Let’s talk about Duterte ally and congressman Bebot Alvarez’s call for the military to withdraw support from President Bongbong Marcos. We will be joined by Atty. Rico Domingo, former president of the Philippine Bar Association.

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Good evening po sa inyo lahat. Ako po si Christian Esquera and welcome po sa ating episode tonight.

Today is April 17 dito po sa ating Facts First Podcast. So sana po ay nasa mabuting kalagayan po kayo.

So yan, nakalagyan na po yung topic natin. Ang topic po natin ngayong gabi. Medyo napasadahan na rin po natin ito or napahapyawan na natin ito kahapon tsaka nung isang araw.

Pero for this particular episode, mas magbababad tayo dito sa issue kung saan yung dating house speaker, and of course congressman pa rin po siya hanggang ngayon,

at sanggandikit ni dating Pangulong Rodrigo Duterte, ay tila may sinabi na many people probably consider as inciting to sedition.

So ito po yung quote coming from Congressman Pantalion Bebot Alvarez dyan po sa recent peace rally sa Davao.

Sabi niya, nakikiusap ako sa inyo, we don't have to fire a single shot.

But, simple lang, sa mapayapang paraan, please withdraw your support to the chief executive.

Pag po nag-withdraw kayo ng suporta sa kanya, wala na siyang ibang magagawa, kundi bababa siya, bababa sa pwesto niya.

Okay? So ito pong apina na ito, itong mensahe na ito, ay in-address po ni Congressman Bebot Alvarez doon po sa ating mga sundalo, sa Armed Forces of the Philippines.

Ang tanong, did he violate any law?

Can that be considered as inciting to sedition, for instance?

So makakausap po natin ngayong gabi. I'd like to welcome to our program, siya po yung dating Pangulo ng Philippine Bar Association at siya rin po ang convener ng Movement Against Disinformation.

I'd like to welcome again to our program, si Atty. Rico Domingo. Magandang gabi, sir, and thank you for joining us again dito po sa Facts First.

Magandang gabi, Christian, and I'm glad to be back in your program.

Okay. Ano po ba unang-una, no? I'll ask about your...

immediate or natural reaction when you first heard about this appeal coming from Congressman Bebot Alvarez for our soldiers to withdraw support from the President.

Well, coming from a very influential personality, the first thing you have to recognize is that he should be taken very seriously, no?

Hindi naman puro ano ito, puro empty talks lang ito.

I think he uttered this statement during a public rally in Tagum City, no?

So we have to take that seriously. In other words, particularly that he was a former speaker of the lower house and a very prominent politician who has very strong and very wide influence on the people who would be listening to him.

So we have to take that seriously.

Now, as to whether it will rise to the level of sedition or rebellion or insurrection, then that's something perhaps we can talk about tonight.

Yun, napuntahan natin. Tumbukin na natin.

Ano ba ito? Seditious po ba itong remark na ito?

Kaya sabi niya, please withdraw your support to the chief executive.

Pag po nag-withdraw kayo ng supporta sa kanya, wala na siyang ibang magagawa kundi bababa sa pwesto niya.

Kung pag-ibigyan natin ng emphasis lang sa sinabi niya,

it will not really be a rebellion or insurrection, an act of insurrection or rebellion.

That's only a statement of what he said, no?

But if it is coupled with rising publicly and taking arms against the government or against the chief executive or the legislature,

then that rises to the level of rebellion or insurrection as defined by Article 134 of the Revised Penal Code.

So itong binanggit niya, hindi pa ito makapag-insurrection.

So consider na seditious remark. Tama po ba?

O inciting to rebellion or sedition?

If it is not coupled with rising publicly and taking arms against the government,

then hindi pa rebellion yan, hindi pa insurrection.

Perhaps that would be falling under another article in the Revised Penal Code, Article 138,

inciting to rebellion or insurrection.

Okay. Ano po ba yung elemento nun?

Yung incitement.

Incitement is that you urge the people to take arms or to have open hostility against the government

without in any way taking arms or being in open hostility against the government.

So walang aksyon. But ini-incite lang niya.

Parang inood yung kan. O binubuyo.

Mas malakas yung word na incitement kesa buyo eh, no?

Yung buyo parang sul-sul lang eh.

Oo.

Okay. So yung the fact na galing ito sa isang dating House Speaker,

ngayon kasunod ko yung paring congressman, and of course political influential,

how much weight does it add doon sa incitement na yan?

Mabigat po yan kasi lalo-lalo na, as I mentioned earlier,

marami siyang mga taong sumusunod sa kanya.

Representante siya ng kanyang distrito and therefore a lot of people would be listening to him

and apparently the people were...

really actively listening to him, and therefore he would have a very strong influence on their future actions.

Yung argument ni Congressman Bebot Alvarez na, I think nabasa ko ito kanina, no?

He was quoted as saying na this falls under sa freedom of speech or expression.

Covered ba itong ganitong klaseng katagapo ba?

Well, that's one of the exceptions to that. Hindi naman absolute ng freedom of expression.

Laging sinasabi yan ng mga tao na,

nahahabla for sedition or insurrection or even rebellion.

Kaya sinasabing lang sa freedom of speech.

But there are some very fundamental exceptions to the freedom of speech and expression.

One of them is sedition, insurrection, libel for example, which is still criminalized in our country,

and other similar or analogous acts that are beyond the protection of the right of expression and freedom of speech.

Hindi po ito necessarily covered. This could be an exception.

Hindi po covered dyan. And in fact, we have explicit provisions in the revised Penal Code penalizing those acts.

Okay. Pero yung ganito, kasi I was thinking, spare of the moment ba ito?

Kasi ubogado rin naman ito si Congressman Bebot Alvarez, no?

Baka naman kahit mukhang reckless yung pagkakasabi niya, eh baka naman pinag-isipin na yung kahit papano.

Kumbaga may way out, no? Let's try to analyze the statement itself.

Sabi niya,

Please withdraw your support to the Chief Executive.

Does it necessarily constitute inciting, let's say, the military to take up arms?

Kasi baka naman argument niya, eh appeal ako lang naman sa inyo ito na bawiin niyo yung pagsuporta sa Pangulo.

I'm not necessarily urging you to take up arms.

Total, may binanggit naman siya rito na we don't have to fire a single shot.

Well, pwede niyang gawing defensa yan.

And therefore,

we have to look at it from the comprehensive viewpoint of what exactly he meant, no?

For example, if you relate that to his previous acts supporting secession of Mindanao from the country

and other similar initiatives that he had been allegedly or reportedly a part of,

then that would be a different picture altogether.

So pag-ubog-ubogin po yan, Christian, pagkasama-samahin yan at titignan yan how to evaluate it.

That's why even the PNP, the spokesperson said that hindi pa natin napag-aaralang mabuti yan

but we're still studying it whether it will be an act that would be constitutive of incitement of rebellion or insurrection

or actual rebellion or insurrection.

Ano po ba yung parusa diyan kung sa kasakali?

Incitement to rebellion or sedition?

Ang parusa po diyan, eh...

Christian Mayor.

Ang Christian Mayor is 6 years to 1 day to 12 years.

And disqualification as an accessory penalty.

Disqualification for?

Oo.

Holding public office?

Yes.

Okay.

Ito po, magawin nating very educational itong episode na ito, no?

When it comes to something like this, let's say inciting to rebellion or sedition,

ah...

aning classification ng krimen na iyon?

Ang public or private?

And then sino yung dapat nag-a-habla?

It's a crime against public policy or public order.

Ang chapter niyan sa revised penal code.

And therefore the enforcement agencies can also file that.

Not necessarily anybody.

So dapat ahensya ng gobyerno?

DOJ.

DOJ?

Kagaya nga.

Pinag-aaralan daw ni...

Pinag-aaralan daw ni Secretary Remulla ng kanyang opisina ito.

At sila yung magkakaroon ng pagpasya kung anong gagawin nila rito sa sinabi ni Congressman Alvarez or Speaker,

former Speaker Alvarez.

Isa pang dapat makita natin dito, sabi mo nga, siya yung abogado.

And therefore, you know, all lawyers are supposed to be observing and enforcing the law of the land.

And respecting the...

The duly authorized and constituted powers and authority.

And therefore, as a lawyer, he should also be ethically obliged to comply with that obligation.

Tama ganyan po yung ethical standards for lawyers, no?

So I think that's one of the elements for something to be considered as a profession.

So yung ganyan ba pwede rin gawing ground, let's say, to seek the disbarment of the congressman as a lawyer?

Tama po ba?

As lawyers and officers of the court, kami ay dapat naninindigan para enforce ang constitution,

the statutes of the land, at saka mga batas, no?

Including all other executive orders and resolutions.

And therefore, sa amin, kami obligado.

We are obliged now to enforce and to comply with all these constitutional provisions as well as the laws.

So pag hindi namin...

If we did not...

comply with that obligation as officers of the court, then we would be answerable ethically.

So mga ganitong kataga coming from him, and this is not the first time na medyo nagbanggit siya ng mga weird na kataga, no?

I mean, pwede ba siyang gawing ground to seek his disbarment po as a lawyer?

Pwede.

In fact, that's something perhaps the Integrated Bar of the Philippines, assuming they would want to file something,

they can also institute complaint for disbarment along that line on this particular incitement or alleged incitement to sedition and insurrection.

Okay. Medyo magsasangasangay usapan natin pero it's becoming even more interesting.

Okay.

Can you tell us yung proseso naman po?

Let's say someone wants to seek the disbarment of Congressman Bebot Alvarez.

So diba may proseso po yan?

So pwedeng IBP?

Yes.

Any ordinary person who heard or who was watching his actuations, can that person also file a disbarment case against him?

So pakipaliwanag po yung proseso.

The process is that they can even file directly to the Supreme Court and if the Supreme Court finds prima facie case along that line,

then it might resolve the complaint for disbarment or it can refer the matter to the IBP for the Commission on Discipline for the IBP to investigate.

So yung proseso.

So if the IBP finds the person complained of, then the IBP will make a recommendation which will be approved by the Board of Governors.

And at the same time, pag merong question or issue, it can all be elevated to the Supreme Court proper.

Pwede rin po bang gawin yun motu proprio ng Supreme Court o ng IBP?

Motu proprio pwede.

At nakita nila na talagang nakasira sa image ng mga abogado yan, mga manananggol, and therefore they can motu proprio file that complaint.

In fact, that is their duty to clean up their ranks.

Assuming that that statement is really a matter of insurrection or sedition.

Yung sasabi ko punta ng attorney na, meron bang parang a bit of a leeway kung ang abogado in question,

ay isa rin politiko.

Kasi they also exist in the political sphere or political realm.

Baka lang sabihin nila, kung masyado kayo stricto, kahit na abogado kami,

how can we articulate certain issues in the realm of politics or in the political arena?

Pwede bang gawin execution?

E politiko rin naman ako, hindi lang ako abogado.

Well, dalawang bagay yan ang titignan natin.

Kurang una, I think there is a threat now or even a plan to refer the matter to the House of...

Ethics Committee.

So internally, they can investigate the alleged utterances of Congressman Alvarez,

who is still a congressman of good standing right now.

And another aspect would be meron tayong Article 137, if I'm not mistaken,

disloyalty of public officers or employees to perform their legislative functions.

So pwede rin natin sabihin na si yung taong nagsabi noon,

ay pwede din ma-expose dito sa habla under Article 137.

So maraming paraan para papanagutin.

Maraming paraan yan.

Kung talagang...

Kung tututukan mo po yan, marami tayong mga batas na pwede natin dyan.

Assuming, again, that is something that can rise to the level of what had been alleged.

Okay. Ito sir, tatanong ko na rin po. Kasi pwede nag-uusapan natin yung mga unethical behavior,

for instance, sa mga abogado, which could be...

Merit their disbarment.

E paano po yung mga pinagagawa ni Pangulong Duterte, na dating piskal, at isa rin yung abogado,

can they also be disbarred?

Diba, ang dami yung mga binibitawan na salita na parang ganun din halos yung binabanggit, no?

Harap pa pagsakin yung Pangulo, miski dati pa, nagmumura, nangahalik ng babae.

I mean, as a lawyer, diba, pwede bang gamitin po ito mga ito to seek his disbarment?

Matagal po namin iniisip yan. A bag full of acts that pwede natin sabihin.

Ang atiranses na pagmumura, the very strongly worded colorful languages and adjectives.

Matagal po namin sinasabi yan. Nagsakot po yan ng bagong code of professional responsibility and accountability ng mga abogado.

Eh, since wala na siyang immunity, rather, eh pwede na siguro siyang iablan na rin ethically.

So, tingnan natin. Medyo na hindi yata maganda mga sinasabi niya noon or even now.

Then, perhaps we can address that right now.

Now, ang question dito, Christian, eh, who would have the courage to do that?

Who would have the kind of disposition to do that?

And...

Sad to say, kasama na siguro ako doon, no?

Eh, marami yung nag-hesitate to do that because alam mo na, mayroon namang nangyayari yung tao.

At baka naman sila ma-expose sa danger. At saka may practice din naman sila.

Siyempre, hindi nila haharapin yan, no?

Kaya, isipin natin mabuti. Kung pa wala nang pasin natin yan na Christian, then walang mangyayari sa atin.

We are talking about the rule of law.

We are talking about violation of specific provisions.

Of the revised penal code.

Which are, the provisions are still effective right now.

Now, if you're not going to enforce these provisions, which are criminal in nature, eh nasa sa atin na po yan.

Ngayon, kung hindi mag-aaksyon, kung hindi mag-aaksyon ang mga kanyang kasamahan sa House of Representatives or sa Senate,

then nasa sa kanila na po yan.

Pero, meron naman tayong armas, tayong mga citizens.

Pwede naman tayong mag-initiate ng mga aksyon.

Ang mga ating tinag-usapan ngayon.

Okay.

Eh nga po, isang reality dyan, no?

So, kahit malinaw na pwede siyang gamitin na ground, let's say in the case of former President Duterte, to seek his disbarment, eh sino ba nga naman yung mga ngahas, no?

Kasi dating Pangulo yan at very influential.

Pero nga po, let's focus lang strictly doon sa mga binitawan niyang salita.

Hanggang ngayon, mga binibitawan niyang salita.

Okay?

Strictly, from the point of view of seeking accountability as a lawyer.

Pwede.

Tama ba?

Huwag natin pag-usapan yung political aspect, for instance.

Kasi gumawa rin, di ba, nung hindi pa siya naupong presidente, nag-rape joke yan sa madre, di ba?

Sabi niya, dapat una yung mayor na nanggahasa doon sa madre, na biktima ng ano, di ba?

Na ginahasa na.

Hindi lang nauna yun, di ba?

Andami niyan.

Hanggang ngayon, di ba, yung mismong presidente ngayon, recently, si Bombo Marcos, minura niya.

Sabi niya, PI ka.

Hindi ka nakagraduate.

Hanggang second year college ka lang.

I mean, taken together, lahat ng pinagsasabi ni dating Pangulong Rodrigo Duterte, does it actually reflect well on the legal profession?

Sa mga katulad nyo, sa hana nyo bina abogado?

It does. It does.

Regrettably, it does, Christian.

At maraming provisions sa CPRA, sa aming Code of Ethics.

E talagang maraming ang kaming pwedeng gamitin doon para paharapin natin ng dating Pangulo.

Again, balik ako doon sa sinabi ko, sino bang hindi duwag para gawin yun?

So ang dapat natin pag-isipan is we're talking about the rule of law and whether a certain person is above the law.

May mga batase na umiiral at hindi natin ginagamit at hindi natin i-enforce.

Kaya siguro ganito ang ating bansa.

Napakaraming nangyayari dito na ang tao, tumitingin na lang sa ibang direction.

At hindi sila gumagalaw.

Kasi takot sila o sinasabi nila eh huwag na.

Kasi wala namang mangyayari yan sa prosecutorial at judicial system.

So wala silang magawa.

At sila lang lang yung nakatunganga para makita nila.

And that is the problem with our system.

The judicial and the prosecutorial system that we have.

Kagaya nga, huwag na tayong lumayo.

Eh si Trump nga nandiyon.

Meron siyang...

Inahabla siya ng rape ng isang porn star.

Eh bakit nakakarating yun sa kanilang justice system, sa kanilang courts?

Ba't hindi mangyayari sa atin yan dito?

Meron nagnanakaw.

Alam natin, kurap na yung tao ngayon.

Hindi nagbabayad ng huwes, ng taxes.

Matagal na matagal na.

Dapat execute na natin yun.

Matagal na matagal na yun.

Mga 20 years nang hindi na-execute.

Eh ba't hindi natin na-execute?

Meron po ba kayong tinutukoy in particular?

Meron po bang Marcos sa pangalan na yun?

Hindi. Kasi dapat binabayaran ng taxes ng bayan eh.

Ito ba yung estate tax ng mga Marcos na hindi na binabayaran?

Oo. Naghihirap na yung bayan.

Naghihirap na yung bayan eh.

Tumataas ang tumataas ang gasolina raw-araw.

Eh hanggang ngayon eh, dapat makakatulong yun.

Eh bakit hindi natin bayaran yun?

Kahit, kahit konti naman lamang para si Juan de la Cruz ay makakumain naman

at magkaroon sa hapag na kainan.

Ba't hindi natin ginagawa yun?

Kasi takot tayo.

Okay? Takot tayo.

Takot pa nga yung mga Pilipino.

Kaya dapat hamunin natin ang sarili natin para tayo makasyon.

Sino po ba yung nagsabi ng ganitong famous quote?

What are we in power for?

Eh hindi nga nasingila, hindi pa presidente lalo pa ngayon.

Kaya nga.

Aasa pa ba ngayon?

Kaya nga kaming mga makaklase, if you recall Christian,

eh ang burut-dulo nitong nangyayarang ito eh, political dynasties, diba?

Kaya naghabla kami sa petition ng Mandamos.

Pero ibang usapan na naman yan.

But right now, what we are talking about would be the rule of law, Christian.

Anybody should not be above the law.

Let us enforce the law.

Kahit na masakit man lamang sa tao nating naakusa, eh may batas eh.

Ba't ba yung batas nandyan?

Ba't hindi nating gamitin yan para i-hold accountable ang mga taong corrupt,

mga taong nag-committed some crimes, no?

Kagaya yung pinag-usapan natin dito, hindi dapat may mag-initiate yan.

Sino mag-initiate?

Ang ating inaasahan ngayon would be our representatives probably.

The sovereign people's choice.

Anong nangyayari?

Walang nangyayari.

At kung ano-anong ating inaatupad.

At lihis sa ating...

ating kapakanan as a tao, as a law, as a state.

Eh lihis dyan.

Hindi natin tinututukan ang dapat natin gawin.

Ngayon ba lang ko dyan, sa binabanggan dyan po, Atty. Rico, no?

Yung parang lately, I don't know what happened to our politics.

Baka naman dati ng gano'n, no?

Na-exacerbate lang ngayon.

Mas bastos ka.

Mas balahura ka in public.

Mas nagmumura ka.

Dati babaero lang tsaka corrupt eh.

Ngayon, pinagsama-sama na, no?

Parang ito yung mga bisyo na nire-reward pa ng mga tao.

Ngayon, habang nag-i-interview tayo, yung mga pumupuri pa kay Duterte sa kabila ng mga kabastosan niya eh.

I mean, I don't know.

Looking back, what do you think?

Saan ba tayo nagkamali? Bakit ganito?

I wish I could give you one quick answer to that, Christian, no?

Maraming nag-analyze sa ating, you know, sa ating kultura, sa ating educational system, no?

In fact, one author concluded that we are a damaged culture.

Hindi natin tinitingnan kung anong dapat ng tama.

Yung mga corruption sa iba, kagaya nito narinig natin sa Vietnam, may involved dito sa widespread scam sa financial system.

Anong kanilang hinatol? Death.

Siguro dapat si Presidente Marcos ngayon.

Gayahin niya yung kanyang ama.

At kung may makikita siyang drug, drug seller or drug dealer, eh pabaril niya sa luneta.

And that is a way of showing to the people that he means business. Hindi puro mga palliatives. Hindi puro lip service.

Kanina, yung tanong niya very important, no? Sige, mga ngahas.

For instance lang, ano, yung issue ng possible disbarment case.

Si Pangulong Duterte. Kasi mukhang malina naman siguro yung pambabastos niya, no?

And kayo narinig sabi, it doesn't reflect well on the profession.

Pero diba sabi niya kanina, may mga avenues naman, no?

So pwedeng gawin siya motor-proprio ng IBP.

Kung hindi kayang gawin ng IBP, Supreme Court.

Eh pero kung ang Supreme Court mismo, hindi naman mangangahas.

I mean, what would other lawyers, why would other lawyers venture into that route, diba?

I mean, yun na yun, eh.

Totoo yun.

Totoo yun.

Totoo yun.

Pero I think we have to keep the faith naman na Christian, no?

Huwag naman tayo mawawalang bahala at pag-asa.

Itingnan natin. Bata ka pa naman na Christian, no?

So siguro makikita mo ang liwanag na ang aksyon ng ating mga maestrado at mga liderato ay iba naman, no?

Siguro nasa educational system na rin yan.

Although unfortunately, yung educational system natin,

may hawak na isang tao na hindi rin naman impeccable ang kanyang,

and beyond reproach, ang kanyang integrity and its way of governance, no?

Pero ako, naniniwala ko Christian, meron pa rin pag-asa.

Otherwise, wala na. Wala na tayong mangyayari sa atin.

Kaya nga nag-petition for Roman Damus kami ng political dynasties.

Kasi yan ang root, actually, ng ating idol, no?

As you mentioned also earlier.

Wala sir, before we end this very interesting discussion.

Ano po bang update doon sa final niyo?

Yung man Damus petitions sa Supreme Court.

Ito po yung gusto niyo utusan ng Supreme Court, yung Kongreso, na gawin yung trabaho nila

to legislate an enabling law prohibiting political dynasties.

Ano po bang update doon?

Well, nasa Baguio po yata ang mga maestrado natin at maraming ginagawa.

We're hoping that soon enough, we will get an order.

Hopefully, giving due course or kung ano man pinapakomment nila ang siguro Office of the Solicitor General.

At kami naman ay magre-reply doon.

O pwede rin magtawag silang argument.

So we are still hoping that the Supreme Court will act on our petition for Roman Damus.

So officially, wala pang action ng Supreme Court kung bibigyan nila ng due course. Wala pa yan?

Wala pa po.

And that will give us another opportunity to file another pleading which I cannot disclose right now.

And perhaps we can actuate the Honorable Supreme Court to act on our petition.

Kasi ang isang option po yan, di ba, pwedeng i-dismiss outright. Tama po ba?

Opo. Ginawa po yun kay Peng Son at saka kay Gingona Cases.

As I mentioned earlier sa ating interview, Christian, we have a different approach to it.

And hopefully, the Honorable Supreme Court can listen to us and evaluate it further.

Okay. Masagay po sir, makikibalita po kami pag mayroon na update dyan.

Kasi napaka-importante ng finale yung petition.

Although nakakita ko rin yung comment sa ibang mga panyero nyo.

Sabi, wala yan. Di-dismiss yan.

Kumaga hatay rin eh. Pero let's see what will happen.

O nga eh Christian, kung ganun ang ating attitude all the time, maging deputies tayo,

hindi natin binibigyan ng sistema ng paraan.

Eh kasi, maghihintay po tayo ng 137 years para mag-action tayo.

So, tingnan natin kung mag-action naman ang Supreme Court on this.

Ang mga yung sabi niyo, no, kasi napaka-creative ng ating mga political clans and dynasties, no.

Napaka-creative nila dun sa pag-perpetuate nila sa sarili nila sa kabangyarihan, di ba?

Pati ngayong party list, hinijack nila.

And then siguro, kung gusto natin makounter yun, you also have to be creative in finding ways to hold them accountable. Di ba? Parang ganun po yan eh.

Correct.

Ang creativity will have to be coupled with determination and commitment to do something about it

and try to follow what is right under the rule of law at rule-based procedure natin.

Hindi yung puro dal-dal lang tayo ng dal-dal. Wala naman tayong ginagawa.

Yung mga nakikritiko sa ginawa namin petisyon, hopefully hindi naman sila masyadong seryoso.

Wala yan. Anong gagawin natin?

Tama naman.

Sinabi nila, walang mangyari. Anong gagawin natin?

Hindi tayo ulit tayo ng 37 years. Ito yung ba ang gusto nila?

Tama naman. Tama.

O hindi na. Mahirap yata naman yan.

Okay. Asagin sir. Maraming maraming salamat po, Atty. Rico Domingo. Thank you for joining us tonight po. Maraming salamat.

Thank you, Christian.

Always a pleasure pag-uusap natin si Atty. Rico Domingo. Maraming salamat sa kanyang mga insights. Interesting yung pinag-uusapan namin. Di ba kaming isa na mapapaisip?

Nare-reward talaga yung kabastosan dito sa lipunan natin. Para mas maingay ang politiko, mas bastos, mas walang laman, mas ilulok-lok sa pwesto.

Siyempre, hindi naman lagi. Pero parang napapadalas lately. Parang hindi natin hinahanap yung merit, yung kakayahan dun sa mga kandidato natin, sa mga leader natin.

I think that's a reflection also of our culture. Kasi nga, for instance, sa mga kampanya, sa school nga lang, parang hindi natin nabibigyan ng pansin masyado yung culture of excellence.

So yung tinatawag na meritocracy. Pwede na yan. Di ba? Pwede na yan. Okay na yan. Basta mairaos lang yan.

Minsan ganun tayo mag-isip mga Pilipino. Kaya hindi tayo baba sa tamang babaan. Hindi tayo tatawid sa tamang tawiran. Pwede na yan. We always want it easy.

I think yung ganung mentality natatranslate natin with the way we choose our leaders. Pero talaga nakakadisma yan.

Kanina kaya ako natanong yung kay dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Strictly speaking kasi kung pagbabatayan natin yung mga binabanggit niya, yung actuations niya ever since.

O kasi I'm willing to give a lot of leeway pag politiko ka. Baka yun ang style mo.

Pero bilang isang abogado, ang tanong lang naman dyan, does it reflect well on your profession as a lawyer?

Yung pambabalahura mo sa ibang tao, pagmumura mo ng walang habas, pambabastos mo sa mga babae, pati nga Diyos minumura mo, pati Santo Papa.

And many others. Diba? Meron pa siya binanggit before. But he was still the president din. Yung barilin sa vagina. Yung mga Amazonan na yan.

Yung mga ganyang actuations. Hanggang ngayon diba? Mising nga si Bongbong Marcos eh. Walang habas niyang minumura. O presidente yun.

O alam niyo naman ah. We're also very critical of the Marcoses. Pero tingnan niyo naman yung ginagawa ni Duterte. I'm talking about the position of the presidency. Diba? Naalala niyo yung isang event sa overseas.

Yung presidential seal nasa likod niya. Nandiyo yung flag sa stage. Tapos kumuha siya ng babae from the crowd. Tapos sinalikan niya on stage. Tama ba yun?

Yung ganyang pambababoy sa iyong profesyon. Yet, paulit-ulit na namin nabanggit. Dati siyang prosecutor, dating piskal, tapos abogado. Parang hindi yata proud moment yun sa profesyon.

Sa profesyon na yan. Pag-isipan niya mabuti yan. Eh problema kasi minsan sa atin, sa mga tao, pag nire-raise natin yung ganitong issue, sabihin, eh ikaw na yung disente. Eh ikaw na yung magaling. Ikaw na yung okay.

Hindi naman po yun eh. Wala naman po yung perfectong tao. Lahat naman tayo may pagkukulang. Lahat po tayo may mga weaknesses. Pero ang issue po dyan, sinisikap. Paano ba natin sinisikap na ma-meet yung mga ethical standards na yun? Sa bawat profesyon.

For example, kung teacher ka, how are you upholding your ethical standards? Your integrity as a teacher? As a journalist, for instance. Siyempre, pag-troll ka. Ibang usapan nyo. Wala namang integrity pag-troll ka. Pera-pera lang pinag-uusapan dun eh.

Wala namang ethical standards sa mga bayarang vlogger, mga bayarang analyst, mga bayarang kolumnista, mga bayarang na nagsasurvey, na nagpapanggap na non-partisan.

Pero alam mo namang nagkakalakal ng serbisyo para dun sa highest bidder. Wala pong ethical standards yung mga yan. Pero my point is, for those of you, for those of us who should know better, sana po tutukan natin yung issue ng integrity.

Integrity, tapos meritocracy. At sana ma-translate po yun sa pagpili natin ng mga leader. Kasi minsan, siguro nakaka-entertain yung ibang mga leader na sumasabi.

Masasayaw, kumakanta, siguro na susuklay ng bigote. Pero more than that, more than the entertainment part of politics, tingnan natin, merit-based ba yung pag-angat nito?

Ako ganyan ako kakritikal sa mga leaders natin ever since. Hindi ako basta-basta sumusuporta pag sa tingin ko wala naman silang, pag hindi nila pinaghirapan yung posisyon.

Baka magulat kayo, ganito rin yung posisyon ko before nung tumakbo.

Tapos si dating, yung si the late President Benigno Aquino III, diba? 2009, namatay si Cory. Tapos there was a clamor for him to run for President.

Na in fairness to him, ayaw naman niya. Pero ako mismo, opinion ko nun, teka, what did this guy do to merit a candidacy? Diba? Ganon din ako kakritikal sa kanya.

Biski naman yung sila, isa yun, si Congresswoman Lenny Robledo, nung time na unang tumakbo siya, I didn't know her.

Sabi ko, tatakbo.

Hindi ko alam ba ito dahil isa siyang Robredo. So, kaya pinag-aralan ko yung track record. E makikita niya yung improvement naman nila. Diba?

The way they delivered on their performance through the years. So, paano sila nag-grow?

Si Bongbong Marcos, for instance, bakit ba siya nanalo in 2022?

Do you think? Was it because of merit? Or was it because of the nostalgia that many of you had?

Si Bongbong Marcos is. Si Duterte, bakit ba siya nanalo? Competence ba yung pinagbasihan doon?

Siyempre, sabihin ng iba, technically, talagang hindi naman pwedeng pagbasihan lang competence. I agree.

Pero ang sakin lang, e sana mas bigyan natin ng malaking percentage dun sa pagpili natin ng mga future leaders.

I'm not saying na dapat kailangan. It's all about competence. Siyempre, nandun yung emotional connection natin sa mga tao.

Pero titinan natin, sino ba yung merong kakayahan?

Mahilig kasi tayo mag-settle for less. Pwede na.

Para yung pagtawid mo, diba? Ba't hindi ka maglalakad ng extra meters papunta rin sa tamang tawiran?

Kasi inisip mo, pwede na rito. Hindi ka naman makuhuli. Pilipinas naman to.

Yung pag-iisip na yun, natatranslate na natin sa larangan ng politika, sa pagpili natin ng mga leader.

Sinasabi natin, pwede na na tong kandidate na to, kesa naman to isa mas masama.

Diba? Yung pwede na culture. Yung pwede na mentality.

E kaka pwede na natin, edi yan, yung pag-asenso natin, pwede na.

E kasi ganun tayo mag-isip eh. Pwede na naman yan eh.

Kaya sa susunod, kung magkaroon tayo ng mga kandidato na hindi lang pwede na, kundi pwedeng pwede eh,

eh yun naman yung i-elect natin.

Hindi yung, alam nyo naman bago kayo, buboto nyo pa.

O, di porke na big honey kayo sa kutis o...

Sa dating, sa ora, iboboto nyo na.

Siyempre, again ah, hindi ko sinisisi rito yung karamihan na mga mahihirap natin mga kababayan

na unfortunately sinasabi na iba sa inyo yung mga bobotante.

Ang talagang bobotante sa akin sa totoo lang, alam nyo kung sino?

Totoo merong bobotante, pero ang bobotante sa akin, alam nyo kung sino?

Yung mga makapangarihan, yung mga mayayaman.

Na sinusuportahan pa rin yung mga walang kwentang kandidato, kahit alam nila.

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Bakit?

Mga opportunista sila.

Sila yung mas dapat pinag-iingatan.

Doon tayo mas nag-iingat sa kanila.

Sa kanila tayo dapat mas nag-iingat.

That's the point.

Diba?

Okay.

Parang ito, may nagko-comment pa rin ng mga troll.

Kahit napakatanga ng sinasabi.

Di ba, ala kayo.

Ang problema kasi yung katangahan nyo, damay kami.

Buti kami, sarili kami yung mundo ng katangahan nyo.

Doon lang kayo.

Eh, kaso damay kami.

Diba?

O kung mag-elect kayo ng bobong kandidato, walang hiya o kriminal,

sana kayo lang efektado.

Eh, kaso, affected kami.

Diba?

Damay kami sa kabubuhan nyo eh.

O, ang gagawin namin.

O, di kaya kailangan natin mag-pushback.

O, we need to push back.

Again, totoo yung sinasabi ko.

Next time, pag meron kayo nakita ng kandidato na hindi na pwede lang,

hindi yung pwede na,

i-vote nyo naman.

Para hindi tayo nagsasuffer masyado.

Tapos, it doesn't stop with electing the right people.

We need to really still hold them accountable.

Bantayan natin.

Kasi minsan pwedeng matinunang pumasok sa politika nung nandoon na,

nag-ibe.

May mga ganun, diba?

Kinakain na sistema.

May mga dating human rights lawyer,

human rights violator protector, diba?

May mga ganun.

Marami yan sa kasaysayan natin.

Yung skinong panahon ni Marcos,

yung mga dating aktivista,

yung mga dating human rights advocates doon,

may mga nag-iba ng kulay, diba?

Naging defender ng mga trapo,

naging mga corrupt din,

naging mga magnanakaw din.

Kaya dapat babantayin nyo pa rin.

It doesn't stop with electing the right people.

You have to make sure that they stay the path.

Sabi ka ng pinagsasabi.

Eh, pasensya na kayo.

I feel very strongly dito sa mga...

Sorry.

I feel very strongly dito sa issue na pinag-uusapan natin.

Okay?

May mga babatayin lang po tayo, no?

May mga...

No, ito si Dignaking.

Aga-aga nag-post ito.

Taas ang kamay ng mga bangers from New York.

Certified factnatic here.

Si Rosemary Razon.

Naka-tune in ka na ba?

Natanong ka ni Dignaking.

Rosemary Razon.

Are you tuned in?

Ito bala, binabati natin si...

Ito kasi umorder ng t-shirt na red.

Si Tresa Balinton.

Kaso na nag-message siya sa aming Shopee account.

Late ko na nabasa.

Napak na po namin.

Sabi niya,

Hello sir, this is a purchase on behalf of my mom again.

She asked me to ask you if you could address the package to her.

Ang problema, naship na po namin.

Late ko pong nabasa.

Pasensya na po, Miss Tresa Balinton.

Dahil dyan, we would like to give a big shout-out sa inyong mami,

si Ma'am Marivic M. Balinton.

Maraming maraming salamat po.

Again, shout-out po kay Miss Marivic Balinton.

Maraming maraming salamat po sa support.

Sana may napupulot po kayo kahit papano dito po sa ating programa.

Tapos si Lionel Razon.

Nag-message din siya kanina.

And ito sabi niya,

Shout-out also to his company, 4RM Distribution Incorporated.

Sabi niya, we distribute fast-moving consumer goods in Region 3.

Can you advise us...

Ah, okay.

Ayan, ayan.

Nanonood si ano.

Binabati natin yung kanyang asawa.

Yung asawa ni Mr. Lionel Razon.

Si Mrs. Eden Razon.

Magandang gabi po.

Okay?

Maraming maraming salamat po.

Tapos nag-message din sa akin kanina si M.A. Victoria.

Sabi niya, sobrang natuwa po ako nang marinig kong pagbating niyo kay Lucy Perez from Melbourne.

Kababayan at classmate ko po siya sa Mindoro.

Agad minessage ko siya at nag-try lang daw po siya.

At ang tuwari niya na marinig ang kanyang request.

Sinisika po natin, no?

Yung mga ganyan.

Nga pala, pending po ang order ng redshirt kao.

Tila dumadami ang tunay ng mga Faxnatics.

Maraming salamat po dahil sa inyo yan.

Dagdagan niyo pa po ang pagpapagawa.

O, marami pa po.

Marami pa po sa ating Shopee and Lazada stores.

If you want to check them out, no?

Puntahan niyo lang po.

Okay, magpapabudol ah dun sa mga walang hiyang nagbebenta ng peke.

Nung malalaman niyo, kasi makikita niyo naman yung mga reviews,

yung maraming purchases, yun yung original.

Fax First Nation.

Tsaka Fax First Official Store.

Sa Shopee.

At alam niyong peke, yung nabili niyo pag wala pong personal note from yours truly

at pag wala po siyang ganito.

Yan.

Meron po tayong nakalakip na free stickers.

Tapos, meron din ano yan.

May sticker yung mismong boxes.

Kung maga maayos tayo sa ganyan.

Binabate rin po natin si Mr. Bob Chan o Roberto Chan.

Yan.

Take ko na po nabasa yung message siya kagabi.

Sayang, no?

So, shoutout po sa inyo, Sir Bobby.

Bobby Chan.

Okay?

O Roberto Chan.

Thank you po sa inyo.

Okay.

Ako, Sir Rolly.

Maraming salamat po.

Tsaka kay Den.

Maraming maraming salamat din po.

Okay.

So, watching from Pangasinan, si Johnny Kasayuran.

Maraming salamat sa iyo.

Okay.

Sino po ba?

May comment si Dodong Sabine.

Okay.

Ang galing-galing mo.

Sabi ng mga katulad mo.

Ano ba ibig sabihin?

Okay.

Sige.

Maraming salamat po.

Samantha Clear.

Thank you very much, Den.

Opo.

Maraming maraming salamat.

Okay.

Sige po.

Kita-kita po dahil bukas.

Maraming maraming salamat po sa pananood.

Si Eugene Killer.

Nakita ko.

Nanonood ka na naman, ha?

Ikaw, ha?

Nawiwili ka na.

Thank you very much sa iyo.

Oo.

Sige.

Just Vincent.

Gagawin natin topic yan in the coming days.

Yung Jeepney Strike.

Oo.

Yung Jeepney Face-off.

Okay.

Pag-uusapan natin yan.

Okay.

Maraming salamat po sa inyo.

Ako po si Christian Esguerra.

Kita-kita po tayo bukas.

April 18.

For another live episode of our Facts First podcast.

Maraming maraming salamat po.

At magandang gabi po sa inyong lahat.

Thank you.

Thank you for watching.