01:13.0
Tra-la-la-la-la-la-la-la-la-la Tra-la-la-la-la-la-la-la-la-la-la
01:17.0
Tra-la-la-la-la-la-la-la-la-la Tra-la-la-la-la-la-la-la-la-la
01:27.0
Kumusta sa inyong lahat?
01:28.0
At welcomes sa wikaharian online world!
01:29.0
to welcome sa Uwi Kahariyan Online World.
01:33.4
Alam nyo, may pahuhulaan ako sa inyong salita ngayon.
01:38.2
Ang salitang ito, ang pag-uusapan natin para sa araw na ito.
01:43.5
Tignan nyo nga ang mga titik na yan sa inyong mga screens.
01:47.8
Nagsisimula ito sa titik D.
01:50.8
Alam nyo ba kung ano ang salitang ito?
01:53.1
Sige nga, isipin nyo nga kung ano pang mga titik ang bubuo sa salitang ito.
01:58.9
Ang pag-uusapan natin ngayong araw, nagsisimula sa titik D.
02:03.6
Meron din titik P, titik O, titik G, dalawang titik G at titik O ulit sa dulo.
02:11.9
Ano sa palagay nyo ang pag-uusapan natin ngayong araw?
02:16.3
Base sa mga titik na inyong nakikita.
02:19.2
Nalang natin kung makukulaan ng ating mga classmates kung ano ang salitang ito.
02:28.9
Uy, ang galing naman. Ang bilis sumagot ni Jace.
02:32.5
Sabi ni Jace, tiptonggo.
02:36.7
Tiptonggo nga ba ang sagot?
02:39.1
Tignan nga natin.
02:42.5
Yes, tama ka Jace.
02:45.0
Tiptonggo nga ang sagot.
02:47.4
At kung tiptonggo din ang salit nyo, syempre tama rin kayo.
02:52.1
At katulad ng sinago kanina, ito ang ating pag-uusapan ngayong araw.
02:55.8
Sigurado kung ilan sa inyo, alam na kung ano ang mga tiptonggo.
02:58.9
Tiptonggo kaya naman, para sa iba, ito ay pagbabalik-aral lamang.
03:04.0
Eh, ano nga ba ang tiptonggo?
03:06.9
Sige, usapan natin ha.
03:09.2
Ang tiptonggo ay pinagsamang patinig at katinig na W at Y.
03:18.5
At sila ay makikita lamang sa iisang panig.
03:22.4
Uy, ito ni Ate Michelle ha.
03:24.3
Pag sinabing tiptonggo, ito ay pinagsamang patinig.
03:27.4
Patinig? Ano ba yung mga patinig?
03:29.9
Yung titik A, E, I, O at U.
03:34.3
At katinig na Y at W.
03:39.4
Okay, pinagsama sila ha.
03:41.2
Pero, masasabi lamang natin silang tiptonggo kung nasa isa silang pantig.
03:49.6
Ang mga halimbawa nito ay ito.
03:53.4
Yung mga pinagsamang A at W.
03:57.4
O at W o A, o at W o, A at Y ay, I at Y ay, O at Y ay, U at Y ay, O ay.
04:14.0
O, I, O, I, A, O at U ay.
04:17.9
Ayan ang mga ating pag-uusapang tiptonggo ngayong araw.
04:23.4
At alam nyo, maraming mga salita ang ginagamitan.
04:27.4
At alam nyo, maraming mga salita ang ginagamitan ng tiptonggo.
04:29.0
Katulad na lang ng mga salitang kaway.
04:39.4
O, tignan nyo mabuti ang mga salitang ito ha.
04:43.2
O, nakita natin yung A at saka Y sa dulo.
04:48.2
Magdadikit sila, hindi ba?
04:49.8
At nasa iisang pantig, na dun sa pantig na Y.
04:53.6
Ganon din sa galaw.
04:55.6
O, nakita natin yung...
04:57.3
At nasa isang pantig sila na lao.
05:02.7
Ganon din dun sa kahoy.
05:04.8
Yung O at Y, nasa isang pantig sila na hoy.
05:09.5
At ano nga ulit ang tawag natin sa mga ito?
05:17.6
Kayo ba, meron kayong naiisip na mga tiptonggo?
05:22.2
Habang pinag-iisipan nyo yan,
05:24.5
meron akong ipapakitang mga pangungusap.
05:27.3
Ipapakitang mga pangungusap sa inyo, ha?
05:28.4
At subukan nyong tukuyin kung alin ang mga salitang may tiptonggo sa mga...
05:34.8
o sa pangungusap na ito.
05:38.2
Kung handa na kayo?
05:40.2
Ayan, hello, Ate Mappy.
05:41.6
Kung handa na kayo?
05:45.1
Pumindot naman kayo sa ating mga like buttons
05:48.1
para makita ko kung kayo ay handa ng samahan si Ate Michelle
05:52.1
sa mga pangungusap na may tiptonggo.
05:55.4
Uy, ang galing naman.
05:56.6
Merong binigay ng mga examples.
06:00.9
Si Syred Villadoncia.
06:02.8
Sige, Syred, tignan natin kung itong mga binigay mo ay nasa pangungusap natin, ha?
06:06.9
Narito na ang unang pangungusap.
06:09.5
Sabihin nyo ako sa pagbasa, ha?
06:12.3
Madaling araw pa lang ay gising na si Nono.
06:18.7
Madaling araw pa lang ay gising na si Nono.
06:24.9
Ano sa palagay ninyo?
06:26.6
Ang salita sa pangungusap na ito na may diptonggo.
06:32.4
Ulitin natin yung kahulugan ng diptonggo, ha?
06:35.3
Meron siyang patinig at katinig na Y at W at nasa iisang pantig lang dapat.
06:43.8
Sige nga, hanapin nyo.
06:45.6
Naku, napakagaling naman ang bilis sumagot ng ating mga classmates.
06:54.9
Ang salitang may diptonggo sa pangungusap na ito?
06:59.5
Sige nga nating mabuti.
07:01.8
Uy, nakikita akong H at W at nasa iisang pantig lang nasa raw.
07:07.2
Kung araw ang sagot ninyo,
07:11.3
Araw nga ang salitang may diptonggo sa pangungusap na ito.
07:16.3
Very good, classmates.
07:20.9
Sige naman natin ang susunod na pangungusap.
07:24.7
Ayan, basahin natin ng sabay-sabay ito, ha?
07:30.5
Pinakain niya ang mga sisiw at inahin.
07:36.6
Pinakain niya ang mga sisiw at inahin.
07:42.2
Aling salita ang mayroong diptonggo sa pangungusap na ito?
07:49.5
Basahin nyo mabuti, ha?
07:50.8
Hanapin nyo yung katinig at katinig na W.
07:54.7
Or Y na magkabikit at nasa iisang pantig.
08:00.4
Wow, ang bilis talagang sumagot ng classmates natin.
08:03.2
Mukhang alam na alam nyo na ang mga diptonggo.
08:08.6
Sige, hanapin nga natin ang sagot ng iba nating classmates.
08:12.3
Tama rin kaya sila?
08:14.9
Ayun, may sagot na rin si R. Christian Roda.
08:17.5
At ang sabi niya ay...
08:24.7
Hmm, nakikita ko yung letter I at saka letter W.
08:28.9
Sisiw yun, hindi ba?
08:29.9
At nasa iisang pantig.
08:32.6
At kung Sisiw din ang sagot ninyo,
08:36.7
Sisiw nga ang salitang may diptonggo sa pangungusap na ito.
08:42.1
Ganun din si Marites D. Guy.
08:44.7
Tama rin siya ng sagot na Sisiw.
08:49.5
tignan naman natin itong huling pangungusap at sabay-sabay nating basahin, ha?
09:14.9
O medyo mahirap yata ito ah.
09:17.1
Pero sigurado kung mahahanap niyo ang mga salitang may diptonggo sa pangungusap na ito.
09:24.1
Ito basta tandaan nyo lang,
09:25.9
kailangan nasa iisang pantig yung patinig at katinig na Y at W.
09:33.9
Sige, tutunan natin.
09:35.8
Alin ba ang mayroong diptonggo sa pangungusap na ito?
09:43.0
Tumawa si Nuno ng sausawan para sa inihaw na isda.
09:51.9
Ayun, pumapasok ng sagot ng classmates.
09:54.1
Tapos natin, sabi ni Jace,
10:00.1
May diptonggo nga kaya sa inihaw?
10:02.7
Sabi ni Marites D. guys,
10:07.7
Meron din kayang diptonggo sa sausawan?
10:12.3
Yan, magandang umaga, Jashmiel de Vera.
10:15.4
Sige nga, tignan natin kung tama ang sagot nyo, ha?
10:21.2
Sausawan at inihaw nga ba?
10:24.1
Okay, tama kayo, sausawan at inihaw nga.
10:29.2
Tignan natin, ha?
10:30.9
Yung sausawan, doon sa unang pantig na saw, nandun yung A, W.
10:38.4
Kaya meron siyang diptonggo.
10:40.4
Wala doon sa sawan, ha?
10:42.5
Kasi sa at saka one, yung mga pantig doon.
10:47.5
Hindi magkadikit yung patinig at saka yung katinig na W.
10:52.9
Nandun lang siya.
10:57.0
Okay, diptonggo yun.
10:58.6
At yung inihaw naman, tignan natin.
11:05.5
Yung A tsaka W, nandun sa iisang pantig na how.
11:12.1
Kaya diptonggo rin siya.
11:14.8
At kung titignan natin yung salitang gumawa, medyo nakakalito rin yun, di ba?
11:19.2
Nasa isang pantig nga yung W tsaka A.
11:24.1
Hindi yung diptonggo, ha?
11:25.3
Kasi dapat nauuna yung patinig bago yung katinig na W tsaka Y.
11:32.4
Tandaan nyo yan, ha?
11:33.5
Para hindi kayo malito.
11:35.4
At sana, tandaan nyo rin palagi ang mga diptonggo.
11:39.4
Malay nyo, lumabas yan sa mga modules nyo.
11:41.8
E di, alam nyo na kung ano ang isasagot nyo sa mga gawain sa school.
11:48.1
Kaya tandaan nyo ito at maraming salamat sa pakikinig at pagsama kay Ati Michelle
11:52.9
sa pagsagot ng ating mga gawain tungkol sa diptonggo.
11:57.2
Ngayon naman, syempre gusto kong pasalamatan ng mga classmates natin
12:00.9
na nagbahagi ng kanilang mga artwork noong nakaraan.
12:07.0
At sino-sino ba ang mga ito?
12:09.3
Yung gumawa ng tingno lahat?
12:11.9
Maraming salamat, Tina, Lauren, Marie, and Banatikla.
12:16.1
Ariana Gerstel-Cabay, Elvona Lucille Argetera,
12:19.4
Dixon Tyra Del Monte, Sofia Brielle Jara,
12:22.0
Zoe Gabrielle Macenda, Princess Munda, Margaret Restua,
12:26.5
R. Christian Roda, Ziki Emanuel Romulo, Denise May San Victores,
12:31.1
Dustin Adam San Victores, Tenti San Victores, Samantha Rain Victoria Tisimon,
12:37.0
at kay Jace Cyric Veldad.
12:39.9
Ayan, talagang nakakayong mga chef doon sa inyong mga ginawang tingno lahat.
12:45.6
Very good kayo, ha?
12:47.3
At doon sa mga nakamuse sa ating art activity,
12:49.6
wag kayong mag-alala.
12:50.9
Pwede ninyo yung balikan sa YouTube channel ng Knowledge Channel.
12:55.5
Anapin nyo lang yung mga episodes na na-miss ninyo
12:58.6
para marinig nyo ulit yung mga pinag-usapan natin.
13:02.4
At syempre, makasabay ulit kayo sa paggawa ng art activity
13:06.7
na hindi ninyo nagawa kasama kami.
13:09.5
Okay na okay lang yun.
13:11.2
Ayan, at ngayon, naku!
13:13.6
Kwentuhan time na!
13:15.4
Kaya sabayan nyo na ako sa pag-awit ng ating oras ng...
13:22.7
Opo, excited na ako.
13:23.9
Ibig sabihin, kapalapit na tayo sa ating espesyal na...
13:28.6
...sobre sa ngayong araw.
13:30.6
Awitin mo na natin ang oras ng Kwentuhan Song.
13:43.1
Oras na, oras na ng kwentuhan
13:47.1
Oras na, oras na ng kwentuhan
13:50.9
Oras na, oras na, buksan ang mata
14:15.5
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:17.1
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:18.0
Oras na, oras na, buksan ang mata
14:18.3
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:18.3
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:18.4
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:18.5
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:19.1
oras na, oras na ng kwentuhan
14:19.1
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:19.5
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:19.6
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:19.8
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:20.3
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:20.5
Oras na, oras na ng kwentuhan
14:20.9
Okay, nako. Ngayon, alam nyo, bago natin pag-usapan yung ating kwento,
14:30.0
pag-aralan muna natin yung dalawang salita na maririnig natin sa kwento ha
14:34.7
para mas maintindihan ninyo yung aking babasahin.
14:38.8
Ang unang salita ay tinatawag na balingusan.
14:44.1
Ulitin nyo nga, balingusan.
14:47.9
Naririg nyo na ba yung balingusan?
14:49.4
O, ako rin eh. Unang mes ko lang itong marinig ngayon.
14:53.2
Pero alam nyo ba na yung balingusan ay parte ng ating ilong.
14:59.8
Hmm, nasan kaya ang balingusan?
15:05.5
O, ito yung balingusan, yung ating nose bridge.
15:10.1
Okay, balingusan.
15:11.8
Ipuro nyo nga yung mga balingusan.
15:14.6
O, alam nyo na yung balingusan ha?
15:18.0
Bago tayo natutunan.
15:19.4
Ang salita ngayong araw.
15:22.3
O, yung susunod naman ay mapanghilakbot.
15:26.6
O, ibig sabihin ng mapanghilakbot.
15:28.4
Tingnan nyo nga yung nararamdaman ni Ate Michelle.
15:33.3
Ano kaya ang ibig sabihin nito?
15:35.5
Ang ibig sabihin nito ay nakakatakot.
15:42.2
O, kapag natatakot kayo, pwede nyo gamitin yung salitang mapanghilakbot.
15:48.1
Para may bago kayong salitang magagamit.
15:51.4
O, ayan ang dalawang mga salita na kailangan nyo tandaan ha?
15:56.6
Balingusan at mapanghilakbot.
16:02.2
Alam nyo, sa panahon ngayon, syempre, karamihan pa rin sa atin ay nasa bahay lang.
16:09.6
Pero, naalala nyo ba kung saan kayo kuling pumunta?
16:13.7
At ano ang itinawanin nyo?
16:17.0
I-share nyo naman kung saan ba kayo kuling pumunta.
16:20.4
Kasi, syempre, yung iba sa atin, natatakot pa rin lumabas, hindi ba?
16:25.3
Dahil, meron pa rin pandemia.
16:28.9
Pero, kailan ba kayo kuling lumabas?
16:31.1
At ano ang ginawa ninyo nung kayo ay kuling lumabas?
16:38.1
Kaling salita ang mayroong tiktong.
16:41.9
Si Ate Michelle kahapon, kuling lumabas.
16:45.6
Kuling lumabas ako.
16:46.6
Kasi, nag-shoot kami ng may kaharihan.
16:51.8
Kailan kayo kuling lumabas?
16:53.0
At ano ang ginawa ninyo?
16:57.0
Si Miel, sabi niya, nagpunta daw siya sa SM.
17:00.3
Ano bang ginawa niya sa SM, Miel?
17:06.4
Kayo ba ay namili?
17:07.6
Kayo ba ay kumain kasama ang inyong pamilya?
17:10.9
Alamin nyo sa ating kwento, alamin natin kung saan pumunta ang tauhan.
17:16.6
Kung ano ang ginawa niya, at kung ano ang nangyayari sa kanya.
17:21.3
Handa na ba kayong marinig ang kwento?
17:23.9
Ang kwento natin para sa araw na ito ay mula sa?
17:28.0
Sa Tahanan Books.
17:33.6
Mula siya sa Tahanan Books.
17:36.1
Ito ay orihinal na kwento sa Ingles na may pamagat na spikies, prickles, and prongies.
17:46.6
Coronavirus Discovery Story.
17:49.0
Ito ay isinulat sa Ingles ni Natasha Vizcara.
17:54.6
Pero ang babasahin natin ngayon ay yung salin sa Pilipino na ginawa naman ni Eugene Evasco.
18:01.4
At ang mga guhit na makikita natin sa kwentong ito ay gawa ni Jamie Bauza.
18:09.0
Handa na ba kayong makinig?
18:10.6
Sige, magsimula na tayo ha.
18:12.3
Tignan niyo yung libro habang nagbabasa si Ate Michelle.
18:16.6
Nagsimula ito sa isang ha-ching!
18:29.8
Maaring dalawa o tatlo pa.
18:33.4
Kasi simula ng taong 2020 sa siyudad ng Maynila,
18:38.6
nagpakawala ng dumadagundong nabahing ang barker ng jeepney.
18:46.6
Kaya mawes naman niyo, kaya...
18:49.3
Ang lakas na mong bahing nun, hindi ba?
18:55.3
Sumagot ng bahing ang mga kolehyala sa jeep.
18:58.8
Tapos, humatsing!
19:02.5
Humatsing din ang kaibigang katabi niya.
19:05.9
Kumapit ang mga mikrobyo sa aling si Tita Baby.
19:11.4
Napapasakay pa lang sa jeep.
19:13.8
Nakikita niyo ba kung nasan si Tita Baby?
19:16.6
Sino ba yung papasakay pa lang sa jeep?
19:20.9
Kikita natin kung anong nangyari kay Tita Baby.
19:28.5
Nagpasabog ng milyong-milyong mikrobyo ang magkakarugtong nabahing.
19:34.2
Hindi ito mga karaniwang ha-ching.
19:37.0
Nakapuloob sa mumunting raket ng uhog ang mga virus.
19:42.6
Walang nakakakita sa virus.
19:46.6
Nag-aalala sina Tita Baby at ang mga humahing.
19:51.1
Nabalitaan nilang malubhang nagkakasakit ang mga taong kinapitan ng virus.
19:57.7
At maaari nila itong ikamatay.
20:02.6
Mabutit naka-face mask ako.
20:05.7
Sabi ni Tita Baby sa sarili.
20:08.5
Itinaboy ng face mask.
20:11.2
Itinaboy ng face mask niyang may disenyong kalachuchi ang ilang raket ng uhog.
20:16.6
Pero dumapo ang ilang malalagkit na patak sa kanyang balingusan.
20:24.0
Nasaan nga ulit ang balingusan?
20:29.9
Bawat patak may virus na tultulis, tuktusok at turturok na sangkatutak.
20:40.2
Pumanatag si Tita Baby sa biyahe.
20:42.2
Hmm, magiging mabuti kaya ang lagay niya?
20:46.6
Magiging ligtas kaya ang barker ng jeep at ang mga kolehyala?
20:51.4
At ano itong pambihirang virus na mapanghilakbot?
20:56.8
Ano sa kalagay niyo?
20:58.2
Magiging mabuti kaya ang lagay ni Tita Baby?
21:06.8
Maraming uri ng mga virus.
21:09.1
Pero lahat ay mag-iisang katangian.
21:12.8
Malalamya silang mga virus.
21:15.5
Hindi nila kayang mag-iisang katangian.
21:16.6
Hindi nila kayang makuhay ng mag-iisa.
21:18.5
Upang mabuhay, sinasalakay nila ang selyla ng iba tulad ng atin.
21:25.8
Upang gumawa ng maraming kopya nila.
21:29.4
At kapag sila'y nagtagumpay,
21:31.5
Nagiging sigang mga virus.
21:36.1
Patatamlayin nila ito, patatamlayin nila tayo at
21:43.7
Kapag tayo'y nagkakasipon at nagkakatrabaho,
21:46.6
Ang kaso, nangangahulugang nalusog na
21:50.2
ng mga tusong virus ang ating ilong o bibig.
21:55.7
Sinusunggaban ng virus ang ilan nating selyla
21:58.5
at saka sila magpapakarami.
22:02.6
Oo, ganun pala yun mga classmates.
22:06.0
Sa loob ng ating katawan,
22:09.0
may natatanging selyla na bantay-lusog.
22:12.7
Tila hukbo ang mga natatanging selyla
22:15.5
upang tayo'y ipagtanggol.
22:18.4
Lumilikha sila ng mga kamikal na kung tawag yung mga
22:24.0
Ano daw ang tawag?
22:33.5
Sa tulong ng mga makapangyarihang mikroskopyo,
22:38.1
upang alamin itong bagong virus,
22:40.4
may natuklasang kamangha-mangha ang mga siyentista.
22:45.5
May kahinaang taglay ang coronavirus.
22:50.2
Mabilis itong mawasag sa
22:52.0
sabong, mabula at tubig.
22:56.8
Hmm, yun lang pala eh.
22:59.7
Alam kaya ni Tita Baby ang kapangyarihan ng sabon at tubig?
23:04.1
Maikakalat kaya niya ang virus sa ibang tao?
23:07.8
Pagkatapos niyang bumaba sa kiyapo,
23:10.5
kumapit siya sa hawakang
23:14.0
Nahipon ng barker.
23:15.5
May virus na kaya ang kanyang mga kamay?
23:20.5
Ano sa tingin niyo?
23:30.3
Gustong gusto ni Tita Baby ang kiyapo.
23:33.7
Takham na takham siyang kumain ng lumpia sa paboritong kainan.
23:38.6
Lagi siyang nagdarasal sa simbahan ng kiyapo at paggalagala.
23:42.5
Patingin-tingin sa nalalabigyan.
23:47.1
Baka man ngayong hapon ay naiiba,
23:49.9
nag-aalala siya sa mga bahing.
23:53.1
Pagdating na pagdating niya sa restaurant,
23:55.8
dali-dali siyang naghugas ng mga kamay.
24:00.4
Habang dalawang ulit na umawit ng
24:03.0
Maligayang bati, maligayang bati.
24:08.7
Alam niyo yan mga classmates?
24:10.9
Sigurado pong alam niyo yan.
24:12.2
Sa pamamagitan nito,
24:14.4
napuksa ang mga virus sa kanyang mga kamay.
24:18.4
Paikot-ikot ang mga bumubulang tultulis,
24:25.4
at sa katuluyang hinigop ng tubo.
24:29.4
Paalam mga tultulis!
24:33.4
Naku, nawala na kaya ang mga virus sa kamay ni Tita Baby?
24:39.4
Nidamnam ni Tita Baby ang mga virus sa kamay ni Tita Baby.
24:41.4
Nandiyan natin ha!
24:43.4
Nidamnam ni Tita Baby ang mga virus sa kamay ni Tita Baby.
24:44.0
Nandiyan natin ha!
24:48.3
Upon ni Tita Baby ang lumpya?
24:50.3
Umuupo siyang malayo sa ibang tao kung sakaling siya ay mapahatsing.
24:52.4
Inalis niya ang face mask kasi kakain na siya, hindi ba?
24:58.0
Pagkatapos kumain, isinuokot niyang muli ang face mask
25:01.0
at di sinasadyang –
25:07.0
– Malikit ang kanyang daliri
25:09.0
or madikit sa kanyang daliri,
25:11.0
ang mga turturok sa kanyang ilo,
25:12.8
or madikit sa kanyang daliri, ang mga turturok sa kanyang ilo,
25:14.0
Muling naghugas ng kamay si Tita Baby. Sumalangit na wa, mga turturok.
25:21.8
Sumalangit na wa, mga turturok.
25:51.8
At naipahid ang mga tuktusok sa kanang butas ng kanyang ilong.
25:58.3
Lungulutang din sa hangin ang mga ligaw na tuktusok.
26:01.8
Sa bawat paghinga ni Tita Baby, sumisisid ang mga tuktusok sa kanyang ilong at doon agad silang naghahasik ng lagim.
26:13.7
Naku, ano kaya mangyayari kay Tita Baby?
26:21.8
May virus na kaya ako?
26:26.0
Pagkaalala ng Tita Baby.
26:28.5
Nililisan niya ang simbahan.
26:30.6
Nililisan niya ang simbahan at hindi na muna gumala.
26:34.7
Hindi siya sumakay ng jeep.
26:36.8
Naglakad siyang pauwi ng avenda.
26:40.6
Iniwasan ang umpukan ng mga tao.
26:43.8
Mahirap man, tigil siyang hawakan ang mukha.
26:48.6
Dahil nagkaalala na si Tita Baby,
26:50.9
hindi na siya sumakay ng jeep at iniwasan niya na yung mga tao.
26:55.3
Iniwasan niya na rin hawakan yung kanyang mukha.
27:00.4
Nang makauwi si Tita Baby sa tahanan, matagal siyang naligo gamit ang maligamgam na tubig.
27:08.7
Pagkatapos, nagpadala siya ng email sa kanyang boss na nagsasabing sa bahay muna siya magtatrabaho ng dalawang linggo sakaling nakuha niya ang virus.
27:19.5
Pagkatapos, nagpadala siya ng email sa kanyang boss na nagsasabing sa bahay muna siya magtatrabaho ng dalawang linggo sakaling nakuha niya ang virus.
27:20.3
Maaga siyang natulog ng gabing iyon.
27:23.2
Sa sumunod na dalawang linggo, itinala ni Tita Baby sa kanyang diary ang mga nararamdaman.
27:30.9
Alam niyo ba yung ginawa ni Tita Baby?
27:32.8
Nag-quarantine siya.
27:35.7
O sa Tagalog, kuarentena.
27:37.7
Nag-quarantine si Tita Baby.
27:39.7
Nag-quarantine si Tita Baby.
27:45.6
Sa awa-awa si Tita Baby.
27:48.3
Naku, tignan niyo siya.
27:50.3
Pinilit niyang kainin ang ayudang padala ng kapatid na si Tito Boy.
27:55.9
Sa dalas niyang maguhugas ng mga kamay, nagsawa siyang umawit ng maligayang bati at nag-isip ng limang bagong kanta kapalit nito.
28:09.1
Nagpahinga rin siya ng maigi.
28:12.0
Sa ikalabing apat na araw, nagsimulang bumuti ang lagay niya.
28:17.6
Pumupa ang kanyang lagnat.
28:21.3
Bumuti ang namamagayang lalamunan.
28:24.8
At gumaan ang kanyang ditib.
28:27.7
Hindi pa rin siya gaanong nakakaamoy at nakakalasa, pero nakakahinga na siya ng maluwag.
28:34.6
Nakakapagsalita na siyang mabuti.
28:38.0
O anong nangyari kay Tita Baby?
28:41.0
Nagkasakit siya, no?
28:43.2
Nanakuha niya yung sakit.
28:45.7
O anong nangyari kay Tita Baby?
28:46.5
Nagkasakit siya, no?
28:46.6
Nanakuha niya yung sakit.
28:46.6
Nagkasakit siya, no?
28:46.7
Nanakuha niya yung sakit.
28:47.2
Pagkaraang magpagaling, dalawang linggo pang natili si Tita Baby sa bahay.
28:56.3
Dahil sa kanyang kwarantena, napigilan niyang maipasa ang virus sa ibang tao.
29:03.1
Gusto siyang makita ni Tito Boy at ng mga pamangkin, pero iginiit na lamang niyang sabay maghapunan sa pamamagitan ng Zoom.
29:12.4
Nais niyang hagka ng kanyang pamilya, ngunit ayaw niyang magkasakit.
29:21.5
Lumikha ng mga antibody ang mga white blood cell ni Tita Baby na tumulong sa pagdaig ng mga sutil na mga tuktusok.
29:30.9
Kapag muling masagap ni Tita Baby ang virus, makatutulong ang mga antibody na protektahan siya.
29:44.2
Nang matapos ang kwarantena ni Tita Baby, si Tita Baby ay magkakasakit.
29:47.2
hindi nais niyang lumabas at gumala.
29:50.5
At dahil alam niyang wala pang bakuna,
29:53.3
kailangan niyang mag-ingat para sa kalusugan ng iba.
29:58.1
Nakahahawa pa kaya siya?
30:02.4
Kaya wala mo ng paggagala.
30:06.1
Mga paglabas mo ng kailangang kailangan.
30:10.2
Medyo mahina pa si tita baby pero malakas na para maglakad.
30:14.7
Isinuot niya ang kanyang face mask.
30:18.1
Nagsilid ng hand sanitizer sa bag at umalis ng tinitirhang gusali.
30:25.4
Habang nakaabang sa bangketa, siya'y kumura.
30:30.3
Kakaiba ang Maynila.
30:33.0
Ibang-iba na ang buong mundo.
30:36.1
Nagsimula siyang maglakad.
30:38.7
Lagi nang iniisip ang hangin ni Lalanghap.
30:43.8
Malalampasan natin ito, naisip niya.
30:47.2
Kailangan nating alagaan ang isa't isa sa mga natatanggong bagong paraan.
31:00.8
Nagbago ang daigdig dahil sa COVID-19.
31:04.8
Ligtas at efektibong bakuna ang maaaring lumutas sa problema tulad ng pagsupo sa polyo at sa mga nagdaang pandemya.
31:14.1
Pagkaraan ng isa, dalawa o tatlo.
31:17.2
Pagkaraan ng ineksyon, lilikhang bakuna ng mga antibody na magbibigay proteksyon laban sa virus.
31:24.7
Sa pamamagitan ng bakuna, mapapaunlad ang inmunidad natin sa COVID-19 nang hindi mo na nagkakasakit.
31:34.4
Sa tamang panahon, mayayakap muli ni Tita Baby ang kanyang mga pamangkin.
31:41.3
Makakapaghuntahan, makakapagbiruan, at makakapagsalo-salo.
31:47.2
Ang magkaibigan at ang mag-anak.
31:50.8
Gaya ng dati, at kaya ng dapat laging mangyari.
31:57.3
At dyan, nagtatapos ang kwento,
32:01.5
Spikey, Sprinkles, and Prongies, or Tultulis, Turturok, at Tuktusok sa Filipino.
32:09.9
Ito ay sinulat ni Natasha Vizcara, saling sa Filipino na Eugene Evasco.
32:14.2
Iginuhit ni Jamie Bausa.
32:17.2
At inilithala ng Tahanan Books.
32:21.7
Ayan, mga classmates, nakinig ba kayo ng mabuti sa ating kwento?
32:27.9
Sige, titignan ni Ate Michelle kung kayo ay nakinig ng mabuti.
32:34.7
Ayan, meron akong mga tanong at isulat niyo lang, or itype niyo sa ating chatbox ang inyong sagot.
32:41.8
Ang unang tanong, tungkol saan nga ba ang kwento?
32:47.2
Tungkol sa mga binasa ni Ate Michelle.
32:49.4
Tungkol saan ang kwento?
32:52.2
O, sabi ni Archristian, ang ganda naman ng kwento.
32:55.9
O nga, di ba Archristian?
32:58.3
Marami ka bang natutunan sa kwento natin?
33:03.2
Ayan, tungkol saan ba yung kwentong binasa ni Ate Michelle?
33:15.8
Tungkol sa COVID.
33:17.2
Tungkol sa COVID-19.
33:19.8
Eh, naalala niyo ba kung ano yung pangalan ng nagkasakit ng COVID-19 sa kwento?
33:26.3
Anong kanyang pangalan?
33:32.1
Anong pangalan ng nagkasakit?
33:35.6
Wow, very good na classmates natin. Nakikinig tayo mabuti.
33:44.3
Si Tita Baby bang sagot niyo?
33:47.2
Very good kayo. Si Tita Baby nga yung nagkasakit.
33:50.6
Eh, ano ang ginawa ni Tita Baby para hindi niya maipasa ang sakit sa iba?
33:57.1
Anong ginawa niya?
33:59.9
Nagtanggal ba siya ng face mask?
34:02.0
Hindi ba siya naghugas ng kamay?
34:03.7
Ano pang ginawa niya para hindi niya maipasa sa iba yung kanyang sakit?
34:12.4
Di ba? Naghugas siya ng kamay, lagi siya nagtutututut ng face mask at
34:16.1
siya ay nanatili sa bahay.
34:20.4
Nag-quarantine siya, nag-quarantena siya.
34:23.6
Di ba? Para hindi niya maipasa sa iba yung COVID-19 na kanyang nakuha.
34:31.0
Mahusay kayo mga classmates ha dahil nakikinig kayo ng mabuti.
34:35.4
At sana lagi niyong tatandaan yung mga natutuhan natin sa kwentong ito.
34:41.9
Lalo na kasi sa panahon ngayon, ano?
34:43.9
Kasi nasa paligid pa rin ang sakit.
34:47.1
Kaya lagi tayong sumunod sa mga health protocols.
34:50.6
Kahit na pwede nang lumabas, siguraduhin tayo ay ligtas.
34:55.7
Okay? Siguraduhin lagi tayong naghugas ng kamay,
34:59.6
o kaya nag-alcohol, o kaya hand sanitizer.
35:02.6
At pagdating ng bahay, tularan niyo si Atita Baby,
35:06.4
naliligo ka agad, okay?
35:08.3
At pagdating ng bahay, naghihilamos para lahat ng mga kumapit na mga mikrobyo
35:13.3
at virus sa ating katawan ay mawala.
35:16.7
At tayo ay maligtas sa sakit.
35:20.5
Ayan. At syempre, gusto nating pasalamatan ng Tahanan Book
35:23.9
sa pagpapahiram ng kwentong ito.
35:28.0
Ayan. Syempre, gusto ko rin pasalamatan ang sumulat ng kwento, no?
35:33.5
Ang ating author sa pagpapahiram ng kwentong ito.
35:37.8
Eh, naalala niyo ba ang pangalan ng sumulat ng kwento?
35:43.3
Nagsimula sa titik N ang pangalan niya.
35:46.9
Anong pangalan ng sumulat ng ating kwento?
35:52.9
N. Tapos V naman yung kanyang apelido.
35:59.8
O, naalala daw ni R. Christian Roda.
36:02.4
Sige, R. Christian Roda, ano ang pangalan ng sumulat ng kwento?
36:08.1
Tama! Si Miss Natasha Vizcara.
36:13.3
Siya ang sumulat ng ating kwento at alam niyo, siya ay makakasama natin ngayong araw.
36:21.3
Hindi ba? Siya ang tinutukoy kong sorpresa sa inyo ngayong araw.
36:27.8
Sige, papakilala ko na sa inyo si Miss Natasha Vizcara.
36:32.4
Pwede rin natin siyang tawagin si Miss Nats.
36:36.2
Si Miss Nats ay nagsimula bilang journalist.
36:39.7
Nakapagsulat siya para sa Philippine Daily Enquirer,
36:43.3
Sunday Enquirer Magazine at sa Philippine Graphic Magazine.
36:47.4
Isa rin siyang science writer, editor at siyempre manunulat ng mga kwentong pambata.
36:55.8
O, alam niyo ba, ilan sa mga natanggap niyang mga parangal ay ang Don Carlos Palanca Award at Salanga Writer's Prize.
37:05.3
Naku! Excited daw kayo pakilala sa inyo yung ating premiadong manunulat na guest ngayong araw.
37:13.3
Narito na siya, samahan niyo akong i-welcome siya.
37:17.3
Magandang araw, Miss Nats!
37:19.3
At welcome po sa inyong kaharihan ng online world!
37:23.3
Magandang umaga, Michelle! At magandang umaga rin mga classmates.
37:31.3
Naku, maraming salamat po sa pagsama sa amin.
37:35.3
Alam niyo po, iniimbitahan namin kayo kasi hindi po ba noong nakaraang buwan, ipinagdiwang po natin yung Buwan ng Panay?
37:41.3
Pero, extended po yun dito sa wikaharihan ng online world hanggang ngayong buwan ng Mayo.
37:49.3
At meron na po kaming ilang mga gustong itanong sa inyo.
37:53.3
Una po, gusto po naming malaman, eh, kailan po ba kayo nagsimulang magsulat ng kwento?
38:00.3
Um, naalala ko at nakita ko pa lang sa aking baul.
38:09.3
Nag-drawing na ako ng comics noong grade 1 and 2 pa lang ako.
38:14.3
So, pero hindi ko alam kung hindi sila buong kwento pero mga, mga, mga scene.
38:21.3
Merong isa, kunwari nagkasakit ako tapos yung kaibigan ko dinalaw ako.
38:30.3
Pero yung, um, yung naalala kong buong kwentong naisulat ko, noong ano na ako, noong high school na ako.
38:38.3
Mga fourth, fourth year.
38:41.3
Tapos, ito din ang unang buong kwento na naipublish sa, sa aming, um, high school newsletter.
38:52.3
Wow, Ms. Nats! Grabe sa, sa, sa murang edad, ano, sabi niyo grade 1, grade 2.
38:59.3
Talagang nagsisimula na po kayo kahit hindi pa talaga siya buong kwento.
39:03.3
Talagang, um, ayun, naisusulat niyo na po yung mga.
39:06.3
Siguro nangyari sa atin.
39:07.3
Siguro nangyari sa araw ninyo.
39:11.3
Pwede siguro, ano po yun, no?
39:12.3
Parang mga, mga snippets ng inyong, ano, daily life.
39:18.3
So, classmates, pwedeng-pwede nyo rin gawin nyo.
39:20.3
Giyahin nyo yung ginagawa ni Ms. Nats.
39:23.3
Eh, Ms. Nats, ano po ba sa palagay nyo ang, um, unique, no, sa panitikang Filipino?
39:30.3
Alam mo, noong, noong bata pa ako.
39:33.3
So, so, 51 na ako.
39:39.3
So, noong mga 70s or 80s, wala gaano ang panitikang Pilipino sa mga batang katulad ko.
39:48.3
Ang binabasa lang namin, halos puro, puro mga kwento ng, kaling ng US.
39:56.3
Or, syempre, meron kami no, Voltes 5.
39:59.3
Um, pero, syempre, iniisip mo, pero, saan na yung mga kwento namin?
40:06.3
Bakit kami walang, walang nababasa tungkol sa amin?
40:09.3
So, palagay ko, ang, ang, ang super-duper galing na meron na tayo ngayong mga kwentong atin.
40:20.3
Eh, nakikita natin, nakikita na mga bata ang sarili nila sa mga kwento.
40:26.3
Tapos nakikita nila ang, um, yung mga kung anong mahalaga sa atin bilang Pilipino.
40:34.3
Syempre, kung, kung mabasahin mo kwento ng isang tagaibang bansa,
40:40.3
baka hindi katulad ng mga kung anong mahalaga sa atin o yung mga ugali natin.
40:47.3
So, yun, I think yun yung pinaka, pinakamahalagang, um, katangian ng panitikang Pilipino.
40:56.3
Lalo na para sa mga bata.
40:58.3
Para sa mga bata kasi mas nakaka-relate po tayo.
41:02.3
Eh, sa palagay niyo po ba, um, mahalaga po na itong mga classmates po natin, eh, mabasa po nila itong mga panitikang Pilipino?
41:12.3
Oo. Kasi, um, noong, noong bata ako, tapos nababasa ko hindi, hindi Pinoy.
41:22.3
Hindi ko alam kung, kung kasama ako sa mundo na yun.
41:30.3
Kung kunwari, tungkol ba sa hero, ako din ba ay hero? Eh, yung hero sa, sa libro, ah, blonde ang hair.
41:39.3
Ah, iba ang kulay.
41:40.3
Oo. So, kung, pero kung ano, kung, kung nakikita mo talaga na, na kamukhang kamukha mo ang hero sa isang kwento,
41:52.3
maaaring mag, magkaroon ka ng qualities nung, nung paborito mong, um,
41:59.3
mga characters. Tapos, siyempre, mas masaya. Tapos, um, kasama mo mga kaibigan mo, um, ina-act out ninyo yung mga kwento.
42:13.3
Correct. At saka, parang, mas na-empower po tayo na, ah, kahit pala, ano, may kapareho pala ako.
42:21.3
Na galingin ang kulay ng buhok, kulay ng balat, at kaya ko rin gawin yung kanyang mga nagagawa.
42:28.3
E, ano pong masasabi nyo naman po ngayon sa mga nanonood na nagsisimula ka lang pong magbasa at magsulat?
42:36.3
So, ano yan, um, mga seven years old?
42:41.3
Yes po. Mga seven to nine or ten.
42:45.3
Alam mo, nung ganung edad ako, um, ang, ang, ang ginagawa ko, yung mga paborito ko, inuulit-ulit kong basahin.
42:58.3
So, kung may paborito kayong kwento, huwag, yung isang beses lang, yung talagang isan, ikaw lang mag-isa, basahin mo.
43:07.3
Tapos, maganda rin, um, you know, basahin mong, um, read it out loud.
43:17.3
Para makapag-practice ka ng, ng, ng basa.
43:22.3
At, syempre, kung, kung type nyo rin magsulat.
43:26.3
Um, minsan, nung malita ko, ginagaya ko yung nakikita ko sa paborito kong mga libro.
43:35.3
Um, tapos, dun, dun ako natutong mag, mag-drawing na rin at mag-isip ng ano ba talaga ang magandang kwento.
43:42.3
Ah, so, pwede po nilang gayahin yung mga favorite nilang characters.
43:47.3
Sa pag-drawing. Ayun. O, tandaan nyo mga classmates ha, pag may gusto kayong basahin, ulit-ulitin nyo lang.
43:54.3
At kung hindi pa naman kayo gano'ng kagaling magbasa, magpabasa kayo sa inyong mga magulang, no?
43:59.3
At sa ating mga magulang, huwag po kayong magsawa na basahan yung mga anak kahit na paulit-ulit.
44:05.3
Tandaan mo ba, Ms. Nats?
44:09.3
Naku, maraming salamat po, Ms. Nats, sa paghihikayat po sa ating mga classmates na magbasa, magsulat.
44:17.3
Syempre, tangkilikin ang panitikang Pilipino.
44:20.3
At, syempre, maraming salamat po ulit sa pagsama sa amin ngayong araw.
44:33.3
Ayun, mga classmates, ang dami nating natutuhan, no?
44:37.3
Simula doon sa kwento ni Ms. Nats, pati doon sa kanyang mga karanasan bilang manunulat.
44:44.3
At nalaman natin, no, grade 1 pa lang si Ms. Nats, or grade 2, pumagawa na siya ng mga kwento.
44:51.3
Pwede nyo rin yung gawin.
44:52.3
Kahit mag-drawing lang ngayon ang mga ginawa nyo sa isang buong araw, para rin kayo nagsusulat ng kwento.
45:01.3
At dahil pinag-uusapan natin ang COVID-19, at para lagi tayong mapaalalahanan, ano, kung gaano kadelikado ang virus na ito,
45:13.3
at paalalahanan na gawing protektado ang ating sarili, gagawa tayo ng ating wikaharian,
45:23.3
Ano kaya, edyo rin ang wikaharian, tuktusok?
45:28.3
Ayan, nakikita nyo ba ang ating wikaharian, tuktusok?
45:30.3
Madaling-madali lang ito, ha?
45:32.3
At sana, pag nakikita nyo ito, lagi nyo maaalala na protektahan ang inyong sarili mula sa coronavirus.
45:40.3
At ano nga yung natutunan natin sa kwento?
45:42.3
Nuhugas ng kamay, magsuot ng face mask, at mag-quarantine kung kayo ay may nararamdaman.
45:50.3
Samahan nyo na si Ate Michelle sa paggawa ng ating wikaharian, tuktusok.
45:56.3
Kailangan din natin ng gunting, at syempre, pandikit.
46:10.3
Sige, simulan na natin ang paggawa ng ating tuktusok.
46:15.3
Una, pupunin ko muna yung kulay kahel na papel.
46:19.3
pupupit ako ng hugis-bilog.
46:24.3
Pwedeng iguhit nyo muna, no?
46:26.3
Kumuha kayo ng bilog na bagay.
46:28.3
I-trace ninyo bago nyo gupitin.
46:31.3
Pero kung kaya nyo nang gumupit ng hindi nag-trace ng bilog, pwedeng pwede nyo rin muna.
46:40.3
Pupupit ako ng bilog.
46:49.3
Okay lang, kahit hindi perfect, ha?
47:10.3
Paggawa na ako ng bilog.
47:11.3
Ngayon naman, impara natin dun sa tuktusok na ginawa ni Ate Michelle.
47:16.3
Ano yung hugis na susunod nating gupupitin?
47:18.3
Mga hugis, tat-sulok.
47:21.3
So, gamit mong kulay-pulang papel.
47:25.3
Pupupit tayo ng mga maliliit na tat-sulok.
47:30.3
At meron akong ituturo sa inyo para mas mabilis kayong makagupit ng tat-sulok.
47:36.3
Tutupiin po ang papel ko sa...
47:40.3
ng maraming beses.
47:59.3
Saka ako gupupit ng tat-sulok.
48:05.3
Para marami na agad yung nagupit na hugis.
48:12.3
Uwisin ko para...
48:16.3
mas marami pa akong...
48:19.3
magbawang tat-sulok.
48:40.3
Mga labing dalawang piraso siguro kailangan natin.
48:49.3
So, meron na akong mga maliliit na tat-sulok dito.
48:56.3
ititikit na natin siya.
48:58.3
Unahin natin yung...
49:01.3
paligid ng ating bilog.
49:08.3
So, lalagyan ko muna ng glue para mas madaling magdikit mamaya.
49:14.3
Tapos, ititikit natin sa dulo...
49:56.3
best sis ka po ba.
49:57.5
And ititikit natin siya mga tele phone,
50:01.3
Mga ka mga teko pa nga,
50:03.3
pin reminding mo,
50:05.3
kadala ka rin ang wala khay,
50:41.7
Tapos na ang aking
50:47.6
Okay ba yun, classmates?
50:49.6
Sana natuto at natuwa
50:51.0
kayo sa pagsasama natin ngayong
50:52.8
araw. Pinag-usapan
50:54.9
natin ang mga diktongo.
50:57.1
Nalaman natin ang kwentong
50:58.6
tultulis, turturok, at tuktusok
51:00.8
na mula sa Tahanan Books.
51:02.7
At nakasama natin at nakilala natin
51:05.1
ang sumulat na ito na
51:06.9
si Miss Natasha Vizcara.
51:09.2
At syempre, nakagawa tayo
51:11.2
ng ating panigap bagong
51:13.1
art activity na huwi kaharihan
51:15.3
tuktusok. At syempre,
51:17.7
bago tayo tuluyang magpaalam,
51:19.9
samahan nyo na akong
51:22.9
abutin song. Narito na!
51:41.2
Tanawin ang pangarap
51:43.2
ng hinang tagumpay!
52:01.2
Ngiti, sigaw, talon!
52:21.2
Maraming manghatlang,
52:23.2
tuloy lang ang laban,
52:33.2
Maraming maraming salamat
52:35.2
mga classmates! At magkita kita ulit
52:37.2
tayo sa susunod! Paalam!
