8
ah,
17:26.5
ah,
17:26.8
scientific research sa
17:28.1
Pangasinan,
17:29.5
pinipi,
17:30.0
pinilit nilang,
17:31.1
ah,
17:31.4
pigilan.
17:32.0
Eh,
17:32.2
ito 60 nautical miles
17:33.3
from Pangasinan.
17:34.5
No?
17:35.4
Ah,
17:35.8
2022 din yung nag-umpisa
17:37.2
nang i-deploy nila itong
17:38.2
maritime militia
17:39.2
laban sa atin.
17:41.2
ah,
17:41.6
at yun nga,
17:42.1
ah,
17:42.3
after that,
17:43.0
2023,
17:43.7
ito na yung mga laser,
17:45.3
no,
17:45.5
mga water cannon,
17:46.9
at saka yung
17:47.4
in-increase,
17:48.5
nag-increase yung
17:49.5
mga,
17:50.2
ah,
17:50.8
ah,
17:51.0
dini-deploy nila laban
17:52.1
sa atin na
17:52.7
consistently naman tayo,
17:54.2
dalawang barko
17:55.2
na exported
17:56.2
ang dalawang coast guard
17:57.1
lang pinapadala natin.
17:58.7
Hindi tayo nagbago doon
17:59.6
despite all of these
18:00.6
changes
18:01.6
in their operation
18:03.0
and their activities,
18:04.1
no?
18:04.9
So,
18:05.2
anong status ko?
18:06.0
Anong as-is-where-is
18:06.8
ang pinagsasabi niya?
18:08.3
No?
18:09.0
Eh,
18:09.2
yung kabila nga,
18:09.9
hindi as-is-where-is,
18:10.8
eh.
18:11.6
Tapos tayo,
18:12.1
ipipilit niyang
18:12.8
as-is-where-is lang.
18:14.4
Eh,
18:14.5
hindi naman tama yun.
18:16.1
No?
18:16.8
Ah,
18:16.9
sinong,
18:17.2
sinong maniniwala sa iyo
18:18.4
na may status ko agreement,
18:19.6
kung yung mismong kabila
18:20.8
na nagdi-demand
18:21.7
na mag-status ko,
18:22.7
status ko lang tayo,
18:24.2
eh,
18:24.4
sila mismo nga,
18:25.1
hindi,
18:25.3
hindi sinusunod, eh.
18:26.8
So,
18:27.0
bakit tayo susunod?
18:28.2
Diba?
18:28.7
Kung meron nga.
18:41.5
Hello?
18:43.0
Hello?
18:44.0
Hello?
18:44.6
Ah,
18:44.8
didili pa
18:45.3
ang mga viewers natin.
18:47.2
Hello?
18:48.5
Hello?
18:50.3
Yeah,
18:50.7
I can hear you,
18:51.4
Kristen.
18:51.7
I don't know.
18:53.3
Attorney J,
18:54.1
can you hear me?
18:54.9
Yes.
18:55.8
Yes,
18:56.2
I can hear you.
18:57.9
Can you hear me?
18:59.5
Yes.
19:01.7
Nadinig kita.
19:02.2
Ako.
19:02.9
Dinig mo?
19:03.7
Hindi ko kayo madinig,
19:04.7
Attorney J.
19:06.4
Ako okay ba ako
19:07.1
sa mga,
19:07.5
sa mga viewers?
19:10.0
Ah,
19:10.4
I don't know.
19:11.0
Ayan.
19:12.3
Ayan.
19:13.9
Mukhang nagkakaproblema
19:14.9
sa audio
19:15.6
from the end of
19:16.7
ah,
19:17.2
Atty. J. Batong Bakal.
19:20.3
Ang gusto ko
19:20.8
sa itanong, no?
19:21.4
Dahil inilatag ni
19:22.3
Atty. J. Batong Bakal
19:24.0
yung mga
19:24.4
pinagagawa ng China.
19:26.3
Actually,
19:26.7
ka-epokritohan po yun, no?
19:27.8
Para sabihin nila na
19:28.7
status ko dapat
19:30.1
eh sila yung una
19:30.7
nag-violate.
19:32.0
Ang susunod na tanong dyan,
19:33.5
eh kung yun yung
19:34.0
bagong status ko
19:35.1
nung nag-agree
19:36.7
si Duterte
19:38.5
via handshake
19:39.6
with Xi Jinping,
19:41.0
hindi ba
19:41.4
grossly
19:42.1
disadvantageous
19:43.5
sa Pilipinas
19:44.3
yung ipinasok niya
19:46.0
na agreement?
19:47.2
Nadinig niyo po ba ako,
19:48.6
ah,
19:48.8
Atty.?
19:49.5
Opo.
19:49.9
Opo, totoo po.
19:51.1
Go ahead.
19:51.8
Opo.
19:52.4
It is definitely
19:53.5
grossly disadvantageous.
19:54.9
Yung kanyang interpretation,
19:56.2
no?
19:57.4
Na no repair,
19:58.5
no construction,
19:59.7
et cetera.
20:02.1
Alam niya,
20:03.6
alam,
20:05.7
alam niya na,
20:08.4
ah,
20:08.9
well, no.
20:10.0
Una,
20:10.6
hindi siya klaro,
20:11.7
no?
20:12.0
Kung ano nga yung
20:12.9
pinagkasundo nila.
20:14.9
Siya mismo hindi niya
20:15.5
masabi exactly
20:16.2
kung ano yung terms,
20:17.2
and conditions nun.
20:18.7
And yet, ngayon,
20:19.6
sasabihin niya,
20:20.1
sasabihin niya,
20:21.1
dapat sundin.
20:22.7
Pangalawa,
20:23.8
kung totoo nga
20:24.4
na sinabi niya lang
20:25.5
no construction
20:26.8
or repair,
20:27.4
di ibig sabihin,
20:28.1
nag-agree siya
20:28.9
sa China
20:29.9
na
20:30.9
tuluyo nang mabulok
20:32.3
at gumuho na lang
20:33.1
itong
20:34.2
BRPCR Madre.
20:36.6
Ibig sabihin nung
20:37.2
magbabago nga
20:38.1
yung status ko.
20:39.9
Ang status ko
20:41.1
nung makipagkasundoan sila,
20:43.1
eh,
20:43.3
30 years nang nakatayo
20:44.5
yung Sierra Madre doon.
20:46.2
Okay?
20:46.4
So,
20:47.2
dapat kung totoong
20:48.1
continuation ng status ko
20:49.9
as is where is,
20:51.5
di dapat 30 years pa rin
20:52.9
manatili doon
20:54.1
ang
20:54.7
BRPCR Madre
20:56.6
at minimum.
20:58.5
So, ano itong sinasabi niya ngayon?
21:00.5
Di ba?
21:01.6
Talagang grossly disadvantageous,
21:03.3
dahil alam niya na
21:05.2
sa pamagitan nun,
21:07.9
papayagan niya na magbago
21:10.5
ang status ko
21:11.6
laban sa Pilipinas.
21:14.6
So, talagang hindi tama yun.
21:17.2
Tsaka diba yung implication na
21:18.9
pag hindi kaya,
21:19.7
hindi tayo nakapag-compone
21:20.8
doon sa BRPCR Madre,
21:23.0
eh,
21:23.2
it's just a matter of time
21:24.9
bago siya gumuho.
21:26.3
Hindi ba yun ang implication po nun?
21:28.6
Opo, yun po talaga.
21:30.5
At alam nyo yun ng China,
21:32.0
kaya nga pinipilit nila tayo
21:33.7
na huwag nang kumilos
21:34.8
para i-repair yan.
21:37.8
Siguro,
21:38.5
dahil alam naman natin,
21:40.2
inaano rin talaga nila yan,
21:41.5
inaaral din nila yan.
21:42.6
Alam nila siguro na
21:43.8
structurally,
21:45.1
yung Sierra Madre
21:46.6
may problema.
21:47.2
Kaya pinipigilan nila
21:49.6
lahat ng paraan
21:51.4
para ma-repair,
21:53.7
ma-shore up
21:54.4
yung Sierra Madre.
21:56.6
Yun na lang iniintay nila
21:58.1
para manalo sila.
21:59.9
Let nature
22:00.9
take its course,
22:02.4
kumbaga.
22:03.6
At pag gumuho yan
22:04.8
at napilitan ng Pilipinas
22:06.0
umalis,
22:06.5
sasabihin nila,
22:06.9
oh, wala kaming ginawa sa inyo.
22:09.3
Sabihin nila,
22:10.0
hindi namin kasalanan yan.
22:12.1
Eh, kayo tong
22:12.8
voluntarily umalis dyan.
22:15.2
No?
22:15.6
At pag nangyari yun,
22:18.1
ay siguradong papasok sila
22:19.3
at hindi na tayo
22:19.8
pababalikin.
22:21.4
Gaya nung ginagawa nila
22:22.6
sa SCARCO.
22:24.4
Okay.
22:25.1
Technically ba,
22:25.8
pag, kunwari,
22:26.7
nandun pa rin yung
22:27.5
BRP Sierra Madre,
22:29.0
hindi pa rin siya decommissioned,
22:30.6
meski halos gumuho na,
22:32.5
pero pag wala tayong
22:33.7
tao na nakamando doon,
22:36.9
technically,
22:37.8
it doesn't matter?
22:39.3
Pwedeng pumasok
22:39.8
ang China anytime?
22:42.0
Well, maari nila.
22:43.0
Mas mapapadali
22:44.0
yung kanilang
22:44.8
um,
22:45.0
gustong gawin,
22:46.2
syempre, no?
22:47.1
Kung walang magdidefend
22:48.3
doon sa Sierra Madre,
22:49.9
wala talagang makakapigil
22:51.0
sa kanila.
22:51.7
So,
22:52.5
sa ganung sitwasyon,
22:53.7
the legalities
22:54.3
will not matter.
22:56.3
Okay?
22:57.2
Gagawin nila yun
22:57.9
and then,
22:58.3
maghahanap na lang sila
22:59.4
ng excuse,
23:00.3
ng justification
23:00.9
para doon.
23:02.9
Mm-hmm.
23:03.7
Nga po,
23:04.2
pakiexplain din, no?
23:05.1
Bakit ba gigil na gigil
23:06.3
ang China
23:06.7
na kunin ang Ayungin Shoal?
23:08.9
Gano'n baka importante
23:09.8
sa kanila yung Ayungin?
23:11.1
Meski pasok to,
23:12.1
clearly,
23:12.4
sa ating
23:13.2
Exclusive Economic Zone
23:14.3
at,
23:15.0
at in ito,
23:15.9
base sa ruling ng PCA.
23:18.3
Well,
23:18.9
una,
23:19.2
yung Ayungin Shoal,
23:20.1
no,
23:20.2
yung purpose niya talaga
23:21.1
ay ma-surveillance,
23:22.7
maman-manan
23:23.3
ang mga ginagawa
23:24.1
ng China dyan
23:24.8
at,
23:25.1
kung sakaling ulitin nila
23:27.3
na surreptitiously
23:29.2
o covertly
23:30.0
yung patago,
23:31.0
e,
23:31.1
magtayo na naman
23:31.8
ng struktura
23:32.5
or something,
23:33.9
e,
23:34.1
makita natin.
23:35.5
So,
23:36.1
pag nawala yung Ayungin,
23:37.2
syempre,
23:37.3
kung baga,
23:38.1
mabubulag tayo
23:39.0
to a certain extent
23:40.0
dyan sa area na yan
23:41.2
ng West Philippine Sea.
23:43.1
Siyempre,
23:43.8
galit sila
23:44.3
pag napapanood sila,
23:45.4
eh.
23:46.2
Pero,
23:46.5
yung mahalaga ngayon,
23:47.3
I think,
23:47.8
no,
23:48.1
ay,
23:48.5
ang Sierra Madre
23:49.6
at ang Ayungin,
23:50.4
parang naging symbolic yan,
23:52.2
yan po ay simbolo
23:53.0
ng ating jurisdiction
23:54.0
sa sarili nating
23:55.0
EEC and Continental Shelf.
23:57.5
Yan po ay simbolo din
23:58.7
nung South China's
23:59.9
Arbitration
24:00.5
na nagsabi na
24:01.5
itong Ayungin nga
24:02.4
ay sa atin
24:03.1
dahil
24:03.5
parte siya ng ating
24:04.7
EEC at Continental Shelf.
24:06.7
So,
24:07.4
pag nawala yan
24:08.5
at nakuha ng China yan,
24:09.8
di,
24:10.0
ang laking dagok niyan,
24:11.7
una,
24:12.0
dun sa South China's Arbitration
24:13.4
at,
24:14.3
pangalawa,
24:14.7
sa international law
24:15.5
at sa karapatan ng Pilipinas
24:16.7
sa sarili niyang karagatan.
24:18.3
No?
24:18.5
Makukuha kasi nila, eh.
24:20.4
At,
24:20.7
from that,
24:21.4
from that point on,
24:23.0
no,
24:23.4
po-controlin nila yung area
24:25.0
at gagamitin nila yan,
24:26.4
no,
24:27.1
para hindi na tayo
24:28.0
makatawid,
24:29.1
no,
24:29.5
dun sa mas malayong lugar
24:31.0
sa Kalayan Islands.
24:32.9
No?
24:33.8
Kung titignan natin,
24:35.0
nakapagit na
24:35.7
ang Ayungin Shoal,
24:36.8
no,
24:37.1
sa Palawan
24:37.9
at sa
24:38.5
Kalayan Islands.
24:41.3
And,
24:41.8
from that
24:42.2
vantage point,
24:43.5
madali talaga
24:44.1
nilalagay
24:44.2
nila tayong
24:44.8
i-cut off,
24:45.8
no,
24:46.2
sa,
24:47.2
ah,
24:47.8
dun nga,
24:48.3
sa pagasa island
24:49.5
at iba nating hawak na isla.
24:51.4
Kaya napakahalaga nyan,
24:52.6
no,
24:52.8
na hindi manalo
24:53.7
ang China dyan,
24:55.1
na hindi nila yan makuha.
24:57.1
With Ayungin in the South
24:58.4
at saka yung Scarborough Shoal
24:59.9
in the North,
25:00.6
no,
25:01.4
pag yan ay
25:02.2
ginawa nilang
25:03.0
artificial island
25:03.9
at naging military base yan,
25:05.4
no,
25:06.3
ay talagang
25:07.1
tuluyan
25:08.0
ng mawawalan tayo
25:09.1
ng access
25:10.1
ng free
25:11.2
and open access
25:12.4
sa West Philippines
25:13.5
and South China
25:14.1
Sea.
25:15.0
At yung kanilang
25:15.7
pagpipigil sa ating
25:16.9
mga activities,
25:18.0
no,
25:18.3
na sa ngayong
25:18.8
ginagawa na nila
25:19.5
mula sa Mischief Reef,
25:21.0
kaya nga nung
25:21.4
nabanggit natin kanina,
25:23.0
no,
25:23.7
ah,
25:24.0
yung ongoing ngayon,
25:25.3
no,
25:25.5
35 nautical miles away
25:27.0
from La Union,
25:28.1
eh,
25:29.1
eh,
25:29.5
hinarang na nila
25:30.3
yung ating
25:31.0
ah,
25:31.3
hydrographic survey,
25:32.6
no,
25:33.6
ah,
25:34.1
mangyayari po yan
25:34.8
sa buong,
25:35.9
ah,
25:36.4
western coast
25:37.3
ng Pilipinas,
25:38.7
no,
25:39.5
para lang mapakita nila
25:40.7
ang kanilang control,
25:42.3
no,
25:42.9
at pag ganon,
25:43.7
talagang
25:43.9
naka-hostage na tayo
25:44.9
sa kanila.
25:46.6
Hindi tayo makakaraan,
25:47.5
yung mga airplane natin
25:48.2
hindi makakadaan dyan,
25:49.2
yung ating mga barco
25:49.9
hindi makakadaan dyan
25:50.8
nang hindi
25:51.4
pinahintulutan ng China.
25:54.0
Yun ang mangyayari sa atin.
25:55.7
And if that happens,
25:56.6
we will no longer
25:57.2
be a sovereign nation.
25:59.7
Hmm,
26:00.2
okay.
26:01.0
Talagang,
26:01.5
ano,
26:01.9
grim yung prospect,
26:03.3
no,
26:03.4
kung sakaling talagang
26:04.6
mawala sa ating
26:05.3
iyong in.
26:06.2
Yung nga po,
26:06.6
sir,
26:06.7
pakiexplain din,
26:07.5
no,
26:07.5
kasi ilang beses na rin
26:08.5
natin diniscuss ito
26:10.0
sa programa,
26:11.2
yung ruling ng
26:12.5
Permanent Court of Arbitration
26:14.0
na sa Pilipinas
26:15.3
talagang ayungin
26:16.2
bilang bahagi
26:17.0
ng ating continental shelf.
26:19.0
Pero,
26:19.7
papano po ba
26:20.2
yung kalakaran sa
26:21.0
international law?
26:22.4
Kasi,
26:22.9
clearly,
26:23.6
sa atin po,
26:24.4
yung ayungin siyol.
26:25.6
Pero,
26:25.8
papano kung
26:26.4
sakupin nga siya
26:27.4
ng China,
26:28.6
would that
26:29.2
legitimize eventually
26:30.9
their hold
26:33.3
of that
26:34.0
feature
26:35.5
kahit clearly
26:36.8
by law
26:37.5
atin ito?
26:39.5
Hindi po yun
26:40.5
malilegitimize,
26:41.7
no,
26:42.0
dahil
26:42.5
Yungin siyol
26:44.3
basically is part
26:45.2
of the sea.
26:46.0
It is not subject
26:47.1
to appropriation
26:48.1
legally.
26:50.2
Pero,
26:50.8
alam namin din man natin
26:51.7
na napakita ng China
26:52.6
na kung gugustuhin niya,
26:54.0
pwede niyang
26:54.7
tayuan yan
26:55.7
ng isang artificial island
26:57.0
na
26:57.3
napakalaki,
26:58.6
full-blown military base.
27:00.2
Diba?
27:01.0
So,
27:01.2
pag ganoon nung usapan,
27:02.5
no,
27:02.8
at nakita natin
27:03.9
ang attitude ng China dyan,
27:05.8
pag ganoon,
27:06.7
only power will matter.
27:08.3
Not the law,
27:09.3
not legitimacy,
27:10.4
not legality.
27:11.6
Pure
27:12.0
and
27:12.4
the naked power lang
27:13.5
ang
27:14.1
mananaig.
27:16.4
At kung ganoon,
27:18.3
kung papayagan natin yun,
27:19.6
di parang
27:20.1
i-give up na natin
27:21.3
ang ating
27:21.9
pwesto sa mundo
27:23.1
at gini-give up na natin
27:24.6
ang
27:24.9
mga adhikain natin
27:26.6
na magkaroon sa ala
27:27.4
ng isang peaceful
27:28.5
international community
27:29.9
where
27:30.8
all nations are equal.
27:34.6
And
27:35.2
our fate is decided
27:36.5
not by power
27:38.1
and threats of war,
27:40.2
but rather by
27:41.1
peace
27:41.6
and
27:41.9
negotiations
27:43.1
and international
27:44.5
organizations
27:45.1
and institutions.
27:47.0
Kung mawala po yun,
27:48.8
magiging bagong
27:49.8
kolonyalismo na lang
27:51.3
ang mananaig,
27:53.7
parang magiging
27:55.3
imperialized colonial
27:56.4
power in China
27:57.2
at ang mga maliliit na bansa
27:59.0
katulad ng Pilipinas
28:00.0
at mga kapitbahay niya,
28:01.4
yung mga maliliit na bansa,
28:02.4
magiging sunod-sunuran na lang
28:03.7
dito sa China
28:06.2
kung ganoon ang mangyayari.
28:08.8
Legally,
28:09.6
meron pa ba tayong
28:10.4
pwede o dapat puntahan?
28:11.9
After nung maipanalo natin
28:13.9
yung arbitral
28:14.6
case natin sa China
28:16.7
ng 2016,
28:18.4
para at least
28:19.2
mas lalo pan tumibay
28:21.0
kung kailangan pa ba
28:22.0
yung ating legal
28:23.3
right and claim dito?
28:26.7
Depende yan sa situation
28:28.3
at saka dun sa ano yung
28:29.4
issue or activity na
28:30.8
pwede natin gawa ng kaso.
28:34.3
Sa tingin ko, maari.
28:36.6
At
28:36.9
hindi lang to
28:39.0
isa na namang kaso
28:39.8
sa arbitration,
28:41.3
kundi
28:41.8
ano rin,
28:42.5
mga iba pang
28:43.4
non-adversarial means
28:45.1
na tinatawag.
28:46.5
I think pwedeng gawin yun.
28:49.1
Ang punto dun
28:50.2
ay marami tayong
28:52.3
forum na pwedeng gamitin
28:53.7
sa international communities,
28:55.2
sa maraming mga
28:56.4
international organizations
28:57.4
na pwede nating
28:58.3
gamitin para nga
29:00.6
makita ng mundo
29:01.6
yung mga kamaliang
29:03.4
ginagawa ng China
29:04.3
at kung paano ito
29:05.5
nagiging
29:06.2
threat
29:07.9
sa international order,
29:10.5
sa international community.
29:12.3
And yun nga,
29:14.3
hindi yan madaling
29:15.2
usapan
29:16.0
at hindi yan basta-basta
29:17.6
lang mangyari.
29:18.3
Kailangan talaga dyan
29:19.1
ng long-term
29:19.9
na advocacy
29:21.8
and parang campaign
29:23.1
kumbaga
29:23.6
sa international community.
29:26.1
Hopefully,
29:27.2
sana naman
29:28.2
ang Pilipinas
29:28.8
ay gawin yun.
29:29.7
It will take decades
29:31.1
perhaps,
29:31.8
but it needs to be done.
29:33.7
Kung seryoso siya
29:34.7
na gusto niyang manatili
29:36.1
bilang isang sovereign nation,
29:37.5
kailangan niyang gawin yun.
29:38.8
Kung seryoso siya
29:40.0
na mabuhay
29:41.1
sa isang international community,
29:41.8
na latay-pantay-pantay sana,
29:45.2
hindi dapat gawin niya yun.
29:47.7
Ito sir,
29:48.5
may ilang tanong po
29:49.3
sa mga nanonood sa ating
29:50.4
ngayon live, no?
29:51.3
From Harold Khan.
29:52.8
He's a Filipino
29:53.9
based in Vienna.
29:55.2
Sabi niya,
29:56.9
bakit pwede mag-water
29:57.8
canon ang China
29:58.7
laban sa
29:59.6
Philippine boats,
30:00.9
pero ang
30:01.3
Philippine Coast Guard
30:02.5
hindi pwede mag-water
30:04.0
canon versus China?
30:05.4
It's a common question
30:06.2
that I think you also
30:07.1
received, no?
30:08.6
Ano po ba
30:09.1
ang sagot dyan?
30:10.3
Well, that is
30:10.9
a part of the question.
30:11.4
It is a policy
30:12.0
decision, no?
30:13.4
Gaya nga nasabi
30:14.0
niyang Coast Guard
30:14.8
before,
30:15.7
ang water canon
30:16.4
pampatay ng
30:17.2
apoy,
30:19.3
hindi sandata
30:20.1
para palubigin
30:21.2
ng barko.
30:22.5
Well, obviously,
30:23.2
iba yung view
30:23.6
ng China.
30:24.7
At nakita nila ito,
30:26.6
ginagwata nalaga
30:27.5
nilang weapon
30:28.5
itong water canon,
30:29.9
wini-weaponize nila.
30:31.5
Thinking na
30:32.4
dahil
30:32.9
origin nila ito
30:34.4
ay firefighting
30:35.2
equipment,
30:35.7
hindi itong
30:36.5
makikita bilang
30:37.7
isang sandata,
30:38.9
no?
30:39.9
Pero,
30:40.7
again,
30:41.4
no?
30:42.0
Again,
30:43.1
policy decision po yun.
30:44.7
Sa atin,
30:45.3
ang position natin
30:46.0
hindi tama
30:46.6
ang paggamit
30:47.3
ng water canon
30:48.1
para
30:49.6
manlaban
30:51.5
or manlaban
30:52.4
sa mga ibang barko.
30:53.5
Hindi ito dapat
30:54.0
maging weapon,
30:55.0
no?
30:55.7
So, yun po ang
30:56.5
kaya hindi po natin
30:57.6
ginagamit yun.
30:58.4
Ayaw natin
30:58.9
maging katulad
31:00.3
ng China,
31:00.8
kumbaga.
31:02.5
So, tinitiis natin
31:03.7
na win ang water canon
31:04.8
tayo,
31:05.2
hindi tayo
31:05.6
nagwa water canon
31:06.3
sa mula.
31:06.8
Pero,
31:07.8
kung tutusin,
31:08.8
it only takes
31:09.8
a policy
31:10.5
decision
31:11.5
to change that.
31:15.3
Siguro,
31:15.9
nakasalalay na talaga
31:17.3
yun doon
31:17.7
sa ating mga
31:18.4
operatives
31:19.4
dyan sa
31:19.9
on the ground
31:21.2
or at sea.
31:22.9
Para pag-isipan
31:24.5
kung gagawin
31:25.1
nga nila yun.
31:25.8
I don't think
31:26.5
it will be
31:27.1
an easy decision.
31:31.0
So,
31:31.7
in short,
31:32.3
we leave that
31:33.1
to the wisdom
31:33.6
of our policy makers.
31:35.2
Kaya rin ang Coast Guard
31:36.2
at National Security Council.
31:38.2
At,
31:38.3
diba,
31:38.7
pag ganyan po,
31:39.4
dapat alam mo yung outcome.
31:40.5
Hindi ka mag-iisip na.
31:42.2
Sige,
31:42.4
tirahin din ang water canon.
31:44.2
Ano ba yung response?
31:45.1
Ano ba yung end goal
31:46.1
natin yan,
31:46.6
for instance?
31:47.7
Sir,
31:48.0
isa pang tanong
31:48.5
from Jerwin Guzon.
31:50.7
Yung ginagawa ng China
31:51.7
sa West Philippine Sea
31:52.8
ay pwede rin gawin
31:53.7
sa Benham Rice
31:55.0
sa East?
31:57.8
What do you think?
32:00.2
Yung pagpigil
32:01.8
sa ating mga activities
32:03.2
at,
32:04.0
kumbaga,
32:06.2
sa pilitang
32:07.5
pagkontrol sa atin,
32:08.8
pwede nilang gawin yan.
32:10.0
No?
32:10.3
At,
32:10.5
nakita naman natin
32:11.1
pa paano ginagawa.
32:11.9
Pinagde-deploy sila
32:12.7
ng sang damukal na barko.
32:14.8
No?
32:15.5
At,
32:15.8
tinatapatan yung ating mga barko
32:17.4
na nag-undertake
32:18.0
ng mga activities.
32:19.1
No?
32:19.3
So,
32:20.4
pwede rin nila gawin yan
32:21.4
sa kabila.
32:22.3
No?
32:22.6
Kung tutusin.
32:24.0
Pero,
32:24.3
they will not be as
32:25.6
effective,
32:26.4
I think.
32:26.9
Kasi,
32:27.2
ang advantage nila dito
32:28.2
sa West Philippine Sea,
32:29.9
nandun yung kanilang
32:30.8
mga military bases.
32:32.0
No?
32:32.2
Yung mga artificial islands nila.
32:34.3
So,
32:34.7
parang mga forward
32:35.7
operating bases yan.
32:36.9
Kaya,
32:37.1
kaya nakakagawa sila
32:38.3
ng ganyang activity.
32:39.8
24 hours a day
32:40.8
and 7 days a week.
32:43.2
Dun sa kabila,
32:43.9
wala silang ganon.
32:45.8
At,
32:46.1
isa pa,
32:47.1
mas ano,
32:47.8
yung
32:48.1
marine environment
32:49.5
sa Pacific side,
32:51.4
mas mahirap
32:52.1
mag-operate po dyan.
32:53.5
No?
32:53.5
Dahil,
32:54.2
napakalalim ng tubig
32:55.2
at ang mga conditions
32:56.2
ay mas
32:57.2
harsh.
32:59.0
No?
32:59.9
So,
33:00.5
maaari nilang
33:01.1
pilitin.
33:02.5
No?
33:02.7
Maaari pala nilang pilitin nila
33:03.9
dahil nakita naman natin
33:04.9
wala silang pakailam.
33:05.9
No?
33:06.6
So,
33:06.9
kung gugustin nila,
33:07.6
maaari nilang
33:08.2
gawin yun.
33:09.1
Pero,
33:09.4
sa ngayon,
33:10.5
I don't think that is
33:12.1
in the cards yet.
33:13.6
No?
33:14.6
I do not see any advantage
33:16.5
that they can gain
33:17.9
by doing that.
33:19.7
Lalo na,
33:20.4
alam naman natin,
33:21.0
wala naman silang
33:21.6
kiniklaim dyan
33:22.2
sa area na yan.
33:23.0
Sira nilang nagsabi nun eh.
33:25.0
Na wala silang
33:25.8
claim dyan
33:26.6
sa Benham Rise.
33:29.2
Tsaka,
33:29.8
para ang garapal naman,
33:30.8
lalaktaw tayo
33:31.7
sa kalupaan
33:32.3
para i-claim yung
33:33.3
silangang bahagi
33:34.6
ng ating,
33:35.8
ano,
33:36.6
parang ang
33:38.0
kapatid.
33:38.2
Kapatid na nang
33:38.5
sobrang.
33:40.0
Anyway,
33:40.7
pero naalala ko,
33:41.6
Professor J,
33:42.3
I think we spoke
33:43.3
a few years ago
33:44.5
about this.
33:45.4
Ginawa ko na ng report.
33:46.6
Di ba,
33:47.3
nagkaroon din ng
33:47.8
suspicious activity
33:48.8
in China dyan
33:49.5
para nagkaroon sila
33:50.3
ng survey.
33:51.1
Tama ba?
33:51.9
Inamalagi sila dyan
33:52.8
sa silangan
33:53.9
for a time?
33:55.9
Opo,
33:56.2
opo.
33:56.7
Meron nga.
33:58.0
At nag,
33:58.4
ano nga sila,
33:59.0
nag-hydrographic survey.
34:00.2
Kaya nga,
34:00.5
nag-propose din sila
34:01.5
ng mga pangalan.
34:03.2
Pero,
34:03.6
una,
34:04.7
yung mga activities,
34:05.6
mostly mga scientific
34:06.6
research vessels
34:07.5
ang ginagamit
34:08.2
nila.
34:09.2
Malinaw
34:09.8
sa international law
34:11.1
na hindi mo pwedeng
34:11.8
gamitin yung scientific
34:12.7
research as basis
34:14.4
to make any kind
34:15.3
of claim.
34:17.3
So,
34:18.0
sobra na sila
34:19.1
pag ginamit pa nila
34:19.8
yun.
34:21.0
Pangalawa,
34:21.9
yung ibang activity
34:22.9
dyan,
34:23.2
mga military activities,
34:24.7
pero dun yan
34:25.4
sa high seas area,
34:26.7
malayo naman sa atin.
34:28.5
At,
34:28.7
kumbaga,
34:30.8
ang mas
34:31.9
concerned
34:34.3
dun
34:34.6
sa area na yun,
34:36.8
yun siguro
34:37.7
yung mas
34:38.0
manunahing
34:38.2
magiging concerned
34:38.9
ng US and Japan
34:39.9
dahil,
34:40.6
obviously,
34:41.2
sa kanila nakadirect
34:42.1
yung mga operations na yun.
34:44.2
Pwede rin silang gamitin
34:45.4
sa atin,
34:45.9
pero,
34:46.6
hindi nga,
34:46.9
nandito na sila
34:47.7
sa West Philippine Sea.
34:49.1
So, parang,
34:50.0
again,
34:50.4
kung tiisipin mo
34:51.3
in terms of
34:52.5
ano bang value added nun
34:53.7
o kaya ano bang
34:54.5
additional advantage
34:55.9
mga magbibigay nun,
34:57.8
tingin ko maliit,
34:58.8
no,
34:59.5
compared sa
35:00.4
mga nangyari dito
35:01.3
sa West Philippine Sea.
35:03.2
So, ngayon,
35:04.1
yung mga
35:04.5
ginagawa nila dun,
35:07.2
dapat nga nating
35:08.1
dapat maging vigilant tayo,
35:10.4
tignan natin,
35:11.8
pero sa ngayon
35:12.2
ay hindi yun
35:13.0
kasing
35:13.6
kumbaga hindi siya
35:16.6
hindi siya kasing
35:17.9
halaga
35:18.7
at kasing
35:19.6
importante
35:20.8
ng mga nangyayari
35:21.8
dito sa West Philippine Sea.
35:24.5
Okay.
35:26.0
On that note,
35:26.6
maraming maraming salamat po
35:27.8
Atty. J. Batong Bakal
35:29.5
sa
35:29.8
pagpapaunlak po
35:32.1
dito sa
35:32.8
invitation namin
35:33.7
sa Fox First
35:34.5
para maging
35:35.1
bahagi ngayong gabi.
35:37.3
Kailangan talaga
35:38.1
yung mga boses
35:38.8
nung katulad nyo,
35:39.9
no,
35:40.1
para mas naliliwanagan
35:41.3
yung mga tao.
35:42.9
Maraming salamat, sir.
35:43.6
Maraming salamat.
35:44.6
Welcome.
35:45.4
Sige.
35:46.0
Maraming salamat din.
35:47.1
Good night.
35:48.6
Okay.
35:49.8
Yan po si
35:50.3
Professor J. Batong Bakal.
35:52.5
Eksperto natin yan
35:53.5
pagdating sa
35:54.3
maritime law.
35:56.4
Okay?
35:58.8
Mukhang bad mood siya
35:59.8
pag pinag-uusapan yung China.
36:01.2
Eh, syempre,
36:01.6
sino ba naman yung
36:02.3
matutuwa sa pinagagawa
36:04.2
ng China, no?
36:05.0
Tsaka na yung mga
36:05.6
propagandista nila.
36:07.3
Pero, nga,
36:07.6
tama rin yung sabi niya, eh.
36:09.0
Minsan,
36:10.0
maganda, huwag na natin patulan
36:11.2
siguro yung ilang mga
36:12.1
propagandista na
36:13.0
kung ano yung mga pinagsasabi.
36:14.3
Pero sa akin kasi
36:15.0
kailangan i-correct sila.
36:16.1
Kailangan i-tweed.
36:17.1
Kasi minsan may mga
36:18.1
napapaniwala pa rin, no?
36:19.9
Baka may naniniwala
36:20.8
sa mga sinasabi ng mga
36:22.1
bayarang troll,
36:24.5
bayarang kolumnista,
36:26.1
kung meron man.
36:27.6
Ulaan nyo na lang,
36:28.2
meron ba?
36:29.3
Okay, mga bayaran na
36:30.9
anarist ko, no?
36:33.8
Oo.
36:34.6
Ang daming trolls ngayon, ha?
36:35.6
Napansin nyo ba?
36:37.6
Ang dami, pero hindi natin
36:38.8
sila, ano,
36:40.7
babanggitin.
36:42.4
Gugutumin namin kayo
36:43.3
ngayong gabi.
36:44.8
Okay?
36:46.3
Konting banat-banat
36:47.4
ng buto.
36:49.3
Kapala mukha nyo,
36:50.0
hindi nga kayo siguro
36:50.8
nagbabayad ng taksa
36:51.9
pang to-troll nyo,
36:52.7
di ba?
36:55.2
Kikita pa kayo
36:55.9
sa programan to.
36:57.0
Kapala man ang mukha nyo.
36:58.4
Okay?
36:59.4
So,
37:00.6
basahin lang natin
37:01.5
yung mga binabanggit
37:03.3
kayo mukhang bayaran
37:04.0
ng mga politiko, no?
37:07.6
Siyempre,
37:08.9
mahirap malaman
37:09.7
kung talagang binayaran, no?
37:11.1
Kasi,
37:11.5
sino ba namang
37:12.2
politiko,
37:14.7
analyst,
37:15.5
o tagapagsalita?
37:17.4
Mga pro-China,
37:18.5
sino ba naman yung
37:19.1
aamin na binayaran sila?
37:20.6
Pero pag inisip nyo, no?
37:21.8
Kapalang mukha
37:22.4
ng ilan sa kanila, no?
37:23.3
Kung makapagtanggol
37:24.1
sa posisyon ng China.
37:25.8
At talaga,
37:26.3
hindi lang actively
37:26.9
pinagtatanggol yung posisyon
37:28.3
ng China.
37:29.5
Actively,
37:30.1
nasinisira nila
37:31.1
yung posisyon ng Pilipinas.
37:32.9
Kahit napakalinaw
37:33.8
kung ano yung tama,
37:34.5
kung ano yung mali.
37:35.7
Ginagawa nila,
37:36.3
nagpapakalat sila
37:37.3
ng mga conspiracy theories.
37:39.9
Nilalagyan na ng konting,
37:41.1
binubudbura ng konting
37:42.3
semblance of intellect.
37:44.7
Na kumbaga,
37:45.5
sila yung learned.
37:46.8
Alam nila yung issue.
37:48.5
Eh, pero pag pinag-aralan nyo
37:49.7
yung kasaysayan dyan,
37:51.2
obviously naman kung
37:51.9
sino tama,
37:52.4
sino mali.
37:53.5
Mas maganda siguro
37:54.2
kung twitteran na lang sila
37:55.1
sa China, eh.
37:56.3
Diba?
37:56.9
Para at least malinaw.
37:58.6
Kung magbago sila
37:59.3
ng citizenship nila.
38:01.3
O,
38:02.1
i-renounce nyo
38:02.6
yung Filipino citizenship nyo,
38:04.1
pumunta na kayo sa China.
38:06.0
Diba?
38:06.3
Para wala nang pagpapanggap.
38:08.0
Ayun kasi,
38:08.4
dahil pa nagpapanggap, eh.
38:10.3
O.
38:11.4
Yung mga politiko naman natin
38:12.6
na
38:13.2
mukhang Manchurian
38:14.8
by nature,
38:17.7
eh syempre,
38:18.2
hindi man aamin yung mga yan.
38:19.4
Iba dyan,
38:19.7
nagpapanggap pa
38:20.4
in the name of nationalism.
38:22.3
Tapos sinasabi,
38:23.5
ayawin natin maipit
38:24.9
sa away,
38:26.7
sa pagitan ng Amerika
38:27.8
at saka ng China.
38:29.4
Obviously,
38:29.9
that's part of the narrative.
38:31.1
At talaga namang may, ano,
38:32.3
may competition
38:33.3
between China
38:34.1
and the US dito.
38:35.7
Pero,
38:36.3
hindi ba dapat
38:37.0
umalis tayo rin sa, ano,
38:38.6
sa lente na yun?
38:39.9
Pag-uusapan natin,
38:40.9
ano ba yung karapatan natin
38:42.4
by law?
38:43.7
Ito yung moral right natin
38:45.0
dito sa West Philippine Sea.
38:48.3
At bakit
38:48.9
lantaran po itong
38:50.5
nilalabag binababoy
38:52.6
o binabalahura
38:53.7
ng China?
38:55.3
Kamaga,
38:55.9
you don't have to care about
38:56.9
the Americans
38:57.7
or others
38:58.8
who are concerned about
38:59.8
their freedom of navigation
39:01.1
dyan sa area na yan.
39:02.2
Let's just talk about
39:03.0
our Philippine interests.
39:05.4
Kaya dapat tumindigtan
39:06.3
tayo.
39:06.8
At hindi porque tumindig
39:07.9
ibig sabihin gusto natin
39:08.9
makapag-gera.
39:10.9
Marami na-auto dyan eh
39:12.2
yung previous administration,
39:13.4
diba?
39:13.6
Binabanggit ni dating
39:14.7
Pangulong Duterte.
39:16.2
Ah, gusto nyo
39:16.7
pag-gera?
39:18.4
Teka muna,
39:19.0
sino manig sabing
39:19.8
porque inassert mo
39:21.3
yung karapatan mo,
39:22.9
gusto mo makapag-gera?
39:24.3
Parang ganito yan, ano.
39:25.6
Meron kang kapitbahay
39:26.8
na ninanakaw yung resources mo,
39:29.9
yung mga tanim mo
39:30.5
sa bakuran mo.
39:32.4
Tagtayo na
39:33.1
ng structure
39:33.9
sa bakuran mo.
39:35.5
Doon na halos
39:36.0
tumitira eh.
39:37.6
Ginawa mo,
39:38.2
pumunta ka sa korte.
39:40.2
Ngayon,
39:40.7
yung tatay mo
39:41.4
sabi sa'yo,
39:42.7
ba't ka nagsuplong?
39:43.6
Ba't ka nag-file ng kaso?
39:44.9
Gusto mo ba away?
39:46.2
Gusto mo ba makapagsuntukan?
39:47.7
Talo tayo dyan.
39:49.3
Malaki ang kalaban natin.
39:51.1
Teka,
39:51.6
eh kaya ka nga pumunta
39:52.4
sa korte eh.
39:53.4
Para manindigan eh.
39:54.9
Para backed up ka
39:55.7
ng ano?
39:56.4
Ng batas.
39:58.0
Para malinaw
39:58.6
kung kanino yung ano.
40:00.5
Yun yun ha,
40:00.9
panarunan natin
40:01.8
in 2016.
40:03.7
Kaso yung tatay mo
40:04.5
sabi sa'yo,
40:06.0
soft landing.
40:07.2
Ayokong gamitin yan.
40:08.7
Ayokong ma-offend
40:09.6
yung kapitbahay natin
40:11.1
na inaagaw
40:12.9
yung sarili nating bakuran.
40:15.5
Ang claim nun,
40:16.9
they are appeasing China
40:17.8
because
40:18.3
meron tayo makukuha
40:19.7
economic benefits.
40:22.7
Eh syempre,
40:23.3
dahil presidente,
40:25.1
sumunod.
40:25.9
Pati yung mga sip-sip,
40:27.0
yung mga sip-sip
40:28.2
noon na politiko,
40:29.3
ngayon,
40:29.5
biglang nagsasalita,
40:30.5
diba?
40:30.7
Biglang nagiging
40:31.5
nationalistic.
40:33.4
Diba?
40:33.7
Nagt-T-shirt pa eh.
40:34.8
Nanonood pa ng basketball.
40:36.0
Yung naka-T-shirt eh.
40:37.3
Pero nung panahon ni Duterte,
40:38.5
sobrang tahimik.
40:41.7
Yoohoo!
40:42.8
Nasaan na ba kayo?
40:44.0
Ngayon.
40:47.0
Tasundan niyo ba yung ano?
40:48.2
Yung,
40:48.6
yung binabanggit kong ano,
40:52.2
imagery.
40:53.4
Diba?
40:54.7
Hindi porke nanindigan ka.
40:56.7
Nag-file ka ng reklamo
40:58.0
doon sa nananakop
40:59.3
sa bakuran mo.
41:00.5
Ibig sabihin,
41:01.0
gusto mong pagsuntukan mo,
41:02.3
gusto mong makapag-gera.
41:04.0
Yung iniiwasan mo eh.
41:06.0
Alam naman natin, no?
41:07.4
Talo tayo sa China
41:08.3
kung sumikla bang ano,
41:10.3
full-blown war.
41:12.1
No?
41:12.8
Inya, iniiwasan natin.
41:14.8
Pero sa pag-iwas ba, no?
41:16.0
Ibig sabihin, gawin natin,
41:17.0
ibigay na lang natin
41:17.8
yung gusto nila.
41:18.9
Huwag na tayo mag-file
41:19.7
ng diplomatic protest.
41:21.4
O sige,
41:21.7
payagin na natin sila
41:22.7
na tuwing
41:23.5
magre-resupply mission tayo,
41:25.3
hinaharas tayo.
41:26.2
Hindi huwag na tayo
41:26.6
mag-resupply mission.
41:27.9
Hayaan na lang natin,
41:28.9
gumuho yung
41:29.8
BRP Sharamarde
41:30.8
sa Iyong Insol.
41:32.6
Hayaan na lang natin
41:33.4
na hindi natin ma-explore
41:34.4
yung sarili nating
41:35.2
West Philippine Sea
41:37.4
for possible oil
41:38.7
and gas deposits, no?
41:40.6
Para pagdating ang araw,
41:42.2
magka-brownout, brownout,
41:44.2
wala lang.
41:45.0
Happy-happy tayo.
41:46.2
Namamaypay habang madilim.
41:48.9
In the meantime,
41:49.5
yung mga pro-China na
41:50.7
daldal ng daldal ngayon,
41:54.4
na marami naman pera yung mga yan eh.
41:56.0
Baka nga magbabakasyon lang
41:57.7
sa China yan eh.
41:58.9
Hindi nila mararanasan yung
42:00.3
perwisyong dinulot nila.
42:03.4
Hmm.
42:05.4
Palinaw ba?
42:06.7
Ganun lang naman yun eh.
42:08.8
Hindi ko maintindihan kung bakit
42:10.2
bakit ang hirap-hirap
42:14.8
unawain sa ibang tao,
42:16.0
para sa ibang tao.
42:18.6
Hindi naman actually ganun
42:19.3
kakomplikado yung issue na yan eh.
42:21.0
Huwag lang kayo magpapauto
42:21.9
sa mga politiko
42:22.9
na nagpapanggap na Pinoy.
42:25.0
Pero hindi naman.
42:26.5
O doon sa mga
42:31.4
madaldal.
42:33.4
Publicly.
42:36.8
Pero ang daming mga
42:38.2
pinaprotectahang
42:40.9
interests.
42:43.4
Ayan.
42:46.6
Harold,
42:47.2
hindi man ako galit ng galit.
42:49.2
Triggered lang.
42:51.1
Triggered.
42:52.2
Marami kasi makakapalang mukha ngayon eh.
42:54.5
Kung napansin nyo, no?
42:57.5
Okay.
42:59.6
Sira kayo ng gabi.
43:01.3
No?
43:03.4
Okay.
43:06.1
Kung matinong tayo mag-isip,
43:07.4
talagang alam natin
43:08.1
kung ano yung tama at mali.
43:09.2
Yan ang problema sa minsan
43:10.2
sa mga Pilipino eh.
43:11.9
Hindi natin alam yung tama
43:13.3
o mali.
43:13.7
O alam natin,
43:14.5
pero pilit natin
43:16.2
itinatama ang mali
43:17.5
at minamali
43:18.3
ang tama.
43:21.8
Ayan.
43:24.8
May mga pag-uusapan pa tayo bukas.
43:26.9
Kasi lalo,
43:27.5
di ba sinabi ni ano?
43:29.2
Sinabi ni Pangulong Marcos,
43:31.4
ah, hindi niya eh, no?
43:32.4
Hindi niya ito turn over.
43:33.4
Si dati,
43:34.8
Pangulong Duterte.
43:36.6
Kung sakaling maglabas
43:37.8
ng arrest warrant
43:38.6
ang
43:39.0
International Criminal Court.
43:42.7
Pag-usapan natin bukas yan.
43:45.3
Okay?
43:46.5
Mag-uusapan tayo ng mga comments.
43:48.5
Merong isang ano eh,
43:49.4
may isang troll dito
43:50.3
pero binala ko na.
43:51.3
Walang kakwenta-kwenta
43:52.1
yung sinasabi.
43:53.8
Ayan.
43:54.9
Kano kayang kinita nito?
43:56.8
Hmm?
43:58.4
Kano bang kinita mo?
44:03.4
Sabi ni Flosser Fido Valencia,
44:07.7
the epicenter ng lahat ng issue na ito
44:09.5
ay si Duterte.
44:10.3
Ginagawa tayong mga bobo.
44:12.2
Sinungaling yan si Digo.
44:13.3
Maliwanag pa sa sikat ng araw
44:14.8
na ang mga Duterte
44:16.2
ay mga China.
44:18.4
Ganun ba?
44:20.1
Hmm.
44:21.3
Okay.
44:23.3
O, sige po.
44:24.4
Yan muna.
44:25.2
Kita-kita po tayo bukas, no?
44:26.6
May live episode po tayo muli bukas.
44:28.9
Okay?
44:30.1
Patuloy niyo pong subay-bayan yung issue
44:31.8
na yung nangyayari po dyan
44:33.1
sa West Philippine Sea.
44:34.3
Patuloy niyo pong pag-aralan.
44:37.7
Lahat naman tayo.
44:39.8
I suppose.
44:41.5
Binayaan ng Panginoon
44:42.5
para malaman kung anong tama,
44:43.9
kung anong mali.
44:44.9
Minsan siguro,
44:45.6
naliligaw na landas.
44:46.9
Pero yung iba kasi,
44:48.2
talagang tinatahak
44:50.0
ang maling landas
44:50.9
dahil siguro
44:51.6
sa
44:52.4
salapi.
44:54.8
No?
44:56.3
Salapi.
44:58.0
Iba talaga,
44:58.4
panagsalita na yung salapi, no?
45:00.2
Yung prinsipyo
45:01.0
na isasangla
45:01.9
o nababagas
45:03.1
sa lago.
45:04.4
No?
45:06.3
Yung mga ganun talaga, no?
45:07.3
Talagang hindi natin
45:07.9
maituturo yung karakter
45:09.1
at saka integrity
45:09.9
sa ilang mga tao, no?
45:11.1
Hirap ituro yan.
45:15.2
Hirap,
45:15.7
hirap ituro.
45:18.8
Okay?
45:19.9
Magandang gabi sa inyong lahat.
45:21.1
Ako po si Christian Esguerra.
45:22.2
Kita-kita po tayo bukas.
45:23.9
Maraming salamat po
45:24.8
for joining us tonight
45:26.1
dito po sa ating
45:26.7
Facts First Podcast.
45:28.3
Magandang gabi po.
45:33.1
Thank you for watching!




Become a patron
We love our supporters! :)

© copyright 2024. Do not copy or reproduce content or audio without prior written authorization. Scraping and republishing our data is a copyright violation. We put a lot of hard work and TLC into this website -- please don't copy or publish our content without permission. Terms & Community Agreement