5 Simpleng Paraan Para Mawala ang Diabetes. By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist) Panoorin ang Video: https://youtu.be/FF4FrtgQ1oc #diabetes #bloodsugar

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Meron tayong topic ngayon tungkol sa diabetes.

Kasi maraming kababayan natin, dumarami ang diabetes sa Pilipinas.

Meron tayong mga shortcut, mga tips, kung ano pwede nyo kainin kung meron kayong diabetes.

Gusto nyo makaiwas sa diabetes.

So, bagong research ko po ito.

Number one, ang diabetes, alam natin ito,

tumataas ang blood sugar nyo sa dugo, diba?

Ibig sabihin, kulang na yung insulin, kaya tumataas yung blood sugar.

Maraming klaseng diabetes, merong type 1 at type 2.

Ang type 1, ito yung type 1 diabetes, diabetes ng mga mas bata.

Ibig sabihin, talagang hindi gumagawa ng insulin yung katawan nila

at kailangan nila mag-injection para makontrol yung blood sugar at mabuhay.

Ang type 2 diabetes, ito yung,

diabetes ng mga edad 35, pataas.

So, ito po yung mas pangkaraniwan na mga diabetic.

Ito yung mga diabetes na dahil sa kinakain nila,

kulang sa exercise, masyadong matataba ang kinakain.

So, yung type 2, ito yung may iwasan natin.

Yung type 1, ito yung medyo hereditary.

Ano yung mga level of diabetes?

Kung meron ka na bang diabetes o wala pa?

Ano yung mga level of diabetes?

Ano yung mga level of diabetes?

Ano yung mga level of diabetes?

Magpapacheck po tayo ng fasting blood sugar.

Pag normal yung fasting blood sugar nyo, blood test lang yan,

kadalasan ang normal ay below 100.

Yung iba 100, yung iba 105.

Basta makikita nyo naman sa lab result,

pag normal, ibig sabihin, wala kayong diabetes.

Pero pag ang resulta nyo, kunwari ay 105 hanggang 125,

Pag ganito ang result ninyo, ibig sabihin, pre-diabetes po yun.

Ibig sabihin, malapit na, papunta na sa diabetes.

Pero hindi pa tumutuloy.

Parang mild or early diabetes na natin ito masabi,

pero borderline yan, 105 to 125 na result.

Pero pag lumampas na kayo sa 126 mg per DL,

126 and above,

ay diabetic na talaga yun.

Tapos pag yung ihi nyo nilalanggam na, ay diabetic na yun.

Pero kahit hindi nilalanggam, pwedeng diabetic.

Tapos yung ihi, pag chinect yung ihi, meron ding asukal.

Pag may sugar na sa urinalysis, diabetic na yun.

Ano ang sintomas ng diabetes?

Kung malala na.

Kung hindi pa malala yung pagtaas ng blood sugar,

baka wala kang sintomas, mararamdaman.

Pero kung malala na,

laging nauuhaw,

laging parang kulang sa tubig,

nanunuyo lalamunan, dry mouth,

ihi ng ihi,

ihi ng ihi sa gabi,

sign din ng diabetes,

gutom na gutom.

Marami siyang kinakain, gutom na gutom siya,

pero hindi siya tumataba.

Actually, yung iba matutuwa dito,

ay kain ako ng kain, hindi ako tumataba.

Hindi po maganda yun.

Ibig sabihin, kain ka ng kain, hindi naabsorb ng katawan mo yung kinakain mo.

Kasi nga may diabetes ka.

So, weight loss,

pagod, fatigue,

lagi kang pagod,

irritable,

nanlalabo ang mata.

Kung nanlalabo ang mata,

ano na yun,

komplikasyon na yun ng diabetes.

Hindi gumagaling ang sugat,

lalo na yung mga sugat sa paa,

medyo malala na yun.

At isa pang sintomas ng diabetes,

yung laging may infection.

Infection sa ihi,

infection sa puwerta sa babae,

infection sa balat,

hindi gumagaling.

Yan ang mga senyales ng diabetes.

Paano tayo iiwas?

Merong magandang study.

Itong pag-aaral,

National Heart, Lung and Blood Institute in Bethesda, Maryland.

Sampung taon pinag-aralan yung mga may diabetic.

Ang magaganda kasing study po talaga,

kami mga doktor,

ang hinahabol naming study ko,

yung may ebidensya.

Anong ebidens?

Ito yung mga libo-libong tao pinag-aaralan.

Ano ba mas maganda?

Kumain nito o kumain nito?

Yun yung tunay na medyo sigurado tayo.

Ang hindi ko pinapaniwalaan

o medyo magdududa kayo,

yung mga sabi-sabi lang na

sabi ng kapitbahay,

uminom dito, gumaling.

Eh mahirap po maniwala sa ganun.

Lalo na ngayon,

puro baliktad ang sinasabi.

Diba?

Maraming ngayon binabaliktad na sa internet eh.

Kung ano yung tama,

nagiging mali na.

So, sasabihin ko sa inyo,

ano yung 10 years study na

ang tingin nila,

mas safe yung ganitong pagkain.

Okay?

Five ways para bumaba yung diabetes.

Pag ginawa mo daw itong lima,

ay makocontrol mo siya.

Number one,

dapat hindi ka overweight.

Yung timbang talaga,

nasa timbang lahat eh.

Pag overweight,

na doon na talaga ang problema.

Malaking bilbil.

So,

pag ma-achieve mo yung normal balance,

yung normal body weight mo,

yun ang pinakamaganda.

Anong normal body weight?

Meron ako mga tips dyan.

Diba?

Height and weight.

Pero kung gusto nyo po ng shortcut,

dapat yung waistline ng kalalakihan

ay dapat 36 inches.

Kung kaya nyo,

36 inches lang ang

ang pagsukat sa tiyan po.

Hindi sa,

hindi sa,

saan ba ito?

Sa may sinturon ha?

Mali po yun.

Yung iba,

sinusukat sa sinturon,

36 daw.

Naka,

nakalawit naman yung bilbil.

Diba?

Madaya yun.

Ang tunay na pagsukat,

dapat dito sa belly button,

sa pusod.

Diba?

Sa pusod.

Tinatanong,

humihinga o hindi humihinga?

Siyempre,

dapat humihinga ka.

Yung iba,

dinadaya,

hindi hihinga,

lilitan tiyan

para umabot sa 36.

Medyo madaya yun.

Pag 36 inches sa lalaki,

pwede pa.

Pag sa lalaki,

36 to 40 inches ang tiyan,

yun,

yun,

overweight na yun.

Overweight.

Tapos,

pag lampas ka ng 40 inches sa lalaki,

ito pang Asian countries to ha,

pang Asia.

More than 40 inches,

obese.

Obese is sobra taba.

Okay?

Sa babae naman,

ang cut-off natin,

31 inches.

Pag 31 inches ang tiyan ng kababaihan,

yan ang normal o mas maliit.

Mas mataas sa 31,

overweight.

31 to mga 35,

overweight sa babae.

35 and above,

obese na sa babae.

So, number one,

body weight.

Number two,

pinaka-importante,

tigil sigarilyo.

Okay?

Ito talaga eh.

Sigarilyo talaga.

Ayon sa pag-aaral,

oo.

Pag hindi daw naninigarilyo,

mas hindi nagkaka-diabetes.

Or,

tumigil na sila ng paninigarilyo nila

ng sampung taon,

hindi na daw tinatamaan ng diabetes.

Mas hindi tinatamaan.

Ayon dito sa libo-libong taong pinag-aralan

sa Bethesda, Maryland.

Pero, kung naninigarilyo ka,

nakakasira ng paa,

nakakasira ng ugat.

Tapos may diabetes ka pa,

nakakasira ng paa,

nakakasira ng ugat,

eh, madederecho tayo dyan sa bypass.

Mga sakit talaga.

Maoperahan tayo ng diora.

So, smoking talaga matindi.

Pag sinabi mo pa sa diabetes,

eh, deadly.

So, one, body weight.

Two, don't smoke.

Number three,

kailangan galaw-galaw talaga.

May exercise talaga.

Yung taong nag-exercise palagi,

makikita naman nila eh,

sinasurvey sila eh.

Yung laging nagja-jogging,

naglalakad,

akyat-baba ng hagdanan,

kahit medyo hinihingal kayo,

okay lang.

Tapos sabihin,

Dok, hinihingal ako eh.

Mag-exercise kayo

hanggang doon sa hingal mo.

Yun ang secret.

Hindi porke,

may sakit ka sa baga,

o may sakit,

kahit sa mga may sakit sa puso,

hindi naman sumasakit yung dibdib.

Hanggang doon sa kaya mo.

Mas matanda tayo ngayon sa mga may edad.

Katulad ko, middle age.

Diba, medyo hapo na tayo.

Okay lang yun.

Kahit hapo kayo,

maglakad pa rin kayo.

Hanggang doon sa hinahapo kayo.

Pag hinapo na kayo, pahinga.

Tapos, lakad ulit, pahinga.

Mas maganda yung pagod ang katawan,

yung nag-exercise,

kaysa sa hindi nag-exercise.

Kasi maganda nga blood circulation eh.

Kaya number 3 tip,

be physically active.

Yung mga taong laging nagtatrabaho sa bahay,

sila yung normal blood sugar.

Okay?

Number 4,

iiwas daw talaga sa alak.

Kaya ayaw nila yung alak eh.

Pag umiinom daw ng alak,

kasama na daw yung ibang bisyo.

Magkakasama daw ito eh.

Ito ayon sa pag-aaral ah.

Kasi libo-libo pinang-aaralan nila eh.

Pag umiinom daw ng alak,

kasama na sa makain na matataba,

kasama na yung sigarilyo.

Alak, sigarilyo, partner nila yun.

Kasama na rin yung ayaw mag-exercise

kasi umiinom ng alak.

So, yun po nakita nila.

Yung mahilig sa alak,

unhealthy kumain,

puro matataba, naninigarilyo,

walang exercise,

lagi nila nakahiga.

Kaya nga, avoid alcohol.

Magkakasama kasi yun eh.

And number 5,

para makaiwas sa diabetes,

pipiliin po itong mga mga sustansyang pagkain.

Ayon sa lead author, si Dr. Jared Reyes.

Sabi niya, yung pagkain talaga ang malaking epekto.

Anong mga pagkain?

Ililista ko na lang yung mga okay o hindi okay.

Yung mga okay na lang.

Pwede nyo kainin.

Sa kanin, konti lang.

Kanin talaga kalaban eh.

Hindi na pwede yung mga unli rice.

O kahit mag-unli rice,

kaya siguro dalawang cup.

O sige, pagbigyan ko kayo,

dalawang dakot o one and a half.

Pero kanin talaga yung kalaban eh.

So, pwedeng konti lang yung kanin,

dadamihan mo yung ibang gulay.

Kung gusto nyo ng kanin,

pwede brown rice.

Mas mahal lang.

Tinapay,

kailangan mga wheat bread.

Mas mahal lang.

Sa patatas,

pwede ang patatas,

pero baked potato.

Baked potato.

Spaghetti,

pwede konti.

Spaghetti.

Alam nyo ano yung matatabang ano?

Ano yung matatabang noodle?

Mami.

Egg noodle.

Miki.

Yun.

Matataba.

Kaya oily.

Kaya malasa itong mga egg noodles eh.

Mas matataba.

Iwas na lang.

Or bawas lang.

Pagdating sa protina,

sa karne,

pipiliin yung baked,

broiled,

o grilled lang.

Inihaw na,

karne.

Huwag lang sunog ah.

Tapos,

pag gusto po ng karne,

piliin yung tenderloin at sirloin.

Tenderloin,

sirloin cut.

Mas konti yan.

Taba eh.

Sa turkey,

pwede yan turkey.

Kailangan mahal lang turkey.

Sa keso,

low fat cheese.

Pag sa manok,

masarap yung balat ng manok.

Yan ang deadly eh.

Yung balat ng manok,

nandun na lahat ng oil.

Diba?

May breadings,

may oil.

Diba?

Wala eh.

Fast food.

Pakonti-konti na lang.

Sayang naman matatapon eh.

Kaya lang,

yun lang po.

So,

chicken,

kung kaya nyo,

walang balat.

Bigay nila sa mga bata.

Tutal,

makaaba pa ng buhay ng mga bata.

Tayong matatanda,

ano na lang,

laman lang.

Sa isda,

baked,

broiled,

steamed,

o grilled na isda.

Pwede rin.

Tofu,

pwede yan tofu.

Hindi bawal.

Tofu,

beans,

pwede po yan.

Hindi bawal sa arthritis.

Sinabi na nga ni Doc Lisa.

Hindi bawal.

So, ito yung mga okay.

Ha?

Ang not okay,

alam nyo na,

bacon.

Diba?

Prito.

Purong prito.

Fast food,

puro prito.

Ribs.

Masarap ang ribs.

Diba?

Yung baked ribs.

Ribs mataba eh.

Kaya masarap eh.

Pagdating sa prutas,

ito ang pipiliin natin.

Mas healthy po yung fresh vegetables,

yung steamed vegetables.

Pwede yung grilled na gulay.

Yan.

Cucumber,

cabbage,

repollo,

pwede pwede lahat yan.

Pagdating sa salad,

gusto natin suka lang ang sausawan.

Sanaiba po kayo?

Pag salad, suka lang ha?

Sa prutas,

pwede ang prutas.

Pakunti-kunti.

Fresh na prutas.

Pag gusto nyo ng mga

palaman sa tinapay,

yung jam, tsaka

preserves,

pwede konti-kunti lang yung mga strawberry jam.

Kunti lang

kung merong low sugar.

So yan.

Gulay fresh,

steamed,

sa salad,

suka,

at prutas.

Ito yung bawal.

Ang bawal,

or babawasan,

o sige, hindi ko na lang sabihin bawal,

babawasan,

yung mga pickled.

Diba yung mga pickled vegetables?

Diba sumisa sa Japanese restaurant,

pickled sobrang alat.

Yung nasa lata.

Pag nasa lata, maalat na rin.

Yung buttered vegetables.

Diba?

Basta mahilig tayo sa restaurant.

May gulay nga, pero

puro butter naman nilagay.

Diba?

Hindi rin healthy.

Pagdating sa salad,

iwas sa mayonnaise,

tsaka thousand island dressing.

Sobrang sarap ng mayonnaise.

Nakakataba po.

Sobrang.

Siguradong tataba tayo dyan.

Lalaki yung

lalaki pisminyo dyan.

Mahirap dyan.

Tapos sa prutas,

maganda.

Ang fresh.

Yung mga prutas sa lata,

masyado matamis.

Puro asukal na yun eh.

Halos nawala na yung prutas.

At yung mga raisins.

Bawal ang raisins.

Yung malilit na raisins.

Pampataba kung gusto nyo.

Isang malilit na raisin,

yung butil na yun,

parang isang grape sya na malaki.

Yung grapes na malaki,

tanggalin mo yung tubig,

magiging raisin.

So, kaya kasi ang tamis eh.

Kaya kasi ang tamis eh.

Pagdating sa inumin,

ito, napakalaga,

tubig lang.

Ha?

Walang excuse.

Mag-aaway lang tayo dyan.

Sasabihin,

Dok, pwede bang juice?

Sinabi nga, tubig eh.

Pwede bang iced tea?

Eh, sinabi na nga,

tubig lang eh.

Pwede bang soft drinks minsan?

O kape?

Sinabi na nga,

tubig eh.

Diba?

Pwede bang diet,

soft drinks?

Tubig pa rin.

Ang sagot lagi,

tubig.

Diba?

Walang excuse eh.

Kasi yung iba magaling lumusot eh.

Tubig talaga,

pang papaya.

Hindi nakakataba ang tubig ha.

Hindi nakakataba.

Maiihi mo lang yan eh.

Ang nakakataba,

yung iced tea,

soft drinks,

kahit mga juices na ano,

maraming sugar po yun.

So, sa prutas,

pwede rin ng prutas,

pero yung mga pipiliin mo lang,

apple,

pears,

siguro suha,

pwede.

Saging pa,

konti-konti sa diabetes,

pwede.

Ang dalawa,

isa-dalawang saging pwede.

Ang secret din sa prutas,

huwag pong kakainin yung over-ripe.

Diba gusto natin yung over-ripe na prutas?

Yung malapit na masira,

malapit na mapanis,

magbulok, diba?

Ang tamis-tamis nun.

So, yung over-ripe,

yun ang nakakataas ng blood sugar.

Yung tamang-tama lang.

Huwag din hilaw.

Baka sumakit ang tiyan nyo.

Pagdating sa dessert,

ang pwedeng dessert nyo,

popcorn.

Diba tinuro ko sa inyo, ha?

Popcorn na walang butter.

Popcorn lang.

Konting asin.

Gelatin.

Gelatin, nakakapayat, ha?

Yogurt, pwede.

Yogurt.

Gelatin.

Baked chips.

Pero mahirap yung mga baked chips, eh.

Ang iiwasan,

siyempre,

ice cream,

cake,

ensimada.

Ensimada, ang tamis, eh.

Kunti lang siguro,

mga prito,

chicharon.

Ako.

Alam mo,

alam nyo na yan,

chicharon,

potato chips,

corn chips,

buttered popcorn.

Yan ang deadly sa atin.

Tapos,

so, ito na yung mga tips natin, ha?

Sinabi ko na yung mga pagkain.

Ulit-ulitin nyo na lang.

So, yung pagkain,

babawasan nyo yung matatamis.

Ay, ito ang problema sa Pilipinas.

Kaya tayo nagkaka-diabetes, eh.

Ang dami nating

masasarap na kakanin.

Yan.

Ako.

Lugi tayo sa kakanin, eh.

Anong kakanin?

Puto.

Ako.

Carbohydrates lahat.

Bibingka.

Puto bungbung.

Diba?

Lalagyan mo pa ng niyog.

Lahat yung carbohydrates.

Talo tayo, eh.

So, puro carbohydrates.

Kaya tumataas ang blood sugar.

Konting iwas.

Sapin-sapin.

Ako.

Carbohydrates na.

May asukal pa.

Ang sarap.

Wala tayong.

So, yan.

Yan ang kalaban natin.

Puro carbohydrates itong kinakain natin.

Diba?

Palitaw.

Mga favorite ko lahat, eh.

So, yung mga bawas po.

Ha?

Next.

Exercise.

Kailangan.

Laging gumagalaw-galaw.

Sinabi ko.

Tubig lang.

Number three.

Tubig ang pinakagusto ko.

Yung nagpapapayat.

Pwede siguro minsan yung

low carbohydrates.

Low carbohydrates.

High protein.

Ibig sabihin.

Parang keto diet siya.

Pero hindi talaga

keto na keto diet.

Yung bawas nga carbohydrates.

Bawas kanin.

Bawas tinapay.

Damihan yung gulay.

Damihan na lang yung ulam.

High fiber diet.

Pwede oatmeal.

Okay?

Oatmeal.

Tapos, yung processed foods.

Ito ang problema natin sa Pilipinas.

Hindi nyo pa ito alam.

Diba mahilig tayo sa mga biskwit?

Diba?

Biskwit.

Gusto ko biskwit, eh.

Kung wala talaga makakain.

Wala tayong choice.

Okay na ang biskwit.

Pero hindi siya ganun kahealthy.

Ang biskwit.

Kasi sa nabasa ko may mga trans fat.

May vegetable oil.

Pwede na rin.

Lamantyan.

Diba?

Pero hindi po ganun kahealthy.

Mas healthy itong mga.

Siguro bakong ka nalang ng saging.

Mas okay pa.

So processed foods.

Ibig sabihin.

Yung nabibenta sa supermarket.

Yung may vegetable oil.

Refined grains.

May mga additives.

And next.

Yung tulog.

Okay.

Isa pa palang healthy.

Mani.

Pwede kumain ng mani.

Kasoy.

Mani.

At mahal yung mga almonds.

Walnuts.

Mahal.

Pero parang pinakahealthy.

Walnut eh.

Pero mahal.

Mani.

Nilagang mani.

Pwede po.

High protein siya.

Na vegetable protein.

Tofu.

Tokwa.

Beans.

Hindi healthy yan.

Pamalit sa karne.

Pero yung mani.

Dapat.

Hindi prito.

At hindi maalat.

Hindi yung nabibili sa kali eh.

Ha?

Yung nabibili sa kali.

Nakikita ko.

May bawang.

May mantika.

Maalat.

Tapos.

Ang dami pang.

Ah.

Air pollution.

Ang tambucho.

Hindi na healthy.

O.

Ang mani kasi.

Mangiingat din tayo.

Merong napapanis.

May napapanis.

May napapanis na mani.

May nasisira na mani.

Which can cause cancer.

Nag-aamag ang mani eh.

Kaya dapat magingat po kayo.

Dapat yung mani.

Hindi expired.

At hindi luma.

Kasi.

Mag-aamag yan.

At proven yan.

Cancerous.

Pag nag-aamag.

Kaya yung.

Ano lang.

Fresh lang.

So.

Bawas oil.

Bawas asin.

Okay.

And ah.

Last tip is.

Para hindi magka diabetes.

Ito.

Nilista ko eh.

Bawas stress.

Wala tayong manggagawa eh.

Bawas stress.

At.

Matulog lang ng mahaba.

Okay.

Marami kasi ako nami-meet.

Marami ko nami-meet ng mga tao.

Talagang overweight sila.

Lampas sila ng 30 pounds.

40 pounds.

Tapos pipilitin nila sa akin.

Dok.

Wala namang ako kinakain eh.

Hindi.

Hindi ako makain eh.

Oo.

Kunti lang kinain ko.

Hindi ako nag.

Kunti lang kanin.

Konting.

Ulam.

Diba.

Pero pag tinignan mo naman.

Iba yung.

Iba yung iniisip nila.

Kinakain nila.

Iba yung tunay na kinakain nila.

So.

Dapat talaga.

Ika-count nyo.

Tsaka.

Ako din po kasi.

Ang isang secret ko.

Ito.

Meron pa palang tips maganda.

Ito.

Pwede kayo mag ah.

Trick eh.

Ah.

Dahan-dahan yung kain.

Dahan-dahan yung kain.

Mas mabagal yung kain.

Mas mabubusog ka.

Yung iba-ibang sakit.

Dahan-dahan yung kain.

Dahan-dahan yung kain.

Mas mabagal yung kain.

Mas mabubusog ka.

Yung iba-ibang secret.

Ginagamit kaliwang kamay.

Para kumain.

Left hand.

Para hindi mo masyado makuha.

Yung iba naman.

Malitang plato.

Kung ano yung laman ng plato mo.

Yun na.

Ha.

Wala yung.

Dukot ko.

Yung iba.

Alam ko.

Ganyan ang style eh.

Kukuha konti.

Mamaya dudukot na naman konti.

Kakadukot ng dukot.

Nakatatlong plato na siya.

So.

Ako.

Ang ginagawa ko.

Ito yung kakainin ko ngayon.

Dapat may self-control.

At huwag din kakain sa harap ng TV.

Sa harap ng computer.

Kasi.

Hindi mo namamalayan.

Ang dami mo na naubos.

Kakapanood.

Diba.

O masarap yung kwentuhan.

Ang sarap ng kwentuhan.

Naubos mo na yung pagkain.

Dapat.

Control ka doon sa kinakain.

Okay.

So.

Yan lang po tips natin.