Close
 


Ready ba tayo sa foreign interference sa eleksyon natin?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Sapat ba ang ating mga batas at kakayahan laban sa "foreign interference" o pakikialam ng ibang bansa sa takbo at resulta ng ating eleksyon?
Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 10:57
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
When we talk about our election laws, okay, yung ating mga policies, ang tanong ko po ay, do we have sufficient laws to actually deal with foreign interference ngayon na in this day and age?
00:19.2
Alam mo kung foreign interference sa eleksyon ang pinag-uusapan ni...
00:49.2
information exchange. So talagang kulang na kulang at pati kapasidad ng ating mga institutions at aminin ko na pati Comelec, galing ako doon sa Comelec, ay hindi siya handa sa mga ganong klaseng mga sabihin na nating mischief or dysfunction na kung saan may pagkakataon ng mga foreign powers
01:17.1
na pwedeng impluensahan ang...
01:19.2
ang politika sa isang...
01:21.4
isang bansa.
01:23.5
This is a phenomenon,
01:25.2
hindi lang dito sa Pilipinas,
01:27.5
kundi sa maraming pang mga
01:29.0
mga bansa.
01:31.1
At inadequate, inadequate
01:33.1
ang batas natin.
01:34.7
I think that's very clear naman po, yung inadequacy
01:37.4
ng ating batas at pismong
01:39.2
si Comelec Chairman George Garcia,
01:41.7
yung paulit-ulit nga nagsasabi
01:43.2
na dapat
01:44.2
amyendahan o revisahin na yung ating
01:46.8
omnibus election code.
01:49.2
Nauna pa sa ating current
01:51.2
1987 constitution.
01:53.5
Masyado na makaluma.
01:54.9
Ngayon sir, gusto ko po sanang puntahan yung makaparaan
01:57.4
kung paano ba talaga
01:58.4
nakaka-impluensya ang isang foreign agent
02:01.8
for instance, dito sa ating eleksyon.
02:03.9
I suppose, from my perspective,
02:06.5
kayo na po siyempre
02:07.2
nagpapaliwanag nito dahil kayo po eksperto.
02:09.2
Nakikita ko lang po, so far,
02:12.1
yung pagdating po
02:13.8
sa financing,
02:15.2
sa donations or contributions,
02:17.4
and number two, pagdating doon sa
02:19.1
paghubog ng naratibo
02:21.2
on social media in particular,
02:23.3
ano po yung mga dapat nating bantayan?
02:25.8
Unang-una,
02:26.7
pag titignan mo nga yung batas,
02:28.2
ang assumption kasi,
02:29.8
ang dapat lang bantayan
02:31.3
ay yung
02:31.9
pagkakataong mag-suporta ng resources
02:36.6
o pera
02:38.2
ang isang foreign government
02:39.8
sa political parties
02:41.0
o mga foreigners at foreign corporations
02:44.4
na magbigay ng donations sa mga candidates.
02:47.0
So, ang assumption dito,
02:48.2
ang abinyo lang,
02:49.0
ang abinyo lang ng foreign interference
02:50.9
ay yung pagbigay at pag-donate ng pera.
02:54.3
Nandyan na yan.
02:55.3
Even before, nakita na nila
02:57.2
na ito ay isang mischief
02:59.2
or dysfunction
03:00.5
sa isang electoral process.
03:03.2
Ngayon, ang hindi natutugunan
03:05.7
ng ating mga batas
03:06.8
ay yung posibilidad
03:07.8
na mga foreign powers
03:11.2
ay pwede nilang hubugin
03:12.8
ang pag-iisip ng taong bayan
03:14.5
para masway
03:15.3
or masway
03:17.0
sa isang,
03:19.0
sa sa interes
03:20.5
na kung saan
03:22.5
obvious na papanig sa kanila.
03:24.5
No?
03:25.0
Ah...
03:27.5
Yung, yung pag...
03:29.0
Yung, yung ah...
03:31.0
Ah...
03:32.0
Alam natin ah,
03:33.0
ang, ang, ang, ah...
03:35.0
Pag-dictate ng narrative
03:36.0
o pag-create ng narrative
03:38.0
na pabor
03:39.8
sa isang interes
03:40.8
ay ngayon madaling gawin
03:43.0
dahil sa pervasiveness ng ah...
03:45.0
ng ah...
03:47.0
ng social media
03:48.0
sa, sa, sa pang...
03:48.9
you know,
03:49.9
pang araw-araw na buhay
03:50.9
ng ordinaryong Pilipino
03:52.9
at alam naman natin
03:53.9
na ito talaga yung...
03:54.9
at, at yung pamamaraan din,
03:56.9
di ba?
03:57.9
Yung pamamaraan ng ah...
03:59.9
ng ah...
04:00.9
communications ngayon
04:01.9
through social media
04:02.9
ah...
04:03.9
at online, no?
04:04.9
Talagang ito yung madaling pumasok
04:09.9
at ah...
04:10.9
ah...
04:11.9
maka-impluensya
04:12.9
sa ating mga kababayan.
04:14.9
At ah...
04:16.9
ganito na po.
04:17.9
Ganito na yun.
04:18.9
At hindi...
04:19.9
hindi imposible
04:21.9
na ito ay
04:23.9
maaaring
04:25.9
ah...
04:26.9
impluensyahan
04:27.9
at
04:28.9
pin...
04:29.9
ah...
04:30.9
i-finance
04:31.9
or kaya
04:32.9
ah...
04:33.9
i-design
04:34.9
ng...
04:35.9
ng mga pwersa
04:36.9
even those outside of our country.
04:39.9
Okay.
04:41.9
Himayin natin o, Commissioner.
04:42.9
Nakakag...
04:43.9
nakakabahala talaga, no?
04:44.9
Unang-una yun sa funding.
04:45.9
Kasi...
04:46.9
kasi...
04:47.9
isa rin yan sa struggles
04:48.9
ng ating Comelec, no?
04:49.9
Paano ba talaga
04:50.9
mamonitor yung
04:51.9
campaign spending?
04:52.9
Tsaka nga,
04:53.9
yung campaign spending natin,
04:54.9
yung batas natin dito,
04:55.9
sobrang luma.
04:56.9
Diba?
04:57.9
Magkano po?
04:58.9
Ah...
04:59.9
up to 10 pesos per registered voter
05:00.9
kung tatakbo ka sa pagkapangulo, no?
05:01.9
Tama po ba?
05:02.9
Tama.
05:03.9
Tapos, may 5 pesos,
05:04.9
mayroon 3 pesos.
05:05.9
So...
05:06.9
alam natin,
05:07.9
nakalakuhan yun.
05:08.9
No?
05:09.9
Pag nahuli yung isang kandidato,
05:10.9
dahil sa paglabag nun,
05:11.9
sorry for the term
05:12.9
that I'm going to use,
05:13.9
tanga na lang siya.
05:14.9
Pero basically,
05:16.9
karamihan binabi-elate siya, no?
05:18.9
Eto po,
05:19.9
ano yung mga gusto nyo makakita
05:21.9
dito sa ating batas
05:23.9
para ma-address siya?
05:24.9
Yung at least,
05:25.9
kahit papano,
05:26.9
magkaroon tayo ng credible
05:27.9
defense posture
05:28.9
when it comes to
05:29.9
foreign funding
05:31.9
dito sa mga supposed or possible
05:33.9
Manchurian candidates?
05:36.9
Ang unang-una,
05:37.9
siyempre,
05:38.9
ang gusto mong tingnan dyan
05:39.9
yung talagang ma-regulate
05:40.9
yung expense, no?
05:41.9
Well,
05:42.9
not really.
05:43.9
I mean,
05:44.9
it's not really regulation per se,
05:46.9
but yung,
05:47.9
kumbaga,
05:48.9
yung reportorial requirements
05:49.9
ay ma-comply.
05:50.9
In other words,
05:52.9
because of the unreasonably
05:54.9
low expenditure limits, no?
05:57.9
Parang walang incentive
05:59.9
para mag-report ka ng totoo, no?
06:03.9
Kasi,
06:04.9
sino namang magbibigay ng report,
06:07.9
nalalabas na siya mismo
06:08.9
yung nag-violate sa batas, no?
06:10.9
Ngayon,
06:12.9
nakikita natin na
06:13.9
nakikita natin na talagang
06:20.9
napakalaki ang umiikot na pera
06:24.9
sa eleksyon,
06:26.9
pero hindi ito kumukumporme
06:30.9
doon sa pwedeng naging gastos
06:33.9
ng isang kandidato
06:34.9
na nire-report sa Comelec.
06:36.9
Doon sana yung umpisa
06:37.9
na pwede nating tingnan.
06:39.9
Kasi kung napakalaki
06:40.9
ng kanilang ginastos,
06:42.9
eh ibig sabihin,
06:44.9
pwede mong pagsimulan yun
06:46.9
para tingnan kung saan nila
06:48.9
kinuha yung pera, no?
06:50.9
Babala kung malaki ang gastos,
06:52.9
saan ang galing yung ginastos?
06:54.9
Ang problema din kasi ngayon, ano,
06:56.9
nagiging supposedly organic na raw
06:59.9
yung mga campaigns
07:00.9
na hindi mo kailangang i-ascribe
07:03.9
o hindi na kuminsan legally
07:05.9
hindi mo pwedeng i-ascribe sa kandidato.
07:08.9
Dahil ito ay, you know, activities,
07:11.9
parang free speech rights
07:15.9
ng mga individual na mamamayan
07:18.9
na kung saan pwede nilang ihayag
07:20.9
ang kanilang napupuso ang kandidato
07:24.9
without really putting it
07:25.9
within the ambit of campaign.
07:27.9
Pag hindi siya kasama sa kampanya,
07:29.9
ibig sabihin, hindi mo i-re-report.
07:31.9
Kung hindi mo i-re-report,
07:32.9
hindi mo alam kung wala kang magiging basihan
07:37.9
para tingnan kung talagang nag-exit
07:39.9
at sa isang expense
07:42.9
o kaya kung talagang ito ay gastos
07:45.9
nung kandidatong iyon.
07:46.9
Ngayon, hindi mo naman din pwedeng usisahin
07:49.9
kung saan kinuha ng ordinaryong mamamayan
07:53.9
yung kanyang ginamit at nagpagawa siya
07:56.9
ng napakalaking tarpulin.
07:59.9
Nasasabayhin niya, karapatan ko ito
08:03.9
na magpahayag.
08:04.9
Hindi ako sinuportahan ng kandidato.
08:06.9
May advocacy ako.
08:08.9
So parang lalabas, parang free speech na iyon.
08:11.9
Iyon yung mga dapat i-review natin
08:15.9
kung gusto talaga nating matingnan
08:19.9
yung paggastos sa election.
08:25.9
Other than that, napakahirap talaga.
08:28.9
Hindi nga eh, sir. Parang ang hirap.
08:32.9
I don't even know where to begin.
08:34.9
Kasi nandun yung fundamental right to free speech.
08:37.9
Pero ito.
08:39.9
Meron bang paraan para ma-double check,
08:44.9
ma-ascertain, let's say ng Comelec,
08:47.9
kung saan ang galing isang donation or contribution?
08:50.9
Kasi for instance, kunwari lang China.
08:53.9
Pwede naman siyang magpondo through certain vloggers
08:56.9
or through certain data scientists
08:59.9
na pwedeng maraming mga galamay
09:02.9
on social media.
09:03.9
Tapos i-create yung narrative,
09:06.9
i-boost siya, lalabas siya kung saan saan.
09:09.9
So medyo makokontrol yung nakikita sa mga feeds ng mga tao
09:13.9
para kahit pa paano siguro maisip nila
09:16.9
mukhang okay naman itong kandidato na ito
09:18.9
o itong mga kandidato na ito,
09:19.9
yun pala, mga supportado
09:21.9
o mga tinatawag na Manchuran candidates.
09:23.9
Sa ganong senaryo, I mean,
09:25.9
meski hindi lang po from the perspective of Comelec,
09:28.9
ano ba yung mga pwedeng gawin
09:29.9
for us to have a credible defense naman?
09:32.9
Kaya ulang-ula, paano natin makikita,
09:34.9
paano natin malalaman na talagang support?
09:37.9
Eh ito yung mga bagay na talagang ginagawa
09:40.9
at nagiging mas efektibo sa perspektibo ng mga political operator
09:44.9
pag hindi lantad kung sino yung behind dito.
09:48.9
Una yung mismong mga operator,
09:50.9
hindi mo sila kilala o hindi sila lantad
09:53.9
at best, parang chismis na ito daw yung sumusuporta dito
09:57.9
at sa isang kandidato,
09:59.9
much more na mas mahirap kung saan galing yung pera
10:03.9
na pumupunta sa kanila.
10:05.9
Maganda siguro tingnan natin yung ating internet infrastructure
10:14.9
kung pwedeng magkaroon ng regulation along that line.
10:33.9
At maganda ikaw lang sa mga call-in at at super stickers sa YouTube
10:35.9
saka Facebook stars po.
10:37.9
Alam niyo po malayo pong mararating nito
10:39.9
para makagawa po kami ng mas maraming video
10:42.9
na makatutulong po sa magpapakalat ng tamang impormasyon para sa bawat Pilipino.
10:46.9
Kada like, subscribe, follow, at share ay pag-suporta po
10:49.9
sa tunay na independent journalism sa bansa.
10:52.9
Maraming maraming salamat po.