‘Huwag lang puro salita ang DENR, gumawa rin ng aksyon’ —grupo | #TedFailonandDJChaCha
00:49.1
kinakilangan na po na yung ating National Solid Waste Management Commission
00:53.9
ay magtakda ng listahan sa tinatawag.
00:57.6
Ito po na Non-Environmentally Acceptable Products o NEAP.
01:02.1
Ito po kasi yung pinagagalingan po dapat para po sa, alam niya,
01:06.5
mabawasan po ang gamit natin ng single-use plastic.
01:09.7
Meron na po bang inilabas na listahan po itong komisyon na ito?
01:14.6
Sa pagkaalam namin, wala pang official list na nakaregister sa National Administrative Register.
01:21.4
Although, siguro mga two years ago, merong in-announce yung DNR.
01:27.6
Na yung plastic stirrers and plastic straws ay nilista na nila.
01:32.6
Pero nung chineck namin sa National Administrative Register,
01:35.6
which is required under the law, no?
01:38.6
Para maging official yung kanilang issuance or rules and regulations,
01:44.6
ay wala pa pong naka-lodge doon.
01:48.6
So, meaning to say, those were just empty words at hindi talaga ito pinatotohanan nila
01:54.6
na meron talagang nakalista ng non-environmentally acceptable products.
01:56.6
So, in the absence of this list, ano po ang problema natin ngayon, ma'am,
02:04.6
sa usapin po nga nitong pagpapatupad ng batas na ito para po mabawasan ang pagdami,
02:12.6
lalo na ng basurang plastic?
02:16.6
Dapat sana, di ba, naglistas na sila nung 2001, starting 2002, 2003, every year.
02:25.6
ng non-environmentally acceptable products para sana mabawas-bawasan, no?
02:31.6
Yung ngayon nakikin mounting problem natin ng plastic pollution.
02:36.6
So, pero yun nga, 20 years na ang dumaan or plus, 20 plus years na ang dumaan,
02:44.6
ay wala pa rin silang nalista.
02:46.6
And sa tingin namin talagang sila ang nakaligtaan nila ang kanilang legal mandate na
02:53.6
gumawa ng paraan para mabawasan sana yung problema na natin na nakikita natin ngayon.
03:01.6
Ma'am Attorney, I'm sure kinalakihan niyo na po itong issue nito.
03:08.6
25 years na po ito, itong issue nito.
03:12.6
And na kailan na po tayong palet ng Environment Secretary?
03:16.6
Eh dahil nga po din sa paggunita po ng Earth Department,
03:21.6
Eh dahil nga po din sa paggunita po ng Earth Department,
03:22.6
Eh dahil nga po din sa paggunita po ng Earth Department,
03:23.6
day di ho ba, ang DENR eh meron silang press release?
03:27.6
O DENR calls for collective action to reduce plastic waste.
03:32.6
Opo. Ano ho, ito, ito muna. Ano ho ang inyong reaction dito po sa kanila pong mga press release?
03:41.6
Yan po. Sana hindi lang words. Kailangan actionan na talaga.
03:48.6
Sabi ko nga ganina, empty words lang ito kung wala silang action on their part.
03:52.6
So, yung mga press release na yan, sana patotohanan nila.
03:57.6
At talagang mag-issue na sila ng mga listahan ng ating i-face out ng mga plastics.
04:05.6
Kasi 25 years na nga ang dumahan, and then wala pa silang nagagawa.
04:10.6
And ngayon, Earth Day lang nila nagugunita, naaalala yung kanilang dapat saan ang ginawa 20 plus years ago.
04:17.6
So, yun yung problema kasi eh. Kasi maganda nga, pakinggan.
04:21.6
Yung mga soundbites ng mga ganito. Pero yung tinitingnan talaga natin ay action.
04:29.6
Opo. Atty., hindi ho ba dumulog na kayo sa Supreme Court para po sa rate of mandamus sa isyong ito?
04:37.6
Nagkaroon ba ng disposition dito ang Supreme Court?
04:40.6
Yes po. Nag-file kami, nag-request kami ng rate of kalikasan and rate of continuing mandamus.
04:47.6
Nag-issue na yung Supreme Court ng rate of kalikasan.
04:50.6
Pero based on the rules kasi po, in-remand ito to the Court of Appeals para sa reception of evidence.
04:58.6
And hanggang ngayon po, wala pa pong penal na decision yung Court of Appeals at ang Supreme Court sa aming kaso.
05:07.6
So, hanggang ngayon, nag-aantay pa rin po kami ng ano ba yung decision ng ating Korte Suprema sa aming dinulog na kaso.
05:18.6
So, ma'am, sa kawalan po ng listahan,
05:20.6
Kasi, dapat po dito yung mga sasye.
05:27.6
Alam niyo yun, yung mga dapat po ay ipagbawal na ng mga uri po ng packaging, maliwanag dun sa listahan,
05:39.6
para magkaroon po ng alternative naman na gagamitin doon po sa mga laman ng mga sasye na ito.
05:46.6
So, in the absence po ditong listahan na ito, again.
05:49.6
Pakiklaro lang po. Ano ngayon ang mangyayari sa atin in the absence of this list na obligasyon naman po ng komisyon na pinangungunahan po dapat ng DNR?
06:03.0
Yeah, so in the absence of that list, hindi po tayo magkakaroon ng malaking step para ipigil ang continuous use, production, importation, and whatever related actions with respect to these non-environmentally acceptable products.
06:21.7
And so ito kasi yung first step sana. At saka yung sa listahan na ito, meron mga tayong kinatawag na low-hanging fruits na pwede na natin pagkakaroon.
06:33.0
Pwede na natin i-face out kasi meron ng alternatibo. Kasi yun naman yung suning depensa nila na wala pa tayong nakikita o nahahanap na alternatibo.
06:42.8
Kaya yun sa amin, pinroove na namin na at least itong sampu na hinihingi namin na at least initial list nila gawin nila after 25 years, gawin na nila para slowly mawala na ito sa ating araw-araw na listahan.
07:03.0
So yun nga, yung hindi pa yan sa hanggang ngayon, since wala pa yung list, so wala talagang regulation and pagpatuloy pa talaga yung pag-produce at yung pagdami ng ating plastic pollution.
07:17.8
Opo, pero ma'am, inyo ba napapansin, attorney, yung dating isang sachet na dahil po sa inflation at hirap ng marami pong kababayan natin, may mga kalahati ng sachet ngayon eh.
07:33.0
Sa sachet, so meron pa pong mga ngayong produkto ngayon na para mas kaya mong bilhin, hinahati na ho yung sachet. So nagiging dalawa na ito.
07:41.7
So mas dumami pa, dodoble pa at dodoble pa yan habang tumataas yung presyo ng mga sachets na ito.
07:49.7
And as you know, kung sachets ang pag-usapan, sinatawag tayong sachet economy.
07:54.7
And according to the experts, pag tinan mo yung sachets kasi marami siyang layers ng plastic.
08:01.4
So hindi siya madaling talaga i-dispose.
08:05.3
And yun nga, it always, since mahina yung ating recycling, mahina yung ating management ng solid waste, hindi talaga siya nalilinis sa atin.
08:19.3
And they eventually end up in our ocean. So yun yung talagang nakikita natin ngayon.
08:25.1
Sige po. Ano po ma'am ang inyo pong balak gawin ngayon dito sa isyong ito?
08:31.4
Kayo ho ba ay dumulog na kay Secretary Yulo Loizaga para po dito sa isyong ito?
08:39.9
Para mapakinggan po yung matagal yun ang panawagan sa papel nila dito po sa isyong ito?
08:46.5
Yes po. So syempre habang nagaantay kami ng desisyon ng Korte Suprema, yun nga, marami pa rin kami ginagawa other than of course waiting.
08:57.1
So yung isa, yung meron kasing National Solid Waste Management Commission,
09:01.4
Resolution 1363, na nagbabawal ng single-use plastics.
09:06.7
Mismo inisyo yan ng National Solid Waste Management Commission sa mga government offices.
09:11.6
So bawal na ito sa government offices.
09:14.0
So yung ginagawa namin, sinusulatan namin yung lahat ng mga government offices natin,
09:18.5
at least for a start, including local government units, na ipagbawal na nila ito.
09:23.7
Kasi meron na tayong basihan, may resolution na dapat sumbin nila.
09:27.6
Sila sana yung duty bearers na dapat mangunguna.
09:31.4
At sa pag-address ng plastic pollution.
09:34.8
Ang isa pa rin namin ginagawa is yung pagbawal ng single-use plastics sa protected areas.
09:41.0
Kasi ito ay mga ecologically sensitive areas natin, especially yung sa marine protected areas.
09:46.5
So yun, nananawagan din kami sa mga protected area management boards na ipagbawal yung single-use plastics doon,
09:54.8
at least within the protected areas.
09:59.5
Wala pa kayong...
10:01.4
I mean, dialogue or meeting face-to-face with Secretary Yululoy Saga, ma'am?
10:08.3
Wala pa ang grupo ninyo, particularly sa issue nito?
10:12.1
Unfortunately po, matagal na po kami nag-ihingi ng meeting sa ating mahal na sekretary.
10:18.8
Kaso hindi nyo po kami tinutugunan yung kami request.
10:23.4
So parang, ayun po yung isa sa mga medyo mahirap on our part.
10:27.8
Kami ay handa naman kami makipag-dialogue sa kanya.
10:32.4
Pero yun nga, since nung umupo pa siya, nung umupo siya, nagpadala na talaga kami ng sulat upang magkaroon ng meeting sa kanya
10:42.0
para magkaroon ng masinsinang pag-uusap sa mga problema na nakikita natin.
10:48.7
And sana masolusyonan ito.
10:50.8
And abda kaming tumulong sa pagbigay ng solusyon.
10:53.8
Pero yun nga, unfortunately, hindi niya pinapakinggan yung request namin.
10:59.2
And in parting, ma'am?
11:01.4
So, Atty. Lisa Osorio, I'd just like to get your reaction.
11:04.4
Basahin ko ito, ha?
11:05.6
Ito pong post ng DENR.
11:07.9
Hashtag Earth Month is more than just a commemorative celebration.
11:13.0
It's a call to action.
11:15.4
Join the DENR in its environmental movement and make a difference in your community and beyond.
11:22.1
Together, we can create a greener, cleaner, and more sustainable world for all.
11:28.8
Be a change maker.
11:30.1
Be a change maker.
11:31.4
Hashtag Earth Month 2024.
11:34.0
What is your reaction to this?
11:36.7
Simulan nila sa kanila muna.
11:38.6
Kasi sila dapat ang mangguna.
11:41.2
Hindi lang sa paggagawa ng hashtags, pero yung pag-action.
11:45.6
So, dapat simulan nila ito.
11:47.8
At, of course, kami naman ay handang sumama sa kanila at magbigay solusyon sa ating problema.
11:55.0
Change sa kanila mismo dapat mangguna.
11:57.9
Ano po? Magsimula.
11:58.8
Thank you for that.
12:01.1
Atty. Lisa, salamat po sa inyong panahon sa aming programa at kami po'y nakikisa sa adbukasiyang ito.
12:06.5
Salamat po, Atty.
12:09.9
Si Atty. Lisa Osorio, ang Legal and Policy Director po ng Oceana.
