00:35.3
Mas nangingibaba yung short-term desires at cravings mo nang hindi mo man lang iniisip yung kalagayan ng pera mo.
00:42.4
Example, bigla ka na lang nag-milk tea or nag-Starbucks kasi gusto mo lang.
00:47.2
Pero in reality, hindi mo naman kailangan na uminom nito dahil di ka naman nauuhaw at may tumbler ka pang dala.
00:54.2
Wala, trip mo lang.
00:55.4
Kaya yun, wala kang savings.
00:57.5
Iniisip mo lang kasi yung Instagram.
00:59.2
Number 2, Emotional Giving.
01:03.6
Likas na sa ating mga Pinoy ang maging mabait at mapagbigay sa ating magulang, kamag-anak at sa mga kaibigan.
01:10.2
Pero isa rin ito sa dahilan kung bakit wala kang naiipon na pera.
01:14.3
Kasi madali kang maawa kapag pinandaran ka na ng iyak at drama ng mga malalapit sa iyong tao.
01:21.1
Walang masama sa pagbibigay ng tulong pinansyal sa mga nakangailangan.
01:25.2
Pero kailangan mo rin balyansihin.
01:27.3
Huwag basta papadala sa bugso ng damdamin, gamitin mo rin yung utak mo at evaluate yung totong status ng kaperahan mo.
01:35.3
Magbigay lang ng tulong o pera na kaya mong mawala sa'yo.
01:39.3
Kasi at the end of the day, meron ka rin gastos, meron ka rin babayarang bills, at meron ka rin sariling problema na kailangan mong solusyonan.
01:48.3
Kaya kung mangihingi sila ng 1,000 pesos sa'yo, pwede ka namang tumanggi o gawin mong 500 pesos na lang ang ibibigay mo.
01:56.3
Basta magbigay lang ng pera na kaya mong ibigay.
02:00.3
Huwag niyong ipangungutang mo pa para lang makatulong ka.
02:04.3
Yun ang magpapahirap sa'yo ng tuluyan.
02:11.3
Isa pa ito sa maling mindset na dapat mong baguhin.
02:14.3
Dahil masyado kang nakadepende sa paparating pa lang na sahod, sa darating na bonus o sa matatanggap mong padala.
02:22.3
Kaya ang ginagawa mo ay gumagastos ka na kagad.
02:25.3
Kahit nga wala pa naman yung pera.
02:27.3
Puro ka nabili, tapos inuutang mo pa kasi nga alam mong may darating sa'yo.
02:32.3
Kaya ang ending, wala akong nabubuong savings para sa iyong sarili.
02:36.3
Gumagastos ka na ng for example 10,000 pesos kahit wala pa nga yung 10,000 pesos.
02:42.3
Pero ang hindi mo naisip ay paano kung hindi dumating yung pera o bonus?
02:47.3
Paano pala kung nagkaroon ka ng hindi naasa ang pangyayari?
02:50.3
Paano kung may biglang magkasakit? May maaksidente?
02:53.3
O biglang nawalan ka ng trabaho? O di kaya hindi pala makapagpadala yung kapamilya mo sa abroad?
03:00.3
So ang mangyayari, nga nga ka.
03:02.3
Dahil hindi ka nakapaghanda sa mga ganitong sitwasyon dahil masyado kang umaasa sa perang wala pa nga.
03:09.3
Number 4. One Day Millionaire Mindset
03:12.3
Wala ka man lang plano kung paano mag-budget ng pera.
03:15.3
Sa halip na ipunin ay bili dito, bili doon ang moto mo.
03:20.3
Ang pang dalawang linggo na budget ay naging mag-budget.
03:22.3
Ay naging pang isang linggo o isang araw na lamang.
03:26.3
Hindi porket nakatanggap ka ng sahod o malaking pera, eh yun na yun.
03:31.3
Huwag kang atat ng gumastos.
03:33.3
At lagi mong tatandaan na unlimited ang bills at gastusin mo sa mundo hanggat nabubuhay ka.
03:40.3
Kaya hinay-hinay lang sa paghastos.
03:42.3
Yung kinikita mo, may limit.
03:44.3
At kung minalas ka pa, ay posibleng kang mawala ng trabaho o malugi ang tinayo mong negosyo.
03:50.3
Eh mga milyonaryo nga.
03:51.3
Hindi basta-basta nagwawaldas ng pera.
03:54.3
Ikaw pa kaya na wala pang milyon.
03:56.3
Kaya baguhin mo ang mindset mo na ganito dahil hindi ka makakaipon.
04:01.3
Number five, impulsive buying.
04:04.3
Walang control sa pagbili.
04:06.3
Kung ano lang ang magustuhan o kaya ay maisipan na bilhin ay bibilhin.
04:11.3
Madali kang madala sa mga hype, sa mga trending, o kadalasa nadadala ka ng emosyon mo.
04:17.3
Kapag masyado kang stress, masyado kang masaya, o kahit malungkot,
04:20.3
ay nadadala ka ng impulse buying.
04:23.3
Iba rin kasi sa feeling na meron kang nabili na something.
04:26.3
Na nag-unbox ka ng item.
04:28.3
Pero ang tanong, kailangan mo ba yan?
04:31.3
Kaya maganda na pag-isipan mabuti bago bumili.
04:35.3
Isa nga sa rule natin ay ang seven days rule.
04:37.3
Kung saan mag-wait ka muna ng seven days bago katuloy ang bumili.
04:42.3
Kasi malaki ang chance na nabibigla ka lang.
04:45.3
At hindi mo talaga kailangang bilhin yung bagay na yan.
04:49.3
Walang masama sa pag-shopping o pagbili.
04:51.3
Pero kailangan na meron kang control sa iyong sarili.
04:56.3
Go with the flow mindset.
04:58.3
Ikaw yung tao na hindi marunong kumindi at laging go ang sagot kahit walang pera.
05:05.3
Ipipilit para lang makuha ang gusto.
05:07.3
Kahit tumabot sa puntong uutang na sa kapitbahay, kamag-anak, at kakilala.
05:12.3
Ito ay para lang makasabay o makasama sa inuman, sa outing,
05:17.3
o para kasali ka rin sa uso.
05:19.3
Di may iwasa nga magkayayaan na gumala o bumili ng bagay na hindi mo kailangan.
05:25.3
Kahit nung ikaw ay isang estudyante pa o nagtatrabaho na ngayon.
05:28.3
Ngunit dapat mong tandaan na okay lang na tumanggi.
05:32.3
Lalo na kung hindi kaya ng bulsa mo.
05:34.3
O kaya naman ay may pera ka.
05:36.3
Ngunit nakala na ito para sa ibang mas mahalagang bagay.
05:39.3
Tulad ng para sa mga bayarin, para sa itatayo mong business,
05:43.3
o para mas lumaki pa yung savings mo.
05:45.3
Kailangan timbangin ng priorities kung ano ang mas dapat paglaanan ng pera.
05:50.3
Dahil maaaring pa naman maulit sa susunod na taon yung mga lakad na yun.
05:54.3
Hindi rin naman malaking kawalan if ever na hindi ka makasama
05:58.3
o makagaya sa mga binibili nila.
06:05.3
Kadalasan kaya wala kang ipon ay naging normal na kasi sa'yo ang umutang.
06:10.3
Kinapos sa pambayad sa tindahan, utang.
06:13.3
Bibili ng bagong cellphone, utang.
06:15.3
Mag online shopping, utang.
06:17.3
Gusto mong tumulong sa iba, utang.
06:20.3
Gusto mong magbayad ng utang, utang pa rin.
06:23.3
Kaya hindi ka makaahon-ahon sa hirap at wala kang laging pera,
06:27.3
ay dahil imbes magkaroon ka na ng savings ay nauuna mo pang bayaran yung utang mo sa ibang tao.
06:34.3
Nagiging cycle na yan at parte ng sistema mo na konting kibot mang utang na lang tayo.
06:40.3
Tapos pagsiningil ka na, aba ikaw pa ang galit at pa victim.
06:44.3
Kaya importante na pagsumikapan mo na gumanda yung kinikita mo para magkaroon ka rin ng savings upang hindi ka laging nakasandal sa utang.
06:53.3
Walang masama na umutang pero hindi lang ito ang solusyon sa iyong pinansyal na problema.
06:58.3
Minsan kailangan mong tumingin sa salamin at gumawa ng paraan kung paano palalaki ang kita mo at paano ka pa maka-menos sa gastos.
07:07.3
Minsan kasi masyado ka rin maluho at mabisyo kaya wala kang pera.
07:13.3
No Budget Mindset
07:16.3
Napaka-importante na bigyan mo ng pansin ang pagbabudget dahil malaki ang impact nito kung bakit meron o wala kang ipon.
07:23.3
Makapansin natin ang mga taong magaling sa pera ay nagpaplano kung saan mapupunta ang pera nila.
07:29.3
Alam nila kung paano mag-allocate ng pera.
07:31.3
Gumagawa sila ng listahan o notes o di kaya naman ay meron silang tracker ng kanilang pera.
07:37.3
Kaya dapat alam mo kung magkano ang nagiging gastos mo sa bills, sa pagkain, sa pamasahe.
07:42.3
At kung magkano ang pwedeng ilagay sa savings.
07:45.3
Wala kang naipon dahil posibleng wala kang pake sa kung saan napupunta yung pera mo.
07:50.3
Kung baga bahala na si Batman.
07:52.3
Pero kung magagawa mong mag-budget o mag-track ng pera.
07:55.3
Sigurado akong mas makakaipon ka dahil pwede mong unahin yung pag-allocate ng pera sa savings mo.
08:02.3
Bago ka pa mag-umpis ang gumastos.
08:04.3
For example, nakabudget na kaagad per sahod na makapagtabi ka ng 10% ng iyong kita para sa ipon mo.
08:11.3
Kaya kung wala kang ganitong setup, hindi ka nagbabudget at wala kang allocation.
08:16.3
For sure na lagi kang walang ipon kada buwan.
08:20.3
Number 9. Ayaw mong matuto.
08:22.3
Kaya walang kinapupuntahan ng pera mo ay dahil ayaw mong matuto tungkol sa pera.
08:27.3
O magkaroon man lang ng financial literacy.
08:30.3
Kaya nga nandito ang ating channel para makatulong sa'yo for free.
08:34.3
At syempre marami pang ibang resources tulad ng mga libro na makakatulong rin sa'yo.
08:39.3
Maring walang nagturo sa'yo tungkol sa iyo.
08:40.3
Maring walang nagturo sa'yo tungkol sa financial literacy dahil sa environment na kinalakihan mo.
08:45.3
Pero hindi pa naman huli ang lahat.
08:47.3
Importante na aware ka sa problema na ito at willing kang matuto kahit pa yung mga basic concepts lamang.
08:53.3
Tulad ng importansya ng savings, pagkakaroon ng budget, pag-track ng pera mo,
08:58.3
pagkakaroon ng priority sa needs imbesa wants lamang at yung pagpapalago pa sa iyong pera.
09:03.3
Diba rin kasi kung marunong ka sa pera dahil kahit pa mahirap yung sitwasyon mo ngayon,
09:08.3
marano makakagawa ka ng paraan para kumita o magkaroon ng savings.
09:12.3
Bagong number 10, quick recap muna tayo ng maling mindset sa pera kaya wala kang ipon.
09:16.3
Number 1, living for the moment mindset.
09:18.3
Number 2, emotional giving.
09:20.3
Number 3, overconfidence sa future money.
09:22.3
Number 4, one day millionaire mindset.
09:24.3
Number 5, impulsive buying.
09:26.3
Number 6, go with the flow mindset.
09:27.3
Number 7, mutang mindset.
09:29.3
Number 8, no budget mindset.
09:30.3
Number 9, ayaw mong matuto.
09:32.3
At number 10, no purpose mindset.
09:35.3
Kanina nabanggit natin ang ipon ay pang long term.
09:37.3
At hindi tayo dapat madaling madala ng mga immediate gratification.
09:42.3
Kaya kailangan nabigyan mo rin ng matinding why kung bakit ka nag-iipon.
09:46.3
Maraming kasi yung tao na parang dumadaan lang yung araw at nagaantay na lang ng may mangyari sa buhay nila.
09:52.3
Wala nang direksyon at motivation kaya napapabayaan rin ang sarili at ang savings.
09:57.3
Bigyan mo ng matinding dahilan yung ipon mo para hindi ka tama rin sa buhay.
10:02.3
Para kanino ka ba bumabangon?
10:03.3
Para saan ba ang mga paghihirap mo?
10:05.3
Para ba ito sa pag-aaral ng kaibigan?
10:07.3
Para sa pagpapagamot ng iyong anak?
10:08.3
Sa pagpagamot ng iyong magulang?
10:09.3
Para sa bibili mong biocoche?
10:11.3
O baka naman para sa itatayo mong dream business?
10:14.3
Kung anong purpose nun, ikaw ang makakasagot.
10:17.3
Importante meron kang purpose at huwag lang magpapatangay sa agos.
