Close
 


#QuizTime: Health | Knowledge On the Go Trivia Challenge
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode
Subscribe to Knowledge Channel YOUTUBE Channel: http://bit.ly/KnowledgeChannel For Donors, Teachers and Learners: www.knowledgechannel.org Knowledge Channel Foundation Inc. 3rd Floor Main Building, ABS-CBN Compound, Sgt. Esguerra Ave., South Triangle, Diliman, Quezon City Email: info@knowledgechannel.org
Knowledge Channel
  Mute  
Run time: 26:37
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Isang malsug na araw, classmates. This is Coach Laika.
00:08.5
Kumusta kayong lahat? Kumain ka na ba? Kumain na ba kayo?
00:12.2
Ayan, kanina kumain na ako ng breakfast at syempre kasama ang ilang fruits na in-season.
00:19.0
Mga paborito ko, mangga tsaka singkamas.
00:22.5
Kayo ba? Kumakain ba kayo ng putas? O kaya gulay?
00:26.2
Ayan, nagkatek rin ba kayo ng vitamins para mapanatiling malakas at masigla ang inyong mga katawan?
00:34.1
If yes, then very good. At kung hindi naman, baka naman pwedeng subukan nyo rin.
00:40.1
Kumain kayo ng healthy food para din naman yan sa inyong health, para sa inyong katawan, sa inyong kalusugan.
00:47.9
At it's itong pamaraan na maalagaan natin ang ating sarili.
00:50.9
Ayan, now, healthy conversation.
00:54.6
Ang ating pag-uusapan ngayon dahil all about health ang topic natin for today.
01:01.6
Alinsuna dito sa pagdiriwang ng World Health Day.
01:06.6
Ang tanong, gaano ba kalawak ang inyong kaalaman pagdating sa usapan ng health?
01:12.8
Ayan, maganda na ang lahat. Pause muna tayo siglit at samahan ninyo kami dito sa isa na namang masayang araw ng kaalaman.
01:20.4
Dito lamang sa Knowledge On The Go. Ready na ba kayo?
01:24.6
Ayan, let's test your knowledge on the go.
01:28.1
Classmates, mayroon lamang kayong 20 seconds to answer and this is your first question.
01:33.4
Question number one.
01:35.0
Tuwing kailan ipinagdiriwang ang World Health Day?
01:39.6
Ito ba ay tuwing April 7, letter A?
01:42.5
Letter B, April 10?
01:44.7
Letter C, April 20?
01:46.7
Or D, April 25?
01:49.1
Your timer starts now.
01:51.2
20 seconds sa ating clock.
01:52.7
Again, ang tanong, tuwing kailan?
01:54.6
Ipinagdiriwang ang World Health Day.
01:58.6
Ito ba ay A, April 7?
02:00.8
D, April 10?
02:02.6
C, April 20?
02:04.1
Or D, April 25?
02:07.6
Ayan, quick shout out na rin sa ating mga classmates na magdiriwang ng kanilang birthday ngayong April.
02:14.1
Ayan, tapos na ang ating oras. Ang tamang sagot ay letter A, April 7.
02:19.9
April 7 din ba ang inyong sagot? Magaling.
02:22.2
Okay, ang World Health Day.
02:24.6
Ay isang Global Health Awareness Initiative na ipinagdiriwang taon-taon tuwing April 7.
02:32.0
Ito ay under the sponsorship of the WHO or the World Health Organization.
02:38.8
Ang World Health Day ay isang napakagandang opportunity sa mga organisasyon na magpatupad ng mga programa patungkol sa ating kalusugan.
02:47.6
At ang World Health Day ay isa lamang sa walong official Global Health Annual Campaigns.
02:54.6
Kasama sa walong official Global Health Campaigns ang World Tuberculosis Day, World Immunization Week, World Malaria Day, World No Tobacco Day, World AIDS Day, World Blood Donor Day, at World Hepatitis Day.
03:15.2
Now, kanina ko pa nababanggit itong WHO o ang World Health Organization.
03:22.0
Alam niyo ba kung anong grupo ito?
03:23.9
Okay.
03:24.6
World Health Organization o ang WHO, WHO ang WHO, ay isang agency ng United Nations na naglalayong i-promote ang public health sa buong mundo.
03:35.8
At adikain ng organisasyon ang palawigin ang impormasyon tungkol sa ilang communicable diseases tulad ng influenza, HIV, malaria, at COVID-19.
03:48.7
At tumulong na rin na masolusyonan ang mga ito.
03:52.0
Tara na tayo sa ating ikalamang tanong.
03:54.6
Question number two, tama o mali?
03:58.6
Ang COVID-19 ay isang halimbawa ng isang pandemic.
04:02.8
20 seconds on the clock.
04:03.8
Your timer starts now.
04:04.9
Again, tama o mali?
04:06.2
Itatype lamang ang inyong sagot.
04:07.9
Ito bang statement na ito ay tama o mali?
04:11.1
Ang COVID-19 ay isang halimbawa ng isang pandemic.
04:16.6
Ano ba ay tama o mali?
04:19.9
Sige nga, classmates.
04:21.0
Ibidan nyo lang inyong sagot.
04:23.4
Ayan.
04:23.8
Ayan.
04:24.6
Ang napantamang sagot ay tama.
04:28.3
Tama dahil ang COVID-19 ay isang halimbawa ng isang pandemic.
04:32.5
Medyo familiar dahil recent history ito.
04:36.1
Ito lamang itong mga panahon natin ito nangyari.
04:40.9
Now, ano ba ang pandemic?
04:43.0
Ang pandemic ay isang epidemic na kumalat sa iba't isang bansa o kontinente.
04:48.9
Anong pinagkaiba nyo sa epidemic?
04:51.9
Now, ang epidemic naman, epidemic.
04:54.6
ay isang disease that affects a large number of people
04:58.8
within o sa loob ng isang community, population, or region.
05:05.5
Epi means center.
05:07.5
So, ibig sabihin, nakasentro ito sa isang lugar.
05:10.7
Now, a simple way to know the difference between an epidemic and a pandemic
05:15.2
is to remember na P for pandemic stands for passport.
05:21.5
Diba?
05:21.6
Mga classmates, kung familiar kayo dito,
05:24.6
kailangan para ikaw ay makabiyahe sa ibang bansa, sa ibang mga teritoryo.
05:30.1
So, ang pandemic ay gumamit na ng passport dahil ito ay nag-travel na.
05:35.4
It's a disease, an epidemic na hindi na lang sa center,
05:39.5
kundi bumiyahe na siya sa ibang-ibang lugar.
05:43.2
Okay?
05:43.6
Now, tama ba ang inyong sagot sa number two?
05:45.7
Very good.
05:46.7
Diretso na tayo sa ating ikatlong tanong.
05:48.6
Question number three.
05:50.0
What does the 19 in COVID-19 mean?
05:53.9
Is it A?
05:54.6
There are 19 variants of the coronavirus.
05:58.6
B. There are 19 symptoms of the coronavirus disease.
06:03.6
C. This is the 19th coronavirus pandemic.
06:07.5
Or D. The coronavirus and its disease and the disease it caused were identified first in 2019.
06:18.2
Our timer starts now.
06:19.5
20 seconds sa ating clock.
06:21.0
Ano ang tama sagot?
06:21.9
Ano ang ibig sabihin?
06:23.1
Ng 19 sa COVID-19.
06:26.5
Ito ba ay A. May 19 na variants nitong coronavirus.
06:30.5
B. May 19 symptoms.
06:32.8
Maraming daman kung ikaw ay mayroong coronavirus disease.
06:36.3
Ito ba ang 19th pandemic or ito ba ay na-identify noong 2019?
06:42.5
Your time is up.
06:43.4
Ang tama sagot ay letter D.
06:46.0
The coronavirus and the disease it causes were identified in 2019.
06:53.1
Ito ba ang ibig sabihin ng 19?
06:56.2
Okay?
06:56.9
Now, ang coronavirus, technically named SARS-CoV-2, ang sakit na unang na-identify at kumalat noong 2019.
07:06.6
Now, alam nyo ba na maraming iba't ibang klase ng coronavirus?
07:10.6
Ang ilan sa mga nagkakasakit nito ay mayroong mild colds at mayroon ding serious illnesses kapag napagbayaan
07:16.9
o lumuhubha yung kanilang mga sintoma.
07:19.5
Nagkakaroon ng komplikasyon, kumbaga.
07:21.1
Ito ay maaring humantong.
07:22.8
Ang SARS-CoV-2 coronavirus or yung SARS at MERS ay ilan lamang sa mga halimbawa na coronaviruses
07:31.0
that can cause serious illnesses sa mga tao.
07:35.5
Now, hindi ba kayo nagtataka kung bakit corona ang tawag sa virus?
07:40.2
Any guesses?
07:42.0
Ayan, sige nga.
07:44.0
Now, if ang sagot mo ay tungkol sa salitang corona, you're correct.
07:49.4
Kasi, who gives corona or crown?
07:52.0
Ang virus na ito.
07:53.7
And that is why it's called coronavirus.
07:57.0
Nasaan kayo noong 2019?
07:59.4
Noong nagsimula mabita ang COVID-19?
08:01.8
Do you still remember that?
08:03.8
Ako, I do.
08:05.3
2019, I was still, noong towards the end of 2019, I was getting ready for a new year noong 2020.
08:14.1
2020, nakapagbiyahe pa ako.
08:16.2
Nakapunta pa kami ng Thailand.
08:18.6
Nakapunta pa ako ng Marawi.
08:19.8
And then when we got home, that was...
08:22.0
When the lockdown started.
08:23.8
So, it was a really memorable time in my life, personally.
08:28.8
Now, dun tayo sa question number four.
08:30.7
Question number four.
08:32.3
What is the common name for the disease caused by the varicella zoster virus?
08:38.8
Is it A, chickenpox?
08:40.8
B, measles?
08:42.6
C, mumps?
08:44.1
Or D, porio?
08:45.6
20 seconds on the clock.
08:46.7
Your timer starts now.
08:47.6
Again, ano ang common name?
08:49.5
O ano ang pagkakakilala?
08:50.8
Yung madalas na alam.
08:52.0
Nung mga tao na tawag sa disease caused by the varicella zoster virus.
09:00.4
Ayan.
09:01.2
Ito ay parang maging ano na eh, chapter sa buhay ng maraming kabataan.
09:06.7
Ayan.
09:07.6
Your time is up.
09:08.6
Ang tamang sagot ay letter A, chickenpox.
09:12.9
Mukhang pamilya na ba?
09:15.1
Ang chickenpox sa inyo?
09:17.7
Ayan.
09:18.0
Ang chickenpox o yung tinatawag natin na bulutong.
09:22.0
Ay sanhin ng varicella zoster virus.
09:25.3
Habang ang measles naman o tigdas ay, ito naman ay galing.
09:31.3
O ang sanhin nito ay ang measles virus.
09:35.1
Ang tawag sa tigdas naman ay yung rubiola.
09:38.5
Okay?
09:39.1
Now, ito ang ilan sa mga common childhood infection na maaari na mapigilan kung mayroon tayong tamang bakuna.
09:46.4
Okay?
09:47.2
Ang chickenpox ay nagsisimula sa mga red bumps or papules na tinatawag.
09:51.8
O yung mga maliliit na parang butlig na nagiging itchy, fluid-filled blisters.
09:58.3
No?
09:58.7
Tapos pag kinamot, di ba minsan ito ay pumuputong, kumakalat sa ating katawan.
10:02.6
Okay?
10:03.1
Or vesicles, kung tinatawag.
10:05.1
Na, kalaunan ay magsusugat.
10:07.8
At ito din, kung ito ay kinamot at kinutkot, ay nagiiwan ng marka.
10:13.0
No?
10:13.6
Kaya naman, huwag niyong gagawin in case, no?
10:16.3
May nakita kayong mga ganong bumps sa inyong skin.
10:19.9
Whether it's chickenpox or not.
10:21.7
No?
10:21.8
You can scratch them.
10:22.6
You show it to your guardian, your parent, an adult.
10:25.9
So they can help you find treatment for it.
10:28.0
Okay?
10:28.9
Now, kapag ito ay, yun nga, nag-scratch,
10:33.2
pwede naman itong tumalun at kumalat sa iba pang bahati ng katawan.
10:37.9
Ayan.
10:38.2
Nagkabulutong na ba kayo?
10:41.0
Ako, I remember I had bulutong when I was 7 years old.
10:47.3
Right after our birthday party.
10:50.8
So,
10:51.3
tatapos yung birthday party, after a few days, I caught it from my sister.
10:56.3
So, nakawa.
10:57.2
No?
10:57.8
Dito tayo sa question number 5.
11:00.8
Question number 5.
11:01.8
To maintain a healthy lifestyle, at least how many minutes a day should we exercise?
11:07.8
Is it A, 20 minutes?
11:09.5
B, 30 minutes?
11:10.9
C, 45 minutes?
11:12.7
Or D, 60 minutes?
11:14.5
Your time is towards now.
11:15.9
20 seconds sa ating clock.
11:17.7
Ayan.
11:19.2
Buti na lang talaga strict ang aking lola.
11:21.2
Nung ako yung nagka-chicken pox, talagang milantayan niyang hindi ako magkamot.
11:24.9
In fairness, wala naman akong mga peklat pagdating dyan.
11:29.1
Now, when it comes to exercise, ano kaya ang tamang sagot?
11:33.0
Hmm.
11:33.5
Ayan.
11:35.8
Your time is up.
11:37.1
Ang tamang sagot ay letter B, 30 minutes.
11:41.7
Para mamindi ng ating healthy lifestyle, kailangan tayo ay mag-ehersesyo ng at least 30 minutes a day.
11:49.6
Sapat na ito to lose the carbs.
11:51.2
The toxins inside our body.
11:52.9
Our body is designed to move.
11:54.8
Kaya napakahusay, napakabuti ng ehersesyo para sa ating katawan.
11:59.3
Ang pag-ehersesyo ay isa sa mga pinakamainam na solusyon para maging healthy at magbawas rin ng timbang.
12:06.5
Siyempre, laging tatandaan, with proper diet rin ito dapat.
12:09.5
Eat nutritious food like fruits and veggies.
12:15.1
Hindi sa dami ang kinakain, kundi kasama rin ang kalidad ng ating kinakain.
12:20.5
Kung ito'y mabuti.
12:21.2
Sa ating katawan.
12:22.5
Ang pag-ehersesyo ng at least 30 minutes sa bawat araw,
12:26.1
kaya maiwasan ang mga malalang sakit tulad ng heart disease, diabetes, stroke, high blood pressure, osteoporosis, at maging ang cancer.
12:34.9
So, ang ating healthy na lifestyle can help us live not just longer, but healthier.
12:40.9
Di ba?
12:41.2
Hindi lang yung quantity of life, but the quality of life.
12:45.2
Ikaw, paano kayo nag-exercise?
12:46.6
Nag-exercise mo kayo, classmates?
12:49.0
Nakapunta na ba kayo sa gym?
12:50.2
Nag-jogging ba sa umaga?
12:52.3
Sumasayaw or nag-zoomba with friends?
12:54.9
Ayan, kung nag-zoomba na rin ang mommy, ang tita, ang lola, pwede na rin makasabay sa kanila.
13:00.3
Dahil ito'y magandang bonding na rin para sa pamilya.
13:03.7
Ako personally, I try my best to walk.
13:06.4
Especially with my dogs.
13:08.4
So, when you walk your dog, and they spend time outside, it's good for them, it's good for you as well.
13:14.1
Dito na tayo sa question number 6.
13:15.9
Question number 6.
13:17.6
Which disease is known as the cure?
13:20.2
King of diseases and is caused by high levels of uric acid.
13:26.1
Narinig nyo na ba ito, classmates?
13:27.6
Is it A. Dementia, B. Gout, C. Hypertension, or D. Pneumonia?
13:33.7
20 seconds on our clock.
13:35.2
Ano kaya ang sagot dito sa tanong na ito?
13:37.4
Ano nga ba ang king of diseases?
13:41.0
Ayan.
13:42.5
And again, classmates, huwag matakot sumagot.
13:45.1
This is a safe space for learning.
13:48.0
So, kahit mali ang sagot, that's perfect.
13:50.2
Very fine.
13:50.8
Ang ibig sabihin lang yan, we're learning something new today.
13:53.5
Okay?
13:54.3
Your time is up.
13:55.2
Ang tama sagot, ang king of diseases ay ang letter B.
13:59.3
Gout.
14:00.4
Nako.
14:01.7
Gout.
14:02.1
Familiar ba yan sa inyo?
14:03.3
Narinig nyo ba yan?
14:04.4
Kay mula't lola, kay tito at tita?
14:07.5
Ayan.
14:08.0
Nako, yung gout ay kalimitan natin natin rinig.
14:11.1
Kung may mga kanilalaan na may mataas na uric acid.
14:15.3
Ito'y tinatawag na king of diseases due to its association with...
14:20.2
with rich foods and alcohol consumption.
14:24.3
Kasi kapag sumobra sa matatabang pagkain, sa pagkain hindi maganda sa katawan,
14:30.1
sa pag-inom ng alkohol, pwedeng umatake ang gout.
14:34.5
It's a very painful form of arthritis.
14:38.4
At kapag ang katawan ay sumobra sa uric acid, sasakit ang mga kasukasuan,
14:42.6
ang mga joints natin, kadalasan napapansin ang mga tao na may gout sila
14:48.1
dahil ito'y nagiging sanibig.
14:50.2
Hindi ng pamamaga ng joints, ng mga daliri, no, minsan ng paa.
14:55.2
Okay.
14:55.9
May ilang mga kaibigan din ako who go through this and really nakita ko kung gano'n ito kasakit para sa kanila.
15:03.3
Minsan, pabalik-balik, itong pamamaga na ito, tinatawag siyang gout attack.
15:07.8
At kadalas ang inirekomenda sa mga may gout na magbago ng diet,
15:12.6
umiwas sa seafood, soft drinks, beer, o ibang mga pagkain na mataas sa kolesterol
15:17.4
para hindi umatake yung kanilang gout.
15:20.2
Ayan.
15:21.2
Kung may kilala kayong may gout, di ba, maaaring din natin silang palalahanan
15:25.5
kapag sumusobra o ginaganahan pagdating sa mga bagay na bawal
15:29.4
para hindi nila ito pagbayaran after.
15:32.9
Okay.
15:33.5
So, question number 7 na tayo.
15:35.2
True or false?
15:36.5
Sabihin lang kung true or false ang statement na ito.
15:39.8
The common term for the medical condition hypertension is high blood pressure.
15:45.4
26 o'clock, tumatakbo ang ating oras.
15:48.4
True or false?
15:49.3
The common term?
15:50.6
For the medical condition hypertension is high blood pressure.
15:55.5
Yun ba ang high blood pressure?
15:58.2
Ang hypertension.
15:59.8
Ayan.
16:00.9
Nakarinig na ba?
16:01.9
Maaaring sa ate, kuya, sa mami, daddy, sa teacher, na high blood daw sila.
16:06.4
Ano ba yun?
16:07.6
And your time is up.
16:08.6
Ang tamang sagot ay true.
16:11.0
Ayan.
16:11.8
Sino dyan ang mga mainiti ng ulo?
16:14.0
Diba?
16:14.5
Minsan sila sabihin na high blood daw ko sa'yo.
16:16.2
Now, ang high blood pressure,
16:18.7
o kadalasan natin natin ang high blood pressure,
16:20.3
ay nangyayari kapag ang pressure ng ating blood vessels ay mataas.
16:25.8
Ang kadalasang high blood pressure ay 140 over 90,
16:29.9
o maaaring mas mataas pa.
16:32.3
Napaka-common ito, lalo na sa panahon meron,
16:35.2
dahil medyo mainit ang ating panahon, no?
16:37.7
May mga tao na tumataas ang kanilang presyon dahil sa init.
16:41.7
Now, alam nyo ba na tinatawag din na silent killer ang hypertension?
16:46.2
Yes, kasi nagsisimula ito sa simpleng pagsakit ng ulo,
16:49.4
hirap sa paghinga, pagsakit ng dibdib,
16:52.1
nagpapalpitit ang puso at kalaunan maaaring
16:55.1
magkaroon din ang pagdurugo ng ilo.
16:58.1
At para ma-monitor ang blood pressure level,
17:00.1
kailangan natin ito laging i-check regularly.
17:03.1
And while we're at it, pwede na rin i-check
17:05.1
o ipacheck ang ating blood sugar, blood cholesterol at ang urine albumin.
17:13.1
Kaya kung meron na tayong mga maintenance medicine,
17:16.1
nalo na yung mga mommy, daddy natin dyan, lolo at lola,
17:19.1
tuladuhin tama ang pag-inom ng gamot, sumunod sa mga payo ng doktor.
17:24.1
Yung sinasabi nga nila kung maintenance, hindi naman po ito tinatake lamang
17:28.1
kapag masama na ang pakiramdam, kundi ayon sa sinabi ng ating doktor.
17:33.1
At paalala na rin, sabi nga sa kanta, kalma po tayo para hindi ma-high blood.
17:42.1
Alright, sino nakakuha ng tamang sagot?
17:44.1
Very good, classmates. Diretso na tayo sa ating ikawalong tanong.
17:48.1
Question number 8, which of the following is not a recommended part of a daily diet?
17:55.1
Is it A, fruits and vegetables? B, lean protein? C, polyunsaturated fat? Or D, saturated fat?
18:04.1
Your timer starts now.
18:06.1
Ayan ang ating tanong, alin dito ang hindi recommended na maging part ng daily diet?
18:13.1
Ayan.
18:15.1
I think may process of elimination.
18:17.1
Magbabasahin natin itong mga ito. May mga makukuha tayo na, hmm, parang maganda ito sa katana.
18:22.1
So ano ang huli pwede magandang part ng diet natin?
18:27.1
Your time is up. Ang tamang sagot ay letter B, saturated fat.
18:33.1
Sa mga nagdi-diet, inirekomenda na kumain ng fruits, vegetables, lean protein, and polyunsaturated fat.
18:40.1
At iwasan ang mga pagkain na may saturated fat dahil kaya nitong pataasin ang levels ng blood cholesterol levels.
18:47.1
Or bad cholesterol sa ating dugo. Hindi lang basta cholesterol, bad cholesterol.
18:53.1
Which can lead to heart disease and other heart problems.
18:57.1
Now, ang saturated fats ay makukuha sa ilang animal products tulad ng red meat.
19:03.1
Ako, ilig sa steak.
19:05.1
Butter, naku, masarap din yan sa steak.
19:08.1
At full fat dairy products.
19:11.1
Nirekomenda.
19:13.1
Hindi naman na totally huwag kakain ito. No.
19:16.1
Lalo na kung healthy naman ang pangangatawan. Again, makinig sa mga doktor.
19:21.1
Pero magandang ilimitahan ang pagkain ng mga ito.
19:25.1
Kung gusto natin na mapahaba ang ating buhay at mapababa ang risk of heart disease.
19:32.1
Kaya kung kaya natin itong iwasan, iwasan natin. Hindi ba?
19:36.1
Ayan. Let's all live a healthier life together.
19:40.1
Parehas ba tayo ng sagot? Okay na tayo sa question number 9.
19:43.1
Question number 9.
19:44.1
Which of the following are signs of dehydration?
19:48.1
Is it A. Headache?
19:50.1
B. Dry mouth?
19:52.1
C. Irritability?
19:55.1
O pagiging irritable?
19:56.1
Or D. All of these?
19:57.1
20 seconds na o'clock. Tumatakbo na ang ating oras.
20:00.1
Alin dito ang pwedeng naging sign ng dehydration?
20:04.1
Sakit sa ulo?
20:06.1
Dry mouth? Irritability?
20:09.1
Or all of these?
20:12.1
Hmm.
20:13.1
Ayan. Ako napakagandang pag-usapan nito lalo sa pangayon na na-summer na, no?
20:18.1
Ayan. Your time is up. Ang tamang sigot ay letter D.
20:22.1
All of these.
20:24.1
Now ano ba yung dehydration? Okay?
20:28.1
Now dehydration occurs when you don't have enough fluids in your body.
20:32.1
So kung tsatsap-tsapin natin yung salitaan na dehydration, meron tayong D. Di ba?
20:37.1
Parang decrease. Pag sinabi natin yung decrease, nababawasan. Increase, nadadagdagan.
20:42.1
So D, ibig sabihin, nawawala or nababawasan ang hydro, hydro water. Hydration. Di ba?
20:50.1
Nag-hydrate tayo, uminom tayo ng tubig.
20:52.1
So dehydration, bumababa o nababawasan, nawawala ang fluids sa ating body.
20:58.1
Kaya it occurs when we don't have enough fluids in our body.
21:01.1
Dehydrated tayo kapag hindi sapat ang tubig sa ating katawan para mag-function.
21:06.1
Kadalasan nag-dehydrate tayo kapag sobrang nailalabas nating fluid in the form of, di ba?
21:11.1
Pawis, posible. Di ba?
21:13.1
Kasi tayo naiinitan, nag-exert ng physical effort, tapos yun, tayo ay pinagpapawisan.
21:20.1
Now, ilan sa sintomas ng dehydrated na tao ay ang labis na pagkauhaw, labis na pagkatuyo ng bibig,
21:28.1
yung mga dry na lips na kasi sobrang dehydrated na, labi at lila.
21:32.1
Pagkahilo. Ito, baka hindi nyo napapasimisan, maikli ang pasensya kasi di ba, hindi na maganda yung pakiramdam, no?
21:39.1
Masakit ang ulo, mabilis ang timok ng puso, low blood, at kaunti lang ang lumalabas na ihi at nagmensyo ano din, nakakasakit din, no?
21:50.1
So, very important, lalo na sa panahon na yun, for you to stay hydrated.
21:55.1
Now, in case may nakilala kayo na nakikita nyo may mga signs ng dehydration, tuyo ang labi, masakit ang ulo, nahihirapan huminga, move them to a cool place,
22:04.1
paipayan o itapat ang electric fan sa kanila.
22:07.1
Make sure na hindi masakit.
22:08.1
Make sure na hindi masikip ang kanyang damit or pantalon at agad na painumin ng tubig, no?
22:14.1
Kung maaari rin, di ba, hindi na natin pahantungin sa ganong kaso, tayo na ay maging mas maingat sa pag-inom ng maraming tubig.
22:23.1
At least 8 glasses of water at tingat, di ba, para iwas sa dehydration.
22:27.1
Ayan, at dahil dyan, classmates, no, uminom muna tayo ng tubig bago tayo sumunod.
22:33.1
Ayan, sa ating susunod na tanong.
22:35.1
Hmm.
22:36.1
Ayan.
22:37.1
Nakaka-dehydrate din, in a way, ang madalas na pagsasalita, no?
22:42.1
Di ba?
22:43.1
Kaya, ayan, at least nakabawi tayo very light dyan.
22:45.1
Ito na tayo sa question number 10.
22:47.1
Sa ating huling katanungan para sa episode na ito, no?
22:51.1
Question number 10.
22:53.1
Ang pertussis ay kilala sa tawag na blank.
22:58.1
Is it A, asthma?
22:59.1
B, bronchitis?
23:01.1
C, sore throat?
23:02.1
Or D, whooping cough?
23:05.1
Ito yung question number clock.
23:06.1
Kayo'y maaaring naging pamilyar dito kung kayo'y nanonood ng balita, no?
23:10.1
Itong mga past weeks, no?
23:12.1
Or past months.
23:13.1
Ano ba itong pertussis na ito?
23:15.1
Or pertussis na ito?
23:17.1
Dati, kaya sa pagkakabasa.
23:19.1
Pero sa Pilipino, okay ng pertussis, no?
23:21.1
Pero ano man yung sabihin niya?
23:23.1
Diba?
23:25.1
Ayan.
23:26.1
Ang tamang sagot dyan ay letter D.
23:28.1
Whooping cough.
23:30.1
Now, first word.
23:31.1
Ilan sa inyo?
23:32.1
Again, familiar na sa word.
23:33.1
Panood na natin yan sa news, both sa TV and online.
23:38.1
Pero kailangan natin ito pag-usapan.
23:41.1
Now, ano ba ang pertussis?
23:43.1
Ito'y kilala rin sa tawag ng whooping cough.
23:45.1
O sa Pilipino, yung tinatawag na ubong dalahit o tuspirina.
23:51.1
Ang pertussis ay isang highly contagious.
23:54.1
Classmates, pag sinabi natin contagious, ibig sabihin ito'y nakakahawa.
23:58.1
At ito'y bacterial respiratory infection na mayroong mga sintomas.
24:02.1
Kagaya ng influenza, mild fever, cold, coughs, ubo na umaabot ng 7 hanggang 10 araw.
24:11.1
Napakatagal.
24:12.1
Ano yung sinasabi?
24:13.1
Pag nag-iihit o inuubo.
24:15.1
Kung 7 days, 7 to 10 days, napakasakit din sa katawan, no?
24:18.1
Kasi yung ating katawan ay nasa stress din kapag tayo'y umuubo.
24:22.1
Now, on a good note, ang pertussis ay kayang magabot ng antibiotic.
24:27.1
Pero, it's best prevented or maaaring maiwasan through medicine.
24:32.1
Kaya kung wala pa kayong bakuna para labanan ng pertussis,
24:37.1
pumunta na sa pinakamalapit na hospital o clinic para mabakaunahan na against whooping cough.
24:43.1
O para magkaroon kayo ng whooping cough vaccine.
24:47.1
Mas mainam na lagi tayong handa, lalo na pagdating sa usapang kalusugan.
24:52.1
Okay?
24:53.1
Kaya, yan, sino sa inyo ang maraming nasagot ngayong araw na ito?
24:58.1
Diba?
24:59.1
Napakahalaga ng usapan ng kalusugan.
25:01.1
Hindi lang sa kaalaman, pero dahil sa ating pang-araw-araw na buhay.
25:06.1
Kaya kung nagkamali man kayo, okay lang din.
25:09.1
Again, ang mahalaga ay sinubukan mo pa rin. Diba?
25:12.1
Marami tayong natutuhan ngayon.
25:14.1
Kasama na dyan ang importance sa pag-aalaga ng ating kalusugan through proper diet at tamang lifestyle choices din.
25:21.1
Kung may problema dinaramdam, naku, diba?
25:24.1
Tayo ay humanap din ng professional na tulong pagdating sa ganun. Okay?
25:29.1
Maaaring maging magaan ang pagtanggap natin sa problema.
25:32.1
Pero, huwag kalimutan na gawa ng paraan para masolusyonan din ito.
25:36.1
Naku, meron kayo mga suggested topics, gusto nyo pag-usapan sa susunod nating episode.
25:40.1
Naku, i-comment nyo lamang yan o message kayo sa Knowledge Channel Facebook account nang maipila natin yan.
25:46.1
Okay?
25:47.1
Huwag din kalimutan i-share ang video na ito para mas marami tayong mag-enjoy, matuto, at sa kaso ng episode na ito ay mapalala-mapaalalahanan sa tamang mga kaya gagawin para maingatan ng kalusugan.
25:59.1
Okay?
26:00.1
Now, this is your Coach Laika at lagi ninyong tatandaan, learning never stops, kaya let us never stop learning.
26:06.1
I'll see you next time dito lang sa paborito ninyong knowledge on the go.
26:10.1
Bye!
26:29.1
Thank you for watching!