Subscribe para laging updated: http://bit.ly/8moobly Facebook: https://www.fb.com/moobly.tv FB Group: https://www.fb.com/groups/moobly YouTube: http://bit.ly/8moobly Instagram: https://instagram.com/mooblytv #antarctica #geopolitics #history

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Sino ang may-ari ng Antarctica?

Karaniwan sa mga kontinent sa mundo ay may mga bansang nakatira at gobyernong namumuno.

Isang kontinent lang hanggang ngayon ang walang bansang natatag at walang permanenteng nakatira pero may mga batas na dapat mong sundin.

Siyempre, ang tinutukoy ko ay ang Antarctica.

Kaya ang tanong, kung walang gobyernong namumuno dito, paano ito nagkaroon ng batas na dapat sundin?

Sino nga ba ang may-ari ng Antarctica at bakit mahalagang malaman kung sino ang may-ari nito?

Ang Antarctica ang pinakamalamig na kontinent sa buong mundo na matatagpuan sa South Pole.

Ayon sa datos, ang East Antarctica Plateau ay umaabot sa lamig na minus 94 degrees Celsius.

Sa sobrang lamig dito, ito lang ang nag-iisang kontinent sa mundo na walang permanenteng nakatira.

Dito rin matatagpuan ang pinakamalaking ice sheet sa buong Earth.

Nasa 3 million square kilometers ang laki nito tuwing summer at umaabot pa nga sa 19 million square kilometers pagsapit ng winter.

Dahil sa kakaibang geography at conditions ng Antarctica, maraming bansa ang naging interesado dito.

Noong World War II, binalak ng US na iklaim ang Antarctica.

Mula 1946 hanggang 1947, isinagawa ng US ang Operation High Jump, ang pinakamalaking military expedition ng bansa.

Nagpadala sila ng labing tatlong barko.

Sakay ang 4,700 military personnel at ilang mga aerial devices sa Antarctica.

Binalak ng US na itrain ang mga sundalo nito at itesting ang kanilang mga military devices sa napakalamig na conditions.

Matapos ang isang taon, nag-propose ang US na isali ang Antarctica sa ilalim ng guardianship ng United Nations

bilang isang trust territory na pinamamahalaan ng Argentina, Australia, Chile, France, US, UK at New Zealand.

Pero, may ibang mga bansa na hindi pumayag.

Noong 1950, nag-iba ang interes ng US sa Antarctica.

Ito ay pagkatapos magpahayag ang Soviet Union na hindi sila papayag sa isang agreement tungkol sa Antarctica nang hindi sila kasali.

Dito mas nabahala ang US, lalo na at sa mga panahong iyon ay may cold war sila ng mga Soviets at natakot sila sa conflict tungkol sa Antarctica,

na magiging rason kung bakit tuluyang magsisimula ang isang all-out war.

Noong 1953, binuksan muli ng Argentina ang Deception Island, isang isla na matatagpuan sa South Shetland Islands na malapit sa Antarctica upang mas mabantayan nito.

Noong February 15 sa taong iyon, nagkaroon ng engkwentro ang Brits at Argentines nang mag-landing ang 32 Royal Marines sa isla.

Dala ang Sten machine guns, rifles at mga tear gas at hinuli ang dalawang Argentine sailors.

Giniba rin ng mga Brits ang kampo ng Argentina doon, pati na rin ang kampo ng Chile, na nasa kalapit na lugar.

Noong 1955, nag-file ng kaso ang United Kingdom laban sa Argentina at Chile tungkol sa karapatan ng mga bansang ito sa Antarctic at sub-Antarctic areas.

May ilan pang gustong umangkin sa Antarctica, pero hindi nagtagal ay napagtanto rin nila na ang patuloy nilang pag-aaway ukol dito ang magiging rason ng pagkasira ng isa sa pinakakaibang lugar sa mundo.

Kaya naman, noong 1959, pumasok sa isang kasunduan o treaty ang labindalawang bansa, Argentina, Australia, Belgium, Chile, France, Japan, New Zealand, Norway, South Africa, Soviet Union, UK at ang U.S. para siguraduhing ma-preserve ang Antarctica.

Sa kanilang kasunduan, nangako ang mga bansang ito na magiging mapayapa sila pagdating sa usapin sa Antarctica.

Ginawa nila ang treaty para maagapan ng mga activities na pwedeng makasira sa napakamasela na ekosistem ng lugar.

Kabilang na dito ang pagbabawal sa mining, nuclear exploding at bawal rin ang military operations.

Lahat ng mga country sa treaty ay may karapatan na magtayo ng research stations sa lugar na siyang tutulong sa mga scientific researches ng iba't ibang bansa.

Sa katunayan, sa Antarctica ay na-establish ang 55 research stations dahil sa treaty.

Gayunpaman, kahit may treaty na, may mga conflicts pa rin tungkol sa kung sino ang may-ari ng Antarctica o sa ibang parte nito.

At naging creative ang ibang mga bansa sa pag-angkin ng kanilang parte.

Nung 1977, nang magkaroon ng conflict ang Argentina dahil nag-overlap ang inaangkin nitong parte ng Antarctica sa parte ng Britain at Chile,

nagpadala ito ng babaeng buntis upang doon ito sa Antarctica manganak.

Sumakay ng isang aircraft si Sylvia Morel de Pineda.

Habang 7 months siyang buntis upang doon siya manganak sa Esperanza Base ng Argentina sa Antarctica.

Sa pamamagitan nito, inakala ng Argentina na mas malakas ang claim nila sa Antarctica dahil sa concept ng Jus Soli,

kung saan makukuha ng isang newborn ang citizenship nito mula sa lugar kung saan siya pinanganak.

Gayunpaman, kahit ito ang claim ng Argentina, hindi ito kinikilala ng United Nations.

Sa madaling salita,

ang Antarctic Treaty ang dahilan kung bakit walang gobyerno ang Antarctica.

Sa ngayon ay nananatili pa rin ang Antarctica bilang ang nag-iisang continent na walang gobyerno.

Wala itong gobyerno dahil pinamumunuan nito ng maraming bansa na nangakong aalagaan nito.

May mga conflicts man, patuloy pa rin nagtutulungan ang mga bansang miyembro ng treaty upang ma-preserve ang ganda at kakaibang features ng Antarctica.

Karaniwan sa nagpupunta doon ay mga scientists na pinag-aaralan ang kakaibang features ng Antarctica.

Karaniwan sa nagpupunta doon ay mga scientists na pinag-aaralan ang kakaibang features ng Antarctica.

Karaniwan sa nagpupunta doon ay mga scientists na pinag-aaralan ang kakaibang features ng Antarctica.

Upang makatulong ito sa iba't ibang scientific researches.

Sa katunayan, maraming nakakalat na science research station sa Antarctica mula sa mga bansa na nag-aalaga dito.

Ayon sa mga scientists, ang Antarctica ay isang desert.

Nakakalito diba? Dahil pag narinig mo ang salitang desert, agad mong naiisip na mainit at maraming sand.

Samantalang ang Antarctica ay kasalungat sa mga bagay na ito.

Malamig at natatabunan ng ice sheets.

Paano naging desert ito?

Lingid sa kaalaman ng marami, ang desert ay isang lugar na hindi masyadong inuulan.

Sa katunayan, ang average rainfall sa South Pole sa loob ng 30 years ay nasa 0.4 inches lamang habang ang average rainfall sa buong mundo ay umaabot sa 39 inches.

Ito ang rason kung bakit nakaklassify ang Antarctica bilang isang polar desert.

Maliba dyan.

Kapag pumunta ka at pumayo sa Antarctica, kahit saan ka pa nakaharap, ay North na ang makikita mo sa compass.

Oo, kahit saang banda, ito ay dahil ang South Pole ang pinaka-South na bahagi ng ating daigdig.

Kaya naman, kahit saan ka titingin mula doon, ang compass ay tuturo sa North.

Pero ang tanong, pwede ka nga bang magpunta sa Antarctica bilang isang ordinaryong tao lamang?

Ang maikling sagot ay oo.

Mga scientists at authorized personnel man ang karanihan,

pwede rin makabisita ang mga normal na tao doon.

Sa katunayan, hindi nga kailangan ng visa para magpunta doon.

Pero, kailangan mong magpaalam upang makatapak ka sa White Continent.

O ang parte na natatabunan ng ice sheets.

Sa US, kailangan pa nila magfill up ng isang special form na kailangang i-approve ng Office of Ocean and Polar Affairs.

Hmm, pero paano ka nga ba makakapunta doon?

Ang pinakakaraniwang ginagawang pagbisita ng bansa ay magpunta sa pinakadulo ng South America at magsail papunta sa Antarctica.

Kailangan mong magpunta sa Ushuaia, Argentina at sumakay ng sailboat papunta doon.

May iba ring options. Pwede kang magsail mula sa South Island, New Zealand pero apat lang na trips ang pwede mong masakyan sa buong taon.

Pwede ka rin sumakay ng charter planes mula sa Punta Arenas, Chile o mula sa Cape Town, South Africa.

Yun nga lang, kung magkarating ka man doon, maliban sa lamig, malilito ka sa oras, lingid sa kaalaman ng marami, walang timezone sa Antarctica.

Oo, walang Antarctic timezone na pwedeng sundin ang mga bumibisita doon.

Sa katunayan, lahat ng mga pumupunta sa Antarctica ay ginagamit ng timezone mula sa kanilang bansa.

Ito ang rason kung bakit nahihirapan na mag-share ng data ang mga scientists mula sa iba't ibang bansa dahil iba't ibang oras ang kanilang ginagamit.

Maliban dyan, may ilan pang mga guidelines na kailangan mong sundin kapag nasa Antarctica ka.

Mahigpit na ipinagbabawal ang paghawak, pagpapakain o anumang mga bagay na pwedeng makapagpabago sa mga hayop doon.

Hindi ka rin pwedeng magingay sa Antarctica at kung maaari ay iwasan mo ang anumang flash photography.

Hindi ka pwedeng magdala ng kahit anumang bagay na nandoon papunta sa inyo, kahit isang pirasong bato, dahil pwede kang pagbayarin ng $10,000.

Higit sa lahat, limited lang ang areas na pwede mong bisitahin doon at kung lalabag ka sa rule na ito, pwede kang makulong.

Oo, walang gobyerno ang Antarctica, pero pwede kang parusahan ng mga bansang nasa treaty at nangangalaga dito.

Kaya ang tanong, sino nga ba ang may-ari ng Antarctica? Sa totoo lang, ang sagot ay hindi ganun kasimple.

Nakasaad sa treaty na ang Antarctica ay isang common heritage. Ibig sabihin, ang buong mundo ang may karapatang maka-benefit,

mula sa Antarctica, at hindi lang ang mga nakasign sa treaty.

Gayunpaman, hindi ibig sabihin ito ay binibitawan na ng ibang mga bansa ang kanilang pag-claim ng kanilang parte sa Antarctica.

Ganunpaman, may mga basis nga sa Antarctica na hindi lang mula sa nagkiklaim nito, kundi pati na rin ang ibang mga bansa tulad ng China.

Siyempre, dahil nakasaad sa treaty na lahat ng bansa ay may karapatan dito.

Pero bakit nga ba mahalaga para sa mga bansa na malaman kung sino ang may-ari ng bansa?

Maliban sa kakaibang environment nito na pwedeng pag-aralan para sa scientific advancements,

may ilang ekspertong naniniwala na posibleng may malaking oil supply sa ilalim ng Antarctica.

Ito ay dahil may ebidensya ng oil supply mula sa mga kalapit nito.

Gaya ng sabi ko, mahigpit na ipinagbabawal ang mining doon, pero kapag nag-iba ang ihip ng hangin,

siyempre, ang may-ari ang magkakaroon ng karapatan na makuha ang resources na ito.

Pero higit pa dyan, nasa Antarctica din ang mga mga bansa.

Nasa Antarctica din ang 70% ng fresh water ng ating planeta.

Ang fresh water na ito ay pwedeng gamitin supply na drinking water,

pwedeng makatulong sa pagpapalaki ng mga pananim, manufacture, energy at transport.

Sa ngayon, walang iisang bansa ang may-ari ng Antarctica.

At para ito sa lahat, ang pag-claim ng ilang bansa ay walang kwenta.

Subalit kapag dumating ang taong 2048, kung kailan mag-iexpire na ang treaty ay maaaring mag-iba ang ihip ng hangin

para sa mga nakiklaim dito.

Ano sa tingin mo ang mangyayari pag nag-iexpire na ang Antarctic Treaty?

Para pa rin kaya ito sa lahat o magkakaroon na ng mga bansang may-ari dito?