Dr. Maricar Limpin, a pulmonologist and Smoking Cessation Program director at the Philippine Heart Center, has expressed alarm as more patients are getting e-cigarette or vape-associated lung injury (EVALI), especially among the youth. Smokers and vapers who want to stop the habit can call the DOH's Quitline 1558 free of charge or speak with their respective local government units (LGUs) about existing smoking cessation programs. For more ABS-CBN News videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PLgyY1WylJUmgUHWUpi2ioSp4xAP1SmAaf For more Breaking News & Live Coverage videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PLgyY1WylJUmgG2ln-vtKXb-oLlGEZc3sR For more latest news and analysis from ABS-CBN News videos, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PLgyY1WylJUmirlKxlCckfVQAgc0Xg3uZ4 For more News Digital News Raw Cuts, click the link below: https://www.youtube.com/playlist?list=PLgyY1WylJUmi83yKJH8Dv0p_3D4cyZKzV Subscribe to the ABS-CBN News c

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Ano kayong nababanggit about e-valley po?

Ano na po ba ang alarming about the situation right now?

Well, una, let me just explain, no?

Ano ba ang e-valley?

Yung e-valley actually, ang ibig sabihin niyan,

e-cigarette or vape-associated lung injury.

So, ibig sabihin, marami sa mga, may mga nakita,

lalo-lalo na sa Amerika, no?

Nagkasakit, na hospital, no?

Ilang libo ang na-hospital, 68 ang namatay dahil doon sa e-valley.

Marami sa kanila na yung 68 na ito na admit sa ICU, no?

Tapos talagang masamang-masama ang ano ng baga.

At marami sa kanila, hindi lang ubo ang naging problema, no?

Maraming plema at yung nahirapan sa paghinga

na sufficient enough na mailagay sila sa isang respirator.

So, dito sa atin, may mga nakikita na rin tayo na e-valley.

So, ang unang nga noon ay siguro panahon pa, 2018 pa yata yun, no?

Before the pandemic, merong isang na-register na e-valley case.

This is in the Visayas, actually in Cebu, na 16 years old, no?

Na e-cigarette.

Walang ibang makitang dahilan para doon sa naramdaman.

At nakita sa kanya, nahirapan, na-intubate yung bata.

Tapos, ang nakita lang na pinaka-main problem

o yung pwedeng maging dahilan ng problema niya sa baga

ay yung paggamit ng e-cigarette.

Why are we sounding the alarm right now, Dok?

Ano pong nakita ninyo, malalaman yun?

Yes, so ngayon, unti-unti, no?

Kaming mga espesyalista sa baga, no?

Na kakakita na kami sa aming mga clinics

na mga pasyente na ang pinaka-reklamo ay nahihirapang huminga.

And then, kapag tinatanong namin siya, mukha namang hindi infection, no?

So, walang talaga kami makita na dahilan para mahirapan siyang huminga.

At ang nakita lang namin, marami sa kanila,

dating naninigarilyo, tapos nag-shift sa e-cigarette.

Ah, meron ako.

Specifically, may pasyente ako na six months, no?

Pagkalipas na makapag-umpisa ng paggamit ng e-cigarette.

After na huminto ng sigarilyo, nag-shift sa e-cigarette, no?

Six months after, nag-start siya magkaroon ng hirap ng paghinga.

Yun ang pinakaano lang, ha?

Walang humi-ubo, wala siyang naramdaman.

So, ang naramdaman lang niya kaagad, nahirapan siyang huminga,

madali siyang mapagod, at very progressive.

No? Nagpunta siya sa ibang doktor, no?

Hindi siya agad nakapunta sa akin, no?

Sa ibang doktor muna.

And then, hindi ma-explain nung doktor kung bakit siya nagkakaroon ng ganong klase ng pakiramdam.

So, yun yung time na nagpunta na siya sa akin.

And then, nung nagtatanong ako, napag-alaman ko na gumagamit na siya ng e-cigarette.

And that is why sabi ko, ah, tingin ko, wala kasi akong makitang dahilan para magkaganyan ka.

Hindi naman hika, hindi naman COP.

Hindi, kasi very young, 23 years old.

So, um, sabi ko, the only thing na nakikita ko ngayon ay yung e-cigarette, yung paggamit mo ng e-cigarette.

And, ah, so, I advised her na huminto sa e-cigarette na yun.

Hindi po ba daw ang marketing talaga ay much less harmful daw talaga ang vape kesa sa Yosi?

Pero, as a doctor po, may health background po ba yung basis?

Ah,

yun talaga marketing ng industry, no?

In fact, itong pasyente nito, kaya nga siya nag-shift dahil sabi nga niya, less harmful daw.

Yun ang inaanohan, yun ang sinasabi, naririnig niya.

So, nag-shift nga siya.

But if you look at the evidence, no, all the evidences, walang nagpapakita na less harmful siya.

In fact, kung titignan natin itong istorya na ito, no, hindi siya less harmful.

In fact, mas, ano, napaka-harmful niyan talaga.

Kasi, biruin mo,

in just a matter of six months, nagkaroon na siya ng simptomas.

Na, hindi ko naman nakita, mas kita mga tao na gumamit ng sigarilyo, no?

So, but, so, I think, ang pinaka-ano natin dyan, ah, kahit na ano ang sabihin,

alam mo, marketing ploy kasi ito ng industry.

Wag mo tayong basta-basta maniniwala.

Of course, gusto nila gumamit, gamitin yung kanilang produkto for their own benefit, no?

But, ah, sana naman ay hindi tayo magpagala doon sa marketing strategy.

ng industry.

Ibig niyo sabihin, doon, itsura lang ang pinakaiba nila ng Yosi?

Itura, in the sense na, ah, unang-una talagang yung physical, ah, physical appearance,

ibang-iba kasi yung, ah, sigarilyo, sigarilyo talaga.

Tapos, ah, ito yung sinasabi nila, no, kaya mas, mas harmful daw ang sigarilyo dahil sa sinisindihan mo.

So, yung pagsindi, malaking factor daw yun.

Pero, ang hindi nila na-inexplain sa mga tao, yung pagsindi na yan, eventually, yung temperature na gumagamit ng mga 700 to 900 degrees centigrade, no?

Para masindihan mo yun, yung combustion to take place.

Yung temperature na yun, after a while, bumababa din yun to levels na mga 200, 300, no, 400.

Yun yung nangyayari sa e-cigarette.

Ito, iniinit.

Iniinit mo na ang unang gamit initially nga.

Umaabot sila sa 600.

Pero ngayon, ah, naibaba nila yan sa 300 to about 400.

So, even as low as 250.

But, dito sa temperature na ito, ah, kasi less daw ang concentration, di ba?

Yun ang sinasabi nila.

But, dito sa temperature na ito, dito din natin ine-expect na ang formation ng lahat ng mga toxic na substances at saka mga volatile or compounds.

No?

Na, diyan na nangyayari.

Ah, diyan sa temperature na yan.

Na eventually, yun din yung hihit-hitin ng isang gumagamit ng vape o ng isang tao na gumagamit ng sigarilyo.

So, walang difference doon sa dalawa.

Ah, ang lagi pa nilang sinasabi, vapor daw ito.

Eh, which is actually, ah, ah, misinformation.

Bakit?

Kasi ang vapor, ang ibig lang sabihin yun, yung liquid, so kunyari, tubig, you turn it into a gas.

Wala nang ibang, ano yun, kasama doon sa, ano na yun, kung hindi gaseous state, no?

But, dito sa e-cigarette at saka even sa sigarilyo, it is not transformed into gas.

Kahit yung mga e-liquid na yan, hindi siya natatransformed just into gas.

Doon sa kasama na nakikita natin doon.

Doon sa usok. Kahit doon sa medyo walang usok, no, napakakunting usok,

ang makikita, meron kang makikita doon ibang chemicals kasama ang mga, ah, metallic compounds, no, katulad ng lead.

Ah, kasama yan doon sa usok na yan.

And therefore, it is not vapor. It is an aerosol.

Oh, grabe. Yan po ang hindi pinapaliwanan, syempre.

And may nicotine din, obviously.

Yes, merong nicotine, obviously, no.

In fact, sa mga pag-aaral sa Amerika, sa UK, sa Australia, no, nakita nila na kahit yung mga e-cigarette na nagsasabing wala daw silang nicotine, nakitaan na meron pa rin nicotine.

Ah, so, we can never really tell unless buksan natin, kung baga gawa ng, ah, experiment.

Kailangan, ano, maganda talaga na pinapatest yan.

Mga, ah, ang isa sa gusto sana na natin, magkaroon ng disclosure doon sa ingredients na, no, para malaman ng mga tao, ano ba yung mga ingredients na kasama dyan sa e-cigarette na yan na tinitake mo, no, kasi ang sinasabi lang nila, e-liquid lang yan, na ang content ay glycerol at saka propylene glycol plus yung flavors, no, at saka yung nicotine.

But, ah, lo and behold, kapag iniinit pala yung mga e-liquid.

Na supposedly, kunyari, yung glycerol, no, ang glycerol, after heating, alam mo, meron, gumagawa pa siya ng ibang chemical, no, like your acrolyne.

Yung propylene glycol naman, kapag iniinit, no, nagtatransform sila into formaldehyde and acetaldehyde.

So, kung titignan mo, maaaring yung e-liquid, kung e-liquid lang ang i-examinin mo, no, wala ito.

Wala itong mga chemicals na ito, na known to be cancer-causing, okay?

But, kapag iniinit, naruroon na sila. They appear, no, doon sa nilalamhap ng isang gumagamit ng vape.

Just to give our viewers a picture, Doc, no, parang pag pala nagbe-beat ka, parang kumihit-hit ng cancer-causing elements.

Yes, yes. Diretso sa'yo.

Tapos, yung sinasabi nila flavorings, no, hindi daw harmful yun.

Dahil kinakain nga naman natin, diba? Pero alam mo, tested ang mga flavorings na yan for ingestion.

Hindi siya recommended for inhalation, para lang hapin mo.

Therefore, we can expect a lot of problems, maraming irritating chemicals dyan sa mga flavorings na yan.

Kapag nilanghap mo siya, o hinit-hit mo siya.

Opo. Ang vaping, Doc, parang addiction na rin siya, diba? Like smoking.

They say na ang smoking, kaya daw po mahirap i-quit, ay addiction na rin, eh.

Yes. Ang paninigarilyo, kasi may nicotine siya, no, are definitely addictive, no?

Itong mga e-cigarettes na ito, lalo na yun talagang merong nicotine, no,

definitely, nagkakos siya ng addiction.

In fact, alam mo, ako din ang smoking cessation program director ng Heart Center.

May mga pasyente na ako na naka-enroll doon sa aming program.

Mas mahirap nga yung paghinto ng vape kesa doon sa sigarilyo.

Bakit? Kasi ang hirap mong i-quantify yung addiction.

Meron yung isang tao. Sasabihin niya ang isang pod gagamitin niya for how many days.

But pag tinanong mo, kailangan tanongin mo, ilan ba yung concentration ng nicotine

na naroon sa hinihit-hit niya, no?

Kailangan, alam mo kung ilang puff, no?

Kasi ngayon, thousands of puff na ang pwede mong gawin sa isang pod, no?

Merong pod na 10,000 puff.

O merong pods ngayon na up to 12,000 kung hindi ako nagkakamali.

And they are now becoming more affordable, no?

Kasi marami sa kanila.

Kailang, ano eh, disposable, no?

Pero yung device, no? Pwede mong i-charge.

Tapos palitan mo lang yung pod.

So, palit-palit ka.

And then you can use many flavors, no?

Talagang, it makes it very accessible and affordable para sa mga tao.

But as a doctor, ano kung mapapayo ninyo sa mga gusto?

Or sa mga, lahat gusto natin mag-quit ng vape, eh.

Yes, as a doctor, no, definitely, number one,

wag ko kayong basta maniniwala na pag sinasabi ko na less harmful.

Kasi so far, wala ko tayong talagang scientific evidence

na nakikita na less harmful sila.

So far, ang nakikita namin, equally harmful sila as with any tobacco product.

Number two, wag na lang po tayong mag-umpisa ng vape.

Para doon sa mga hindi naninigarilyo, never try also vaping.

Kasi mga 44% ng mga nagbe-vape sa Pilipinas ay hindi nagsigarilyo.

Doon, naaayon yan doon sa FNRI data, no?

And then,

para naman doon sa mga nag-iisip na huminto ng paninigarilyo,

huminto na lang po kayo.

Wag na po kayong mag-shift.

Kasi ang pag-shift po to vape is not the answer

para ma-protectionan po ninyo yung kalusugan ninyo.

So, you have to stop smoking altogether.

Do not shift.

Shifting is not smoking cessation.

How about those who are already vape-vaping, Doc?

So, mga siyempre, yung mga nagbe-vape, huminto na rin po kayo.

Kasi habang maaga pa, hindi pa po kayo nakakaramdam ng mga simptomas, huminto na po kayo.

Bilang isang doktor, ayaw po namin makakita ng mga pasyente later on na napakadam,

magiging madami, na magko-complain sa amin ng hirap ng paghinga.

Any tips po, Doc? Practical tips na pwede nilang gawin?

Kasi yung iba, like ako, yung natatakot na tumaba, diba?

Mag-withdrawal daw.

So, paano yung practical tips ninyo?

Well, number one, cold turkey is the best sa paghinto ng sigarilyo.

Yun din ang the best sa paghinto ng vape.

Definitely, maaaring tumaba kayo kasi mas gaganda yung sense, yung panlasa mo, saka yung pang-amoy mo.

So, medyo gaganahan kang kumain.

So, kailangan lang i-control natin yung ating pagkain.

Pag busog na tayo, huminto na tayo.

Huwag ko tayo, kahit masarap yung pagkain, tigilan na natin yung pagkain pa.

And of course, let us do our regular exercise.

One last, Doc. Ano po yung call to action nyo sa government?

Anong kailangan gawin para mapigilan yung sinasabi nyo na possible endemic ng vape sa Pilipinas?

Yes, siguro ang panawagan natin ay, kasi sa ngayon, sa ating batas,

ang nagre-regulate talaga ng vape ay ang Department of Trade and Industry.

So, panawagan nyo namin sa DTI na sana po ay talagang tignan po natin

ang mga bata na nakakapag-umpisa ng pag-vape ng napaka-murang edad.

So, marami na po, 14.1% ng mga kabataan ang gumagamit na ng vape.

Compared mo doon sa nagsisigarilyo, mas marami.

So, I hope, sana po, mapatupad natin ng gusto ang ating batas.

And hopefully, yung mga policy makers natin, lalong na po sa Kongreso,

sana po ay isipin po ninyo ang kapakanan ng ating mamamayang Pilipino,

lalong-lalong na po yung mga kabataan.

Ilipat na po natin, ang vape issue po ay hindi lamang about traffic.

Trade, hindi lang po ito ordinary product.

Ito po ay may health implication.

So, sana po ay magawan ninyo ng paraan na kung saan

maisama po ninyo sa pag-regulate ang Department of Health

through the Food and Drug Administration.