Close
 


Cagayan target ng Chinese spies?
Hide Subtitles
Click any subtitle word to view Tagalog.com dictionary results.
Computer Shortcuts: Left / Right arrows to jump 2 seconds back or forward. +Enter or Space to toggle Play/Pause button. Full Screen Mode

Christian Esguerra
  Mute  
Run time: 10:27
Has AI Subtitles



Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )
00:00.0
Gano'ng baka-importanting kagayan dito sa sigalot sa paghihit na ng People's Republic of China at saka yung Taiwan, yung Pilipinas, for instance?
00:14.8
Tignan natin muna yung historical background. Ano yung mga taga-Atheneo? Ano yung mga congregation yan?
00:24.5
Jesuits.
00:25.0
Jesuits. Originally may Ateneo de Tugigarao. Meron kaming Ateneo de Tugigarao before, kaso nag-end siya.
00:37.2
But the point is, ginamit during the historical period, during the American period, yung kagayan as a base going to China.
00:47.9
Kasi nga, of course, no, yung Spanish period, alam naman natin Christianity yung ating religion.
00:53.4
Very, yung Nueva Segovia, nasa Lalo, isang EDCA site, yun yung capital noon sa Nueva Segovia, yun yung Northern Luzon, na lumipat sa Ilocos.
01:09.2
So kami yung original na kabisera sa Norte during the Spanish period before na ilipat sa Ilocos.
01:18.7
So after that, nilipat sa kagayan. So ganun ka, importante.
01:23.4
Yung value ng region.
01:25.3
And also, nandoon yung biggest, largest river in the Philippines, yung kagayan river.
01:32.6
Importante rin ang kagayan sa kasaysayan ng Pilipinas dahil doon nahukay yung sinaunang tao, yung sinaunang Pilipino, yung tinatawag nilang homo lusinensis.
01:49.2
Okay.
01:50.3
And also, doon nagmula.
01:53.4
Ang unang palay sa Pilipinas.
01:56.1
Kasi nga, agricultural yung kagayan, parang yan yung Egypt natin, Nile River.
02:01.9
Okay.
02:02.3
So yun yung historical importance niya.
02:06.6
Why all of a sudden, naging strategic siya?
02:09.4
Well, of course, no?
02:11.6
Yung kagayan is a regional center.
02:15.6
Region 2, kagayan valley.
02:17.7
Kasama ang mga probinsya ng Isabela, kagayan province, Batanes, and Quetzalcoatl.
02:23.4
Siyempre, yung Batanes, yun yung pinaka-close to Taiwan.
02:30.1
Tapos yung kagayan, meron dalawang EDCA sites ngayon.
02:35.5
Plus yung Isabela, may isang EDCA site sa Gamu, fronting the Philippine Rice or Benham Rice.
02:43.4
So nakita ninyo yung chain of geographic importance ng aming probinsya.
02:48.7
Sa mga locals doon, siyempre hindi nila maintindihan dahil,
02:52.3
itong mga bansa, itong mga probinsya na ito, nagre-rely sa agriculture.
02:58.2
Hindi siya kasing yaman compared ng mga ibang probinsya na nakikita natin na malapit sa Metro Manila.
03:06.1
So we rely our economic value sa agriculture.
03:12.6
So ibig sabihin, kinakailangan pa namin ng ibang resources.
03:16.3
Nakita ngayon ng China na pwede silang makapasok to invest.
03:22.3
That's the reason why, economic yung kanilang front.
03:29.1
Kaya meron tayo yung economic coercion dito sa Pilipinas.
03:33.2
Itong mga banyagang Chinese, nag-i-invest sila.
03:37.5
Kasi yun yung way nila para ma-deter din yung mga ibang lahi katulad ng US.
03:46.1
Kasi si US medyo mabagal din umaksyon actually.
03:49.7
Okay. Pagdating sa kanilang pag-i-invest doon sa key strategic locations,
03:57.2
it could be possible dahil economic competition din.
04:02.0
Remember that number two world economy right now ang China at mas malapit sila.
04:08.7
Sa mga ibang media interviews ko, nasasabi ko rin yung economic coercion na ginagawa ng China.
04:17.8
Hindi lang sa Pilipinas.
04:19.7
May mga kausap akong European diplomats katulad nalaman sa Germany.
04:25.5
Natatakot sila dahil ang may hawak kung kumukontrol sa water system nila, mga Chinese.
04:31.5
Daladala ko yung mga estudyante kong mga senior military students noon sa Spain.
04:36.4
Natatakot sila at sinasabi nila, the Chinese are buying us.
04:39.9
Binibili nila yung mga key properties doon sa Madrid at sa Barcelona.
04:44.6
Ganun din yung mga French.
04:46.0
May napanood akong documentary sa Netflix.
04:49.7
Yung may hawak ng General Motors, mga Chinese na sa US.
04:54.3
So in other words, they're everywhere, even in our country.
04:57.8
So hindi siya exception.
04:59.4
Lalong-lalo na may lumalabas ngayon na statistics in Southeast Asia
05:03.8
that 9 out of 10 Southeast Asian countries rely to China.
05:09.9
So parang tayo na lang yung talagang lumalaban sa China
05:14.6
because of course, yung bad experience natin sa kanila
05:18.8
because of what we're doing in the West Philippine Sea.
05:21.7
Of course, hindi natin tinatanggap yung kanilang aggression,
05:27.6
yung kanilang pambabastos sa hindi pagkilala ng naipanalo natin Hague ruling
05:34.6
because of course, ang gusto natin magkaroon ng rules-based orders.
05:38.5
Yun yung China challenge right now ni China.
05:40.8
And at the same time, to get the hearts and minds of the Filipinos and of the locals,
05:47.8
eh yun nga.
05:48.8
Yung pag-infiltrate nila sa mga iba-ibang probinsya,
05:53.4
lalong-lalo na dun sa strategic provinces na tingin nila makakatulong dun sa national objectives nila
05:59.8
para mas madali nila masako ang Pilipinas.
06:05.3
Remember dun sa sinasabi ni Sun Tzu na it's easy to conquer a country that is not shattered.
06:14.3
Yung hindi wasak.
06:16.7
Kasi ang gumagawa sa pagwasak,
06:18.8
ng mga bansa,
06:20.7
eh mga western countries, that's the style of the west.
06:23.2
Nakita natin yan sa World War I, World War II,
06:26.3
and of course in the current Russia-Ukraine war,
06:28.4
typical western style yung pagwasak.
06:31.9
The Chinese way is how to contain them.
06:35.5
How to contain a country by using political and economic coercion.
06:40.7
So ganun yung ano.
06:42.0
Na minsan, hindi maintindihan ng mga local politicians natin.
06:46.2
Akala nila, oh pera ito.
06:48.1
So investment ito, no?
06:50.6
Makakatulong ito sa ating probinsya at the expense of sovereignty of the country.
06:57.1
So ganun yung nagiging problema na.
06:59.9
At saka ginawa rin naman ito ng China elsewhere, di ba?
07:02.4
Yung papasokin yung population.
07:04.7
Talagang yung mas maraming tao.
07:06.5
Eventually, hindi lang assimilation yung nangyayari.
07:08.8
Parang largely nadadelute mo yung culture dun sa lugar na yun.
07:13.3
Eventually, kayo yung nagiging dominant.
07:15.0
So that's one of the ways.
07:17.1
So,
07:18.1
mahirap siya makita agad eh, di ba?
07:20.6
Yeah.
07:21.6
Until such a time,
07:23.0
kinakailang pag-usapan.
07:25.4
Ngayon, ramdam nila.
07:27.6
People, leaders in my province are so emotional right now.
07:33.2
Kasi nga nadadrag sila.
07:34.3
But napansin natin,
07:36.6
napag-uusapan na ngayon.
07:38.1
Which we have not seen in the past.
07:40.9
At sana maintindihan nila yung strategic value ng probinsya.
07:44.9
At of course,
07:46.5
dapat talagang pag-usapan ito dahil nga medyo hindi rin naman naranasan ng probinsya ito in the past.
07:57.5
Okay.
07:58.3
Eto, pero baka masyadong advance in discussion when it comes to EDCA.
08:05.0
Sige natin ng konting basic para makasunod yung lahat ng nanonood.
08:09.3
Pati na yung mga trolls.
08:11.5
Yeah, yeah.
08:12.7
Okay.
08:13.3
EDCA, Enhanced Defense Cooperation Agreement.
08:15.8
We have that with the United States.
08:17.9
So, under Bongbong Marcos,
08:19.6
nagdagdag ng apat na additional EDCA sites, no?
08:23.0
At tama ba dalawa ron sa kagayan?
08:24.8
Unang-una, ano ba yung importance itong EDCA?
08:27.5
At bakit gigil na gigil ang China dito sa EDCA?
08:30.5
And pangatlo, sorry, tuhugin ko na.
08:33.8
Bakit naglagay ng EDCA sites dyan sa kagayan?
08:39.2
Well, of course, no.
08:40.4
So,
08:40.6
one,
08:44.7
a contextual,
08:45.8
a contextualize natin, no?
08:47.0
Bakit sa kagayan?
08:48.2
One, I think, is yung
08:49.5
how to protect the
08:51.1
northern horizon, no?
08:53.6
Yung corridor natin.
08:55.4
Kasi,
08:56.9
napaka-open ng
08:58.1
we know what happened in the West Philippine Sea, no?
09:01.7
Nagkaroon ng
09:02.5
contestation of power.
09:06.8
At the same time,
09:07.7
nag-agawan base ng mga, ano doon,
09:09.5
ng mga isla.
09:11.5
Eh, ayaw natin maranasan yan
09:13.2
sa mga iba pang teritoryo natin.
09:15.8
Sa north naman,
09:18.3
Batanes, kagayan,
09:20.2
going up to Taiwan,
09:22.5
alam naman natin right now na
09:23.9
there is also
09:25.1
a debate
09:27.7
whether or not Taiwan
09:29.7
should reunify with
09:31.9
China, or paano
09:33.9
makuha uli ng China si Taiwan
09:36.1
kasi sa kanilang pananaw,
09:38.0
Taiwan is a renegade
09:40.0
province,
09:42.6
pero sa pananaw ng mga
09:44.1
Taiwanese,
09:45.8
no, we're not, we're a Democrat
09:47.9
country.
09:49.1
Kung nagustuhan nyo po itong video na ito,
09:51.1
pakilike at share na lang po para mas parang
09:53.0
makakita at makapanood.
09:54.9
Kung gusto nyo po makibalita, follow nyo na rin po ako
09:57.4
sa aking mga social media accounts na nakasulat po
09:59.6
sa screen. Pwede rin po kayo magpadala
10:01.9
ng super thanks, super like, super chat
10:04.0
at super sticker sa YouTube
10:05.4
saka Facebook stars po.
10:07.6
Alam nyo po, malayo po mararating nito para
10:09.5
makagawa po kami ng mas maraming video
10:11.8
na makatutulong po sa
10:13.5
magpapakalat ng tamang informasyon para sa
10:15.8
bawat Pilipino. Kada like,
10:17.7
subscribe, follow at share ay pagsuporta po
10:20.0
sa tunay na independent
10:21.7
journalism sa bansa. Maraming
10:23.7
maraming salamat po.


See more of Tagalog.com by logging in
Join for the free language discussion group, flash cards, lesson tracking and more.