01:00.2
Pero at the same time, Sir Ted, ay hindi naman din tayo nagbibigay ng alarma in a sense na magkakaroon ng panic sa mga Filipino community
01:13.6
because the Filipino community is staying as calm as possible at this stage.
01:20.0
And the alert level 2 po tayo ngayon.
01:21.9
Sa itinaas ng DFA, this was a few months back. Yan po ang naka talagang ngayon alert level 2 restriction phase.
01:31.3
Meaning, bawal pong ma-deploy ang mga newly hired OFWs for Israel but pwedeng bumalik ang mga returning workers.
01:40.4
Okay. Sige po. So, Sir, when you say in place na po ang ating mga contingency na mga plano,
01:46.8
nangangahulugan po na alam na po ng lahat ang gagawin kung sakali,
01:51.9
kung mas maging tensyonado o magkaroon po ng mga karahasan talaga na mangyayari po sa Israel?
02:00.0
Well, yes. Because a few months back, nung nagkaroon na ng hidwaan noong Oktubre, ito ay meron ng isa pin tungkol dito.
02:09.9
And as I said, Sir Ted, ongoing pa rin naman po din ang panibago na namang pagpapaalala sa Filipino community.
02:21.9
Itong mga recent developments.
02:23.7
Pati po ba sa Lebanon, ganoon din po?
02:26.7
Yes po. Yes po. Sa Lebanon, well ang Lebanon naman ay medyo kakaiba lang ng konti ang sitwasyon in the sense that ang mas nakikita natin doon ay yung sa southern na bahagi ng Lebanon,
02:42.3
na nakadikit sa northern Israel. So medyo iba lang ang konteksto ng konti sa Lebanon. But yes, the short answer is yes Sir Ted,
02:51.3
handa rin tayo in coordination with the DFA and the Philippine Embassy in Lebanon.
02:56.9
Sir, yes po Yusek. Yun pong binabanggit nyo kanina na babawal nga po ang newly hire pero pwedeng bumalik yung mga kababayan natin na gusto pa rin magtrabaho sa Israel na nakapagtrabaho na doon.
03:08.1
Pero may choice din po sila na huwag nang bumalik at walang fine na ibibigay dito sa mga OFWs na ito?
03:14.1
Of course, of course. Wala naman makakapagpilit sa OFW na manong balik.
03:21.3
Lalo na kung nandi dito na sila sa ating bayan na sabihin natin sila ay makakapag-access sa sarili nila kung ligtas ang sitwasyon nila.
03:30.7
Kasi nga sila ay meron ng mga employer doon na babalikan at kung sa tingin nila mas ligtas sila dito, then of course, yun ang ating gagalangin na kapasyahan nila at this stage.
03:42.7
Base po dito sa nakuhan yung update Sir, sa dami po ng missiles na pinaulan nga nitong Iran dito sa Israel,
03:51.3
ang mga Filipino ang nando doon. So far okay naman po lahat ang mga ito, walang injured ano?
03:57.1
Yes, yes. Wala tayong reported injured or even severely affected na Filipino.
04:04.8
Pero normal daw po ba ang buhay nila doon? Nakakapagtrabaho naman po ba sila? Paano po ang sitwasyon?
04:10.9
Yes, yes. Karamihan ang Pilipino sa Israel, over 90% are caregivers.
04:21.3
Hindi sa bahay ng kanikinilang mga employers taking care of their elderly employers.
04:27.9
Kaya ligtas sila. But of course, they go through the usual alarms and preparations, siren warnings that they all go through.
04:39.2
Meron namang karampatang advisory din ang embahada natin sa Tel Aviv patungkol dito. But other than that, they remain safe and calm.
04:50.3
So ito hong mga tripulante na sakay po nitong MSC Aris, ano hong kwento dito? Nakadaong talaga sila sa Iran? Paano po ang kwento ng hijacking dito?
05:02.0
Okay, naka-ankla yung barkong MSC Aris. Hindi nakadaong, sir Ted, naka-ankla off the port of Iran.
05:10.0
And nagkaroon ng seizure ng vessel about three days ago sa bandang Fujairah sa UAE.
05:18.6
Papunta sana ng India from Abu Dhabi.
05:20.3
Ngayon, yung apat na tripulante natin, together with 21 other crew na ibang nationalities, ay remain on board.
05:29.5
They perform normal duties, they have enough food and supplies, and they remain safe and sound on board at this stage.
05:39.1
And meron din mga communications na kahapon nung nakapanayam ako, ay nabanggit ko pa na we are still trying to...
05:50.3
...establish communications between ship and at least kahit yung pamilya. At kagabi ay nagkaroon ng communication to the family.
06:02.4
So nakausap na ng mga families yung kanilang mga mahal sa buhay na tripulante on board. And they assured all the families that they are safe on board.
06:13.0
So ito pong MSC Aris, saan po ito nakarehistro? Naka-cargo vessel po ito?
06:20.3
...container ship. So ang tatalan nito containers. And yung vessel, yung ship is Portuguese flag. And it is ship managed by MSC out of Geneva and Cyprus.
06:35.8
At sila yung tumatay yung employer nung ating tripulante. And dito sa Pilipinas meron silang counterpart license money agency.
06:46.9
Okay. So ito pong area kung saan sila naka...
06:50.3
...naka-angkla, sakop ng Iran.
06:53.7
Naka-angkla, yes, that's right. Nandun sila sa...
06:56.7
...of the port of Iran.
06:58.3
Sino po ang nag-commander nung barko? Iranian government ba o sino po?
07:06.5
Batay sa ulat, merong Iranian authorities, Iranian Navy that came on board the ship. And the ship was then taken to... kunasan sila ngayon off the port of Iran.
07:20.3
So ano ho ang... anong development sa negosyasyon kung meron man sa sitwasyon po na ito? Ano ang purpose nung pag-commander nung Iranian authorities sa naturang cargo vessel?
07:33.7
Yung bahagi na yan sir Ted ay dinudulog natin. Nanalig tayo sa DFA. Kasi hindi ito ang unang beses na nangyari ito. Two months ago there was a ship called St. Nicolat. Nahalos ganyan din ang pangyayari.
07:49.6
At yung labing walong tripulante sa St. Nicolat ay nakauwi na. At dun sa sitwasyon na iyon ay kinausap, merong intervention ng DFA sa Iranian authorities, Iranian government at maganda naman na ganyan yung resulta.
08:05.8
So sa larangan na yan sir Ted, we rely on our colleagues at the DFA. And of course meron din tayong pakikipag-ugnayan sa License Mining Agency and the ship agent.
08:19.6
If you recall, nagkaroon tayo ng panayam tungkol po doon sa kontrata na maaari pong ipatupad doon sa mga barko na dumadaan sa mga lugar na napakadelikado. At dito nga po meron ng option ang mga tripulante kung sila ba'y sasakay o hindi doon sa barko. Itong pangyayaring ito, kakaiba ito. Kumbaga Secretary, doon sa atin pinag-usapan dati.
08:45.0
Yes, itong pangyayaring ito, tama kayo kakaiba.
08:49.6
Yung declared warlike zone is coming from the Suez Canal to the Red Sea, Gulf of Aden, paluas ng Indian Ocean. Ito, galing sila ng Arabian Gulf off the coast, sa coast ng UAE, Bujairah, and then dumaan sa Strait of Hormuz which is the body of water that is near Iran.
09:17.7
At doon nagkaroon sa area na yan, Bujairah and Strait of Hormuz area, nagkaroon ng seizure. So hindi siya kasama doon sa warlike zone declared by the International Bargaining Forum as adopted also by the Department of Migrant Workers.
09:37.1
So ito nga, pinaparepaso natin ngayon.
09:47.7
Sakupin ng warlike or high risk zones. So yan naman ang ating idinudulog ngayon sa International Bargaining Forum.
09:58.5
Okay. Sige po. But meantime na hindi pa ito kasama doon sa una pong issuance ninyo, ano ang governing dito? Protocol ko kaya? Sa usapin po ng kapakanan at benepisyo ng mga manggagawang Pilipino sa barko?
10:12.7
Well, the governing rule is still ka-apo na.
10:17.7
The Licensed Mining Agency. At dito sa panahon na nagkaroon na ng seizure ng vessel, dapat ma-activate yung necessary compensation, compensatory measures.
10:31.6
Ibig sabihin dapat may premium doon sa sahod na tinatanggap ngayon ng mga tripulante gayong mayroon ng seizure na nangyayari.
10:41.0
At bukas naman sa pag-uusap na ganito, sa posibilidad ng premium pay sa sitwasyon na ito,
10:47.7
yung Licensed Mining Agency. Pangalawa, yung right to refuse sailing is a time-honored maritime tradition.
10:56.7
Ang isang tripulante will always have that option and prerogative. It is just highlighted kapag na-declare na high-risk area at warlike zone.
11:07.5
So, tayo naman ay nagprescribe na tayo. May department order tayo na nagprescribe tayo ng forms,
11:14.3
in-implement natin para mas madali makita ng mga tripulante. Ipinanunsyo natin sa seafarers groups and manning agency groups na downloadable yung forms
11:25.5
at may hatlines kung hindi man makapagsulat sa form yung tripulante. To manifest yung kanyang right to refuse sailing and also kung ano man ang agam-agam na gusto pa niyang imanifest,
11:36.6
para madinig natin siya in real time, madulog niya sa DMW in real time yung kanyang sentimiento at naisidulog.
11:44.7
Okay, sige po. Sige po sir. So sa ngayon po sir, sa pimpon ng voluntary repatriation ng mga Pilipino dyan sa Israel kung sakasakali,
11:55.2
paano po ang sistema kung meron po mga Pilipino na magdesisyon na gusto na lang humuwi?
12:00.0
Yes. Actually sir Ted, since October 7, nung nagkaroon na ng hidwaan ng Hamas at ang Israel forces, ay...
12:10.0
Napasensya na, nasa airport ako. Yung repatriation natin is ongoing kasi nga nag-declare ng State of War ang State of Israel laban sa Hamas.
12:22.7
So ongoing pa ho ito. Dumulog lang po dito sa Pilipinas yung 1348 hotline.
12:28.7
At yung sa Facebook pages ng embahada natin sa Tel Aviv at sa migrant workers offices, may contact points din po doon.
12:36.1
So ongoing yung ating offer sa sino mang OFW sa Israel na nagnanais na ma-repatriate.
12:43.4
In fact, mga 605 ang na-repatriate na and total with the Lebanon repatriation is around 750.
12:53.3
So patuloy lang po ang pagpapauwi natin.
12:55.4
At tuloy lang po ang mga flights ngayon? May mga flights pa rin so far?
12:58.7
Meron, meron. May commercial flights pa rin naman din po out of Israel.
13:08.5
Okay, sige po. So salamat po na marami sa inyong panahon, USEC. At kami po yung muling tatawag para po sa kukulang update, sir.
13:15.9
Yes, maraming salamat, Sir Ted. Mabuhay po kayo. God bless.
13:19.7
Apo, thank you si Acting Secretary Hans Leo Kakdak ng Department of Migrant Workers sa napaka-importanting issue ito.
13:28.7
Ted Filon at DJ Chacha ngayon nasa Radyo 592.3 News FM, Monday to Friday, 6 to 10 a.m.
