20 Tips Para Humaba Buhay ng Senior - Payo ni Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:25.1
Mas maganda kahit senior o hindi senior
00:28.8
Number 1, maglakad-lakad
00:31.1
Ang gusto kong lakad, medyo binibilang yung steps
00:34.0
Medyo doon ako nag-obsess ngayon
00:37.2
Pagbabasahin nyo yung mga recommendation
00:40.1
10,000 steps a day
00:41.7
Para sa akin, sobra dami yun for senior
00:44.9
Sihingaling kayo, hindi nyo kakayanin
00:46.9
Sa akin, kahit 5,000 steps in a day lang, pwede na
00:51.5
Kung minsan 5,000
00:54.0
Kung minsan umabot ka ng 7,000 steps, pwede na yun
00:57.5
Hindi na kailangan habulin yung 10,000
01:00.6
Depende sa lakas mo
01:01.9
Maganda itong naglalakad
01:04.5
Ito pinakamagandang exercise
01:06.3
Lalo na sa senior
01:07.4
Hindi ganun kasakit sa tuhod
01:10.3
Hindi masyado sasakit yung paa mo
01:12.8
At tawag dito po, cardio
01:14.5
Kahit pa pano, gumagalaw ka
01:16.8
Bumibilis yung heartbeat
01:18.4
Maganda po yung exercise
01:20.3
Number 2, habang naglalakad
01:23.0
Dapat gagamit ng rubber shoes or stable shoes
01:27.5
Rubber shoes or stable shoes
01:30.7
Kasi pag chinelas lang
01:32.8
Baka lalong sumakit ang paa nyo
01:34.6
Mas senior kasi po
01:36.3
Prone na tayong matumba
01:38.9
Madali na tayong matumba
01:40.8
Unstable na, mapapansin nyo
01:42.7
Lalo na pag titignin tayo
01:44.9
Mga senior, pag yuyuku na
01:46.8
Titignan mo yung paa mo, mahihilo ka na yan
01:49.0
Lalo na sa escalator
01:51.4
Ingat na, escalator
01:53.0
Mabilis na madapa
01:54.3
Hindi na ganun ka stable
01:56.8
Rubber shoes, stable shoes
01:59.2
Para ma-improve yung balance
02:01.5
Yung balance ang mahalaga
02:03.2
Meron din tayong mga other exercises
02:05.8
Pwede rin naman yung mga ibang exercise
02:07.7
Yung mga tinuturo ko
02:09.1
Ibang mga half squat
02:13.1
Pero para po yan sa balance
02:17.7
Isa ding magandang tip
02:19.1
Ito, gilang gawa ko
02:20.4
Pagkasama ko si Doc Lisa
02:23.8
Kung pwede kahawak mo yung partner
02:26.1
Or kung meron ka kasama
02:28.9
Meron kang alalay
02:30.4
Mas maganda nakahawak kayo
02:32.4
Kasi hindi mo masasabi
02:33.8
Matatalisod ka eh
02:35.5
At pag natalisod ka, dapa na
02:38.1
Pag nadapa, nakita ko ang daming may bali
02:40.4
Mahirap na mabalian
02:41.7
So, pag meron kang kahawak
02:44.4
Kahit matatalisod ka, nakahawak ka sa kanya
02:46.7
Hindi ka matatalisod
02:47.9
Madalas na yan mangyari
02:49.2
So walang masama kung nakahawak
02:52.4
Hindi siya nakakahiya
02:53.9
Para hindi matumba
02:57.5
Dapat medyo bawas na talaga sa trabaho at stress
03:06.4
Yung mga iniisip mong walang kabagay-bagay na problema
03:09.8
Yung pera para sa anak nyo
03:17.1
Dapat medyo naaayos mo na
03:20.7
Kasi pagdagdag to sa problema natin
03:24.1
E lalong sasakit ang uloan
03:26.1
Kung meron kayong anak
03:28.1
Meron kayong konting ibibigay sa anak nyo
03:31.1
Siguro pag ako maaga pa
03:33.1
Para hindi na magulo sa isipan
03:36.1
At least nabilin mo na
03:39.1
Kahit tumaba buhay mo
03:41.1
Magtabi ka para sa sarili mo
03:45.1
Kailangan maganda ang tulog nyo
03:47.1
Tulog is very important
03:49.1
Sleep more maayos
03:51.1
So papano makakatulog maigi?
03:53.1
Dapat maayos yung kama
03:57.1
Dapat hindi sobrang tigas
03:59.1
Hindi sobrang lambot
04:05.1
Alam ko meron mga mamahaling unan
04:08.1
Pero kailangan mag-invest
04:10.1
Kailangan tahimik
04:15.1
Tapos mas maganda may konting ilaw din
04:18.1
May konting ilaw sa gabi
04:20.1
Kasi pag tumatanda tayo
04:22.1
Mahirap na makakita
04:24.1
So dapat may ilaw
04:26.1
Para pagigising kayo madaling araw
04:28.1
Hindi ka matutumba
04:30.1
Very unstable na ang senior
04:32.1
Lalo na kung bagong gising
04:34.1
Pupunta sa CR na madaling araw
04:38.1
At hindi kayo madatapa
04:41.1
Pwedeng uminom ng vitamins and supplements
04:43.1
Na babagay sa inyo
04:46.1
Mahabang topic ito
04:47.1
Vitamins and supplements
04:49.1
Pero para sa akin
04:50.1
Ako ginagawa ko lang
04:51.1
Sarili ko lang style
04:53.1
Mas gusto ko yung pakonti-konting vitamins
04:59.1
Sa akin lang naman ito
05:00.1
Wala namang rule talaga
05:04.1
Limang vitamina iniinom
05:06.1
Pati supplement everyday
05:09.1
Pero ako kasi hindi ako masyado hot sa
05:17.1
Siguro 4 times in a week
05:24.1
Tapos mga another 4 times in a week
05:26.1
Naka probiotic ako
05:29.1
Misa naka calcium din ako
05:32.1
Hindi yung isang vitamin na paulit-ulit lang
05:35.1
Kasi hindi mo malaman kung saan ka kulang eh
05:38.1
Tsaka misa hindi ko rin araw-araw
05:42.1
Dapat kompleto na yung vitamins mo
05:46.1
So pwede rin yung mga probiotics
05:48.1
May video ko sa probiotics
05:52.1
Tapos yung the basic vitamins
05:56.1
So pwede kayo mag-consult sa doctor
06:00.1
Yung maintenance medicine nyo
06:03.1
Dapat nakaayos maingi
06:07.1
Hindi pwede hindi nyo alam ang gamot nyo
06:10.1
Kapag tinatanong ko yung pasyente
06:16.1
Hindi pwedeng ganoon
06:17.1
Paano kung nawala si misis
06:20.1
Hindi mo alam iniinom mo
06:22.1
Paano kung na doble mo ininom mo
06:24.1
Paano kung mali na inom mo
06:26.1
Kunti lang naman yung tableta mo
06:29.1
Kailangan memorize mo yan
06:31.1
Memorize mo yung hugis
06:34.1
Hindi ka magkakamali
06:35.1
Very prone magkamali ang senior
06:38.1
Nakakalimutan mo na eh
06:41.1
Nakainom na ba ako
06:44.1
Bili kayo yung plastic na lalagan
06:45.1
May Monday hanggang Sunday
06:47.1
Tapos nakalagay na doon
06:48.1
So organize yung medication
06:49.1
Para hindi makakaligtaan
06:55.1
Pampahaba ng buhay
06:56.1
Kailangan minomonitor mo
06:59.1
Kung may high blood
07:01.1
May maintenance ka sa high blood diabetes
07:03.1
At least nakamonitor yung dalawa
07:05.1
Blood pressure and blood sugar
07:09.1
Bili na lang tayo ng pang blood pressure
07:11.1
Kahit yung electronic
07:14.1
Bumili na lang tayo
07:15.1
Lalo na kung diabetic kayo
07:17.1
Di magshare na lang sa pamilya
07:19.1
Sa blood pressure
07:22.1
Ito number 7 tip na tayo
07:23.1
Dapat umaga at gabi
07:25.1
Two times ang kuha
07:27.1
Minsan kasi maraming may morning hypertension
07:30.1
Ito po deadly to ah
07:34.1
Pag ang BP nyo sa umaga mataas
07:37.1
Ang BP nyo sa gabi mababa
07:39.1
Hindi maganda yun
07:42.1
Baka machambahan tayo sa umaga
07:45.1
Kasi karamihan ng stroke
07:47.1
Karamihan ng heart attack
07:55.1
Diyan nalilintikan lagi
07:57.1
Morning hypertension is very common
08:00.1
Pag gising sa umaga
08:04.1
Bagong gising taas ang blood pressure
08:12.1
Pag meron kayong morning hypertension
08:14.1
Ibig sabihin mataas ang blood pressure sa umaga
08:17.1
A-adjust natin yung gamot nyo
08:20.1
Ang pag-inom ng gamot nyo sa high blood sa gabi
08:26.1
Whatever iniinom mo
08:30.1
Pagdating ng umaga
08:35.1
Kung aasa tayo na
08:36.1
Hindi ka naman gigising ng alas 5 ng umaga
08:38.1
Para uminom ng tablet
08:43.1
Una na yung high blood
08:44.1
Kaya yung gamot sa high blood
08:46.1
Lalo na kung morning hypertension
08:52.1
Hindi lang bago kumain sa umaga
08:58.1
Bilang cardiologist
09:01.1
Nag check ako doc ng blood sugar ko
09:02.1
May nakausap ako eh ha
09:05.1
Blood sugar ko 120
09:07.1
Hindi pa po tapos doon
09:09.1
Ang pag check ng blood sugar
09:12.1
At 2 hours after eating
09:15.1
Kumain ka na alas 7 ng umaga
09:18.1
So check mo muna before eating
09:27.1
Iba ang before eating
09:28.1
Iba ang after eating
09:31.1
Normal ang before eating blood sugar
09:34.1
Pero after eating
09:35.1
Ang taas ng blood sugar nya
09:38.1
Konting kain lang nya
09:39.1
Nasisira na yung katawan
09:42.1
So ina-adjust din yung gamot mo
09:48.1
Okay ang metformin ha
09:49.1
Huwag maniwala na hindi maganda
09:51.1
Meron mga fake news lumalabas eh
09:53.1
Pinagamit pa nga yung mukha ko eh
09:55.1
So okay yung metformin
09:57.1
Okay yung mga ibang gamot
09:58.1
Ina-adjust yan ng endocrinologist
10:01.1
Diabetes specialist
10:02.1
Kung ano ang blood sugar mo
10:08.1
Pero kung may diabetes
10:12.1
Before eating pwede na
10:13.1
After eating hanggang mga 160 pwede
10:17.1
Hanggang 180 pwede pwede na yun
10:20.1
Okay so binabantayan both
10:23.1
Blood sugar before and after
10:25.1
Blood pressure umaga at gabi
10:28.1
Kasi haba buhay ito
10:30.1
Pag hindi nabantayan eh
10:31.1
Diyan tayo sasabit
10:33.1
Mga simple tips na yan
10:36.1
Hindi misa nabibili
10:39.1
Ito para sa senior
10:42.1
Paano magiging masaya
10:44.1
Kailangan may kausap
10:46.1
Kailangan may ginagawa
10:48.1
Kailangan may grupo kayo
10:50.1
Mag group meeting kayo
10:52.1
Mag coffee kayo saan
10:59.1
Dapat meron kayong grupo
11:01.1
Lagi kayo nag-uusap
11:03.1
Meron kayong sa barangay
11:08.1
May pinag-uusapan
11:11.1
Kahit walang bayad
11:13.1
Ang kailaban ng senior ay demensya
11:17.1
Alam nyo demensya?
11:19.1
Demensya is ulianin
11:21.1
Pwede ma demensya sa Alzheimer's
11:25.1
Pwede ma demensya sa Parkinson's
11:28.1
Pwede ma demensya sa small stroke
11:32.1
Pag na demensya mahirap na
11:38.1
Pinagbibintangan lahat
11:40.1
Para hindi ma-demensya
11:43.1
Yung mga kabataan ayaw na kausapin
11:48.1
Kausapin nang kausapin
11:51.1
Hayaan mo magkwento ng sampung beses
11:55.1
Kukwentohan ko rin kayo ng lumang kwento
12:01.1
Para hindi mag-demensya
12:02.1
So be happy may advocacy
12:04.1
Dapat gawa ng gawa
12:06.1
Huwag totally mag-retire
12:09.1
Sabi mo wala naman ako sweldo
12:11.1
Kailangan mo magtrabaho
12:13.1
Para umandari yung utak
12:15.1
Pag hindi umandari yung utak
12:17.1
Madedemensya tayo
12:20.1
Masisira yung utak
12:21.1
Use it or lose it
12:23.1
Kaya sinasabi ko maglakad
12:24.1
5,000, 6,000 steps
12:26.1
Pag hindi ka maglalakad
12:28.1
Hindi ka na makakalakad
12:30.1
Hindi nagagana yung paa eh
12:32.1
Pag hindi mo ginamit yung kotse
12:33.1
Sira na yung kotse
12:34.1
Kailangan gamitin mo araw-araw
12:38.1
Magaganda ng tip ko ah
12:40.1
Mas konti ang kakainin
12:43.1
Lalo na sa matataba na senior
12:46.1
Sa mga nanay na tumataba
12:54.1
Paano ako mabubuhay nyan?
12:56.1
Masahaba buhay mo sa konting pagkain
12:59.1
Maniwala ka sa akin
13:03.1
Dapat nga underweight eh
13:04.1
Hindi naman underweight
13:05.1
Normal or a little underweight
13:07.1
Kita mo yung mahaba buhay
13:11.1
Pero kahit less food ka
13:17.1
Carbohydrates konti
13:19.1
Damihan konti yung
13:29.1
A little less meat
13:32.1
Kung mahina katawan
13:33.1
Meron kami tinutulungan
13:34.1
Isa produkto lang tinutulungan ko
13:36.1
Yung Birch Tree Advance
13:38.1
Para siyang Ensure
13:39.1
Para siyang Glucerna
13:42.1
Kaya may tulong to sa senior eh
13:44.1
Wala po akong bayad dito sa ads na ito
13:46.1
Tinutulungan ko lang sila
13:47.1
Para meron kaming charity sa mga barangay
13:54.1
Yan yung protein at gatas na pang senior
13:58.1
Birch Tree Advance
14:04.1
Hindi ko kayo papagastuhan
14:08.1
Pag hindi kailangan magpacheck
14:09.1
Hindi natin papacheck
14:11.1
Ayokong gumastos kayo
14:14.1
Itong number 11 tip ko
14:15.1
Kailangan pacheck yung mata and tenga
14:18.1
Wala tayong choice
14:19.1
Kahit once a year
14:22.1
Pacheck lang yung mata
14:24.1
Makikita kasi sa mata
14:26.1
Kung may diabetes
14:30.1
Bakit mahalaga ang mata?
14:31.1
Baka may katrata ka
14:37.1
Maa-accident ka eh
14:39.1
Pag malabong mata mo
14:40.1
Kita mo hindi mo na makita
14:49.1
Paano hindi makita eh
14:53.1
O baka mabangga na
14:58.1
Humihina ang tenga
15:00.1
May deafness talaga
15:01.1
Siguro mataas yung percent eh
15:08.1
May ganun pag-aaral
15:11.1
Kaya may hearing aid
15:12.1
E pag hindi mo marinig
15:13.1
Biglang may kotse
15:14.1
Biglang sumisigaw
15:16.1
Kailangan mo mata
15:18.1
Para hindi tayo matumba
15:24.1
Kailangan magpa-dentist tayo
15:29.1
Dapat malinis ang ipin
15:32.1
Kasi yung bibig natin
15:33.1
Isa sa pinaka maduming parts
15:37.1
Bakit madumi ang bibig?
15:39.1
Ay puro baktira yan eh
15:41.1
Diba puro baktira na
15:46.1
Kahit nagtututbrush tayo
15:48.1
Kailangan toothbrush
15:49.1
Kailangan magde-dental floss
15:52.1
Hindi to kaartihan
15:53.1
Kailangan dental floss
15:57.1
Mura lang naman yung tali
15:59.1
Kung nagtitipid ulit-ulitin mo na lang
16:01.1
Ugasan mo na lang
16:02.1
Ulit-ulitin mo na lang
16:11.1
May maiipit pa rin mga tinga
16:14.1
Na hindi mo magiging plaque
16:18.1
Every 6 months linis
16:21.1
Alam ko mahal magdentista
16:23.1
Kasi pag hindi mo nilinis ang ipin
16:26.1
Ang taong may sira ang ipin
16:28.1
Bawas 3 years sa buhay
16:33.1
Kung aabutin mo sana
16:36.1
82 years old na lang sira ipin
16:39.1
Bakteriya sa ipin
16:41.1
Kakaalad sa katawan
16:43.1
Mamamaga din yung organs
16:45.1
May ganong pag-aaral
16:51.1
Nagkaka-senior na
16:54.1
Eh check mo na yung sarili
16:55.1
Yung mga tinuturo ko
17:02.1
Check mo yung katawan mo
17:04.1
Baka may bagong bukol
17:09.1
May bagong pula-pula
17:12.1
Wala naman masama eh kasi
17:17.1
May magkaka-cancer talaga
17:22.1
Mga kidney baka liver
17:24.1
Hindi maiwasan lahat naman ng bagay may ganyan
17:27.1
Pero kaya i-check mo maaga
17:28.1
Kasi kung mahuli mo maaga
17:29.1
Magagamot pa natin
17:34.1
Lalo na sa baba eh
17:38.1
Sine-check din yung balls eh
17:40.1
Meron din testicula
17:42.1
So check nyo lang
17:46.1
Magugulat kayo sa tip ko
17:47.1
Dito nyo lang maririnig to
17:50.1
From my experience
17:52.1
30 years as a doctor
17:55.1
Less risky travel
18:03.1
Hindi ako hot sa travel
18:05.1
Kayong mahilig mag-travel
18:07.1
Lalo na yung abroad
18:13.1
Pwede naman mag-travel
18:16.1
Kasama mong pamilya mo
18:19.1
Maraming kasamang risk
18:23.1
Nasa ibang bansa ka
18:27.1
Traveler's diarrhea
18:29.1
Ako marami akong kakilala
18:36.1
Nagkagulo yung bansa
18:39.1
Sobrang stressful
18:54.1
Kasi stressful eh
18:56.1
Lalo na yung bansang iba lenguahe
19:00.1
Baka walang banyo
19:05.1
Ang bigat-bigat pa ng bag mo
19:11.1
Baka mahuli pa ng polis
19:16.1
Ang daming kong kakilala
19:17.1
Unless siyempre na mayaman ka
19:20.1
Maraming kang alalay
19:23.1
Kaya pag may senior na
19:25.1
Pero paminsan-minsan lang
19:27.1
Kung gusto mo mag-travel
19:35.1
Hindi ka naman mahaharang dito
19:37.1
Sa sariling bansa natin
19:39.1
Mas mahirap nga dun sa
19:46.1
Pwede kayo mag-diaper
19:47.1
Bumili kayo ng diaper
19:49.1
Bakit may diaper?
19:53.1
Lalo na sa lalaki
19:55.1
Paano kung walang CR?
19:57.1
Pigil ka ng pigil ng ihi
19:59.1
Tataas ang blood pressure mo
20:00.1
Ang gaganda na ng diapers ngayon
20:02.1
Magkano isang diaper?
20:08.1
Siguro 500cc ng ihi
20:14.1
Actually makapal siya
20:15.1
Makapal yung diaper
20:17.1
Kaya kahit matigas silya mo
20:20.1
Para ka na may padding
20:21.1
Medyo mainit lang na
20:25.1
Wala po nakakahiya doon
20:26.1
Wala naman makakaalam na nakadiaper kayo
20:29.1
Parang less stress din
20:31.1
Baka maipit ka sa isang lugar
20:38.1
Kasi pag tumatanda
20:39.1
Misa hindi makontrol
20:45.1
Konting ingat sa mga may sakit
20:48.1
Kung nakita mo may inuubo
20:49.1
O nagdadahak na ng plema
20:51.1
O may anak ka talagang may sakit
20:54.1
Wala naman masama eh
20:56.1
Kasi mas mabilis nga mahawa ang senior
21:00.1
Ang pinakadelikado
21:08.1
Lalo na pag senior
21:09.1
Yung mga bakteriya
21:10.1
Kailangan malinis
21:14.1
Meron tayong mga bakuna
21:18.1
Hindi ito COVID vaccine
21:20.1
Ito yung mga luma
21:22.1
Ito yung mga flu vaccine
21:25.1
Ilang years na ba flu vaccine?
21:28.1
Safe na safe na yan
21:29.1
May pneumonia vaccine
21:33.1
Meron ding bagong vaccine
21:35.1
Yung herpes zoster vaccine
21:37.1
Ako parang gusto ko magpa herpes zoster
21:39.1
Kasi yung herpes zoster
21:47.1
Maganda itong bagong herpes zoster vaccine
21:49.1
Magtanong kayo sa doktor nyo
21:52.1
Pwede mo i-consider yan
21:54.1
Wala namang palitan
21:57.1
Ako lang magbibigay sa inyo nitong tip
22:00.1
Sa tingin ko lang ha
22:01.1
Pwede kayong magpa-massage
22:03.1
Kung gusto mo nga
22:06.1
Pwede ka magbayad
22:20.9
Kaya alam mahal ne stuff
22:23.9
O merong mga homeservice na massage
22:27.9
Kayo-kayo nalang mag-massadge
22:30.1
Kung kayo-kayo ay OFW
22:31.1
Palitan nalang kayo mag-massage
22:35.1
O meron kang kasama sa bahay
22:38.1
Pako ka sa numulu
22:40.1
Anak mo bayaran mo na lang
22:42.1
Anong klaseng massage
22:43.1
Kahit basic massage lang sa head
22:48.1
Head massage malaking tulong
22:50.1
Neck massage. Ako lagi ako nagpapanek.
22:52.2
Lagi tayo naka-computer, lagi tayo naka-trabaho.
22:56.4
Ayaw mo siya tumigas.
22:57.6
Neck massage, head massage, back massage, sa paa massage.
23:02.9
Manas. Maraming senior may manas.
23:05.9
Diba? Tinuruan ko kayo mag-check ng manas.
23:08.1
Sa may binti, pinipisil.
23:11.0
Tinataas ang paa, tapos nakababa yung katawan.
23:14.4
Nakataas pa, minamasage yung paa pa ganito.
23:17.8
Bakit maganda ang massage?
23:19.4
Feeling ko, nakakahaba ng buhay.
23:22.6
Ang massage kasi, kahit kayo-kayo na lang, ay nakaka-relax.
23:27.9
Nakakatanggal ng stress, nakakabawas ng blood pressure,
23:32.3
nakakaganda ng daloy ng dugo.
23:35.6
Pag minamasage mo isang part, gumaganda circulation niya.
23:39.0
Mas nawawala yung sakit.
23:41.2
Pwede ka rin mag-stretch.
23:43.4
Stretching, massage, I think, malaking bagay.
23:47.4
Kaya, ako nga nag-umabalik.
23:49.4
Nag-umpisa ako magpa-massage.
23:51.4
50 years old na ata ako nun.
23:53.4
Matanda na ako, nag-umpisa eh.
23:55.4
Kaya, swerte yung mga bata na nakikinig ngayon.
23:59.4
Kung 30 years old pa lang kayo,
24:01.4
nag-start kayo early mag-massage,
24:05.4
Hindi nyo aabutin kaming papuntang senior na
24:07.4
ang sakit na ng likod,
24:09.4
nagtigas-tigas na,
24:11.4
yung buto sa likod, nagdikit-dikit na,
24:13.4
nag-arthritis na, nagbagsaka na yung vertebra ng may senior.
24:17.4
Paano walang massage nun eh?
24:19.4
Nagsikip yung muscle.
24:21.4
Dahil sa sikip ng muscle,
24:23.4
nagdikit-dikit yung mga buto.
24:27.4
Kasi walang massage. Sobrang ganda.
24:29.4
Kumakakahanap kayo ng marurunong.
24:32.4
Mayroong myotherapist na talagang nagma-massage.
24:38.4
Try nyo. Maaadik kayo doon.
24:40.4
Pero, I think it's worth it eh.
24:42.4
Kung di kayo, kayo na lang.
24:44.4
Number 18, basic check-up.
24:47.4
Okay? Basic check-up.
24:49.4
Hindi ko kayo papagastusin ng malaki.
24:51.4
Pwede na kayo magpa-blood test.
24:53.4
Okay? Basic blood test lang.
24:55.4
CBC, complete blood count.
24:57.4
Kailangan eh. Check-check mo lang.
24:59.4
Once a year lang.
25:01.4
Fasting blood sugar, i-check.
25:03.4
Cholesterol, i-check.
25:05.4
Uric acid, i-check.
25:09.4
Liver, o creatinine.
25:11.4
Very important, creatinine.
25:13.4
Kidney failure. Basic blood test.
25:15.4
Basic urinalysis. Mura lang yung urinalysis.
25:17.4
Mura lang yung urinalysis.
25:19.4
Kailangan mo yan.
25:21.4
At ultrasound ng buong tiyan.
25:23.4
Basic lang yan. Wala namang ultrasound.
25:25.4
Siguro 1,500 o 2,000.
25:27.4
Yan lang basic. Pwede na.
25:29.4
Pag normal lahat yan,
25:31.4
eh, kahit di ka na muna
25:33.4
magpa-check-up sa doktor, normal eh.
25:35.4
O kung babae, pwede ka
25:37.4
magpa-pop smear, check-up every
25:39.4
2 years, 3 years.
25:41.4
Pero pag normal to, okay lang.
25:43.4
Basta walang sintomas.
25:45.4
Pero kung may abnormal sa blood test,
25:47.4
sa urine, sa ultrasound, magpa-check tayo.
25:51.4
x-ray, may or may not.
25:53.4
X-ray pa minsan-minsan. Once every
25:55.4
3 years, 4 years.
25:57.4
Hindi naman. Okay?
25:59.4
So basic check-up. Pag may abnormality,
26:01.4
tsaka tayo magpa-check.
26:03.4
Number 19, tigil bisyo.
26:07.4
It's very obvious naman, di ba? Alam ka naman
26:09.4
senior na naninigarilyo ka pa. Wala na yun.
26:11.4
Di ba? Sayang yun.
26:13.4
Bisyo. Hindi lang
26:15.4
sigarilyo, alak. Mayroon pa isang bisyo
26:17.4
ang senior. Alam ko anong
26:19.4
bisyo ng senior eh.
26:21.4
Bisyo ng maraming tao
26:23.4
ay chocolate. Di ba?
26:25.4
Chocolate, ice cream,
26:29.4
Yan ang bisyo. Iinom ng juice
26:31.4
na fruit juice na
26:33.4
nasa powder form. Yan ang
26:37.4
Bisyo yung pagkain na matamis. Umamin
26:41.4
Ingat din tayo sa sweets. Di ba?
26:43.4
Kasi baka makamag-diabetes eh.
26:45.4
Kaya, konting-konti
26:47.4
lang. Kung gusto nyo kumain ng chocolate
26:49.4
or something, gawin nyo maliit na maliit.
26:51.4
Control nyo lang sarili nyo.
26:53.4
Kasi hindi rin maganda kung marami.
26:59.4
last tip ka lang, mag-consult sa doktor.
27:01.4
At, ito pa ang tip ko ah.
27:03.4
Maganda mag-second opinion.
27:05.4
Huwag kayong magtyaga
27:07.4
sa isang doktor. Ninatry
27:09.4
kayo na isa. O, di ba? Tapos
27:11.4
mamaya, iba sabihin sa inyo.
27:13.4
Consult kayo sa isa. Wala naman
27:15.4
masama. Dalawang opinion o gusto mo
27:17.4
third opinion. Ibat-ibang
27:19.4
doktor, ibat-iba ang
27:21.4
sasabihin sa inyo. Ganito kahaba
27:23.4
ang spectrum ng doktor. Anong
27:25.4
spectrum? May doktor,
27:27.4
ito lang yung alam. May
27:31.4
conservative na okay lang.
27:33.4
Ah, konting gamutan
27:35.4
lang. May doktor, very aggressive.
27:37.4
Pag may problema, opera agad.
27:39.4
So, depend yan. Lahat naman
27:41.4
tama eh. Pwede ka naman aggressive,
27:43.4
pwede ka naman conservative,
27:45.4
pwede ka naman sa gitna,
27:47.4
nasa sayo. Pero, kaya maganda mag-consult kayo
27:51.4
kayo mamali. Lalo na kung nasabihang
27:53.4
kayong, uy, meron ka ng sakit
27:55.4
na malala. Check kayo
27:57.4
sa iba. Baka wala naman, di ba?
27:59.4
Okay? Sana nakatulong to.
28:03.4
health tips para sa senior
28:05.4
pampahaba ng buhay. Ulit-ulitin
28:07.4
nyo na lang. Ito, pinag-isipan namin
28:09.4
ni Doc Lisa. Ito rin ginagawa
28:11.4
ako sa sarili. Sana mababa po
28:13.4
buhay nyo. Makatipid tayo.
28:15.4
Ingat sa pera. Huwag umahastos
28:17.4
ng malaki. Di ba?
28:19.4
Tipid-tipid lang tayo. Hindi natin masabi
28:21.4
ang panahon ngayon. May gera. May
28:23.4
recession. Mahalang bilihin.
28:25.4
Pwede magkasakit bigla.
28:27.4
Di ba? Mahalang, mahalang
28:29.4
healthcare dito. O, malulubog tayo
28:31.4
sa healthcare dito. Kaya, tipid-tipid.
28:33.4
Di ba? Itong basic tips.
28:35.4
Sana makatulong sa inyo. Ah, nakalimutan ko
28:37.4
sabihin. Yung bahay
28:39.4
nyo pala, dapat senior proof.
28:43.4
May ilaw. Huwag kayong magtipid. Baka
28:47.4
bawal may basa talaga sa floor.
28:49.4
Ha? Yung mga bata,
28:51.4
baka naglagay ng ano. Lalo na sa hagdanan.
28:55.4
Yung mga steps. Lalo na
28:57.4
sa CR. Ako sa CR, magpalagay
28:59.4
kayo ng bakal na railing.
29:01.4
May bakal dito. May bakal.
29:03.4
I-OA nyo. Okay lang yan.
29:05.4
Tapos, yung flooring, lagyan nyo nung
29:07.4
ano, nung rubber.
29:09.4
Oo. Linis-linisin
29:11.4
na lang. Kailangan talaga meron.
29:13.4
May rubber, may ganyan.
29:15.4
Tapos, kung merong pang-tapal
29:17.4
sa mga insekto, sa ipis,
29:19.4
na meron ka mabibili
29:21.4
na hindi pa pasok. Kasi minsan,
29:23.4
may ipis, may insekto,
29:25.4
doon ka matutumba eh. Di ba?
29:27.4
Magpapanik ka. Di ba? Habulin mo pa.
29:29.4
So, lahat yan nakaka-
29:31.4
gulo. Nakaka-aksidente.
29:35.4
So, pagising sa umaga, dahan-dahan.
29:39.4
slowly. Dahan-dahan.
29:41.4
Kaya ako, pag-upo ko, dahan-dahan.
29:43.4
Pagtingin sa baba, dahan-dahan.
29:45.4
Okay? Slowly, pero
29:47.4
more stable. Kasi pag tumatanda,
29:49.4
mas sumihina talaga.
29:51.4
Kaya more exercise para ma-maintain
29:53.4
natin ang lakas natin. Salamat po!
