02:09.2
Balikbayan boxes nung panoan ni Pinoy.
02:11.8
But anyway, Balikatan exercises
02:14.0
guys, is officially kicking off
02:16.2
or actually has kicked off over the
02:18.0
next two weeks. Huge,
02:20.0
huge things are happening. Of course, among others,
02:21.8
pag-usapan natin, etong deployment
02:23.9
of HIMARS, deployment
02:25.8
ng Typhoon, hindi Typhoon.
02:28.1
Sorry, medyo nakatypo tayo dyan.
02:30.0
Systems, very powerful
02:32.2
American missile defense systems
02:33.9
or missile launchers na
02:35.9
kita natin dito. Maraming
02:38.2
bansa ang atin dito sa
02:39.9
Balikatan exercises. Of course, among others,
02:43.1
yung ating mga kapitbahay.
02:44.7
So, while this is
02:46.0
primarily between the Philippines and the
02:47.9
United States, guys, etong mga
02:49.9
exercises na yan,
02:52.2
the thing is, the good thing is,
02:53.9
more than 12, I think, what,
02:55.8
16 different observers ang dumating
02:58.0
dito sa Balikatan exercises this
03:00.0
year, this is gonna be huge.
03:02.0
So, yes, it's Balikatan exercises
03:03.7
technically between the Philippines and United States,
03:06.4
but you know that historically, over
03:07.9
the past 10 years at least, kasamang
03:10.0
Japan, Japan itself, defense
03:11.8
forces, kasama yung
03:13.4
Australia's defense
03:18.1
year, nagpadala din ng observers
03:19.6
ang United Kingdom, but
03:21.8
this year, guys, mas bongga. There will be
03:23.9
France, there will be many
03:26.0
of our ASEAN neighbors, Thailand,
03:28.6
Brunei, Malaysia,
03:32.0
yun, dami sa akin. Singapore will also
03:34.1
be, yung mga favorite din ng Singapore,
03:36.3
Singapore will also be there
03:37.5
this year as observer, guys. Of course,
03:40.1
not direct participants. They will be
03:42.1
also from other countries, South Korea,
03:44.7
which has been a major,
03:46.1
major provider of our defense equipment.
03:48.1
In fact, one of the
03:49.1
bagong missile systems na na-acquire ng
03:51.9
Philippines, yung tinatawag na C-STAR,
03:54.0
made in Korea yan, at
03:55.4
magde-deploy din yan ito sa exercises natin. Of course,
03:58.3
yung mga aircrafts na
04:00.0
gagamitin natin, mga F-A-50s, ito
04:02.0
yung mga made in Korea, yung mga ibang
04:03.9
warships na gagamitin natin. I think
04:05.8
BRP Resolve, if I'm not mistaken, made in Korea din yan.
04:08.5
So, there are gonna be many Korean-made
04:10.3
weapon systems that will be deployed
04:12.1
by the Philippines. Pretty decent, pretty
04:13.9
good system. So, hindi na natin dapat
04:16.2
i-underestimate ang Philippines because we
04:18.0
are relying more and more on advanced
04:20.1
and increasingly world-class
04:22.2
South Korean defense equipment.
04:24.4
Of course, ang Amerika din ang nagpawaw.
04:26.0
Sabi ko, nagpadala sila ng mga bongga-bongga
04:28.1
mga weapon systems. High
04:30.0
force, missile defense systems,
04:35.0
some of their advanced
04:36.0
warships, helicopters.
04:38.0
But yun nga, sabi ko, mag-attend din
04:40.0
ang mga ibang bansa. More importantly
04:42.1
this year, guys, yung mga exercises will not be
04:44.1
only in the West Philippine Sea,
04:46.1
outside our territorial
04:47.9
sea. So, direct challenge ito dun sa mga claims
04:50.0
ng China. But more than that, of course,
04:52.3
meron din aspeto ito ng
04:53.9
kagayan. So, there's gonna be also a
04:55.9
Taiwan orientation to this exercise
04:58.3
this year. Of course, may napost tayo ka,
05:00.0
kanina, sa Twitter.
05:01.9
May interview din tayo napost.
05:03.7
Ipopost ko kanina yung interview natin with Deutsche Welle
05:05.7
among other international news channels on this issue.
05:08.2
Ipopost ko rin mamaya.
05:10.0
But bago tayo pumunta sa geopolitics,
05:12.5
itong mga kameta, balikan
05:14.1
muna natin ang barangay politics
05:16.0
dito sa Pilipinas. So, dun sa
05:17.8
over the weekend, ang dami mga nagme-message sa akin.
05:20.0
Sir! Sir! Sir! Ito na naman!
05:21.9
Ginagamit na naman yung mga, ano mo,
05:23.9
mga kacharotan mo, diba?
05:27.3
May... Ayan tayo.
05:30.0
So, obviously, guys.
05:31.6
Obviously, guys. Obviously, guys.
05:33.7
Obviously, guys. Mukhang
05:35.1
marami nag-react dito sa mga
05:37.4
pinost natin, mga
05:39.4
ukol dito sa mga latest
05:41.9
na bardugulan. Latest na bardugulan
05:45.0
between the House of Marcos and House
05:47.9
of Duterte. Interestingly,
05:49.9
dito talaga ako proud na proud na ako, eh.
05:52.0
Ginagamit tayo ng parehong kampong
05:54.0
ngayon. Kung may mga...
05:55.4
Galit na galit yung mga loyalists sa mga DDS,
05:57.9
gagamitin yung mga articles ko.
06:00.0
Galit na galit yung mga DDS sa mga loyalista,
06:02.1
gagamitin yung mga articles ko.
06:03.1
Kung galit yung dalawa na yan sa mga dilawan,
06:05.4
gagamitin yung mga articles ko. Kasi nga,
06:07.3
kung totoo kang analyst na thinker, even though
06:09.4
meron kang siguro mga inis
06:11.4
sa mga trapo at mga...
06:13.5
Ano mo na, yung mga tatay style,
06:16.3
the reality is that I'm objective, right?
06:18.1
So, kung may mali kang ginawa, I'm gonna call you out.
06:20.0
I'm gonna write about it, no matter what camp you are from.
06:22.3
Right? So, talaga may mahanap kayo
06:23.7
ng mga kritisismo ko laban sa
06:25.7
bawat isang camp. Now, interesting, nakita ko,
06:28.6
yung mga ibang major vloggers,
06:31.4
may kinukote sila dito sa...
06:36.0
May sinabi ako right after
06:38.4
the elections, if I'm not mistaken.
06:40.0
Ang Diyos ko naman, kung magkakote naman kayo,
06:43.2
lagay nyo naman yung
06:44.0
link sa direct quotation, kasi
06:45.8
wrong grammar po yan. Dapat sinabi,
06:47.7
without star, I don't think BBM presidency
06:49.6
would have ever happened.
06:52.1
Okay? Sana naman, kung magkakote kayo
06:54.0
sa akin, ayusin nyo naman yung grammar nyo, diba?
06:56.7
Bulk of his votes
06:58.4
are really salad of 30 votes.
06:59.8
So, I said this right after
07:01.6
the elections. So, dapat past tense.
07:03.7
And bulk of his votes were really for
07:07.7
the reason I said that, guys, is because
07:09.5
ito yung base dun sa mga
07:11.4
pre-election surveys na meron tayo.
07:14.8
very moment na naging klaro na si Sara
07:17.4
Duterte ay hindi tatakbo
07:18.7
bilang presidente, klarong-klaro na Sara Duterte
07:21.5
was the one who was leading
07:22.6
in the surveys. So, obviously,
07:27.0
dun sa 60%, malaking hatak ni Sara Duterte.
07:29.8
So, yun yung konteksto ng sinabi natin.
07:31.9
Now, interesting, ginagamit
07:33.6
ng mga taong ito to make a point
07:35.7
na what? And, of course,
07:37.4
I know what they're trying to say. What they're trying to say
07:39.6
is may utang na loob dapat ng mga loyalista
07:41.6
sa mga DDS dahil kami yung nagpanalo sa inyo.
07:45.6
the reality is that kung hindi nagsama
07:47.2
ang mga House of Marcos and House of
07:49.7
Duterte, medyo delikado
07:51.8
sila each of them because
07:53.0
baka si Lenny pa yung may chance.
07:55.2
Baka si Lenny pa yung may chance.
07:57.2
Kaya nga sila nagsama para wala nang chance
07:59.8
Yung opposition. Kaya nga nanalo yung mga yan,
08:01.9
unit team, dahil nag-combine forces sila.
08:04.4
So, I don't know bakit ginagamit ito.
08:06.0
I mean, of course, alam natin bakit.
08:07.2
Yung sinasabi ng utang na loob. But, guys,
08:09.1
tumakbo bilang vice-presidente yung isa,
08:11.1
tumakbo bilang presidente yung isa,
08:12.8
so, naturally, kung sinong presidente, yun ang
08:14.9
commander-in-chief. So, kaysa maging crybaby
08:17.4
yung mga iba dyan, pangapin nyo lang.
08:19.2
Iba yung naging presidente. Hindi naman kayo.
08:21.2
Di, ano, sunod na lang kayo.
08:22.9
Now, kung gusto nyo mag-opposition,
08:25.1
edi sabihin nyo mag-opposition na kayo.
08:26.8
Di ba? Eh, ang problema,
08:29.5
eto na nga si first lady
08:30.8
openly nag-come out na
08:32.1
galit na galit na siya na bad vibe
08:34.8
siya dito sa vice-president. Eh, ayaw naman
08:36.6
mag-resign yung vice-president.
08:39.5
Di ba? Kung talagang
08:40.5
ayaw nyo na, di ba? Kung ayaw nyo na
08:44.7
mag-opposition na kayo.
08:46.8
Di ba? Hindi naman pwede you have the cake and eat it too.
08:50.5
So, kanina may statement na ito si Sarah Duterte
08:52.7
na ayaw nyo mag-BTO
08:54.8
dun sa kanyang position at gumawa tayo ng
08:56.7
poll the other day
08:58.5
kung saan, obviously these are not scientific
09:00.8
polls, pero at least mascientific yan sa Google
09:02.7
Trends or at least sa mga
09:06.7
No, I mean, guys, di ba?
09:11.2
Di ba? Eto yung statement
09:12.7
kanina. Kasi nagtanong ako,
09:14.8
gusto nyo ba mag-resign na si
09:16.2
yung isa? Kasi kung talagang hindi agree
09:22.7
ni Marcos, yung mga cure policies ni Marcos,
09:24.5
edi okay, maging opposition na kayo.
09:26.7
Hindi pwedeng nasa loob kayo ng administration
09:28.2
tapos opposition pa rin kayo. Di ba? Yun nga yung ginawa
09:30.7
nyo kay Lenny. Di ba? Pinalis nyo si Lenny
09:32.8
because si Lenny, di ba?
09:35.1
Nagkakritisize siya dun sa
09:36.6
war on drugs ni Digong. Correctly.
09:38.6
Dahilan natin, disaster yun. So, eventually,
09:41.1
ayan, umalis si Lenny at
09:42.7
naging opposition, di ba? So, yan ang hindi
09:44.7
ko maintindihan. Bakit direct ang tawag mo sa akin?
09:46.5
Hindi ako direct.
09:48.4
Ginawa nyo kong production, ano, direct.
09:50.8
No, eto, guys. Eto, guys.
09:54.5
At ganun nga, kung...
09:56.7
Kung eto ay, it's only a
09:58.5
Rodrigo Duterte thing, o bakit
10:00.6
parang hindi nag-openly, nagdi-distance at
10:02.6
nag-oppose dun sa sinasabi nung dating presidente?
10:04.9
Hindi pwede. You can have the cake
10:06.6
and eat it too. Essentially, yung sinasabi ni
10:08.2
ni First Lady. But,
10:10.5
ang position ng Vice President natin is
10:12.6
sabi niya, she would rather
10:14.6
focus on her work than yung mga
10:16.8
batikos laban sa kanya
10:18.4
or yung expression, honest expression ng
10:22.3
mula sa First Lady. No less than
10:24.6
the First Lady. So, in a video message,
10:26.7
eto po yung sinabi ni
10:30.4
minamahal na Vice Presidente.
10:32.6
Eto yung kanyang, hi, guys.
10:34.9
Eto yung kanyang video.
10:36.8
Dito sinabi niya, mga kababayan,
10:38.4
bilang tao, karapatan ni unang
10:40.5
ginaang Liza Marcos,
10:42.4
na makaramdam ng sama ng loob
10:46.4
Dun sa mga hindi marunong mag-Tagalog,
10:48.3
to my countrymen, as a person,
10:50.4
it is the right of First Lady Marcos to feel
10:55.4
translation nito.
10:56.7
Hindi as a person.
10:58.5
Dapat sinabi mo, she's entitled to her
11:00.7
personal opinion.
11:03.7
Guys naman, ayosin nyo
11:05.0
mag-translate nang to.
11:07.7
Subalit, ang kanyang
11:08.9
personal na damdamin ay walang
11:10.8
kinalaman sa aking mandato
11:12.6
bilang isang opisyal ng
11:16.3
Okay, but her personal feelings
11:18.7
have nothing to do with my mandate as a government
11:20.8
official. Ayan. Magandang, okay,
11:22.7
correct translation yan. Pasensya na, guys.
11:24.8
Of course, ang konteksto nito, guys, yung eto
11:26.9
yung speech na, eh, yung speech,
11:30.9
well, almost like a speech,
11:33.0
diba? Yung interview
11:34.6
ni ma'am. Ito, nilagay ko
11:36.7
ng, medyo, sorry, guys,
11:38.4
natutunan ko ng konti mag-edit.
11:41.8
So, marunong na ako maglagay
11:44.6
ng mga subtitles. Pero,
11:46.6
sorry, ni-rush ko yung subtitles, kaya
11:48.5
pasensya na kung hindi 100%
11:50.5
yung mga subtitles. Pero sabi ko,
11:52.8
maganda na, ano, lagay natin ng subtitles.
11:54.7
So, guys, eto, diba?
11:56.7
Very clear yung, ano, inis ni
11:58.9
madam, diba? Ulitin natin, ano,
12:01.1
para makita niya talaga yung caption, diba?
12:04.8
So, New York, diba?
12:06.5
So, New York, diba?
12:11.6
Pero, in fairness,
12:13.4
magaling magsalita din, ma'am.
12:15.7
So, at three, she went there at three,
12:18.5
and then she went to Davao.
12:20.9
And then when she went to Davao,
12:22.4
Duterte said, oh, bangag, bangag, diba?
12:24.4
Imagine a former president calling, ano,
12:26.7
and then the camera panned, ano,
12:28.5
tumatawa. So, syempre, nakita ko,
12:30.9
sabi ko, wow, man, I mean,
12:32.6
masakit yan. And then when, ano, siya,
12:34.4
Duterte, si Sando, yan, gusto maging
12:36.5
prime minister, perpetrate themselves in power,
12:39.4
tapos ako, I would say,
12:41.0
binibilang ko ngayong mga oras, eh, diba?
12:42.9
Pero tumawa sila. So, parang for me,
12:44.9
ano yan? Mali yata yan, diba?
12:46.5
Parang, you're getting swelled up from the government,
12:48.8
diba? You're supposed to be the alter ego,
12:50.6
we're there protecting you, tas gagawin mo yan?
12:52.4
Mali yan, eh, you cross the line.
12:54.3
And I'm not a hypocrite. I mean, that's not right.
12:56.7
You don't do that. That's entitled politics.
12:59.2
You're in the government, you're the vice president.
13:01.1
For me, nasaktan ako, because
13:02.4
my husband will do everything to protect you.
13:04.8
You run together, diba? Sama-sama tayo,
13:06.7
babangon muli. Pupunta ka sa rally,
13:08.8
natawag yung presidente mong bangag,
13:11.2
diba? You're going to laugh.
13:12.7
She went there at 3, and then she went to
13:15.4
Dabao. And then when she went to Dabao,
13:18.2
Duterte said, oh, bangag, bangag, diba?
13:20.2
Imagine a former president calling, ano,
13:22.1
bangag, and then the camera panned on her,
13:24.2
tumatawa. So, syempre, nakita ko,
13:26.6
sabi ko, wow, ma'am, I mean,
13:28.3
masakit yan. And then, well, ano,
13:29.6
Duterte, si Sando, yan, gusto maging
13:32.2
prime minister, perpetrate themselves
13:34.1
in power. Tapos ako, I won't say,
13:36.6
binibilang ko ngayong mga oras, eh,
13:38.3
pero tumawa sila. So, parang,
13:40.6
ano yan? Mali yata yan, diba?
13:42.2
Parang, you're getting swelled up from the government,
13:44.5
diba? You're supposed to be the alter ego,
13:46.3
where they're protecting you, tas gagawin mo yan.
13:48.2
Mali yan, eh, you cross the line.
13:49.7
Wow, ma'am. New York!
13:51.6
That's not right. You don't do that.
13:53.6
Entitled politics. You're in the government,
13:55.7
you're the vice president.
13:56.6
Of course, it's interesting coming from
13:58.4
Marco Cesar to talk about entitled politics,
14:00.8
pero hindi ka napatuloy.
14:01.5
Sama-sama tayo, babagod muli. Pupunta ka sa rally,
14:04.5
natawag yung presidente mong bangag,
14:06.9
diba, you're going to laugh?
14:08.3
She went there at 3, and then she went
14:12.4
And then, when she went to Davao, Duterte said,
14:14.5
oh, bangag, bangag, diba? Imagine a
14:16.5
former president calling, ano, bangag,
14:18.5
and then the camera panned on her, tumatawa.
14:21.4
So, syempre, nakita ko, sabi ko,
14:22.6
wow, ma'am, masakit yan.
14:24.5
And then, when, ano, siya, Duterte,
14:26.2
si Sando, yan, gusto maging
14:27.9
prime minister, perpetrate themselves in power.
14:30.6
Tapos ako, I want to say,
14:32.3
binibilang ko ngayong mga oras, eh.
14:34.1
Pero tumawa sila. So, parang for me,
14:36.3
ano yan? Mali yata yan, diba? Parang
14:38.2
you're getting swelled up from the government,
14:40.2
diba? You're supposed to be the alter ego.
14:42.1
We're there protecting. Tapos, ano yung yan?
14:43.9
Mali yan, eh. What's the line?
14:45.6
I'm not a hypocrite. I mean, that's not right.
14:48.2
You don't do that. That's entitled politics.
14:50.5
You're in the government, you're the vice president.
14:52.5
For me, nasaktan ako. Because
14:54.0
my husband will do everything to protect you.
14:56.2
You run together, diba? Sama-sama tayo,
14:58.1
babangon muli. Pupunta ka sa rally,
15:00.2
natawag yung presidente mong
15:01.8
bangag, diba? You're going to laugh.
15:04.0
Tama ko. She went there at 3,
15:05.6
and then she went to Davao.
15:08.1
And then when she went to Davao,
15:09.5
Duterte said, oh, bangag.
15:11.5
Imagine, the former president calling, ano,
15:13.5
bangag, and then the camera panned on her.
15:16.0
Tumatawa. So, syempre, nakita ko.
15:18.0
Sabi ko, wow, man. I mean,
15:19.7
masakit yan. Wow, man. Di ko malalabas to.
15:23.0
Gusto maging prime minister, perpetrate themselves in power.
15:26.2
Hmm. Tapos ako. I want to say,
15:28.0
binibilang ko ngayong mga oras, eh.
15:29.9
Pero tumawa sila. So, parang for me,
15:32.0
ano yan? Mali yata yan, diba? Parang
15:33.9
you're getting swelled up from the government.
15:36.0
You're supposed to be the alter ego.
15:37.8
They're protecting. Tapos gagawin mo yan?
15:39.6
Mali yan, eh. You cross the line. And I'm many things.
15:42.0
I'm not a hypocrite. I mean, that's not right.
15:43.9
You don't do that. That's entitled politics.
15:46.2
You're in the government. You're the vice president.
15:48.2
For me, nasaktan ako.
15:49.0
My husband will do everything to protect you.
15:51.9
You run together, diba? Sama-sama tayo, babangon muli.
15:54.2
Pupunta ka sa rally.
15:56.2
Ay, yung presidente mo, diba tayo?
16:13.5
Mahalin natin ang
16:14.6
vice president natin, guys.
16:16.2
Nag-atubang ang atoang nasod
16:18.1
at dagkong mga problema na kinahanglang
16:20.8
solusyonan sa gobyerno.
16:23.6
Dapat ay nakatutok tayo
16:25.0
sa pagtugon sa mga
16:26.1
suliraning hinaharap ng ating bansa.
16:29.5
Agree ako dyan po.
16:30.6
Agree po ako dyan.
16:32.4
Ulitin natin na, itong sinasabi ng
16:34.3
minamahal natin, vice presidente!
16:39.8
Patuloy ang pagtaas ng presyo ng pagkain
16:41.9
at iba pang mga bilihin.
16:44.3
At ito ay mas nagpapahirap pa
16:46.4
sa dinaranas na gutom
16:48.1
o kawalan ng sapat na pagkain
16:49.9
ng mahihirap nating kababayan.
16:54.3
ang kakulangan ng supply ng
16:55.9
tubig at kuryente
16:56.9
habang talamak na naman
16:59.1
ang ipinagbabawal na droga.
17:03.2
Uy, talamak na naman.
17:04.7
Hindi pa rin natatapos
17:06.3
ang banta ng kriminalidad,
17:08.7
terorismo, at insuryensiya
17:12.4
Tama yan. Very New York
17:14.2
versus very Davao.
17:17.9
Unahin natin ang Pilipinas.
17:21.4
Yun. Talagang yan ang talagang
17:23.6
mahal-mahal natin yung vice presidente natin.
17:25.9
Guys, ulitin niyo ha.
17:28.9
Makikinig tayo dyan.
17:30.9
Huwag kayong magulo.
17:33.8
Talagang importanteng mensayan
17:35.7
mula sa ating vice presidente.
17:38.9
Bagong Pilipinas.
17:51.6
Okay, okay. Maganda yan, guys.
17:55.9
Inday Sara, Sara Duterte.
18:03.5
Guys, makinig kasi kayo.
18:14.4
ni unang ginang Lisa Marcos
18:16.7
na makaramdam ng sama ng loob
18:19.9
Karapatan niya yan, guys.
18:21.7
Subalit, ang kanyang personal na damdamin
18:23.4
ay walang kinalaman
18:25.9
Dato, bilang isang opisyal
18:28.0
Very professional.
18:29.7
Upang makausag tayo,
18:31.5
iiwan na natin sa isang pribadong
18:34.0
pag-uusap sa pagitan lamang namin
18:36.3
ni Pangulong Bongbong Marcos Jr.
18:38.8
ang mga susunod na hakbang.
18:43.1
nag-atobang ang ako ang nasunod
18:44.8
dagkong mga problema
18:45.9
na kinahanglang solusyonan
18:50.1
Dapat ay nakatutok tayo
18:51.5
sa pagtugon sa mga suliraning
18:53.2
hinaharap ng ating bansa.
18:54.9
Patuloy ang pagtaas ng presyo
18:58.6
at iba pang mga bilihin.
19:01.0
At ito ay mas nagpapahirap pa
19:03.2
sa maghanas na gugong
19:04.7
o kawalang isipat na pagkain
19:06.5
ng mga hirap natin, kababayan.
19:09.3
Supportan kasi natin
19:10.9
ang kakulangan ng supply ng tubig
19:13.8
Habang talamak na naman
19:15.8
ang ipinapabawal na droga.
19:18.7
Samantala, hindi pa rin natatapos
19:21.5
ang banta ng kriminalidad,
19:24.9
at insurhensiya sa ating bansa.
19:28.2
Kini ang mga butang
19:29.1
na angay natong hatagan
19:33.2
Unahin natin ang Pilipinas.
19:36.9
Totoo yan. Agree ako guys.
19:39.5
Agree tayo diba? Agree tayo
19:40.8
sa ating minamahal na vicepresidente.
19:43.2
Hayaan na natin mga insulto ng digong.
19:45.7
Hayaan na natin yung mga call to insurrection.
19:48.2
Hayaan na natin lahat
19:49.3
ng mga sinisabing masama
19:50.5
ng isang kampo sa ating presidente.
19:53.4
Hayaan na natin na babastusin lang
19:54.9
ang ating presidente.
19:55.9
Hayaan na, babastusin lang.
19:57.1
Guys, you know, I didn't vote for Marcos Jr., okay?
20:00.1
I didn't also vote for him.
20:02.1
But, you know what I'm saying,
20:04.1
he's the president right now, diba?
20:09.1
hayaan na natin yung mga damdamin.
20:11.1
Hayaan na natin yung damdamin ni Tatay Digong.
20:13.1
Gusto niya murahin.
20:14.1
Gusto niya sabihin niya bangag yung presidente.
20:16.1
Gusto niya sabihin na mag-separate ng Mindanao.
20:18.1
Gusto niya sabihin na magkalabo-labo.
20:20.1
Magdamay-damay na tayo.
20:22.1
Hayaan na natin, guys.
20:23.1
Walang pakilaman. Gano'n.
20:24.9
Gano'n lang naman, diba?
20:25.9
Pero clearly, guys, okay, okay.
20:28.9
Baka hindi nila nag-gets na medyo sarcastic tayo.
20:30.9
Sarcasm aside, mga kamets.
20:35.9
Kinaclarify ko lang kasi baka yung iba hindi nila nag-gets.
20:38.9
Nagsasarcasm tayo.
20:40.9
Sarcasm aside, guys.
20:45.9
Mukhang kahit anong mangyari,
20:48.9
kahit anong mangyari, hindi talaga nag-resign.
20:50.9
Lahat na lang sinasabi niya.
20:51.9
Mga pumako, anong ganyan?
20:54.9
Okay, gano'n ganyan, guys.
20:55.9
Ayaw talaga mag-resign.
21:00.9
Paano naman kasi yung presidente mo?
21:02.9
Tapos nag-jollibee pa sila kanina.
21:05.9
Siyempre tayo, naniniwala tayo naman.
21:06.9
Yung mga mayayaman ng pamilya sa Pilipinas.
21:08.9
Yung mga mayayaman.
21:09.9
Anak ng dating strongman.
21:11.9
Gano'n, mga ano lang.
21:12.9
Nag-jollibee lang sila.
21:13.9
Alam natin, mga taong bayan talaga sila.
21:15.9
Lalo na si Tatay Dico.
21:18.9
Very simple person yan.
21:20.9
Siyempre, naiiwala naman tayo sa lahat ng mga ganyan.
21:22.9
Mga performative populism.
21:24.9
Mahalamahan natin ang mga politiko natin.
21:35.9
So, gano'n talaga.
21:39.9
Kahit mukhang marami tayong followers na loyalist.
21:43.9
Marami tayong followers na pink.
21:48.9
91% ay nagsabi na mag-resign na yan.
21:53.9
Pero ayaw talaga, eh.
22:00.9
Hayaan nyo lang na basta silang presidente.
22:02.9
Personal na damdamin yan, guys.
22:04.9
Huwag na natin ano yun yan.
22:06.9
Huwag na natin yan.
22:07.9
Let's just accept it.
22:09.9
Normal lang yan, guys, ha.
22:10.9
Normal lang natawagin bangag yung successor mo.
22:13.9
Kung mga ikaw naging presidente.
22:14.9
Tapos di ka na presidente.
22:16.9
Pero medyo current ka.
22:17.9
Medyo current ka.
22:18.9
So, ang sabihin mo.
22:21.9
Bangag yung ano mo.
22:23.9
Normal lang yan, guys.
22:24.9
Hayaan lang natin.
22:25.9
Walang problema yan.
22:27.9
Tapos yung presidente mo all in sa West Philippine Sea.
22:31.9
Normal lang yan kung wala kang comment at all.
22:33.9
Kahit ang damdamin mong comment sa lahat ng bagay sa mundo.
22:36.9
Huwag ka mag-support sa West Philippine Sea.
22:37.9
Huwag ka mag-criticize sa China.
22:39.9
Okay lang yan, guys.
22:43.9
So, ang akala ko, okay na lahat.
22:45.9
May mga sinabi ko.
22:46.9
May mga sinabi rin pala si madam dito sa major vlogger.
22:54.9
Major vlogger na wala pang publications.
23:02.9
So, medyo mukhang nag-escalate na masyado.
23:10.9
Hindi ko kasi napanood yung buong-buong yung interview.
23:12.9
Kasi alam mo naman, guys.
23:14.9
I need to keep my sanity.
23:15.9
So, hindi ko napanood.
23:16.9
Hindi ko napanood yung buong-buong.
23:17.9
Pero mukhang maraming natamaan doon sa interview na yan.
23:19.9
Hindi ko na alam kaya.
23:20.9
Buljak TV kung may sinabi siya.
23:24.9
Pero mukhang maraming natamaan dito.
23:29.9
Si major vlogger.
23:30.9
Nag-respond ng big time.
23:32.9
Kaya ang naisip ko, guys.
23:34.9
Naisip ko kagad na.
23:38.9
Naisip ko kagad yung...
23:42.9
Si Will Ferrell ba yan?
23:50.9
Tsaka ka, Tito Boy Soto natin.
23:53.9
Mag-meet na ako kay Tito Soto.
23:58.9
Ito tuloy naalalo ko, guys.
24:07.9
Ba't ayaw mag-play?
24:12.9
Ayan, nagalit na.
24:13.9
Ayan, nagalit na.
24:14.9
Ba't ayaw mag-play?
24:23.9
Hindi. Yung kay...
24:25.9
Bakit sumasabla yung technology natin?
24:30.9
Boy, that escalated quickly.
24:33.9
I mean, that really got out of hand?
24:36.9
Nalangin na yan, guys, dun sa movie?
24:38.9
Nalangin na yan dun sa movie?
24:40.9
Yung ano, yung...
24:42.9
Boy, that escalated quickly.
24:46.7
I mean, that really got out of hand?
24:48.6
Yan, exactly yan.
24:54.3
Nalalo ka agad yung meme na yan.
24:56.0
Boy, that escalated quickly.
24:59.3
I mean, that really got out of hand?
25:01.8
Huwag na natin ulitin.
25:02.8
Baka makapiright pa tayo.
25:04.8
Bati boses yata eh.
25:05.8
Kakapiright na rin nila ngayon.
25:09.6
bahala kayo dyan.
25:18.6
speaking of Tatay Digong,
25:20.3
eto balikan natin itong mga mga balikatang.
25:23.9
malamali itong show na ito.
25:25.7
Dito lang kayo nakakuha ng
25:26.9
literally 360 degrees analysis.
25:29.7
Meron pang humor,
25:31.0
meron pang comedy,
25:32.5
meron pang sarcasm,
25:34.2
meron pang medyo masaklap,
25:36.6
Lahat meron na dito sa show natin.
25:38.5
Kulang nga lang mag-expecially yun na tayo dito.
25:43.8
Eto na, eto na, eto na.
25:45.9
Pag-usapan natin ng balikatang exercise.
25:49.2
I think this is very important to discuss guys.
25:51.3
Itong issue ng balikatang.
25:54.3
gusto kong balikan yan bukas.
25:58.4
Hindi, actually pwede ko na i-discuss.
26:00.8
Ay hindi, wala palang tayong bukas.
26:06.1
dahil Amerika at Pilipinas na naman,
26:08.3
alam na natin sa sabi ng mga makapili.
26:10.1
Ang Pilipinas ay nanggugulo.
26:13.1
Ang Amerika ay imperialist.
26:15.2
I mean, ako, as I said,
26:16.5
critical din ako sa Amerika.
26:18.2
Yung mga pagkakulang nila sa atin.
26:19.8
Yung mga maling ginawa nila na nag-colonize sila sa atin.
26:22.2
Hindi nga nila nire-recognize na nag-colonize tayo.
26:26.4
And everything that went wrong during that time.
26:29.2
And I'm saying as a Baguio boy,
26:30.7
whose city was more or less built during the American colonial era.
26:33.8
But maybe precisely because of that.
26:37.8
Yes, we can call out yung mga malingang western.
26:40.2
Yung mga nangyaring kababalagan sa Afghanistan, sa Iraq.
26:44.0
Of course, there are many, many people
26:45.6
who are also very critical about US policy
26:47.4
dun sa, I mean, ongoing conflict sa Gaza.
26:50.4
I mean, we can talk about a lot of things.
26:52.5
I'm also partially accepting of the argument
26:56.5
na there were times na siguro ang NATO expansion
26:58.7
should have been a little bit more calibrated.
27:00.6
But I definitely do not agree with yung
27:02.4
excuse ni Putin na invading Ukraine.
27:04.8
I definitely do not agree na
27:06.2
ito ay dahilan na...
27:08.2
Parang ganun kasimple lang yan.
27:10.1
Anong kinalaman ng Pilipinas or Taiwan
27:12.9
or kung anong mga underdog na country na yan
27:15.1
dun sa mga kababalagan ng ginagawa ng mga western countries.
27:18.3
Unless, of course, ang argument mo ay
27:20.0
mga tutalang mga yan.
27:21.8
Ang problema sa ganun argument, guys,
27:23.4
is pag sinabi mo,
27:24.9
if you're gonna reduce all smaller countries
27:26.6
to tutalang ng west,
27:28.1
then essentially you're apologizing for,
27:30.3
if not justifying,
27:32.0
invasion of smaller countries
27:33.5
by yung mga bully na hindi western.
27:36.6
Sabi ko, ang pinakaksungang idea na narinig ko nowadays, guys,
27:41.3
The idea that ang imperialismo ay galing lang sa mga western countries.
27:44.6
When anyone with basic understanding of history and geopolitics
27:48.2
knows that imperialism has no color.
27:50.6
It can be Russian,
27:51.8
it can be Chinese,
27:53.0
it can be European,
27:54.9
You know, we can go on and on about it.
27:57.5
Imperialism comes in every form.
27:59.4
Now, ito ang point ko.
28:01.5
At bukas, siguro pag-usapan natin more,
28:03.4
hopefully there'll be more time.
28:04.5
Pero, ito yung sinasabi ko,
28:06.5
ito yung mga pinakasungang narinig ko most of the time.
28:10.1
Ito yung mga pinakasungang narinig ko.
28:12.4
Yung sinasabi nila na...
28:15.1
Yung gentleman's agreement.
28:17.8
tama yung sinabi ni Tatay Digong
28:19.3
na dapat may gentleman's agreement
28:20.8
kasi dapat di tayo nanggugulo.
28:22.6
Status ko lang tayo.
28:23.5
Ay, ang problema sa status ko is
28:26.5
bibitawan na natin yung ayung insyol.
28:29.4
Dahil kung lulubog na yung
28:33.3
then paano natin didipensahan
28:34.8
yung position natin sa ayung insyol?
28:36.4
Which, by the way,
28:37.2
is a low tide elevation
28:38.3
which is not a territory
28:39.4
that can be claimed by China.
28:40.8
So, japeks na naman yung claim nila.
28:42.1
It's not even an island.
28:43.3
It's a low tide elevation
28:44.3
within our exclusive economic zone.
28:45.7
So, walang pake yung China
28:46.5
dapat per international law.
28:47.8
But since wala sinang pake
28:48.7
sa international law,
28:50.1
kung may bully ka dyan,
28:52.0
meron kang bully dyan,
28:53.4
the last thing you need to do
28:55.3
is yung mga kasungan na
28:56.8
status ko lang tayo
28:58.3
sige, lulubog na yung
29:00.1
wala tayong gagawin.
29:00.9
Hayaan na lang natin
29:01.6
mag-takeover sila.
29:02.9
Hindi ba tayo natuto
29:04.6
Mischief Reef and Irban Reef
29:05.9
at saka sa Panatak Shoal.
29:08.9
Katulad na sinabi ni
29:11.5
yung senador natin
29:19.2
hayaan lang natin
29:21.5
Buti nga hindi bobo
29:22.6
yung mga malalaking
29:24.8
opisyalis natin dati.
29:27.3
Secretary Lorenzana
29:28.7
for fortifying our position
29:30.7
for fortifying our position
29:31.7
sa West Philippine Sea,
29:32.8
for drawing the line
29:33.8
dyan sa Panatak Shoal.
29:38.8
Defense Secretary natin,
29:42.5
meron tayong isang
29:43.4
foreign secretary,
29:44.1
medyo mahabang usapan yan.
29:45.7
nasa nagkakala sa Twitter,
29:47.1
kumbaga yung pa yung
29:50.7
may mga Defense Secretary
29:52.4
may mga military people
29:55.2
good luck talaga sa atin
29:56.1
nung panonindigong,
29:57.6
Aminado naman siya,
29:58.4
may secret deal naman talaga
29:59.5
sila at status ko.
30:01.3
hayaan lang natin
30:02.8
BRP Sierra Madre,
30:06.9
di ba tayo natuto
30:09.2
na kung wala kang
30:13.0
position sa Scarborough
30:14.0
Select at Mischief Riff,
30:15.3
tuloy kinuha nung
30:19.2
ito, ito, ito, ito,
30:20.0
may narinig naman tayo
30:23.1
dapat neutral tayo.
30:30.0
sa mga intramurals
30:30.9
ng mga grey towers.
30:33.4
ng ganyan, di ba?
30:40.3
sa isang interview.
30:42.5
you are very rude.
30:43.4
Gano'n, gano'n siya.
30:44.2
Ayan, alam nyo na
30:48.8
Ang point ko, guys,
30:50.0
yung neutral tayo,
30:53.7
mag-neutral tayo,
30:56.2
sagot ko nun man,
31:03.9
anong kasyungan yan
31:07.4
hindi tayo Switzerland,
31:09.9
na Switzerland po tayo.
31:11.6
Eh, hindi nga tayo
31:15.8
harap-harapan na tayo
31:19.3
kinuha yung Scarborough Shoal,
31:21.1
kinuha yung Mischief Reef,
31:23.1
Tapos sasabihin mo
31:23.7
yung neutral na lang tayo?
31:25.5
Huwag na tayong, ano,
31:26.5
kumingin ng tulong
31:28.2
Kita nyo naman, guys,
31:29.2
yung nine-dash line
31:32.8
kalatid ng West Philippine Sea,
31:38.5
mag-neutral tayo!
31:40.2
Huwag tayong makialam
31:41.5
sa mga superpowers!
31:43.8
Ang sagot ko dyan,
31:53.2
Paano ka maging neutral
31:54.6
kung yung problema
31:57.3
ay nasa sarili mong bakuran?
31:59.9
yung mga kasyunga
32:00.9
na pag-iisip na yan?
32:05.1
Parang pumasok yung, ano,
32:06.9
pumasok yung, ano,
32:08.9
kriminal dun sa bahay mo,
32:10.8
tapos hinga ng tulong
32:12.1
dun sa kapitbahay
32:14.7
Sabihin nung, ano,
32:16.2
yung syunga mong kapatid,
32:18.1
neutral lang tayo!
32:19.5
Hayaan natin yung kriminal
32:20.4
kasi magugulo tayo,
32:21.8
baka magalit yung kriminal.
32:25.2
yung ganyan argument
32:26.0
na mag-neutral tayo sa...
32:30.1
Ang Switzerland po
32:31.1
ay nandun sa bundok,
32:32.8
medyo malayo sa, ano,
32:35.6
may sarili siyang gano'n.
32:36.9
At yung mga kasyunga
32:37.8
na hindi nag-aaral
32:38.5
ng World War Stories,
32:40.9
pero in-invade pa rin sila.
32:43.6
So yung mga, ano,
32:47.5
Finland and Sweden
32:50.8
and then nung na-invade
32:52.5
tingnan yung gano'ng
32:53.0
kasyunga si Putin,
32:54.4
dumagdag pa yung power
32:55.9
dahil sa kasyunga niya
32:57.9
nag-join ang Finland
33:02.4
their neutrality.
33:07.6
Maging neutral tayo
33:08.7
and then exposed tayo
33:09.8
sa Russia on our own
33:10.7
katulad ng Ukraine
33:11.7
at yung mga syunga
33:12.5
na hindi nag-isip,
33:13.4
ang Ukraine po ay
33:15.2
ng kanyang nuclear weapons
33:16.5
at nag-technically
33:17.4
hindi siya nag-join
33:19.5
hindi siya pinapa-join
33:21.2
neutral siya kaya
33:21.9
in-invade siya ng gano'n.
33:23.4
tingnan mo nga siya later
33:24.1
kaya nakabawi siya,
33:27.1
na mag-neutral tayo
33:28.5
sa sarili na natin
33:35.4
Ang masasabi ko lang talaga,
33:38.8
tama naman talaga
33:40.3
Minsan yung mga tanong niya,
33:42.5
Bakit yung mga kapil-pahay
33:45.9
yung nagsabi mga neutral,
33:53.8
to my number three issue.
33:55.9
Sinasabi ng mga makapil,
33:57.8
diplomacy lang tayo.
34:00.6
sa polite conversation.
34:13.8
Six years si Digong nandun.
34:16.3
nung panon ni Digong?
34:19.0
nung panon ni Digong.
34:21.6
nung panon ni Digong.
34:27.0
nakita yung nangyari
34:28.7
Peaceful ba yan, guys?
34:31.9
Yung munting namatay
34:32.7
yung mga ating mga,
34:40.1
Ano ba naman itong mga ito?
34:45.0
hindi pinapabuking
34:46.5
yung kanyang amo,
34:47.5
nung panon ng six years na yun.
34:48.6
Hindi ibig sabihin
34:49.2
na walang bullying
34:52.8
hindi lang yung Jemver
34:54.2
nung panon ni Digong,
34:55.9
Marami pang ibang nangyari.
34:58.3
sa Juan Felipe Riff.
35:01.2
nag-drama-drama siya.
35:04.4
PDP laban pa siya.
35:05.7
Kapartido pa niya
35:07.4
nagwawala-wala pa siya.
35:10.0
nag-drama-drama-drama pa siya.
35:14.0
wala naman nangyari.
35:15.1
Sasabihin na naman,
35:20.4
wala naman nangyari
35:21.5
nung panon ni Tatay Digong, eh.
35:23.8
Okay naman lahat, eh.
35:29.9
pakigugal ang Jemver.
35:36.4
yung mga pangyayari
35:37.7
nung six years na yan.
35:41.6
Naalala nyo, guys,
35:42.7
tignan nyo yung date.
35:50.0
ay nagsulat ng letter.
35:51.5
Ay, hindi ko alam
35:52.4
kung ano sinulat niya sa letter, ha.
35:54.5
huwag gumuska dyan.
35:55.4
Nagsulat ng letter si Pacquiao
35:56.9
at nagreklamo sa China.
35:59.9
Dahil sa pagbubuli
36:00.9
na ginagawa nila doon
36:04.2
Sa West Philippines
36:05.1
at sasabihin ni Boy Silly,
36:06.9
wala naman nangyari dyan, eh.
36:09.7
Okay naman lahat.
36:10.8
Ayan na naman tayo, eh.
36:13.2
Ayan naman tayo, eh.
36:19.0
Hindi ko talaga alam, guys,
36:22.6
walang alam ang tao?
36:24.9
Sila bang mong walang alam?
36:26.2
Ano ba talaga nangyari?
36:29.0
panonidigong lang nangyari
36:30.4
lahat ng mga yung mga pangbubuli
36:32.8
mga pangbubuli sa Jemver
36:34.6
na muntik na matay
36:35.5
yung mga kapitbayan.
36:36.9
Mga mainista natin.
36:39.7
dahil sa mga illegal na
36:41.2
Vietnamese fishermen,
36:42.8
hindi sila maliligtas.
36:44.9
Naalala nyo yung mga illegal
36:45.8
na Vietnamese pang nagliktas
36:53.0
Banana Republic tayo
36:55.4
kung papayag tayo na
36:56.6
ganyan yung mga klaseng debate
36:59.0
nang nangyari sa ating bansa?
37:06.0
Ano ba naman dyan?
37:12.7
Andito na nga yung ano
37:16.2
Hindi, neutral lang tayo.
37:17.6
Neutral lang tayo.
37:18.7
Huwag tayong minatulong sa polis
37:23.0
Sir, mauna ka na, sir.
37:26.1
Kasi sabi nung kapit...
37:27.1
Huwag tayo magulo.
37:28.1
Huwag natin i-provoke.
37:30.2
Huwag tayo mag-escalate.
37:31.4
Hayaan lang natin
37:32.9
Kuya, kunin mo na lahat.
37:34.1
Kunin mo na lahat.
37:34.8
Sige lang, sige lang.
37:36.0
Neutral lang tayo, guys.
37:37.3
Neutral lang tayo.
37:38.5
Ganon kasyong nga
37:39.3
yung ganyan yung mga pag-iisip na yan.
37:42.6
May magsasabi na proxy war.
37:44.4
Guys, eto lang isang...
37:45.8
Ang proxy lang po sa atin
37:49.8
Alam nyo na yung mga...
37:50.8
Yun lang yung mga proxy
37:53.5
Ito yung mga kabubuhan
37:55.6
Para naging proxy war,
37:57.1
tayo mismo ang binubuli.
37:59.8
bakura ng kinukuha, guys.
38:01.9
exclusive economics
38:02.8
ng sovereign wealth fund.
38:04.1
Hindi ko nalang...
38:04.7
San kayo napupulot
38:06.3
sa mundong ito, guys?
38:08.0
Sa lahat ng mga matinong bansa,
38:10.4
sa Pilipinas lang ako nakikita
38:11.9
ng ganyan mga kasyongan.
38:13.3
Maging neutral tayo
38:14.3
sa sariling laban.
38:15.8
Mag-diploma silang tayo.
38:25.8
isang mas malaking bansa,
38:27.2
kung ikaw ay mahina,
38:31.3
wala kang leverage,
38:34.0
Wala kang bargaining chip.
38:36.2
Ang mangyayari sa'yo, guys,
38:40.4
ay surrender, guys.
38:42.3
ay hindi negotiation,
38:46.2
Dahil napakadhen nyo
38:47.9
Yung presidente natin dati,
38:49.2
presidente natin dati.
38:52.9
ganun na lang nangyari, guys, ha?
38:54.8
This is what diplomacy means, guys.
38:57.7
Pag wala kang leverage,
39:01.1
sunot-sunuran ka na lang.
39:03.2
Kasi wala kang leverage, eh.
39:04.9
Kung wala kang leverage,
39:05.8
wala kang military capability,
39:07.9
ayaw mo sa mga allies mo,
39:09.6
ayaw mo i-assert yung
39:10.8
arbitration award mo,
39:12.8
bakit makikinig sa'yo?
39:14.6
Bakit makinig sa'yo?
39:15.7
Kaya, no wonder, guys,
39:17.1
nung six years ni Digong,
39:19.1
wala man lang isa,
39:20.4
to be accurate, ha,
39:22.1
big-ticket Chinese infrastructure project.
39:25.7
Hindi yung mga inayos lang
39:28.9
yung two lanes dito sa Rockwell,
39:31.8
tapos four lanes yung, ano,
39:33.3
tapos two lanes ulit,
39:34.5
yung lalo kang matraffic na ganun,
39:36.4
tapos yung contractor Chinese,
39:37.8
yung worker Chinese.
39:38.9
Hindi po yung big-ticket
39:39.7
infrastructure project, okay?
39:40.9
Ang big-ticket infrastructure project po ay
39:42.6
high-speed railway,
39:45.7
O, nangyari ba yan?
39:47.1
Yung mga railway na malalaki
39:49.0
na dapat nangyari sa Mindanao,
39:51.9
Wala, wala nangyari.
39:53.4
Tapos sa West Philippines eh,
39:54.5
lalo pang bullying nangyari.
39:56.1
Yan ang problema.
39:58.5
pag sinasabi ng mga, ano,
40:02.7
yung mga makabayan,
40:05.5
pag sinasabi nila
40:06.3
diplomacy tayo sa China,
40:07.6
I completely agree.
40:09.1
Dapat diplomacy tayo sa China.
40:11.9
Pero on what terms?
40:16.3
para avoid ng war.
40:17.2
It's like saying,
40:22.6
water is wet, right?
40:23.6
But the point is,
40:25.3
how should you do diplomacy?
40:26.9
Under what conditions?
40:28.6
Tama ba akong mag-diplomacy
40:29.9
kung wala kang leverage at all?
40:31.8
Inaway mo yung allies mo,
40:33.1
minura-mura mo yung mga allies mo,
40:35.2
Pinapaalis mo yung ambassadors
40:36.8
dahil na-criticize
40:38.0
yung mga bara-bara mong
40:38.9
walang kwentang war on drugs.
40:42.2
puro nga na lang,
40:44.6
ba talaga nangyari, di ba?
40:46.3
Pinagtatawanan yung
40:47.6
drug boss ni BBM.
40:49.2
yung mga nangyari
40:49.8
sa panonong tatay.
40:52.0
O, nasa nasa yan, no?
40:53.0
Yung mga totoong,
40:53.7
totoong big fish, ha?
40:56.0
yung mga kailangan
40:59.8
yung mga drug lord na,
41:01.8
Hindi yung gano'n, ha?
41:04.1
diplomacy without leverage,
41:08.0
without international law,
41:09.4
without strong military,
41:10.7
is capitulation, guys.
41:14.8
Hindi mo kailangang ihenyo
41:15.9
para malaman yan.
41:17.3
Pang barangay geopolitics
41:18.8
yung pag-iisip ng ano na to.
41:20.8
Hindi talaga siya
41:21.5
pang presidente, guys.
41:23.0
he's not even for
41:24.2
national level politics.
41:28.4
pang pwede pag ano,
41:33.3
kahit vanato siguro mga,
41:34.6
hindi siya tatanggapin, eh.
41:36.7
you get what I'm saying.
41:38.4
You get what I'm saying.
41:42.3
sa sarili natin laban,
41:44.2
ang sagot ko lang,
41:47.7
na diplomacy lang tayo
41:49.1
kahit wala tayong leverage,
41:50.4
wala tayong allies, friends,
41:51.7
ang sasabihin ko,
41:54.8
na gentleman's agreement tayo,
41:56.8
kasi status ko lang,
41:58.8
hayaan lang natin lulubog
41:59.9
yung BRP share mater
42:00.9
para wala na tayong
42:01.8
pang-depensa dyan.
42:02.8
Ang sasabihin ko lang,
42:04.6
Yung purong yan ang sagot natin,
42:06.7
Tama naman si madame
42:08.7
Hindi naman nga sinabi
42:09.6
hukul sa Westfield PC,
42:14.7
pag tinignan mo naman
42:16.1
balikatan ng exercises,
42:20.6
this is a response
42:24.6
that is happening there.
42:26.8
Hindi yung tipong
42:32.9
may mga nagsabi na
42:33.8
baka mag-re-react
42:35.4
dito sa deployment
42:39.2
in the Typhoon system,
42:43.1
speaking of leverage,
42:45.6
since wala tayong
42:51.7
in 5 to 10 years.
42:53.5
Brahmos Missile Defense System
42:55.9
medyo unti-unti na
42:56.7
gumaganda yung Navy natin
42:59.3
baka bibili na tayong
43:01.2
although these things
43:05.0
Ang baraha mo ngayon,
43:07.0
naalam yung sinabing
43:09.4
ituloy kung saan tayo
43:16.5
I completely agree
43:17.6
that we shouldn't do
43:18.5
something too provocative.
43:21.3
dun sa sinabi ni BBM
43:23.9
ng mga additional bases
43:27.4
yung ba dyang kiliti-kiliti
43:30.4
may mga amboys naman talaga
43:31.5
unfortunately sa atin
43:32.4
na sobrang fanatic sa US.
43:34.1
As if walang ginamang
43:35.3
mali ang US sa atin,
43:36.2
as if binigay sa atin
43:37.4
yung mga pinakamagandang stuff.
43:38.9
maraming pagpagkakulang
43:40.0
talaga ang Amerika sa atin.
43:41.3
Maraming din sila
43:42.7
sa foreign policy
43:45.1
buti pa sinabi ni BBM
43:46.8
magbibigay ng additional
43:50.6
hindi siya bases, eh.
43:52.1
Additional rotational access
43:59.3
yung sinabi ni BBM, eh.
44:01.2
ang problema ko dito is
44:05.0
you have to signal
44:08.2
actually yun ang article ko today
44:11.1
in Hong Kong and China.
44:12.4
you can check it yourself, guys.
44:13.4
I'll post it later on.
44:15.8
I am for diplomacy.
44:18.1
where we have a leverage.
44:20.4
habang binibuild mo pa
44:21.5
yung capabilities mo,
44:24.2
i-leverage mo yung mga
44:24.9
alliance and friendships mo,
44:26.6
But at the same time,
44:27.4
tama naman yung ginawa ni BBM
44:28.5
na nag-signal siya
44:29.5
na hindi siya andito
44:30.6
para mag-provoke.
44:32.8
tama yung sinabi ni BBM
44:34.0
na hindi namin bibigay
44:34.9
ng mga additional bases.
44:35.7
Kasi may mga iba dyan,
44:38.1
nabibigyan ng bases
44:40.4
Kasi ang dami pang facilities eh.
44:42.2
Hindi ako agree dyan.
44:45.3
lagay natin sa mga bullies.
44:46.9
Lagay natin sa pag-aasa
44:47.9
yung mga Amerikano.
44:53.4
that you're not gonna give them
44:54.4
access to those bases,
44:55.9
you're also reminding China
44:57.4
that you have that option.
44:59.5
that's what you call leverage.
45:03.8
In fairness kay BBM,
45:06.8
or maybe I'm giving
45:09.4
compared kay tatay,
45:10.4
Medyo may alam sa buhay.
45:12.8
Hindi pang barangay
45:14.9
you're reminding China
45:16.4
you don't wanna escalate.
45:17.9
you're committed to engagement.
45:20.1
malagay itong sinasabi
45:22.0
Meron tayong leverage.
45:23.0
Meron tayong option.
45:23.8
Pwede kong hayaan
45:25.1
magkakaroon na access dyan
45:29.3
Pwede yung mga ibang mga base
45:30.7
meron dyan sa Ilocos Sur.
45:38.1
Use some leverage
45:42.4
Colonel Mike Loyko
45:43.6
na interview natin
45:45.0
show rin sa TV51 News,
45:51.3
I don't know how to pronounce it.
45:52.6
Etong system na yan,
45:53.6
which was just developed
45:54.4
I think two years ago,
45:56.2
bagong-bago pa yan eh.
45:57.1
Very advanced system.
45:60.0
di namin gagamitin dito
46:02.6
dadaan lang siya dito.
46:04.6
transportation logistics
46:06.3
kind of exercise.
46:10.5
there's a very good signal there.
46:11.7
You're telling China
46:13.0
kung bubulik pa kayo sa amin,
46:15.2
we're gonna permit the Americans
46:18.3
to put those kind of systems there.
46:20.0
Hindi lang mga high mars,
46:22.0
yung mga super advanced
46:23.1
mga missile launchers,
46:24.1
pwede rin sa Typhon.
46:26.2
leverage yan, guys.
46:27.5
Mag-isip ka sa kaya,
46:28.9
Huwag kayo makinig dun
46:29.8
sa mga minor bloggers,
46:33.0
na walang publication,
46:36.0
Huwag kong yung mga ganun,
46:42.3
yung China nagpapadala
46:43.5
ng nuclear-capable submarine
46:46.6
Yung China ay gumagawa
46:48.6
military facilities
46:49.7
dyan sa West Philippine Sea.
46:52.9
sino ang provocateur?
46:56.6
Sila ang provocateur.
47:00.2
yung dahil lang natin
47:01.0
na sila magkakaroon ng leverage.
47:02.5
Tama naman sinabi
47:03.7
we are within the range
47:04.7
of Chinese weapons systems
47:07.3
wala tayong gagawin,
47:08.1
tanggapin lang natin yan.
47:10.0
mag-iisip ng ganyan?
47:13.6
Nayaan natin na wala tayong
47:15.4
pang balance dyan?
47:27.0
Pag sinabi war agad,
47:27.8
ibig sabihin walang alam
47:28.5
ito sa geopolitics.
47:30.8
Sa geopolitics po,
47:38.1
there's literally
47:39.4
that could happen
47:41.3
Yung mga nagsasabi
47:42.8
kaya mag-ano na tayo,
47:46.8
either walang alam
47:48.0
or bayaran mga yan
47:48.9
or something else.
47:54.6
ang point ko dito is,
47:56.4
balance of power.
47:57.9
balance of forces.
47:59.8
Kung alam nung kabila,
48:00.7
may panglaban ka rin,
48:01.8
magdadalaw ang isip siya
48:02.8
bago mag-bully sa'yo.
48:03.9
Ganon kasimple lang
48:05.1
Kaya hindi ko alam,
48:06.4
hindi ko ma-entend yan.
48:07.2
Anong pinagsasabi
48:10.7
wala tayong panglaban.
48:14.3
wala tayong leverage.
48:17.3
ay magsusurrender tayo.
48:20.9
suspicious ako dun
48:21.8
sa mga nagsabi na,
48:22.7
ah, dapat wala tayong gagawin
48:25.6
maging provocative tayo.
48:27.0
Ibig sabihin mga yan,
48:28.9
wala tayong leverage.
48:31.1
Problematic yung ganyang
48:32.0
position sa akin, guys.
48:36.5
may agenda tong mga to
48:37.5
na hindi sangayon
48:39.9
national interest.
48:42.5
True politics is about
48:43.7
balance of power,
48:47.8
there's gonna be risk.
48:48.7
No one is denying that.
48:53.2
sigurado na tayo.
48:54.4
Uy, pumasok siya.
48:56.2
ayaw namin mag-escape.
48:57.0
Mag-neutral kami, sir.
48:58.0
Sige, kunin mo na lahat.
48:59.0
Nakawin mo na lahat.
49:00.5
Anong klaseng kasyungan
49:01.5
ng pag-iisip yan?
49:03.0
Anong klaseng kasyungan
49:04.3
ng pag-iisip yan?
49:06.6
the second most powerful
49:07.7
country in the world.
49:10.2
But China is a very
49:11.1
powerful country.
49:12.5
So, kung wala kang
49:14.8
tapos sabihin na,
49:15.3
i-diploma silang natin,
49:17.3
wala kang alam sa buhay.
49:19.4
you're asking for surrender
49:20.5
and capitulation.
49:23.1
Now, yung mga nagsabi na,
49:24.0
gayahin natin ng Vietnam.
49:26.3
20 years ahead of us
49:27.9
in terms of military capabilities.
49:29.6
Gumastos po sila ng what?
49:30.7
20 billion dollars
49:34.7
advanced fighters.
49:36.4
yung armas ng Vietnam,
49:37.7
yung mga tanker nila,
49:41.8
gayahin lang natin ng Vietnam.
49:42.9
So, anong gagawin natin
49:46.2
20 years from now
49:47.7
the Vietnamese military capabilities?
49:49.7
Because, in theory,
49:50.7
I don't mind the Philippines
49:51.8
being self-sufficient
49:53.2
and self-reliant.
49:55.1
But even Singapore,
49:56.7
na napaka-yaman na bansa,
49:58.8
may mga secret na
49:59.7
defense deals din sa US yan.
50:01.6
semi-alliance din.
50:02.9
Even yung Vietnam
50:05.2
at ayaw sa Western countries,
50:06.8
may mga ginagawa siya
50:08.2
behind the scenes
50:11.3
billions of dollars
50:12.6
of weapon systems
50:16.7
Eh, wala tayong mga yan eh.
50:18.0
So, in the meantime,
50:18.8
you leverage what you have.
50:20.8
the good thing also here
50:22.3
actually, ang Pilipinas,
50:23.1
hindi lang tayo nag-re-release
50:27.8
ay majority Americans
50:31.0
interesting thing, guys,
50:33.3
yung mga ibang bansa.
50:34.2
Sabi ko, more than
50:35.0
a dozen countries
50:36.8
But, more importantly,
50:37.8
ang doon yung Japan,
50:38.7
ang doon yung Australia,
50:44.4
directly participate
50:45.9
South China Sea drills,
50:46.8
siguro dahil may politika
50:47.7
din sila with China,
50:48.6
nag-iingat din sila.
50:50.7
But, interestingly, guys,
50:55.4
friends and allies
50:56.1
also close to Taiwan.
50:59.4
all we are doing here,
51:03.0
ano yung term doon?
51:07.6
Nakatunganga lang.
51:08.9
Nakatunganga lang.
51:10.3
naglalaro din tayo
51:11.1
ng mga basketball
51:12.9
Tapos, sabi nung isang
51:15.3
ba't nakatunganga ka lang
51:18.1
Active ka, di ba?
51:19.0
When there's a basketball,
51:19.9
nagpapasaan kayo.
51:21.1
Hindi ka nakakanginday dyan.
51:22.3
You proactively move
51:23.6
para you're in the position
51:25.3
and then shoot, di ba?
51:27.6
feeling magaling, di ba?
51:30.7
Hindi tayo nakatunganga lang
51:32.3
Hintayin lang natin
51:32.9
susugurin ng China
51:33.8
yung kapitbayo natin
51:34.6
or susugurin tayo
51:35.4
na wala tayong ano.
51:36.8
Tapos, hintayin lang natin
51:38.3
namakipag-diplomas.
51:39.6
Hindi pwede mangyari yun.
51:43.0
na pag-iisip yan, guys?
51:45.2
So, on that note, guys,
51:47.4
on that note, guys,
51:49.0
every time narinig ko
51:50.0
mag-Vietnam tayo,
51:52.4
pero it will take
51:54.1
Guys, just to give you
51:59.4
kilo-class submarines,
52:02.3
to get submarines,
52:03.2
to operate submarines,
52:04.1
to train for submarines,
52:05.0
it will take more than
52:05.7
10 years, alright?
52:07.4
So, submarines palang
52:08.4
10 years ayad ng Vietnam.
52:12.6
Vietnam versus Philippines,
52:15.4
fighter jets nila
52:16.2
na fourth generation,
52:18.6
at saka MiG fighters nila.
52:25.6
goodbye tayo sa mga
52:27.4
tapos tayo na lang,
52:28.7
kakainin tayo ng buhay
52:29.7
in that 10 years.
52:32.7
sa capabilities natin,
52:33.7
kaya wala nga tayong
52:35.0
leverage on our own.
52:37.8
you bring your friends
52:38.8
and allies and partners.
52:41.6
tama lang na hindi lang
52:44.1
ang dami pang ibang issues,
52:45.0
pero at least naman,
52:45.8
nag times 5 yung kanilang
52:47.2
foreign military financing,
52:48.4
500 million dollars.
52:50.0
Half a billion dollars
52:51.0
of defense aid is not bad.
52:53.8
dapat nandun yung
52:54.4
ibang friends natin.
53:02.1
bring them all in.
53:07.3
na-approach natin,
53:10.1
The reason I'm emotional here
53:13.0
ang nakikita ko is,
53:13.9
yung mga matatalino
53:14.7
or may mga alam sa buhay,
53:16.6
andun sa mga conferences,
53:20.7
hindi naman ako nangyabang,
53:21.6
namimit ko lang naman
53:24.1
mga prime ministers,
53:27.0
Hindi naman tayo katulad
53:27.8
ng mga major vloggers,
53:29.1
nag-lecture lang naman tayo
53:32.8
mga ganyan lang naman
53:33.6
ang pinupunta naman.
53:34.3
Pero ang point ko naman is,
53:36.2
pagtingin mo naman dun
53:37.2
sa online social media,
53:38.7
puro mga kasyungan
53:40.5
Mag-neutral tayo,
53:41.4
neutral sa sarili natin
53:44.8
Mag-diplomacy lang tayo,
53:46.7
na walang leverage.
53:49.8
Status quo lang tayo,
53:50.9
sayang natin kukunin
53:53.6
Ganun yung sagot ko.
53:56.0
So kaya ang importante,
53:57.1
na we leverage our alliances,
53:59.6
we accelerate our modern
54:02.8
agree naman ako eh,
54:03.9
kailangan pa rin natin
54:05.8
Diplomacy should still be
54:07.2
our number one option.
54:08.8
But from position of strength.
54:10.7
Because diplomacy,
54:12.0
without leverage,
54:13.4
means capitulation.
54:15.4
Kung wala kang leverage,
54:17.2
wala kang bargaining chip,
54:19.3
sasabihin ng kabila,
54:21.6
Bakit ako magkoconsist
54:23.8
Wala naman kayong ano,
54:26.9
Wala siyang leverage.
54:28.9
So nung pumata sa China,
54:30.2
dinuterte lang siya,
54:31.1
ah, mag-invest kami,
54:33.1
wala naman nangyari.
54:35.0
Parang mas dinuterte
54:36.6
ng China si Duterte
54:38.1
kaysa yung mga pangako
54:39.1
ni Duterte sa Pilipinas
54:40.3
na in six months,
54:42.3
Wala, wala nangyari.
54:47.6
Yan, free lecture.
54:48.7
Para sa inyo yan.
54:50.2
please watch out,
54:54.5
kasi upload ko rin
54:58.9
including lectures natin
55:01.1
dun sa South Carolina
55:02.8
and God willing also
55:04.1
yung ibang lectures natin
55:05.0
soon sa Stanford University
55:06.8
You can check my other lectures
55:08.1
I delivered on other issues
55:09.4
including on geopolitics
55:10.6
sa Johns Hopkins University,
55:12.8
sa Harvard Law School,
55:16.7
na-upload ko ba yung ano?
55:17.8
Hindi ko yata na-upload
55:18.7
yung Columbia University
55:21.0
hindi eto yung Miss Columbia
55:22.0
na nag-alit sa atin
55:23.0
nung natalo sila sa ano.
55:25.5
I hope you appreciate
55:26.3
what we're doing here
55:27.7
yun ang problema.
55:30.5
walang deep conversation
55:31.1
and deep knowledge
55:31.6
makikinig lang sila dun
55:33.9
naging geopolitical expert
55:36.3
pag ginugal mo naman
55:38.2
tapos feeling nila
55:42.6
ang galing na nila
55:49.7
may neutral sa sarili natin
55:55.6
the Cynthia Villar
55:58.3
Let's channel it,
56:01.5
research ka rin dyan,
56:02.9
Bago kayo magsalita,
56:11.0
Unlike yung mga bayaran
56:12.1
na bloggers and all,
56:14.3
I criticize Russia,
56:16.0
I criticize China,
56:16.8
I criticize any excesses
56:18.4
I criticize India,
56:19.7
but I also give credit
56:20.7
where credit is due.
56:21.5
When China does some good
56:22.3
infrastructure projects
56:23.2
somewhere in the world,
56:24.9
I am for, actually,
56:26.4
cooperation with China.
56:27.8
I am for investments
56:29.4
But not at the expense
56:30.4
of our national interest.
56:32.6
I am for cooperation
56:33.4
with allies and friends,
56:35.2
But we have to make sure
56:35.9
hindi tayo over-dependent.
56:37.2
Dapat ganyan tayo mag-isip.
56:44.5
Okay, on that note,
56:45.3
thank you very much, guys.
56:46.6
Maraming salamat.
56:48.3
and talk to you soon.
56:52.4
Thank you very much, guys.
56:53.4
Medyo na paano tayo,
56:54.7
parang medyo na pa
56:56.0
dramatics tayo ng konti.
56:59.6
medyo na i-emotional tayo.
57:04.2
ng mga syungan niyan.
57:05.4
thank you very much,
57:06.4
and talk to you soon.