* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
MGA KUWENTO NI ZERO
00:30.0
Sa lukuyong nasa dumagepe
00:31.4
Alam nyo, nagkaroon ako ng interes na isumulat partikular sa kwento ng buhay ko
00:39.0
Napakahilig ko din makinig sa mga kababalagan
00:42.9
Ito na rin ay dahil sa impluensya ng nakaraan ko
00:46.6
Ako kasi ay nakaranas ng kababalagan
00:52.2
Pero hindi basta-basta kababalagan lang
00:56.3
Dahil may halo itong misteryo at nakakawindang nahiwaga
01:02.9
Nalalangkop din dito ang mga pangyaring nakakarimarim
01:07.3
Kaya bago ko pa simulan ang lahat
01:10.6
Uunahan ko na kayo
01:13.0
Tibayan nyo muna ang mga sikmura nyo
01:18.1
Ang mga pangalang mawabanggit ko sa kwentong ito
01:23.1
Ay mga ginamit ko lamang na pangalan
01:25.9
Pero ang lugar po
01:28.1
Ito mismo yung pinanggit
01:30.0
At ang mga pangyarihan
01:30.5
Noong mga panahon na ito
01:35.3
Nasa edad labing-anim na taong gulang ako
01:39.1
Nakatira kami malapit sa Kampuyo
01:42.9
Noon, hindi pa gaano karami ang bahay
01:48.0
Basta ang lugar bakawan, kanipaan at bungarolan
01:53.2
Nagkalat din noon ang mga tanim na kung tawagin ay aroma
01:57.6
At ang klase ng halawa
02:00.0
Ang laman na sobrang matinig
02:01.3
Ang pamumuhay naman namin noon
02:07.3
Kagaya ng mga karaniwang residente na nakatira din sa lugar
02:13.9
Pumupunta ako sa isang malapit na ilog doon
02:18.1
Bukana na ito ng dagat
02:19.5
At nanguhuli ako ng alimango
02:21.7
Nangunguha din ng mga kabibe
02:24.4
Yung mga pwedeng itinda ginagawa ko
02:27.7
Para kahit papano'y makatulong
02:30.0
Ako sa mga magulang ko
02:31.5
Ang mga kapatid ko kasi maliliit pa noon
02:36.3
At sa hirap ng buhay namin
02:37.7
Hindi ako nakapagtapos ng elementarya
02:43.5
Ang pinasulat ko sa kwento ko ngayon
02:46.3
Ay ang apokong babae
02:48.8
Sa awa ng Diyos kahit nasa mapait na kapalaran ako noon
02:53.9
Naging maginhawa naman ang buhay ko sa kasalukuyan
02:58.7
Dala na rin ito ng
02:59.8
Sikap at pagpupursiging magkaroon ng magandang buhay
03:02.5
Kapag pumupustit ako doon sa ilog banda
03:07.4
May nakakasabayan ako doong matandang lalaki
03:11.4
Kasama nito ang dalawang bata na sa tingin ko
03:19.3
Babae at lalaki ito
03:21.7
At sa murang edad na iyon ay tumutulong sa matanda ang mga iyon
03:27.4
Panunuyod naman sa bakawan na iyon
03:29.8
Ang ginagawa nila
03:30.7
Ito yung kulambu na may katig na tagiisang lipa
03:34.9
Ang makukuha dito ay yung maliliit na hipon
03:38.6
At maliliit na isda
03:40.1
Siguro ay yun lang ang alam nilang paraan
03:43.5
Para makapangalap na makakain sa ilog na iyon
03:46.1
Halata naman dahil hindi yun tagamin
03:50.3
Tingin ko ay tagabukid ang mga ito
03:56.0
Hindi magandang kasuotan
03:58.3
Pero maikot na ito
03:59.8
Kung para mo talaga ang tagabukid sa tagabayan
04:02.2
Kahit sa tingin pa lang
04:03.3
May dalang baon kaset basket na gawa sa kawayan
04:07.9
Hindi ito yung tipikal mong makikita na taga doon sa amin
04:15.0
Dinadaanan ko lang naman
04:16.9
Tinitingnan ko yung matanda at kinikindatan naman ako
04:23.1
Huwebes at linggo sila naroon
04:25.3
Sakto din na ito yung araw
04:28.4
Nalagi akong pumupuslit sa lugar
04:34.0
Unti-unti kami nagkakaroon
04:36.4
Ang ugnayan ng matanda
04:37.6
Ang pangalan pala nito ay
04:41.1
Habang ang mga apo naman
04:45.3
Makukulit ang mga batang ito
04:49.0
Paano ba naman kasi
04:51.4
Minsan ay pinagkakatuwan ako
04:54.6
Sumusunod ang mga ito sa akin
04:58.4
Tapos sigaw ng may butas sumano ng alimango
05:01.8
Ako naman noon ay dalidaling nalapit sa kanila
05:08.2
Butas ng alalasa na meron
05:10.6
Yung maliliit na kagang
05:12.7
Siguro sa mga taga negros ay alam nila mga tinutukoy ko
05:17.0
Hindi ko alam kung ano ang tawag kasi sa mga ito sa Tagalog
05:24.5
Hinahagisan ako ng bato
05:28.4
Siyempre liblibigan kaya matatakot talaga ako
05:30.6
Tapos makikita ko na lamang ang dalawa na nagtatakpuan
05:34.6
Sinisita naman ito ni Mang Nonong
05:38.4
Napapatawan na lamang ako noon
05:40.7
Hanggang sa isang linggo ata noon ay hindi ko sila nasilayan
05:46.0
Hindi naman ako nagtaka
05:48.6
Baka may pinagkakaabalan lamang ang mga ito
05:52.2
Pero umabot na yun ang isang buwan
05:57.1
Parang hindi na ako nagtatakpuan
05:58.9
Hindi ko man sila ganang kakilala
06:02.2
Pero may nararamdaman akong kakaiba
06:04.8
Nagsimula ako magtanong-tanong noon
06:08.4
Doon lang din sa lugar
06:10.6
Sa mga taong nakakakita sa kanila palagi
06:16.7
Hindi din nila nasisilayan
06:19.1
Pero may napagkunan ako noon ng detalye
06:22.2
Namatay umano ang isang apo nito
06:25.4
Kaya hindi na pumustit sa lugar
06:28.2
Sabi ko na nga ba
06:30.2
Talagang may hindi magandang nangyayari
06:33.1
Huwi ka ako sa sarili ko noon
06:35.9
Nagtanong ako kung saan ba nakatira yung maglolo
06:39.9
Ang sabi naman noong tao
06:42.5
Sa bukid daw ng Bandolinaw
06:45.4
Nakita niya kasi ang mga ito doon
06:48.8
Ng mga piyestang lugar
06:50.1
Nalaman niyang namatay ang apo
06:52.8
Ito na rin ay dahil sa kanyang asawa na tagaron
06:56.5
At ito na rin ay dahil sa kanyang asawa na tagaron
06:56.7
At ito na rin ay dahil sa kanyang asawa na tagaron
06:58.2
Nilibing lang daw ang apo malapit sa bahay ni Mang Nonong
07:03.8
Walang kamag-anak at hindi nila alam ang dahilan sa pagkamatay ng bata
07:08.3
Nagsimula ako noon magkaroon ng malakas na kurisidad
07:14.0
Para bang gusto kong puntahan na maglolo
07:17.7
Hindi ko alam kung bakit
07:21.2
Pero parang may naguudyok sakin
07:26.0
Dahil ito sa presensya ng mga ito
07:28.0
At ito sa presensya ng mga ito
07:28.2
At ito sa presensya nila na madalas kong nakikita noon
07:32.6
Napakabuti din ni Mang Nonong sakin
07:35.7
Kumedyante ito at hindi nakakabagot kausap
07:41.2
Lahat ng sinasabi
07:44.3
Pero dinadaan sa komedya
07:47.0
Siya lang din ang maituturing kong isang kaibigan
07:50.6
Hindi kasi ako noon barkadista
07:53.5
Puro na lamang trabaho at pagtulong sa magulang ang inaatupag
07:58.2
Natatandaan ko pa noon
08:02.3
Araw na linggo at umaga yun
08:04.8
Dahil si Tatay David noon ay hindi lumawat
08:08.6
Habang ang nanay ko naman
08:10.9
Ito ang araw kung kailan niya tinatahi ang mga lambat ng tatay
08:14.9
Napili ko noon puntahan si Mang Nonong
08:19.5
Gusto kong kamustihan siya
08:22.3
Nagpaalam ako sa mga magulang ko
08:27.1
Pinayagan ako sa mga magulang ko
08:28.0
Pinayagan naman ako pero
08:28.8
Ang sabi ay huwag daw ako magpagabi
08:31.8
Wala namang problema yun sa mga magulang ko
08:36.7
Basta nasa bahay lamang si Tatay
08:38.5
Kapag araw kasi ng paglaot
08:41.8
Sumasabay si nanay
08:45.1
Silang dalawa ang nagtutulungan
08:47.9
Walang may iwan sa mga kapatid ko
08:50.6
Pwede naman akong umalis sa ibang araw pero saglit lang
08:54.4
Kagaya na lang ng pagpuslit ko sa ilog
08:58.0
Alam ko ang lugar ng Bantulinaw
09:02.0
Minsan na kaming napadako dito ng tatay dal din sa isang okasyon
09:09.2
Mga tatlong oras lang ang lakaran
09:11.8
Sanay na sanay ako sa lakad kaya ayos lamang sa akin ito
09:16.3
Ang importante ay mabisita ko kahit pa pano si Mang Nonong
09:20.4
May dala pa ako noong tinabal
09:23.4
Ito ay isang uri ng bagoong pero malaking isda yun
09:31.0
Ulan ang naranasan ko
09:33.1
Basa at tuyo ang damit ko
09:35.6
Walang wala lamang sa akin ito
09:38.6
Basta't makita ko lamang sila at makamusta
09:41.4
Uuwi na ako kaagad nun
09:43.9
Yun lang naman ang buhabagabag sa isip ko
09:47.2
Halos magtatanghali na noon bago pa ako nakarating
09:53.3
Siyempre ang kasunod na noon ang pagtatanong kung may nakakakilala ba sa pangalang Mang Nonong
10:01.4
Kilala pala si Mang Nonong sa lugar
10:04.4
Ayon sa isa sa nakausap ko
10:07.5
Manghihilot pala ang matanda
10:10.3
Pero ang hirap daw hagilapin dahil parating wala sa bahay
10:14.8
Alam ko na kaagad kung anong dahilan kung bakit parating wala sa bahay ang matanda
10:20.2
Kagaya ng nabanggit ko sa kwento
10:23.4
Naroon ito lagi sa ilog nagsusod-sod
10:28.0
Tinuro ng taong yun kung saan banda ang bahay
10:33.6
Magpapahilot daw ba ako
10:35.9
Dahil si Mang Nonong umano ay parang hindi pa nakakaahon sa paghihinagpis
10:41.1
Sabi ko naman na hindi
10:44.2
Dagdago pa'y bibisita lamang ako
10:47.1
Nasa baba ang bahay ng matanda
10:52.0
Bali ang kinaroonan ko noon ay nasa magkakasunod na bahay
10:55.7
At nasa ibabaw ito ng bundok
10:58.0
Nagpasalamat lamang ako tapos umalis na
11:02.5
May maliit na daan pa baba
11:05.1
Mga saging at niyog ang nakapalibot dito
11:08.5
May pangilan nilang mga lawaan
11:12.1
Mga puno itong napaka-partikular sa lugar na yon
11:16.0
Ewan ko lang kung may lawaan pa ngayon
11:19.8
Ang bahay ni Mang Nonong ay nakikita ko na
11:24.7
Maliit lamang ito at nasa tabi ng isang maliit din na batis
11:28.0
Medyo masukal kaya hindi gaanong malaki ang espasyo
11:32.7
Kagad kong nakita si Mang Nonong
11:36.0
Na para bang alam nito na may darating
11:38.9
Kinakawayan ko siya pero hindi siya gumaganti
11:42.5
Hanggang sa makarating ako sa baba
11:46.7
Nakita ko ang aponyang lalaki
11:51.0
Kumakain ito ng nilagang saging at naroon banda sa gilid ng bahay
11:58.0
Magandang tanghali po
12:05.7
May dala po ako para sa inyo
12:07.6
Pasensya na ito lang po yung meron sa bahay
12:10.8
Mga huling isda ni tatay na inasinan
12:13.5
Gumiti naman ang matanda sa sinabi ko
12:17.9
Nagtanong ito kung ano at sino ba ang pinunta ko sa lugar
12:23.7
Kagad ko namang sinabi na siyang pinunta ko
12:25.7
Dahil nga sa narinig ko
12:27.8
Dahil nga sa narinig ko
12:28.8
Isa ding dahilan ay hindi ko na siya nakita pa doon sa may ilog
12:33.6
Tumangulang ang matanda
12:37.6
Pumasok ito ng bahay para ihatid ang tinabal
12:41.5
Pagkalabas ay may bitbit ng bangkito
12:45.0
Naupo ako noon sa gilid ng bahay
12:48.5
Si Bon naman noon ay inutusang magigib ng tubig para daw mapainom ako
12:53.2
Nakikiramay po ako mang nonong
12:58.0
Kamusta na po kayo?
13:01.0
Ito, nagpapahinga muna
13:03.5
Baka sa susunod na linggo pa ako makakababa
13:08.0
Hinaantay ko pa ang 40 dias sa pagkamatay ng apo ko
13:14.8
Magkikita naman tayo
13:17.3
Huwi ka ni Mang Nonong
13:19.2
At nakita ko sa kanyang mga mata ang pagngilid ng mga luha
13:23.4
Tumalikod pa nga ito
13:26.4
At parang naiiyano
13:27.4
At parang naiiyano
13:28.0
Kumirot ang puso ko
13:31.3
Dam ako ang sakit na nararamdaman ng matanda noon
13:34.9
Nagtanong ako kung ano ba ang ikinamatay pero
13:39.3
Hindi nagsalita si Mang Nonong
13:42.3
Nagbuntong hininga ito
13:45.8
Naglakad patungo sa isang puno at sumandal doon
13:50.9
Yung lungkot na nakikita ko sa kanyang muka
13:55.0
Ay parabang may halong galit
13:58.0
Kapansin-pansin din sa panganyang tila nang gigigil
14:02.2
Lumapit ako sa kanya
14:05.2
Nanghingi ako ng pasensya gawa ng
14:08.2
Nagtanong ako na tila ba hindi maganda
14:11.4
Sinabi ko pang hindi ko na dapat binanggit pa
14:15.5
Pero sabi niya, ayos lang
14:22.6
May sinabi siya sa akin
14:25.7
Kung anuman daw ang maririnig ko
14:28.3
Sa akin na lamang daw yun
14:31.0
Wala siyang ibang taong sasabihan nito maliban sa akin
14:35.3
Tila ba lumakas ang kurisidad ko noon
14:39.8
Napakaseryoso na muka ni Mang Nonong
14:46.9
Hahanapin ko sila
14:49.4
Paapatayin ko at pipirapirasuin ko ang katawan
14:52.8
Huwi ka ni Mang Nonong
14:55.6
Nawindang ako sa unang binanggit niya sa akin
14:59.4
Kung hindi ako nagkakamali
15:02.3
Patungkol na ito sa pagkamatay ng kanyang apo
15:05.6
At kung hindi din ako nagkakamali
15:11.3
At may isa la rin nun
15:13.3
Tila ba hindi lang yun nag-iisa dahil sa tono ng pananalita ng matanda
15:23.6
Aaminin kong kinilabutan ako noon
15:25.9
Mas kinilabutan ako sa mga sumunod
15:29.3
Na sa laisay ni Mang Nonong
15:34.1
Pinatay umano ang kanyang apong babae
15:37.7
Ng mga tinatawag na aswang
15:40.5
Mabuti na lamang at nakatakas si Bon
15:44.1
Dahil kung hindi pa ay dalawang apo niya na ang nawala
15:48.2
Naabutan niya na lamang ang lalaking apo
15:55.6
Nakamukmuk sa isang bato at tulog
15:58.0
Kagad niya itong ginising
16:01.3
At tinanong kung bakit naroon
16:03.6
Doon niya nalaman ang lahat
16:06.6
Kaya kagad siyang umuwi ng bahay
16:09.3
Pumugad sa kanya ang pugot na ulo na paslit
16:13.4
Nakalawit pa ang mga bituka nito na wari ba'y binalahura ng halimaw
16:19.4
Tinduro ni Mang Nonong kung saan banda niya natagpuang patay ang kanyang apong babae
16:28.3
At ang ulo ay nasa loob ng bahay
16:31.3
Mabilis niyang nalaman na aswang ang pumatay
16:35.6
Akala niya noon ay iisa lang pero may sinabi sa kanya si Bon
16:40.5
Tatlo umano na katao na may pangit na muka
16:45.5
Ang bumungad sa kanila
16:47.4
Habang sinasalisa ni Mang Nonong ang pangyayari
16:53.1
Umiiyak ang matanda
16:54.4
Sinusuntok pa nito ang puno ng kahoy
16:58.0
Yung kamay pa ng apo niya
17:01.0
Nagkawasigwasignon
17:03.6
Naggalat yun kasama ng mga dugo at isa-isa niyong pinagdadadampot
17:09.3
Si Bon noon ay pinalayo niya muna
17:12.7
Tapos kinuha niya ang ulo at pinagbuklod niya lahat sa isang kumot
17:17.7
At binalot kasama na ang maliliit na labi
17:24.9
Nailalarawan ko sa isip ko kung papano naghihinagpis si Mang Nonong
17:30.5
Habang nangyayari yun
17:35.4
Siya ang nagligpit sa mga labi ng bata
17:40.5
Ano kaya ang nararamdaman niya noon?
17:46.2
Sobrang sakit talaga
17:47.3
Na maski ako nga na
17:49.3
Noong mga panahon na yun ay nakikinig lang
17:53.0
Hindi pinaalam ni Mang Nonong ang nangyari sa mga kapitbahay
17:58.0
Maging sa mga kakilala
18:00.4
Pinalabas niya lang na nagkaroon ng sakit at kaagad na matay ang bata
18:05.4
Kinausap niya din si Bon na ganoon din ang sabihin sa mga oras na may magtanong
18:11.1
Iniiwasan ni Mang Nonong na maging tampulan ng usapan
18:15.5
Plano niya kasing gumante
18:18.4
At baka maantala pa ito
18:21.5
Hindi ko alam noon sa kung anong paraan ba gaganti si Mang Nonong
18:28.2
Naniniwala ako sa aswang
18:30.7
Dahil noon umiiral talaga ito
18:34.3
Mula pa kalatraba
18:37.0
Hanggang sa bukiran ng kabangkalan
18:39.7
May mga gumagalang aswang
18:42.5
Hindi ko man nakita ang mga ito pero may naglalarawan kung anong itsura
18:48.2
Basta malaimpakto
18:51.5
Tao lamang din ang mga ito
18:53.8
Pero parang sinapian ng demonyo
18:60.0
Alam niyo po ba kung saan naroon na mga aswang?
19:06.4
Hindi ako sigurado
19:07.4
Pero susubukan kong puntahan ang lugar
19:10.7
Hindi ko nababanggitin dito ang lugar na iyon
19:17.2
Kahit matagal nang nangyari pero
19:19.1
Pusibling magdulot ng katatakotan
19:23.7
Hindi ko sila kamag-anak
19:26.1
Pero naging malapit na rin sa akin ang matanda
19:29.3
Maging ang mga apo niya
19:32.5
Nakaramdam ako noon ng galit na wari ko pa
19:36.4
Gusto kong tulungan si Mang Nonong
19:41.4
Sa papanong paraan?
19:44.8
Hindi ko nga alam kung anong gagawin ang matanda
19:46.8
Usaping aswang na yan at hindi yan basta-basta
19:51.5
May alam ako sa pangontra pero hindi din ako sigurado kung uubra ba iyon
19:56.0
Magpaganon pa man
19:59.0
Sinabi ko sa kanya na tutulong ako
20:01.8
Gumiti si Mang Nonong habang nagpapahid ng luha
20:06.1
Umiling siya sa akin tapos nagbuntong hininga
20:09.6
Huwag ko na lamang daw tangkain pa at baka pati ako ay madamay
20:16.8
Pusibling lumawak ang alitan
20:19.4
Pusibling lumawak ang alitan
20:19.7
Pusibling lumawak ang alitan
20:20.8
Pusibling lumawak ang alitan
20:20.8
Pusibling lumawak ang alitan
20:21.5
Napakunot ang mukha ko
20:23.1
Bakit nabanggit niya ang alitan?
20:27.4
Tanong ko sa isip ko nun
20:28.7
Kung ganoon pala ay kaaway ng matanda ang nasabing mga aswang
20:34.3
Hindi pa man ako nagtatanong noon pero sinabi niya sa akin na
20:42.8
Dati pa ang alitan namin
20:45.4
May pasyente ako noon
20:51.7
At matapos na magkaroon ng enkwentro sa aswang ay tumigil ako
20:56.4
Pinili ko na lamang ang manghilot
20:59.7
Dumating kasi itong dalawang bata
21:02.2
Maliliit pa mga ito na iniwan sa akin
21:05.4
Si Bon, hindi pa nga yan nakakapaglakad eh
21:09.8
Iniwan sila sa akin ng anak ko
21:12.6
Pero hindi na bumalik pa
21:14.6
Hindi ko alam kung nasaan na siya
21:18.5
Pinasan ko ang responsiyo
21:22.0
Hanggang sana palaki ko.
21:26.2
hindi ko'y naasahan na babalikan ako ng aswang.
21:30.5
Dapat hindi ako umalis.
21:32.7
At kung umalis man ako'y dapat sinama ko ang dalawa.
21:39.8
Pinunta niya kasi ang kanyang kumpare.
21:42.9
Nakikisuyo siya ng bigas.
21:45.2
Naubos kasi ang imbak mula sa aning mais nun.
21:47.3
Tama nga ang natanong kong tao.
21:52.2
Mangihilot nga ang matanda.
21:55.0
Bukod pa diyan ay dati itong albularyo.
21:59.1
Ngayon ay alam ko na ang dahilan.
22:01.9
Posible nga na magkakaroon ng kalaban na kampon ng dilim.
22:07.1
Ganon din kasi ang nangyari sa kaanak namin.
22:10.6
Si Tio Rodrigo yun.
22:12.8
Isang manggagamot din at lumayas ang pamilya nila.
22:15.8
Dahil nagkaroon din ang imbak.
22:17.3
Pagkaing kwentro sa mga aswang nun.
22:22.4
pwede namang harapin ang aswang.
22:24.5
Pero ang problema,
22:29.6
Ako noon ay naging derecho.
22:32.8
Sinabi kong tutulong talaga ako.
22:35.7
Pero wika niya ay magiging abala lamang daw at lalawak ang problema.
22:40.9
Pero giniit kong tutulong ako.
22:46.0
Wala na akong pakinon.
22:47.3
Gusto kong sumugal na rin.
22:52.6
Basta ang tapang ko noon.
22:57.2
Magagalit din ang mga magulang mo.
23:00.2
Ipagpalagay na lamang natin na makakatulong ka pero
23:02.7
hindi ko kailangan noon.
23:06.8
Isa pa ang pagtulong mo.
23:09.5
Kapahamakan mo lang yan.
23:11.0
At ng pamilya mo.
23:14.4
Uwi ako ng bahay, Mang Nonong.
23:15.9
Sa sabihan ko si Tatay sa nangyari.
23:19.9
Siguro maiintindihan niya ako.
23:22.7
Ang Tatay ko may kaalaman din.
23:25.1
Huwag ka mag-alala, Mang Nonong.
23:29.7
Totoo din ang mga sinabi ko noon.
23:32.4
May karunungan ng Tatay David.
23:35.0
Gaya ng sabi ko ay may kaanak kaming albularyo.
23:38.8
Kapit-bahay nga lang namin yun.
23:40.8
At isa ding mananagat.
23:43.3
At hindi imposible
23:45.9
mag-impluensyahan kami sa karunungan noon.
23:49.2
Kahit hindi biyasa pero may mga pangontra.
23:53.0
Lahat naman ata ng mga mananagat sa amin noon may alam.
23:57.2
Gabi madalas maglaot kaya may mga dalat talagang pangontra.
24:02.2
Ang Tatay ko nga may nakaipit na bagakay sa katigih.
24:06.8
Tapos walis tingting sa luwang ng bangka
24:08.7
na hindi pa nagagamit sa lupa.
24:13.0
Ngayon ang tanong.
24:14.6
Walang karunungan o meron?
24:18.2
Hindi may pagkakaila.
24:25.4
uubusin ko naman din sila.
24:27.8
At kapag nangyari yun ay posibleng hindi lalawak ang problema.
24:32.4
Yun ay kapag nagtagumpay.
24:34.6
At kailangan yung mangyari sa madalian.
24:40.3
pupuntahan kita sa inyo.
24:42.9
Mungkahi ng matanda.
24:47.5
Napaka-desidido ko noong mga panahon na iyon.
24:50.9
Nag-usap pa kami ni Mang Nonong.
24:53.3
Katunayan ay doon ako nakapananghalian.
24:57.1
Apon na ako ng umuwi.
24:59.3
Nang makarating naman ako sa bahay ay kaagad kong kinausap si Tatay.
25:04.1
Naroon ito sa bakawan.
25:06.2
Sinasampay ang lambat at halatang inihahanda ito sa panibagong paglaot.
25:12.4
Kamuntikan ko na makalimutan.
25:14.1
Ang bahay pala namin ay maliit.
25:15.9
Karaniwang tahanan na makikita malapit sa dagat.
25:20.8
Gawa sa kahoy na may bubong.
25:23.3
Ang bubong nito ay nipa.
25:25.9
Ang silid ay nakaangat ng bagya sa lupa.
25:29.0
Habang ang sala namin ay yung mismong lupa na.
25:33.4
Ganun lang kasimple.
25:35.3
Na kung ikukumpara ko ngayon ang kalagayan namin noon.
25:39.5
Masasabi kong sobrang layo.
25:43.2
Hindi ako bumungad kay Nanay Aurora.
25:45.9
Kawa nang alam kong hindi ito maniniwala sa akin.
25:50.9
Doon ako dumiretsyo kay Tatay.
25:54.9
Siyempre given na yung napapagalitan niya ako.
25:57.9
Pero pinaintindi ko sa kanyang lahat.
26:01.9
Hanggang sa nagtanong si Tatay David.
26:04.9
Sa sino ba umano ang tutulungan ko?
26:07.9
Ang sabi ko naman sa kanya.
26:10.9
Ang matandang nakilala ko sa ilog.
26:15.9
Alam niyo ba ang naging reaksyon ng Tatay noon?
26:20.9
Napatakip ng bibig ito.
26:23.9
Si Mang Nunong umano ang tumulong sa akin dati.
26:27.9
Paslit pa lamang ako.
26:30.9
Nahulog kasi ako noon sa pagatpat.
26:35.9
Nabali ang kamay ko.
26:37.9
At dahil wala kaming pera noon para magpadoktor.
26:40.9
Lumapit si Tatay kay Mang Nunong.
26:42.9
At doon ay hinilot ako.
26:45.9
Wala umanong hiningi itong kapalit.
26:48.9
Sobrang baitong manonang matanda.
26:51.9
Sa lahat ng nakilala niyang albularyo.
26:54.9
Yun lang ang hindi tumatanggap ng pera.
26:58.9
Makikita naman daw sa kalagayan nito sa buhay.
27:01.9
Naging sapat na ang makakain at makatulog.
27:06.9
Nagulat ako noon.
27:09.9
Sino ba namang mag-aakala na si Mang Nunong pala.
27:13.9
Ay naging bahagi na ng buhay namin minsan.
27:17.9
Naalala ko na nagpahilot nga ako noon.
27:20.9
Ang problema noon ay hindi ko kilalang matanda.
27:24.9
Bilang patunay nga yung mga kamay ko ay hindi pantay.
27:28.9
Ang kanan kong kamay ay singkaw ito baluktot.
27:33.9
Walang ano-anong tumango ang Tatay at sinabing tutulong na rin siya.
27:37.9
Bakit daw hindi ko kaagad kasi sinabing kung sino ang tutulungan ko.
27:43.9
Yang mangkagamot pa ng bansag na organic kong albularyo.
27:47.9
Na marami daw kayang gawin noon.
27:50.9
Maging ang pagpapaanak o mano ay pwede.
27:53.9
Magaling din itong manghilot.
27:56.9
Pinagsasabay ang orasyon kasama ng mga halamang gamot.
28:01.9
Ang nagtulak kay Tatay sa kung sino ang lalapitan noong napilay ako.
28:07.9
Ayon ding kamag-anak naming lumayas sa lugar.
28:11.9
Napapailing na lamang ako noon.
28:14.9
Dagdag pa ng Tatay.
28:16.9
Alam niya daw na may nakabangayan si Mang Nonong dati.
28:20.9
Ito na rin ay base sa salaysay ng kamag-anak naming si Tiyo Rodrigo.
28:25.9
Magkakasabay umano sila noon na nagkaroon ng inkwentro.
28:30.9
Parang sinadya umano ng tadhana mga kagiliw.
28:34.9
Akalain mo nga naman.
28:36.9
Yun palang paglayas nila Tiyo Rodrigo ay hindi na mga sandaling nagkaroon ng kalabang aswang si Mang Nonong.
28:44.9
Ang ibig sabihin lamang noon, kasagsagan ng pananalasan ng mga aswang.
28:51.9
Sabi ko kay Tatay, bukas ay bibisita si Mang Nonong.
28:57.9
At kung hindi ako nagkakamali, umaga yung datating.
29:02.9
Tumangon naman siya.
29:04.9
Ayon sa Tatay David, tatapusin niya lang daw ang kanyang ginagawa at maghahanda na rin siya para bukas.
29:13.9
Kinabukasan dumalaw ang matanda kasama si Bon.
29:17.9
Magkakilala nga sila ng Tatay.
29:20.9
Nagulat pa si Mang Nonong dahil ako pala ang batang hinilot niya dati.
29:25.9
Nagpasalamat din ang matanda at tutulong kami.
29:29.9
Ang totoo ay hindi siya sigurado sa kalagay niya kapag mag-isa lamang siya.
29:34.9
Malapit lang naman daw ang lugar.
29:37.9
Sa kanluran ito banda.
29:40.9
Kailangan lamang naming sumakay at maglalakad ng ilang ektarya.
29:45.9
Pero hindi daw kami aabuti ng tanghali.
29:48.9
Makakarating na kami sa lugar na iyon.
29:52.9
Si Tatay noon ay kinuha ang bakakay na nakasukbit sa katig ng bangka namin.
29:58.9
Inipit ito gamit ng goma sa taluba ng itak.
30:01.9
Bali dalawang sandatang dala ni Tatay noon.
30:06.9
Ang sabi ni Mang Nonong,
30:09.9
Dapat ay sa gabi namin hahamakin ang lugar.
30:13.9
Ito kasi ang pagkakataon na magkaroon ng tapang ang mga nilalang.
30:20.9
Dito din lalabas ang mga halimaw.
30:23.9
Kapag araw, napakahirap umanong kilatisin.
30:28.9
Kahit sinong albularyo,
30:29.9
Mahihirapan basta may araw noon.
30:33.9
Maliban na lamang kung may marka ang mga aswang na ito,
30:37.9
O hindi naman kayo'y malapitan.
30:40.9
Doon malalaman ni Mang Nonong,
30:43.9
Kapag gabi ay hahamunin lamang ito.
30:46.9
Kukulitin hanggang sa lumitaw.
30:52.9
Natapos ang pag-uusap,
30:54.9
Si Bon noon ay iniwan sa bahay.
30:56.9
Nagtanong pa ang nanay kung saan ba kami pupunta.
31:00.9
Ang sabi naman ang tatay ko,
31:02.9
May titingnan lang na bagong gawang bangka.
31:05.9
Baka kasi mabili niya ng mura.
31:09.9
Hindi na nagreklamo pang nanay.
31:12.9
Umaga yon kaya hindi ipahirapan sa masasakyan.
31:15.9
Kahit papano ay may naipo naman si tatay kaya may magagamit kaming pamasahe.
31:21.9
Para kami mga dugyot noon,
31:23.9
Dahil napakakaswa lamang ng kasuotan.
31:27.9
Ako nga noon nakasalawal lang pero may sukbit-sukbit akong itak.
31:33.9
Gaya ng inaasahan,
31:36.9
Mabilis kaming nakasakay at nang makababa na,
31:39.9
Naglakad kami sa tirik na araw.
31:42.9
Ang bawat gilid noon ay puro tanim na tubo.
31:46.9
Napakalayo ng hangganan.
31:50.9
Mga isang kilometro bago pa marating ang burol.
31:56.9
May mga nakikita ako doon mga kabahayan.
31:59.9
Pero magkakalayo ang mga ito.
32:03.9
Nagnasa gitna na nga kami ng tubo.
32:06.9
Huminto panandalian si Mang Nonong.
32:09.9
Nakita ko ang seryoso na mukha nito.
32:13.9
Ang sabi ay hindi daw kami nagkakamali ng pinuntahan.
32:17.9
May marka daw ang lugar.
32:20.9
Nagtanong ang tatay kung anong marka ba ang pinagsasasabi ng matanda.
32:25.9
May tinuro si Mang Nonong.
32:28.9
Nasa loob ito ng tubuhan.
32:31.9
Isang tela yun na nakatali sa isang puno ng tubo.
32:36.9
Ang sabi ni Mang Nonong,
32:39.9
Naaamoy niya ang aswang dito.
32:42.9
Palatandaan nito para sa tinatawag na teritoryo.
32:49.9
hindi siya sigurado talaga sa lugar pero dahil unang bungan pa lamang ay may indikasyon na.
32:59.9
ito na ang lugar ng aswang na pumaslang sa kanyang apo.
33:05.9
Sa kabilang dako,
33:07.9
tagaroon ang pasyente ko.
33:10.9
Akalain mo nga namang malapit lang pala dito ang tira ng aswang.
33:14.9
Sabi ko na nga ba,
33:16.9
noon pa man ay may hinalahan ako.
33:19.9
Pero sa ibang direksyon yun.
33:22.9
Pero sa dinaanan natin ngayon,
33:25.9
dito pala natin sila matatagpuan.
33:28.9
Huwi ka ni Mang Nonong.
33:31.9
Kinuha pa nito ang tela na nakatali doon sa tubo.
33:37.9
Parabang amoy kilikili na halong nabubulok ng kung anong hayop.
33:43.9
nakakasulasok sa ilong.
33:48.9
Akala ko'y itatapon lang ni Mang Nonong pagkatapos makuha ito pero,
33:55.9
Magkos ay nilagay niya ito sa supot at dinala.
33:59.9
Hindi ko alam ang gagawin niya doon.
34:04.9
nakikita ko sa kinikilos ni Mang Nonong na waribay nang gigigil ito.
34:09.9
Ang higbit ng pagkakahawak nito sa taluban.
34:13.9
Nagmakarating kami sa burol.
34:16.9
Saglit kaming huminto at nakiramdam.
34:19.9
Nakatingin lamang ako noon kay Mang Nonong.
34:23.9
Si Tatay David naman,
34:25.9
nakikita kong parang balisa.
34:29.9
Ilang saglit lang ay sinabi ni Mang Nonong na maghanap daw kami ng lugar ng pagpapahingahan.
34:35.9
Aantayin namin doon ang pagsapit ng gabi.
34:38.9
Sumunod kami sa kanya.
34:40.9
Habang nangyayari yun ay nagtanong ang Tatay kung,
34:44.9
alin ba sa nakikita naming bahay nakatira ang nila lang?
34:48.9
Ang sabi naman ng matanda,
34:51.9
nasa paligid lang.
34:53.9
Hindi niya matukoy ang bahay.
34:56.9
Ang importante ay nasa lugar na daw kami at hindi na kailangang magpakahirap pa.
35:03.9
Sa tono ng pananalita ni Mang Nonong,
35:07.9
nawala ang paggabagaba ko sa kanya.
35:10.9
Parabang kaya naman talaga niya ang mga aswang.
35:14.9
Taliwas ito sa inaasahan ko.
35:17.9
Napakakampante niya kasi noon.
35:21.9
Nakahanap kami ng masisilungan noon.
35:24.9
Maliit na puno ng manggayon.
35:26.9
At doon pumuslit at nagpahinga.
35:30.9
Akala ko pa pati si Mang Nonong noon ay magpapahinga din pero,
35:34.9
may kung anong mga ginagawa ito na parabang hindi normal.
35:38.9
Naglalakad ito ng pabalik-balik.
35:42.9
Tapos ay dakot ng dakot sa lupa.
35:45.9
Sabay-saboy sa paligid.
35:48.9
Ilang saglit lang ay may kinuha ito sa kanyang maliit na sisidlan.
35:53.9
Nilagay ito sa paligid ng punong iyon.
35:59.9
mga tatlong dipa ang layo mula sa kinaroroonan namin ng tatay.
36:03.9
Parabang nagtatanim ng kung anong buto.
36:06.9
Gawa ng kinakailay kay niyang lupa noon.
36:10.9
Yung tela naman ay nilagay niya sa unahan.
36:14.9
Nilapag lamang niya sa lupa iyon.
36:17.9
Ang pusturan ng lugar ay para maging malinaw sa inyo ay ganito.
36:22.9
Magkakasunod na manggayon sa gilid ng burol.
36:26.9
Ang harapan naman ito na kung malawak na tubuhan.
36:30.9
May konting espasyo pero may mga talahib na panakanaka.
36:33.9
Nagtanong ako sa tatay kung ano bang ginagawa ni Mang Nonong.
36:42.9
Ako pa tong tinanong mo eh wala din naman akong alam dyan.
36:47.9
Pero may kutob ako ah. May pinaghahandaan niyong matanda.
36:54.9
Minamasdan ko lang si Mang Nonong.
36:57.9
Basta ang tagal niyang natapos sa ginagawa.
37:00.9
Tapos ay kumuha ito ng tangkay at gumuhit doon sa lupa.
37:05.9
Paikot din yun sa puno.
37:08.9
Malaking bilog at naglagay pa ng apat na batong buhay.
37:12.9
Parisukat ang hugis base sa pinaglagyan nito.
37:16.9
At doon pa lang nagpahinga ang matanda.
37:20.9
Gusto ko sana siyang tanungin kaso napaka seryoso na mukha niya.
37:25.9
Halatang ang lalim ng iniisip nun.
37:30.9
Hinayaan ko na lang.
37:33.9
Bagot na bagot ako doon.
37:36.9
Ipagpalagay na lamang natin na nagpahinga nga kami pero
37:40.9
buong maghapong yun
37:42.9
ayaw naman kaming palabasin ni Mang Nonong sa isinagawa niyang bilog.
37:47.9
Basta doon lang din kami sa loob hanggang sa gabi nun.
37:52.9
Naiisip kong nasa katinuan pa kaya itong si Mang Nonong.
37:56.9
Diba parang iba na.
37:59.9
Pero ang tatay ko ay sumunod naman kaya walang naging reaksyon nito.
38:04.9
Hanggang sa nagtakip silim na lamang.
38:08.9
Napakasakit na ng bewang ko.
38:11.9
Maging ang mga paa ko noon na mamanhid na.
38:17.9
Nakaupo lamang ako.
38:19.9
Ginagaya ko ang tatay.
38:21.9
Natatayo lamang kapag iihina.
38:23.9
Wala nga kaming kain-kain nun.
38:27.9
Maliban na lamang sa pag-inom ng tubig.
38:30.9
Mabuti na lamang at nalagyan ko ng sapat na laman ng tiyan ko sa umaga.
38:35.9
Dahil kung hindi,
38:37.9
siguradong bibigay na ako.
38:40.9
Nagsiga si Mang Nonong.
38:43.9
Akala ko pa gagatungan niya ng marami para may tanglaw pagsapit ng gabi.
38:50.9
mga maliliit na tangkay lang yon na nilagyan niya ng kung ano.
38:55.9
Napakabaho na maihahalin tulad mo yung amoy
39:02.9
Pagsapit ng alas seis,
39:05.9
hinasa ni Mang Nonong ang kanyang itak.
39:08.9
Naghudyat ito kay tatay na lumapit sa kanya.
39:12.9
Nag-usap silang dalawa.
39:15.9
Ako noon ay hinayaan ko lang pero,
39:17.9
matapos nilang makapag-usap,
39:20.9
tumango ang tatay at nakita kong kinikiskis nito ang itak sa kanyang taluban.
39:29.9
nagtanong na ako kung ano ba ang ginagawa nila.
39:33.9
Ang sabi naman ni Mang Nonong,
39:36.9
pinapalapit niya na umano ang mga aswang.
39:41.9
ganun pala ang paghahamon sa mga ito.
39:44.9
Pagkiskis lamang ng itak.
39:48.9
Napapatawa ako noon pero pinagalitan ako ng tatay.
39:52.9
Huwag daw gawing biro ang ginagawa nila
39:55.9
dahil yun daw talaga ang paghahamon.
39:58.9
Maging siya nga umano kapag nasa lawat
40:02.9
at may napapansin siyang tila dumadagit-dagit sa kanya mula sa impapawid.
40:07.9
Kinikiskis niya ang itak para bumaba ang nila lang.
40:10.9
Hinahamon niya ito para magpakita.
40:15.9
Natahimik ako noon.
40:19.9
ginaya ko na rin ang tatay.
40:22.9
Matagal naming ginawa yun.
40:25.9
Inabot na lamang siguro na mga alas otso ng gabi.
40:29.9
Natatandaan ko yun dahil ikalimang silang ng bagong buwan
40:33.9
na kung saan ay matatansya ko ang oras dahil dito.
40:37.9
Sa mga lihitimong mananagat ay alam nila ito.
40:41.9
Yun ay kapag may buwan lang.
40:44.9
Ito kasi minsan ang nagiging batayan.
40:47.9
Pwede ding bituin.
40:49.9
Huwag niyo nang itanggidal nung mga panahon pa ng Diyos bituin ang basihan.
40:55.9
Hanggang sa inangat ni Mang Nonong ang kanyang kamay
40:59.9
tapos mahinang sinabi nito na narito na daw ang aswang.
41:04.9
Nakatingin lamang ako sa kanya.
41:07.9
Nakikita ko ang likot ng ulo ni Mang Nonong.
41:11.9
Inangat nito ang itak sabay-hampas sa lupa at sigaw ng
41:21.9
Hanggang tago lang kayo!
41:24.9
Makikipagpatayan ako sa inyo!
41:27.9
Lumapit kayong mga animal kayo!
41:30.9
Paulit-ulit sa paghahamon si Mang Nonong.
41:33.9
Paulit-ulit din niyang hinahampas ang itak sa lupa.
41:37.9
Ang tatay ko noon ay nakadipa na at kitang kita kung naghahanda na rito sa anumang mangyari.
41:44.9
Ako naman noon, akala ko ay may dala kong sapat na tapang.
41:50.9
Pero nabahag ako bigla.
41:53.9
Lalo na nang marinig ko ang tunog ng malaking butiki sa iba't ibang direksyon.
41:59.9
Nakakatakot iyon.
42:02.9
Basta yung tinig na iyon.
42:05.9
Para bang nasa likod lamang ng tenga ko.
42:08.9
Hinataw ko pa nga ng itak ang likuran ko noon.
42:10.9
Sa inaakalang nasa likod lamang ang aswang.
42:16.9
Habang si Mang Nonong naman ay pinagduduro ang iba't ibang direksyon na para bang nasa malayo pa ang mga ito.
42:24.9
Pero bakit ang lapit ng tinig na iyon?
42:28.9
Si tatay nagmungkahi na sa akin na huwag akong lalayo sa kanya at huwag na huwag akong lalabas sa bilog.
42:37.9
Nasabi sa kanya ni Mang Nonong na iyon daw na bilog ay isang patibong.
42:45.9
Ilang saglit pa, para bang may dumaan na kung ano sa may tubuhan.
42:51.9
Nakita ang pagalaw ng mga dahon ito na wari ay may tumamang malakas na hangin.
42:59.9
Doon lang din banda sa harapan namin iyon.
43:03.9
Pero hindi ko dama ang hangin.
43:07.9
Napamura ako nun.
43:09.9
Aswang nga ang nasa paligid.
43:12.9
Yung tunog ng butik eh.
43:14.9
Halong tunog biik na ito.
43:17.9
Tapos ay may huni din ng manok na wari ba'y galing sa pangingitlog at putak ng putak iyon.
43:25.9
Mas lumiit ang pagkalalaki ko nun, Sir Seth.
43:29.9
Nakakatakot talaga.
43:31.9
Hindi ko pa nga nakikita ang mga aswang.
43:34.9
Pero nailalarawan ko na ang napakabalik.
43:37.9
Ang nabagsik na postura ng mga ito.
43:40.9
Mga segundo ang namagitan.
43:43.9
May nagpakitang tao.
43:46.9
Nag-iisa lamang ito.
43:49.9
Mula ito sa loob ng mga tubo.
43:52.9
Nakahubad pang itaas iyon.
43:55.9
Tapos kalmadong naglakad palapit sa amin.
43:58.9
Pero ilang saglit lang ay huminto ito na para bang nagulat pa.
44:03.9
Duma pa yun bigla.
44:05.9
Tapos may lumitaw pang dalawa.
44:08.9
Nasa magkakaibang direksyon ito.
44:12.9
Gumagapang ang mga iyon na para bang mga pusang nagtitiktik ng daga.
44:18.9
Tatalon na yung kaliluwa ko nun.
44:21.9
Kahit maliit lamang ang tanglaw dulot ng siga ni Mang Nonong.
44:26.9
Pero detalyado kong nakikita ang mukha nila.
44:30.9
Yung naglalarong itsura nila sa diwa ko.
44:33.9
Ay mas malalapa pala ito.
44:36.9
Kesa sa personal nun.
44:40.9
Gumapang na din yung isa.
44:43.9
Pero nasa labas lamang ito ng bilog.
44:46.9
Si Mang Nonong noon ay napamura na lamang bigla.
44:50.9
Natunugan umano ang patibong nga.
44:53.9
Tapos sinabi nito na magsihanda na daw kami.
44:56.9
Mauutak umano ang mga aswang na iyon.
45:00.9
Si Tatay noon ay tumingin.
45:03.9
Yung mga mata ay parang naghahabi din.
45:08.9
Nakakaramdam na siguro ang Tatay ng kamatayan.
45:12.9
Siyempre ako nun ganun din.
45:15.9
Pero anong magagawa ng pagkatakot diba?
45:18.9
Bumuntong hininga ako noon at para bang naging desperado na.
45:23.9
Tinaga ako ng taga ang mga talahib sabay sabing,
45:31.9
Habang nagbibitaw ako noon ng mabibigat na salita.
45:36.9
Unti-unti akong umaabante.
45:39.9
Si Tatay naman noon ay kumilos na.
45:42.9
Sumasaglit ako ng tingin kay Mang Nonong.
45:46.9
Nakikita kong doon ito patungo sa unang lumabas na aswang.
45:51.9
Tapos nagsasalita ang matanda.
45:57.9
Siya na lamang dapat ang pinatay.
45:59.9
At hindi na dinamay pa ang kanyang apo.
46:04.9
Sumagot nang nila lang.
46:10.9
Hangal ba umano ang albularyo?
46:13.9
Pinatay daw ni Mang Nonong ang isa sa kanilang kauri.
46:17.9
At bata din umano iyon.
46:23.9
Siya ang tinamaan ng parusa.
46:25.9
Kung hindi kayo nananalasa ay hindi mangyayari iyon.
46:29.9
Alam niyo ang kaibahan natin.
46:32.9
Alam niyo din ang namamagitan.
46:34.9
Kung anumang mangyayari ay dapat tanggap niyo iyon.
46:44.9
Hindi kami nananalasa.
46:46.9
Namumuhay lang din kami ng normal.
46:49.9
Pero ano ginawa ng taong iyon?
46:54.9
Ano bang gagawin namin?
46:56.9
Makikipagsuntukan?
46:57.9
Ano sa tingin mo, albularyo?
47:00.9
Ano sa tingin mo ang magiging ganti namin?
47:06.9
Ngayon sabihin mo sa akin.
47:08.9
Wala kaming karapatan?
47:15.9
Pero hindi iniladaan sa dahas.
47:18.9
Pwede namang idaan sa pag-uusap ah.
47:21.9
Huwag mong palabasing mabubuti kayo.
47:24.9
Alam niyong albularyo ako at albularyo ako.
47:27.9
Alam na alam ko kung ano ang pinaggagagawa niyo.
47:31.9
Kahit pa man walang humahamak sa inyo.
47:34.9
Kung makapagmalinis kayo mga animal kayo.
47:38.9
Uwi ka ni Mang Nonong nun.
47:41.9
Sabay lapit sa aswang at hataw ng itak dito.
47:45.9
Napakabilis ng pangyayari.
47:48.9
Hindi nakapaghanda ang nilalang na iyon.
47:51.9
Kung kaya tinamaan ito ng itak.
47:53.9
Dahilan namang umungul ito at nagwawala doon sa talayban.
47:59.9
Ang sabi ni Mang Nonong.
48:02.9
Huwag daw kaming lalabas ng bilog.
48:05.9
Hanggat maaari ay sa loob lamang kami.
48:08.9
Siya na umano ang bahala sa mga aswang.
48:12.9
Nagkatitigan kami ng tatay nun.
48:16.9
Yung aswang naman na gumagapang sa likuran banda.
48:20.9
Parang gusto pa nitong sumunggap pero,
48:22.9
makikitang may kinaaasiwaan ito.
48:27.9
Kung kaya noon ay imbis na sumugod ako,
48:31.9
minabuti ko na lamang na manatili.
48:34.9
Habang si tatay naman ay parang kating-kati na ito at gusto ng tulungan si Mang Nonong.
48:41.9
Nasa labas na ng bilog si Mang Nonong.
48:45.9
Patuloy sa pagtaga doon sa isang aswang.
48:48.9
Kitang kita ko na hindi na iyon gumagalaw.
48:52.9
Pero parang sinapian si Mang Nonong noon.
48:56.9
Tinadtad nang tinadtad niya ito.
48:59.9
At naging totoo ang banta ng matanda na
49:02.9
pipirapirasuin niya ang mga nilalang na iyon.
49:07.9
Nakita kong palapit ng palapit sa kanya yung isa.
49:11.9
Hindi namamalayan ni Mang Nonong iyon.
49:14.9
Mabuti na lang kaagad lumapit si tatay at tinaga ito ng itak.
49:22.9
Basag na ang paalala ni Mang Nonong.
49:26.9
Lumabas na rin kasi ang tatay sa bilog.
49:29.9
Hindi naman pwedeng wala akong gagawin.
49:32.9
Kung kaya tinagilap ko yung isang aswang.
49:35.9
Naroroon ito sa sagingan.
49:38.9
Nagwawala at nagsisisigaw pa.
49:41.9
Wari ba'y galit na galit habang nakikita ang mga kasama na pinagtataga ng itak noon.
49:47.9
Lumapit ako doon.
49:48.9
Abay, kung nakakaya ni tatay na mapatamaan ang itak ang isa, di ba?
49:53.9
Makakaya ko din iyon.
49:56.9
Pero, nang makalabas ako ng bilog,
50:01.9
bigla namang nawala yung aswang na iyon.
50:04.9
Kung kaya hinagilap ko iyon.
50:07.9
At nang makarating ako sa kasagingan,
50:10.9
ay bigla na lamang akong sinunggaban.
50:13.9
Hindi ko namalayan iyon.
50:15.9
Akala ko ay maliit na lilang lang.
50:21.9
Ewan ko ba kung bakit nagawa kong maiharang ang ita kahit sobrang bilis noon.
50:28.9
Pero muli ding sumunggab.
50:31.9
Sa pagkakataong iyon,
50:34.9
inambahan ko ng pagtaga.
50:37.9
Pero naunahan ako.
50:39.9
Binangga ako at natilapon patungo sa isang bangin.
50:43.9
Hindi ko alam na may bangin pala doon.
50:47.9
Basta kung ilalarawan ang nangyari sakin na eh,
50:50.9
para akong bolang gumulong-gulong at nagpadaustos doon.
50:54.9
Sumubsub pa mukha ko sa tubigan.
50:57.9
Maliit na batis ang nasa baba.
51:00.9
Kagad akong bumalikwas.
51:03.9
Pero wala na sakin ang itak.
51:05.9
Kaya ang ginawa ko'y tumakbo ako ng tumakbo.
51:10.9
Kasabay nito ay ang pagsigaw na humihingi ng tulong.
51:14.9
Naririnig ko noon ang pagkabali-bali ng mga maliliit na puno.
51:19.9
Sumusunod sakin ang nilalang.
51:22.9
Naisip ko noon na dapat hindi ko na lamang nilapitan pa.
51:26.9
Yung tuloy, napasubo ako.
51:29.9
Masyado kong minaliit ang aswang.
51:32.9
Ang lakas ng mga animal.
51:35.9
Masyado kong minaliit ang aswang.
51:38.9
Ang lakas ng mga animal.
51:40.9
Nakatsyamba lamang siguro si tatay kaya napatamaan niya ito.
51:44.9
Siyempre ang pagtakbo ko noon ay paekis-ekis.
51:48.9
Umakit ako pa'y taas at hinanap ko sina tatay.
51:52.9
Hanggang sa narinig ko si mang nonong.
51:56.9
Nasa baba ito at sumisigaw na parabang may kabuno.
52:00.9
Namanghana lamang ako noon.
52:03.9
Sumunod palang matanda.
52:05.9
Tuon ko na pagtanto ang abilidad nitong hindi pang karaniwan.
52:10.9
Si tatay naman ay nakita ko na din.
52:14.9
Palapit ito sakin pero sa puwang balikat.
52:17.9
Kagad ko namang sinalubong.
52:20.9
Tinignan ko ang kalagayan niya.
52:22.9
May sugat sa balikat si tatay.
52:25.9
At ayon dito ay mabuti na lamang daw at naisalba siya ni mang nonong.
52:31.9
Dahil kung hindi pa, patay na umuno si tatay noon.
52:35.9
Yung pagtaga niya umano sa aswang.
52:38.9
Napuruhan niya ito pero napakakunat umano ng balat.
52:43.9
Kala ko pa naman nakapanlaban si tatay noon.
52:47.9
Pero katulad ko lang din pala na naging dihado.
52:51.9
Sa madaling salita, sa aming tatlo ni mang nonong,
52:56.9
si mang nonong lamang ang may kakainang pumatay ng aswang.
53:03.9
nakarinig ako ng ungol na wariba baboy na kinatay.
53:08.9
Sabi ng tatay David,
53:11.9
kung hindi siya nagkakamali,
53:13.9
napatay na rin ni mang nonong ang isa pa.
53:17.9
Tama ang tatay dahil ilang saglit lang ay tinawag na kami ni mang nonong.
53:24.9
Nagmungkahi ito ang mga labido ng aswang sa itaas banda.
53:30.9
Ipagbuklod daw namin at sunugin noon.
53:33.9
Siya na ang bahala doon sa nasa baba.
53:40.9
ginawa namin yun ng tatay.
53:43.9
Nasilayan ko ang nagkahiwa-hiwalay ng mga labi na mga nilalang sa lugar kung saan naroroon ang bilog.
53:50.9
Hindi na maitsura.
53:52.9
Basta'y parang lungganisa ang mga lamang loob nito na nagkawasigwasig.
53:58.9
Pugot na rin ang mga ulo.
54:00.9
Napakalansa ng amoy at hindi ko kinaya yun.
54:06.9
Maging si tatay ay nasuka rin.
54:09.9
Hindi niya alam na gano'n na magiging itsura ng mga aswang.
54:14.9
Pagkatapos kasing sagipin ni mang nonong,
54:18.9
gumilid ka agad ang tatay at nagtungo sa loob ng bilog.
54:22.9
Ipinikit ko na lamang ang mga mata ko noon habang kinakahig ko ang mga labi gamit ng aking mga paa.
54:28.9
Basta, pagkatapos mapagbuklo na mga iyon, tinabunan namin ang mga tangkay at mga tuyong dahon ng niyog.
54:37.9
Sinilaban niyo ng tatay.
54:40.9
Kapag humina ng apoy, kinagatungan pa namin hanggang para maging abo.
54:47.9
Nakakita din ako ng liwanag bandang baba.
54:51.9
Isang indikasyon na sinusunog din ni mang nonong ang aswang doon.
54:55.9
Hinabot kami ng madaling araw doon sa lugar.
54:59.9
Nagantay pa kasi kami at patuloy sa paghahamon ng aswang.
55:04.9
Nagbabaka sakali na baka meron pang iba.
55:08.9
Ang sabi ni mang nonong, may mga aswang pa pero wala nang nagtangkapang lumapit.
55:15.9
Nang lumiwanag na, doon pa namin sinuri ang sinunog ng mga labi.
55:23.9
Maske buto, abo na.
55:27.9
Iniwan na lamang namin yon doon.
55:30.9
Basta, pagod na pagod ako at panaysuka.
55:34.9
Sa tuwing naaalala ko ang mga labi, hindi ko maiwasang masukan noon.
55:40.9
Si tatay nga noon, namumutla pa.
55:44.9
Nang makarating kami sa bahay noon ay wala kong ganang kumain.
55:49.9
Kahit hilab na hilab ang tiyan ko,
55:51.9
hindi ko kayang malunok mas kilugaw.
55:55.9
Si mang nonong ay doon muna na natili sa amin ng isang linggo.
56:00.9
Pinili niyang mangyari yon para alamin ang sitwasyon.
56:04.9
Baka kasi may bigla na lang dumating na aswang.
56:08.9
Pero wala, wala na.
56:11.9
Si mang nonong noon ay umuwi na pero araw-araw itong dumadalaw sa amin.
56:17.9
Eto na rin e para maipagpatuloy ang pagsubaybay sa lugar.
56:21.9
Katagalan, tinayuan ng kamalig ni tatay si mang nonong.
56:27.9
Gawa ng naaawa siya dito.
56:30.9
Hanggang sa doon na na natili sa amin ng matanda kasama ng kanyang apo.
56:35.9
Naging kaakibat ni tatay si mang nonong sa pananagat.
56:40.9
Ako naman noon ay bumalik na sa ulirat.
56:43.9
Yun bang balik na sa normal at nakakaya na ng indahin ng nakakadiring tagpo at nakakakilabot.
56:51.9
Siguro dahil sa pagpasok sa buhay namin ni mang nonong, doon nagsimula ang pagunlad.
56:59.9
Napakasikap kasi ng matanda.
57:02.9
Kasing kapag umuwi sila ay maraming kuhang isda.
57:06.9
Tapos si nanay noon yung tagatinda.
57:09.9
Hanggang sa nakapag-ipon at nakabili ng mas malaking bangka noon.
57:13.9
Pinag-aral ang mga kapatid ko maging yung apo ni mang nonong.
57:18.9
Naging lolo ko na si mang nonong.
57:22.9
Bahagi na siya ng pamilya namin.
57:25.9
Pero hindi na siya nanghilot pa.
57:28.9
Hindi na rin siya bumalik sa pagiging albularyo.
57:31.9
Kung may gagamutin man, kami lang at hindi ng iba.
57:36.9
Hindi na ito nakikialam.
57:39.9
Marahil nadala na ito sa pagiging bihasa.
57:55.9
Thank you for watching!
