* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Good evening guys, welcome po sa ating episode ngayong gabi dito po sa ating
00:28.5
Facts First Podcast. Ako po si Christian Esguerra. Thank you for joining us tonight.
00:33.7
Today is April 23. Sobrang init na araw po. And I think it will only get worse for tomorrow.
00:42.6
Nabasa niyo ba yung balita? So, sinabi ng Manila City Government, wala mo nang face-to-face
00:48.9
klase sa Manila dahil sa sobrang init. Kumaga, ano muna, online or asynchronous.
00:54.3
Depende siguro yung diskarte ng mga schools. Pero that only goes to show.
00:58.5
Gano'ng katindi ang init na nararanasan po natin nito mga panahon na ito.
01:04.6
Incidentally, mainit din po ang atmosphere sa ating politika dito sa Pilipinas.
01:10.1
In particular, yung issue po within the UNITEAM. Baka inisip ng iba,
01:13.8
o magpinag-uusapan pa rin yung UNITEAM. Eh sila yung nakaupo eh.
01:17.5
Tsaka napaka-newsworthy po ng story. So you cannot underestimate the journalistic value.
01:23.1
Of course, the importance of that issue when it comes to how,
01:28.5
the lives of ordinary Filipinos like us are actually affected, panag-aaway yung dalawang higanting pamilya
01:35.9
na namumuno sa ating bansa ngayon. Ngayon, of course, nagsalita na si First Lady Lisa Arneta Marcos
01:43.0
at inamin niya na badshot na sa kanya si Vice President Sara Duterte at sinabi niya na
01:47.9
Sara Duterte crossed the line. Ikaw ba naman, no? Vice Presidente, Cabinet Member, Member of the Official Cabinet
01:55.4
or Family of the President.
01:57.6
Atin ka rin sa...
01:58.3
Rally kung saan winawalang hiya yung Presidente mo. Tinatawag na bangag. Tsaka pinag-re-resign pang ano iba. Diba?
02:06.5
Ang sagot naman ni Sara Duterte, ni Vice President, eh hindi naman kasama sa mandato niya o ano man yung nararamdaman
02:12.5
nitong First Lady, no? At sila na rin daw mag-uusap ni President Marcos regarding that.
02:18.3
Ang latest po dyan sa balita na yan, eh si President Marcos, sabi niya, stay put si Sara Duterte.
02:24.1
Hindi siya tatanggalin bilang Education Secretary.
02:28.3
Tapay natin ngayon, no?
02:29.6
So, tamang desisyon ba yan?
02:31.5
Of course, napaka-political ang desisyon na yan.
02:33.9
Pero, would that be to the benefit of the basic education sector?
02:40.2
Especially in light of the latest pronouncement about the Vice President, na hindi daw niya na-review yung review na isinagawa sa matatag o K-12 curriculum.
02:50.4
Kasi wala lang daw siya expertise dyan.
02:52.0
So, makakausap natin isang ekspertong educator.
02:56.3
Alam ko marami sa inyo nagre-request.
02:58.3
I-guess natin siya.
03:00.1
Pagbigyan na natin.
03:01.2
Ay, kayo ang pagbibigyan namin.
03:03.6
I'd like to welcome again to our program si Professor Shelo Magno.
03:09.4
Tika, kamalakang pindot.
03:13.5
Magandang gabi po sa lahat nung nakikinig sa Facts First.
03:17.0
Tika muna, baka ma-disappoint sila kasi kanina pa.
03:19.4
May mga nagre-request sa akin.
03:20.6
Baka raw pwedeng mag-play ka ng sax.
03:24.9
Sa haba ng discussion natin ngayong gabi na gusto mong i-call,
03:28.3
or isang separate session na lang, puro sax lang ang gagawin natin.
03:32.1
Separate session.
03:33.2
Ang gawin nyo na lang, i-follow nyo si Professor Shelo Magno sa TikTok,
03:36.9
saan pa ba, sa Facebook, saan pa?
03:39.0
YouTube, meron din, di ba?
03:40.6
Live na lang, no?
03:42.2
Ha-aralin ko na kung paano mag-live.
03:44.0
Hindi ako marunong mag-live, eh.
03:46.2
Ang galing pala tumagtog ng saxophone ni Professor Shelo Magno.
03:49.6
At syempre, dahil alam ko awkward ito sa kanya, gagawin ko pa rin, no?
03:53.5
Si Professor Shelo Magno, dati po siyang undersecretary ng Department of Finance.
03:58.3
Okay, okay. Sige na.
04:02.5
Ito nakita ko sa social media posts nyo.
04:05.3
You were putting in context.
04:08.1
I wouldn't say critical, kasi tama lang naman yan, no?
04:10.7
Itong issue, itong, hindi, mamaya na pala yan.
04:16.4
Kasi, anyway, pausapan muna natin ito, no?
04:19.4
What do you think of this?
04:20.2
The decision of the President to keep the Vice President as Education Secretary?
04:25.9
Well, from a political perspective,
04:28.3
parang feeling ko, i-expect natin yan, kasi, imagine if tinanggal ni PBBM si VP Sara as Deputy Secretary,
04:38.3
for sure, yung mga DBS, grabe yung magiging galit, no?
04:42.9
So, I guess, nire-recognize pa rin ni PBBM yung political weight na dinadala ni VP Sara sa political circus na to.
04:52.3
On the other hand, kapag si VP Sara naman yung nag-resign, syempre, parang siya naman yung sumurrender dito sa,
04:58.3
battle between BBM and the DBS.
05:02.4
Kaya, parang yan yung stalemate position natin ngayon.
05:06.1
Nandyan si VP Sara sa DepEd, habang tayo may hinaharap na education crisis.
05:13.7
Okay, speaking of that, no?
05:15.3
Kasi merong isang activity ang DepEd, tama ba?
05:21.2
Kunsaan, inamin ni Vice President Sara Duterte, hindi lang Secretary ng Education, napakahalaga po ng portfolio na yan, no?
05:28.3
Nang education portfolio.
05:31.0
I do not come from the education sector, I don't have any education background, so I cannot review what they are doing.
05:38.6
I rely on their expertise and all the stakeholders who did the review.
05:43.8
Sabi niya, ang magawa ko lang, which I do very well, admittedly, is magpupok talaga ng mga tao to drive a person to do what they are supposed to do.
05:53.7
Ang pinag-uusapan po dito, ang konteksto nito, yung matatag kurikulum.
05:58.3
O yung K-12 Curriculum Review na in-launch noong October, tama ba? Last year, 2023?
06:05.0
Ay, no, January ata. January, no?
06:07.5
Okay, ano ba ang implication ng ganyang admission?
06:10.9
Actually, alam mo, yung matatag kurikulum, napaka-importante yan sa education sector natin.
06:15.9
Kasi may goal of decongesting yung mga competencies na tinuturo sa mga studyante para mas maging focus doon sa fundamental na dapat matutunan nila, no?
06:24.5
Ang very interesting sa akin dyan, even sabihin niya,
06:28.3
strength na ay pagpupok sa mga tao para gawin yung dapat nilang gawin.
06:32.2
Yung tanong, eh, paano mong nalalaman kung ano nga ba yung dapat nilang gawin kung wala kang idea kung ano yung agenda, issues, and concerns ng education sector?
06:41.1
Dahil hindi mo nga siya expertise.
06:43.0
So, yung pinakamalaking question sa akin.
06:44.8
Second, sige, assuming hindi mo yan competency, hindi mo yan field,
06:49.0
I think it's very important na kapag binigay sa iyo yung trabaho, pag-aaralan mo siya,
06:53.8
maglalaan ka ng panahon para intindihin siya.
06:56.2
So, hindi pwedeng kapag hinarap sa iyo,
06:58.3
Ma'am, ito na yung bagong kurikulum.
07:00.3
No comment ako dyan kasi hindi ko yan expertise,
07:02.7
especially in the sector where you're expected to lead.
07:06.9
So, medyo very problematic sa akin yung ganong pagtanaw niya
07:10.9
na i-de-defer na lang niya sa mga experts
07:14.9
yung isang napaka-importanting bagay katulad ng kurikulum ng basic education natin.
07:21.7
So far, may nakita ba kayong para-improvement sa kanya
07:24.1
since she took over as education secretary
07:27.2
at the start of the Marcos administration?
07:30.8
Actually, ang napapasin ko kasi mas busy siya sa mga ibang pagkukomen sa iba-ibang issue, no?
07:35.7
At marami pang problema itong education sector na sana mas natutugunan.
07:40.5
Ang interesting nga dyan, sa kurikulum na yan,
07:43.1
pinresent sa Congress, nakita kayong hearing eh,
07:45.8
nag-comment si Senator Pimentel.
07:47.5
Kasi nung pinapresent yung matatag kurikulum,
07:49.8
wala si VP Sara to explain it.
07:53.3
Wala din yung undersecretary to explain it.
07:56.1
And nung pinorm nga itong,
07:57.2
ang matatag kurikulum.
07:58.1
Ang primary goal is to decongest.
08:00.6
Bawasan yung mga competencies.
08:02.3
And then the director who attended
08:03.9
explained na nung pinresent ito
08:08.9
she even added another competency.
08:12.8
And that is yung pagdadagdag ng peace competency
08:15.4
dito sa buong kurikulum.
08:17.5
Kaya yung tama yung tanong ni Senator Pimentel.
08:19.5
Akala ko ba ang goal natin is to decongest?
08:21.5
Bawasan yung competencies.
08:22.7
And here you are,
08:24.6
as the Secretary of DepEd,
08:25.7
na nagdadagdag ng competencies.
08:27.2
Tapos yung sa konteksto na sinabi niya,
08:29.5
na hindi niya naiintindihan yung buong kurikulum.
08:32.4
So, very dangerous, no?
08:34.0
Pinaglalaroan natin yung mga polisiya
08:36.5
na very significant yung effect sa atin
08:39.3
bilang mga mamamayan.
08:40.6
This is the basic reason na
08:42.2
pinag-object ko lagi sa gobyerno.
08:44.1
Yung parang kung ano-anong polisiya,
08:46.7
gamble-gamble ka lang.
08:47.7
Itong gawin natin,
08:48.8
but the implication,
08:50.0
yung ramification sa publiko,
08:53.3
I don't even know where to start, no?
08:55.9
Kasi po, pinag-usapan natin yung
08:57.7
Tama yung sinasabi ni Professor Shelo, no?
08:59.5
We're not expecting 100% competence.
09:01.9
Although, syempre,
09:03.0
kung susundin natin yung tamang standards,
09:05.0
dapat talaga ilalagay mo sa education sector,
09:08.2
ay yung may alam sa education sector.
09:10.6
Professor Shelo Magno,
09:12.7
eh kung hindi ka naman ekonomista,
09:14.0
ano naman ang silbi mo
09:16.5
sa Department of Finance, di ba?
09:19.2
Correct, correct, correct.
09:21.1
At saka, tingin ko,
09:22.8
more than the, ano,
09:25.5
the person has to have,
09:27.1
have an understanding,
09:28.1
gaano ba kahalaga itong sektor
09:29.5
na pinanghahawakan mo?
09:31.1
Kasi kung titingin natin sa mga kwento niya,
09:33.0
sa mga priorities niya
09:34.2
over the few months,
09:36.2
or two years na nandyan siya,
09:39.1
nagkaroon ng tree planting
09:40.1
under the confidential fund,
09:41.8
dahil ito ay peace agenda.
09:44.5
I think one good program na ginawa niya
09:47.4
is to reduce the admin task,
09:50.1
to reduce the admin task of the teachers.
09:52.0
That's very important.
09:53.3
How it's going to be implemented,
09:55.7
yun yung question.
09:56.9
mga admin people na hinahire
09:59.5
parang temporary people
10:00.7
to take care of the admin task.
10:02.7
Kailangan dyan plantilya eh,
10:04.2
kailangan may competencies din.
10:06.3
Kasi hindi pwedeng temporary individuals
10:08.4
yung paggagawin mo ng mga admin.
10:10.4
The teaching is important,
10:12.2
the admin component
10:13.2
is also very important.
10:17.6
ni Secretary Sara,
10:21.2
na mapalaki yung plantilya,
10:22.9
yung number ng mga tao
10:27.3
Hindi lang yan ah.
10:29.1
kongkretong implication sa atin.
10:30.6
Binasa ko kasi yung EDCOM report eh.
10:32.3
Medyo mahaba yan,
10:34.1
Kasi yung mga ibang tao sinasabi,
10:36.0
meron ba tayong education crisis?
10:37.5
Wala tayong education crisis.
10:38.8
Ramdam na ramdam namin si VP Sara.
10:42.1
na pinag-uusapan natin dati na,
10:44.2
Kolel at yung Pilipinas.
10:46.1
Pag kinumpare mo yan
10:47.3
sa performance ng ibang bansa,
10:49.8
yung best learners natin
10:51.9
ay average student lang
10:56.9
At yung best performer natin,
10:59.5
ang katumbas niya
11:00.2
ay yung worst performer
11:03.0
So even if we spend
11:06.5
araw-araw yung mga
11:10.1
ng public schools,
11:11.6
or even private schools,
11:13.9
yung skills na nakukuha nila
11:16.4
to make them competitive
11:18.5
in the labor market
11:20.1
pag nagtrabaho na sila.
11:26.9
Ito ay nagtatakda
11:30.8
The extent of how
11:31.5
we're going to address
11:32.2
poverty in this country.
11:34.3
Paano natin matatanggal
11:36.0
yung mga maraming tao
11:38.0
Ito yung second na
11:39.0
naka-ano din sa akin
11:42.3
nung binabasa ko yung report.
11:46.9
yung mga anak natin.
11:48.1
Yung mga anak natin
11:49.4
spends 12.9 years
11:54.6
yung basic education
11:55.5
from kindergarten,
11:56.9
to senior high school.
12:00.9
Pero despite that 12.9 years,
12:03.6
yung equivalent quality
12:05.0
ng education na natutunan nila,
12:12.9
hindi marunong magbasa.
12:14.9
So talagang may education
12:18.2
And kung naiintindihan
12:20.9
at vice-presidente
12:22.2
yung implikasyon nito,
12:26.8
naiintindihan nila
12:28.5
yung crisis diba?
12:29.7
Sila na yung nagsasabi na,
12:31.1
oh, we really need an expert
12:32.3
to address this problem.
12:35.3
Okay, too much to digest, no?
12:37.8
Isayas na yun natin,
12:38.7
baka naliligaw yung iba.
12:39.8
Binabanggit ni Professor Shelo
12:42.1
ito yung Program for International
12:43.2
Student Assessment,
12:47.5
79th out of 81 countries.
12:52.4
alam naman natin sa Pilipinas,
12:53.7
you always look at the bright side.
12:55.6
Ito yung bright side.
12:56.7
ang laki na improvement natin,
13:02.8
Out of 81 countries.
13:04.4
Isipin nyo po yun,
13:05.5
3 places na-improve tayo.
13:07.5
Pero ibig sabihin,
13:08.2
kulelat pa rin po tayo
13:09.1
sa math, science,
13:10.2
at saka reading comprehension.
13:12.4
kung babalik tayo rin natin
13:16.7
nasa number 3 tayo.
13:19.8
I'm just being sarcastic
13:20.8
kasi pasensya na Prof. Shelo
13:22.0
dito sa programang ito.
13:23.6
We really take pains
13:24.6
to explain sarcasm.
13:26.7
Na paliwanag po natin yan.
13:28.1
Hindi po tayo pwede
13:29.5
na walang paliwanag
13:30.4
dahil may mga tao po
13:31.4
na hindi nauunawaan yun.
13:33.5
Tapatin na natin ito.
13:35.6
to handle the education portfolio?
13:39.5
no, no, she's not.
13:40.7
Siya na nga yung nagsabi eh.
13:42.3
That she doesn't have
13:46.6
dinidiscuss ko to
13:49.4
this is not about
13:50.4
supporting Marcos
13:52.1
or supporting Sarah.
13:53.8
Pwede silang magpitikbulag
13:58.5
Wala akong pakialam.
13:59.8
Ang pakialam ko lang,
14:01.3
yung quality ng education
14:04.2
ng mga anak natin.
14:06.7
sana makita natin yun, no?
14:07.7
Kasi parang halimbawa yan eh.
14:09.5
Nag-order ka sa restaurant,
14:11.8
nagbayad ka ng burger,
14:14.1
anggus nga eh, diba?
14:15.4
Mahal ng binayad mo.
14:16.5
Tapos binigay sa'yo
14:22.8
tatanggapin mo ba yun
14:26.2
mataas na binayad mo?
14:27.1
Siyempre hindi, diba?
14:28.0
Magdi-demand ka ng
14:29.9
So, palitan mo yung chef mo,
14:31.1
kumuha ka ng mas magaling-galing na chef
14:32.7
para masarap yung food
14:34.0
na sinaserve mo sa amin
14:34.8
dahil yun yung binayaran namin.
14:35.9
It's the same thing.
14:37.5
Nagbayad tayo ng tax
14:38.6
dahil expectation natin
14:40.0
magbibigay ng magandang quality
14:42.2
yung gobyerno sa atin.
14:43.8
So, karapatan natin
14:45.4
kay President Marcos
14:46.8
na palitan si VP Sarah
14:49.6
kung naiintindihan niya
14:50.8
yung overall implication
14:55.3
ng education credit.
15:00.4
the Department of Education.
15:02.4
Actually, pag inisip niyo nga,
15:04.8
matindering accountability
15:06.4
niya ng Presidente
15:07.4
kasi siya appointing power.
15:09.5
Kasi kung titinan natin
15:11.1
competence perspective,
15:13.8
eh dapat maglagay ka talaga
15:15.4
At ang daming magagaling
15:16.4
from the education sector.
15:18.1
Unfortunately lang,
15:19.1
iba sa kanila nakakausap ko.
15:21.1
And I don't think
15:21.8
they're willing to appear
15:23.5
in a program like this
15:25.1
mahirap pag pinitik mo yung
15:28.8
dun sa basic education
15:31.4
Napaka-powerful pa naman
15:36.7
staring us in the face.
15:38.2
Tama yung sinasabi
15:38.8
ni Professor Shelo, no?
15:40.8
available to online
15:41.8
yung EDCOM report
15:45.1
our education system.
15:47.5
ang problema ng iba dyan
15:50.2
Yung iba sinasabi,
15:51.8
Wala naman tayong crisis
15:55.4
Ano mga kakalangin
15:58.7
Yun, tama mga Christian, no?
16:00.3
Yun na nga yung sinasabi ko.
16:03.7
I was challenging
16:05.9
Kasi may accountability
16:07.8
bilang mga botante
16:10.4
citizen na nagbabayan
16:13.1
Natugunan tong problema
16:16.1
yung political reason
16:17.3
why he is keeping
16:20.5
But he has a greater
16:27.6
Pwede ba ibigay na lang
16:33.7
yung tipong, ano,
16:34.6
yung tipong less damage.
16:35.6
At kung pinuno ka,
16:41.8
At paano kang nakakatutok
16:44.4
kung nagbabatuhan sila
16:45.9
ng issues everyday
16:50.0
kaya nga po nag-iisipan ko,
16:51.0
so saan ang agency ba
16:52.1
yung may least damage
16:55.7
Wala akong maisip eh.
16:57.6
Wala natin ilagay,
16:58.3
baka ma-offend yung ahensya,
16:59.6
pero totoo po yan,
17:00.7
in all seriousness,
17:02.8
pag-presidente ka,
17:03.6
you have to put the right people.
17:05.2
You understand the issue
17:06.0
of political accommodation,
17:07.2
pero for important portfolios
17:10.4
ano ba naman yung maglagay ka
17:12.5
manlang karanasan?
17:14.0
Diba ang problema sa atin
17:15.6
masyadong binababaan
17:16.8
natin yung standards?
17:17.9
Diba yung binabanggit
17:20.3
parang naghahanap na lang
17:25.4
sekretary ng education
17:29.3
ang expectation natin,
17:31.8
That's the biggest bureaucracy
17:34.2
Within the executive department,
17:35.9
it's the education bureaucracy,
17:38.9
At saka alam mo yung isa pa,
17:41.3
yung EDCOM report eh,
17:44.0
how much we're spending
17:46.0
kumpara doon sa average
17:47.7
para makapag-perform
17:51.2
yung mga sadyante.
17:57.6
50,000 plus dollars na.
18:04.6
ang dami-daming issues
18:07.7
So hinanap ko nga eh,
18:09.1
may kongkreto bang
18:09.9
response yung DepEd
18:13.1
19,000 Go students?
18:15.9
Parang wala akong nakita
18:19.0
mula sa vice president
18:20.2
para tugunan yan.
18:21.3
And that's equivalent
18:22.1
to 500 million pesos
18:26.2
dahil napunta lang
18:27.3
sa mga ghost accounts.
18:28.8
Tapos meron pa akong
18:33.9
May feeding function
18:39.3
marami tayong bata
18:40.2
kapag ka underweight ka
18:41.6
or undernourished ka,
18:43.5
yung learning mo.
18:48.4
based feeding program,
18:57.2
from 5.68 billion
19:00.1
for the feeding program.
19:05.3
ang sasabing nila
19:11.2
Kaya dinoble nila.
19:14.0
gagawing 220 days.
19:15.5
Pero pag in-examine mo
19:16.7
with proper monitoring,
19:26.8
sa intervention mo,
19:28.3
yung tututukan mo
19:28.9
ng additional feeding,
19:31.8
Hindi yung buong 100%.
19:33.4
So ang implication nun,
19:35.1
may karagdagang budget ka na
19:37.4
11 billion yung hingin mo,
19:39.1
pwedeng 8.6 billion na.
19:40.3
Kasama yan sa pagiging
19:42.3
Limited budget tayo.
19:44.4
Mahirap tayong bansa.
19:45.9
Marami tayong tinututukan.
19:47.2
But we have to make sure
19:48.2
that the money in DepEd
19:54.9
ng kongkretong outcome.
19:56.7
Eh, nakita naman natin
19:58.5
ano yung mga budget proposal
20:01.3
Confidential fund.
20:04.7
ito yung mga simpleng bagay
20:07.2
very problematic.
20:10.2
ang dating sa akin,
20:11.5
despite all this,
20:14.4
Baka hindi nari-realize
20:21.2
ng human capital,
20:27.3
mas importante pa ito
20:28.3
sa charter change.
20:29.5
Kung gusto mong mag
20:30.2
attractive investment.
20:35.8
kasi ako nagtuturo din
20:39.4
kasi medyo malapit
20:40.9
yung education sector.
20:43.7
mas sumasaludo ako
20:44.7
dun sa mga nagtuturo
20:45.7
sa basic education.
20:47.2
mas namumold yung
20:49.9
Yung formative years
20:52.1
pagdating sa atin
20:54.7
ng putuloy yung sunghay
20:55.8
o kaya mahirap ng
20:56.8
it's very difficult
21:00.9
basic education years.
21:03.2
kung ito yung nagiging
21:04.9
sa basic education,
21:06.7
It's a vicious cycle.
21:08.2
Ito kasi may nagko-comment
21:22.3
Okay na yung makontento tayo.
21:24.9
na 10 years old natin
21:27.3
hindi marunong magbasa.
21:29.6
Makontento rin tayo
21:32.6
sa mga importanteng
21:33.6
posisyon sa pamahalaan
21:34.9
ay walang competence
21:42.5
Kasi ilang pa lang
21:45.9
kahit magbigay ka
21:46.4
ng free tertiary education,
21:48.9
pinost ko online,
21:50.4
Nilabas na yung result
21:52.9
Masasabihin lang,
21:53.3
puro mayayaman lang
21:54.3
naman yung mga pumapasa dyan
21:55.6
or anak ng politiko.
21:56.9
mga anak ng politiko,
21:58.5
yung mga politicians
21:59.2
padala yung mga anak nila
22:00.3
sa mga gagandang schools,
22:03.6
ikaw na yung turo ka sa college,
22:05.0
hindi natin pwede
22:05.8
i-compromise yung quality eh
22:08.0
ng tertiary education
22:09.5
kasi ito na ipapunta
22:10.4
sa professional well-being nila.
22:14.0
kung hindi sila marunong
22:15.4
magbasa sa high school,
22:16.4
tatanggapin mo ba yan
22:19.4
free tertiary education,
22:20.7
kung yung ating mga estudyante
22:22.9
ay hindi marunong magbasa,
22:25.6
hindi silang makaka-admit
22:29.0
ang makikita natin
22:30.7
sa tertiary education
22:32.5
ng free tertiary education
22:33.7
ay yung middle class
22:35.5
At yung mga low income,
22:37.8
It's not as low income.
22:39.4
The great disparity,
22:40.4
the great disparity yan.
22:43.3
Yeah, yung education,
22:47.0
may equity issue,
22:49.5
may injustice issue,
22:50.7
Sobrang complex na sektor.
22:56.1
Simplihan natin kasi
22:57.1
yung ibang nanonood na troll
23:01.2
complicated concepts.
23:03.5
simplihan ko na lang.
23:04.8
Sige, makontento tayo
23:11.4
madaling makarecruit
23:15.7
yun yung sinasabi nila
23:17.7
at corrupt na politicians.
23:21.7
the citizens stupid
23:23.4
kasi they will just
23:30.8
may pag-aaral dyan eh.
23:31.8
The smarter the citizens are,
23:33.8
the better the political outcomes.
23:36.0
The more responsible
23:37.0
they are as citizens.
23:40.9
ginagawa mong bobo
23:42.3
yung mga mamamayan mo,
23:43.3
mas dependent siya sayo.
23:45.3
we get the quality of government
23:50.6
siguro sa mga conversations.
23:54.2
we're privileged.
23:56.9
I'm not referring to the two of us.
23:59.3
kayo mga nanonood dito,
24:00.3
privileged tayo na
24:01.5
we get to talk about
24:02.8
these things at this level.
24:05.3
elsewhere in the Philippines,
24:07.5
pag ang concern mo
24:09.9
hindi na napapagusapan to eh.
24:11.8
yung civic education.
24:13.4
Hindi na napapagusapan yan.
24:14.9
ng isang mama yan?
24:15.9
Yung binabanggit mo,
24:19.1
I don't know kung naging basic siya
24:20.3
over the years, no?
24:21.5
Pero at least siguro
24:22.1
ng panahon natin,
24:22.9
tinuturo naman yan, di ba?
24:24.0
Yung role ng isang citizen.
24:26.1
To demand accountability
24:29.6
Yung mga leaders na ito,
24:30.5
meron silang responsibility
24:31.7
na mag-servisyo sa atin.
24:34.4
pag pinapaliwanag mo yan,
24:36.9
hindi na kayo nakontento.
24:39.3
ano mo, Christian?
24:41.8
Kasi tayong mga Pilipino,
24:44.9
malaki yung pagpapahalaga natin
24:47.0
So, maraming magulang
24:49.9
ng kanilang mga anak.
24:52.4
Even if sa public school
24:54.5
hindi naman ibig sabihin
24:56.0
yung mga magulang
24:56.8
kasi kailangan mo
24:59.0
May mga school supplies
25:00.3
na kailangan mong bilhin
25:01.9
para makapag-aaral
25:04.4
Talagang ginagapang.
25:06.0
Tapos pagkatapos mong gapangin,
25:08.8
ng ganito karamitan,
25:10.5
ng maayos na trabaho.
25:13.8
nating mag-demand
25:14.8
na yung gobyerno natin
25:17.4
ayos-ayosin naman
25:18.4
yung ating quality
25:22.2
ano ko pa gusto itanong
25:25.4
Kasi napaka-importante
25:26.7
nung tinatawag na meritocracy.
25:28.7
Hindi lang sa gobyerno,
25:30.0
pati sa private sector.
25:33.5
hindi naman natin pwedeng
25:35.2
kay Vice President
25:36.7
dahil isa lang naman siya
25:40.5
cast of characters
25:41.5
that can initiate reforms
25:44.1
basic education sector.
25:45.9
Pero siya po kasi
25:46.5
yung Secretary of Education.
25:47.8
Hindi siya ordinary
25:48.9
stakeholder dito.
25:52.1
hindi ba minsan nakaka-insulto?
25:53.2
You serve government,
25:54.1
you serve this administration,
25:55.4
Bombo Marcos administration.
25:56.8
Hindi ba nakaka-insulto
25:59.8
i-google nyo na lang po
26:01.1
ni Professor Shelo Magno.
26:03.7
sa kanyang larangan.
26:05.3
Hindi ba minsan nakaka-insulto
26:08.2
sa ibang ahensya?
26:10.3
ang kaalam-alam to
26:12.6
In fairness sa'yo,
26:13.2
kasi ang boss mo naman
26:16.5
si Secretary Diok.
26:17.5
Pero yung idea na yun,
26:19.5
meron mga nalalagay
26:21.0
na hindi naman competent
26:21.9
pati pinapasweldo pa natin.
26:25.0
Kasi dyan pumapasok
26:27.6
high-level officials,
26:29.7
nagiging token yan
26:32.2
dahil sinuportahan mo
26:34.1
even if wala kang
26:36.6
na ibinibigay sa'yo.
26:39.0
yung pang mga taong
26:39.7
ganun yung mayayabang.
26:46.7
Ako, nung unaupo ako,
26:48.2
taas ng respeto ko
26:52.0
they're very competent.
26:53.6
At kung confident
26:55.3
ka sa kakayahan mo,
26:57.8
na nasa bureaucracy din.
26:59.5
Kasi pwede kayong
27:02.2
ng bukas sa usapan.
27:04.5
nakaka-insulto talaga yan.
27:06.2
ang iniisip natin.
27:08.2
that government service
27:10.7
But since it's a privilege,
27:12.1
you have to give your best.
27:13.6
Yung dapat handa ka.
27:15.8
may competency ka
27:17.4
at may kakayahan kang gawin
27:20.0
yung ibinigay sa'yo.
27:25.3
naging common practice
27:26.5
sa atin dito sa Pilipinas.
27:29.2
Political accommodation
27:35.6
They also believe in the saying na
27:37.2
hindi pala saying ito
27:39.6
na isip ko lang ngayon.
27:41.2
Tell me who your appointees are
27:43.2
and I'll tell you who you are.
27:52.1
Siyempre, kung alam mong wala kang kakayahan,
27:53.9
you get the best people
27:55.1
to give you advice, di ba?
27:57.1
So that you can make the right decisions.
27:59.7
Pero kung nalalagas
28:00.9
yung mga competent people
28:02.2
at napapaikutan mo na
28:06.8
dyan talagang kakabahan tayo
28:08.7
kasi ano na yung mangyayari, di ba?
28:10.7
You don't hire people
28:13.4
just to say yes to you.
28:14.8
You hire people to say yes to you.
28:15.1
You hire people to challenge your idea
28:16.7
so that you come up with the best solution.
28:19.9
Pero kung naglalagay ka ng mga tao
28:21.1
tapos puro yes lang yung sinasabi sa'yo,
28:22.8
dapat nagdududa ka na eh, di ba?
28:25.0
At saka yun nga din eh.
28:26.3
Ito pala yung observation kay VP Sara.
28:30.3
Kung nag-improve na ba siya o hindi.
28:33.3
O sige, sana nag-aaral siya.
28:35.1
Kaya lang if you hear her sa mga hearing
28:37.3
or kung may question sa kanya,
28:40.0
di ba para siyang yung
28:45.1
Magaling nga rin siya mag-tok-tok
28:47.5
ng mga tao, di ba?
28:53.3
medyo natatawa tayo,
28:54.3
pero sa totoo lang,
28:55.0
nakakarimarim yung situation.
28:58.0
you don't have to love or hate
29:01.2
or yung mga cabinet secretaries.
29:03.0
Just focus on the competence.
29:05.0
Di ba, sabukan natin
29:05.8
imulat yung mga mata natin.
29:07.3
Hindi pwedeng gano'n, no?
29:08.2
I cannot imagine a meeting
29:09.6
being handled by the
29:10.6
Secretary of Education
29:11.7
tapos very little yung alam niya.
29:13.7
Mayroon kung very little
29:15.1
eh, dapat pag-aralan.
29:16.1
Nabanggit nyo, ah, di ba?
29:17.4
Ngayon, kung wala pa rin
29:18.0
improvement after two years,
29:19.7
talaga may mali na.
29:20.9
And in the meantime,
29:21.7
maraming nasasayang opportunities
29:23.1
kasi daming problema
29:24.4
sa education sector, no?
29:26.1
Pero sa akin kasi,
29:27.0
parang ano yun, eh,
29:27.6
reflective din nung, ano yun,
29:29.2
nung kultura natin
29:30.0
na pwede na, di ba?
29:32.9
pinoto siya ng mga tao,
29:34.7
di ba, sasabihin,
29:35.8
oh, vice president siya,
29:36.8
mas mataas pa yung number
29:39.3
But the reality is,
29:41.1
kapag nasa executive branch
29:42.8
ka ng government,
29:43.9
dito kailangan talaga
29:44.8
yung competencies to run.
29:46.1
That's why the president
29:47.0
has that flexibility
29:53.8
Hindi lang siya dapat
29:54.5
political tokenism.
30:00.9
may mga nagtatanong dito,
30:03.1
pag-usapan daw natin
30:04.4
yung charter change
30:05.8
tsaka economic aspect.
30:10.0
May nare-reserve niya
30:11.0
kasi mayroong paper
30:11.9
yung mga professors
30:14.8
sa UP School of Economics
30:16.9
Professor Shelo Magno.
30:18.7
I-reserve ko yan, no?
30:20.1
Gusto ko separate
30:20.8
standalone discussion
30:21.8
regarding that, okay?
30:23.3
Gagawin natin digestible muna.
30:25.6
sa education, okay?
30:27.2
Maraming maraming salamat
30:29.6
Always a pleasure.
30:30.5
Maraming maraming salamat po.
30:31.9
Thank you, Christian.
30:33.8
Magandang gabi sa lahat.
30:37.7
Professor Shelo Magno.
30:40.2
I-invite po natin siya
30:45.5
at malalim na diskusyon
30:46.7
tungkol nga rin po
30:47.5
sa economic cha-cha
30:49.0
dahil nagkisagawa po
30:51.8
ang UP School of Economics.
30:54.7
second topic ngayong gabi, no?
30:56.8
At nandiyan na po
30:57.4
yung ating panauhin
30:58.5
sa ating virtual studio.
31:02.3
yan niya lang, no?
31:03.7
huwag niyo pong kakalimutan.
31:06.7
Napaka-importante po
31:07.7
ng ating education sector, okay?
31:11.1
I have nothing personal
31:12.4
dun sa Secretary of Education
31:14.8
Kung magaling siya,
31:16.3
walang problema, okay?
31:17.9
Even if I don't agree
31:18.8
with her politics.
31:19.8
Kasi ako personal
31:20.4
ang hinahanap ko sa ating mga leader.
31:25.7
Hindi pwedeng binabaan po
31:26.9
nating standards natin
31:28.7
certain politicians, no?
31:30.9
Mahira po yung mentality
31:31.9
ng marami sa atin na
31:35.6
Nasanay kasi tayo
31:36.4
sa pwede na yan eh.
31:37.3
Kaya kung saan-saan tayo
31:39.6
we don't demand quality
31:41.0
in a lot of things, diba?
31:43.2
In-servition na galing
31:46.3
okay na tayo dyan, no?
31:47.5
Dahil pa nagreklamo tayo,
31:53.4
Ito po yung second topic natin.
31:54.9
Nabalitaan nyo po ba ito?
31:58.5
Nagkaroon ng deal
31:59.6
ng ABS-CBN Corporation
32:01.3
at saka yung kumpanya
32:04.4
yung Advanced Media Broadcasting System.
32:07.3
Effective or starting
32:30.5
ng contract signing.
32:35.4
yung portrayal ng iba, no?
32:37.5
Yan ang pag-uusapan natin.
32:39.1
Kasi alam nyo po,
32:45.9
the application for a new franchise
32:54.2
free TV and free radio
32:58.8
nawala na sa kanila.
32:59.7
Kaya pag binuksan yung Channel 2 ngayon,
33:01.6
hindi na po ABS-CBN
33:02.4
yung mapapanood nyo.
33:05.4
magbabalik po sa Channel 2
33:11.6
sinahanap ko lang po
33:19.7
CEO ba yung position nito?
33:22.5
Pasensya na kayo.
33:23.2
Babasahin ko lang.
33:25.6
si Carlo Katigbak.
33:26.9
There's a bit of sentimental note
33:29.6
because we are bringing
33:31.0
one of our longest running programs
33:33.7
back to Channel 2.
33:35.2
I know there are some
33:36.9
or feel something
33:39.0
to our former channel
33:40.2
a home that was once ours.
33:42.5
But in all humility,
33:49.2
and embrace instead
33:51.0
to serve the Filipino
33:59.3
Hihimayin po natin
34:00.2
yung mga nangyari na yan.
34:02.1
ang isang veteranong
34:06.2
ng Center for Media Freedom
34:07.7
and Responsibility.
34:09.2
I'd like to welcome again
34:13.0
Magandang gabi, sir.
34:14.3
And thank you for joining us
34:15.3
again sa Facts First.
34:19.0
napahaba yung aking
34:20.0
introduction, sir.
34:26.9
Malaking usapin din yun, eh.
34:29.7
Eto, tumbukin muna natin
34:31.5
pagdating dito sa deal
34:34.1
with the Villars.
34:35.6
Is this a good idea?
34:41.3
yung sinabi ni Carlo
34:44.2
sa bago nilang kasangga.
34:47.9
hypocritical, eh.
34:53.1
bago na naman silang
34:55.6
na war wars event.
35:07.5
media organization.
35:23.7
naging partner niyan
35:25.3
yung isang media company
35:32.0
Speaker Romualdez
35:35.3
Pagkatapos naman,
35:40.4
dalawang holy families
35:58.2
yung paniniwalaan,
36:02.2
media organization
36:04.2
ang mga kasanggan?
36:14.2
Kasi nung mawalan
36:17.2
yung frequencies nyan,
36:42.2
sapagkat unang-unang,
36:44.2
in the case of the Villars,
36:46.2
eh mga politiko yan
36:58.2
Bukit sa politiko,
37:06.2
O si kibuloy naman,
37:17.2
spiritual counselor
37:20.2
ang mga kasanggan
37:25.2
sa sabihin ng ABS-CBN?
37:31.2
Eto kasi gusto ko rin,
37:34.2
ipasok yung konteksto.
37:35.2
Kasi ako personally
37:38.2
I was disappointed with the coverage
37:40.2
I have been seeing
37:41.2
since this morning
37:42.2
or this afternoon
37:51.2
i-google nyo po ano,
37:52.2
don't take my word for it.
37:53.2
I-google nyo po kayo mga nanonood,
37:54.2
ABS-CBN-Villar Agreement
37:56.2
Mababasa nyo po yung press release
37:59.2
Ang press release po,
38:01.2
iba po yan sa isang news article.
38:02.2
Press release nga eh.
38:04.2
Hindi siya objective.
38:07.2
hindi siya objective.
38:10.2
ang sinusunod niyan,
38:11.2
yung naglabas ang release.
38:13.2
Pag binasa nyo yung press release
38:15.2
halos kinopia lang
38:16.2
nung mga nag-report
38:18.2
Wala po yung konteksto.
38:19.2
Ano ba yung konteksto nito?
38:21.2
Pag-uusapan po natin yan,
38:23.2
Ang konteksto nito,
38:25.2
isa sa mga Villar
38:27.2
para hindi bigyan ng prangkisa
38:28.2
na bagong ABS-CBN 2020.
38:30.2
Siya po si Camille Villar.
38:34.2
sa pirmahan kanina.
38:37.2
is that forgivable?
38:40.2
can that be attributed
38:41.2
sir Virgel sa tinatawag na
38:43.2
understanding the realities
38:45.2
What do you think?
38:50.2
Ang pinag-uusapan ninyo
38:53.2
Ang problema nito,
38:55.2
kung ikaw ay nasa
38:56.2
business ng pamamahayag,
38:58.2
hindi dapat nangyayari yan
39:02.2
kailangan maliwanag
39:05.2
independent operator.
39:07.2
Hindi po pwede yan.
39:14.2
napunta sa Villar,
39:16.2
nagkaayos ng ABS-CBN
39:19.2
at yung mga Villar,
39:20.2
kahit na yung mga Villar,
39:22.2
isa sa kanila in any case,
39:29.2
nag-deny ng prangkisa nila.
39:34.2
ang maliwanag nito
39:41.2
kahit na anong deal,
39:47.2
effectively anyway,
39:50.2
Because effectively,
39:52.2
Ang problema mo lang,
39:57.2
ng kanilang prangkisa,
40:02.2
kaya nga sabi ko nga,
40:04.2
eh kung ganyan ang ano,
40:05.2
kung ganyan ang kalakaran,
40:12.2
eh independenting mamamahayag?
40:19.2
kahit naman ngayon eh,
40:21.2
kahit hindi pa nangyayari yan,
40:23.2
eh nakita mo na na ang
40:26.2
reporting ng ABS-CBN
40:29.2
eh hindi lang timid eh,
40:36.2
doon sa mga nasa puder.
40:39.2
Ganun na ngayon eh.
40:41.2
Hindi ko lang maalam kung bakit
40:43.2
gabi-gabi kahit walang sinasabi si Marcos,
40:45.2
nasa TV si Marcos eh.
40:49.2
hindi nagbibigay talaga
41:01.2
Eh lalo na ngayon,
41:02.2
lumiwanag na ang kanilang
41:04.2
lumalabas na patron
41:06.2
eh ang mga billiards
41:07.2
at ang mga rumualdes.
41:09.2
Alam mo yan ang hindi ko lang mahindihan.
41:11.2
Baka kako yung mga billiards at mga rumualdes
41:13.2
nagkakaayos na rin.
41:15.2
Kasi kung ang ABS-CBN
41:18.2
eh kasamga ang mga rumualdes,
41:20.2
kasamga ang mga billiards,
41:22.2
aba eh magkakasama ng lahat ngayon yan.
41:31.2
na itong ating ABS-CBN
41:38.2
worshipper na lang ng dalawang holy families.
41:41.2
Ganun na lang ang nangyayari dyan.
41:50.2
na nakabalik na sila
41:52.2
yung sinasabi ni Carlo Katigbak na
42:00.2
to free broadcasting.
42:02.2
Mahirap paniwalaan yun
42:06.2
nasa likod ng iyong
42:08.2
ng iyong pamamahayag.
42:11.2
Totoo hinihimay naman natin yung pahayag ni
42:13.2
ABS-CBN President and CEO
42:16.2
Yung binagit niya na
42:17.2
put all of the past behind us.
42:20.2
Okay lang ba yan?
42:22.2
Ayun, napakadali sabihin.
42:36.2
at yan ang iskusa
42:44.2
Kung saan ka kikita,
42:46.2
totoo yan ha kikita.
42:48.2
This is about profit by the way.
42:50.2
Kung saan ka kikita,
42:52.2
eh doon ka lalagay.
42:54.2
Kaya naiintindihan ko
42:57.2
na ang sinasabi ni Carlo Katigbak
43:00.2
na put the past behind us.
43:03.2
Because it is a very ugly past.
43:06.2
Ang nangyari dyan,
43:08.2
inilagay sila sa kongreso,
43:10.2
hindi sila lumaban kahit katiting.
43:12.2
Eh sila ine-expect ng mga tao
43:15.2
na lumaban sa ganyang panggigipit.
43:19.2
Kaya mamamahayag ka eh.
43:21.2
Dapat lumalabang ka sa ganyang panggigipit.
43:25.2
Yung pala nagaantay lang
43:33.2
ano bang pinaka-lesson?
43:35.2
in fairness din naman sa IBS-CBN,
43:36.2
kasi talagang ginipit ng gusto
43:38.2
ng Duterte administration.
43:39.2
Pero let's look at the,
43:41.2
let's look back at the context.
43:42.2
Ano ba yung pwedeng matutunan
43:43.2
nating leksyon dito?
43:44.2
In the context of political power
43:47.2
exerting pressure on a media entity,
43:50.2
and then the response of the media,
43:52.2
and then what would become
43:53.2
of that media organization afterward?
43:56.2
Ang leksyon niyan eh simple eh.
43:59.2
Pag hindi ka lumaban,
44:02.2
hindi mo in-assert ang iyong karapatan,
44:05.2
ang iyong freedom,
44:09.2
rights and freedom,
44:11.2
as an independent news dispenser
44:18.2
and opinion maker.
44:21.2
Pag hindi mo pinaglaban yan,
44:23.2
eh ganyan ang manangayayari sa iyo.
44:26.2
At ang lahat na yan ay makikita natin
44:29.2
kahit anong aspect pa ng buhay.
44:31.2
Kaya sa West Philippine Sea,
44:33.2
pag hindi ka lumaban,
44:35.2
binigay mo lang yan,
44:36.2
kakahanin lahat yan.
44:38.2
Ganon din yan eh.
44:39.2
Pag hindi ka tumayo sa tama
44:42.2
sa ipinaglaban ng iyong mga karapatan,
44:46.2
eh ganyan ang mangyayari.
44:48.2
Didiktahan ka lang ng didiktahan.
44:51.2
So ito ang nangyari sa IBS-CBN.
44:56.2
Okay. Sige, maraming salamat
44:58.2
para Mr. Virgel Santos
45:00.2
for putting the much-needed context dito sa big story of the day na ito.
45:04.2
Kasi hindi po inyo mababasa
45:07.2
o mapapanood dito na ganito kalalim sa totoo lang.
45:10.2
Pag binasa nyo yung mga lumabas na balita.
45:12.2
Maraming salamat sir.
45:13.2
Maraming salamat din niyan. Maraming maraming salamat.
45:16.2
Okay. Si Mr. Virgel Santos,
45:18.2
isa pong veteranong mamahayag.
45:21.2
Isa po siya sa mga miyembro ng Board of Trustees ng
45:24.2
Center for Media Freedom and Responsibility.
45:28.2
Doon po sa mga nagtatanong bakit ba natin pinag-uusapan ito.
45:31.2
Kasi imbued with public interest po itong issue ng IBS-CBN sa totoo lang.
45:35.2
Hindi natin pwedeng isipin na ano bang pakialam nyo rin sa deal
45:40.2
sa pagitan ng advanced media broadcasting system ng mga bilyare
45:45.2
tsaka ng IBS-CBN Corporation.
45:47.2
Magpapalabas lang naman ng ilang mga entertainment shows at TV Patrol.
45:51.2
Finally, pabalik na sa free TV.
45:54.2
Through Channel 2.
45:56.2
Napakababaw po ng ganun pang tingin sa totoo lang.
45:58.2
Kasi nakakalimutan po natin dito yung konteksto nung nangyari at ginawa sa IBS-CBN
46:04.2
ni Duterte nung panahon niya. Diba?
46:06.2
Honest me or say so,
46:08.2
kumilis yung Kongreso, in particular yung mababang kapulungan,
46:12.2
sa pamamuno, huwag niyo pong kakalimutan,
46:14.2
si Sen. Alan Peter Caetano nung panahon na iyon.
46:16.2
Siya po yung speaker ng House of Representatives. Diba?
46:20.2
Nagkaroon ng semblance of due process.
46:23.2
Pero kahit ano ipakitang ebidensya ng IBS-CBN na wala silang nilabag doon sa kanilang pangkrisa.
46:29.2
Although, siyempre, wala lang perfectong organization. Marami talaga makikita ang butas doon sa IBS-CBN.
46:34.2
At ganun din naman, pag binusisipo natin yung situation ng iba pang mga media networks na merong existing legislative franchises,
46:42.2
talaga may makikitang butas.
46:44.2
Pero ang point ko rito, sapat po ba ang dahilan yun para hindi bigyan ng prangkisa ang IBS-CBN?
46:52.2
Ang sagot po, hindi.
46:54.2
IBS-CBN definitely was not a perfect organization.
46:57.2
Marami po siyang mali. May mga skeletons pa nga in the closet.
47:01.2
Pero mali po yung ginawa na pagpapasara sa kanya nung panahon ni Duterte at yung hindi pagbibigay ng prangkisa.
47:08.2
Okay, at isa po sa mga bumoto para hindi mabigyan ng panibagong legislative franchise ang IBS-CBN ay si Congresswoman nung panahon na iyon, Camille Villar.
47:17.2
Hmm. Ngayon, nasa press conference siya kanina.
47:20.2
Hindi naman po na. Baka isa po.
47:21.2
Hindi naman po na. Baka isipin nyo.
47:23.2
Put the past behind. Magkalimutan na. Okay na yan. At least nakabalik.
47:27.2
Makakatulong yan doon sa livelihood ng maraming empleyado.
47:32.2
Nandun na po tayo. Nandun na po tayo. Importante po yun.
47:35.2
Pero at what cost?
47:37.2
Kanina yung binabanggit ni Sir Virgel Santos.
47:39.2
Basically, yung binag-uusapan po rin yung conflict of interest.
47:44.2
Dalawa po kasing klase ng conflict of interest.
47:47.2
One is perceived. Number two is apparent.
47:50.2
Yung perceived conflict of interest, miski wala namang conflict of interest,
47:54.2
bagang tingin ng tao may conflict of interest,
47:57.2
maapektuhan yung pagtingin nila for instance sa isang media organization doon sa kanyang coverage for instance.
48:03.2
Yung apparent, talagang merong conflict of interest.
48:06.2
Ngayon dito, yun ang masakalap dyan eh.
48:08.2
Hindi mo pa alam kung talagang na-compromise na yung news coverage ng IBS-CBN dahil dito sa pagpasok ng mga bilyar.
48:18.2
I mean dito sa deal na ito, di ba, kailangan talaga ng malalim na content analysis dyan.
48:24.2
Eh pero yung perception ng marami, baka mukhang may bagong oligarko na luluhuran ng IBS-CBN because of this deal.
48:35.2
Hindi maiiwasan na naisipin po yun ng maraming Pilipino.
48:38.2
Kaya dapat hindi po tayo nagpapaka-naive dito.
48:41.2
Kaya kanina, tinitingnan ko rin yung comment coming from the President and CEO si Carlo Catingbach.
48:47.2
Let's try and put all the past behind us.
48:51.2
Okay, hindi naman sa gusto lang nating balik-balikan yung nakaraan.
48:57.2
Pero mahirap po kasi pag hindi tayo natuto dun sa nakaraan.
49:01.2
Kasi unang-una, questionable nga yung naging strategy ng pamunuan nila nung panahon na yun in terms of dealing with the immense pressure coming from President Duterte.
49:10.2
Di ba, nagkulang sa pangil, nagkulang sa paglaban. Okay?
49:16.2
Papasok ka sa isang deal with the Villars.
49:19.2
Tapos, yung nga, di ba yung dating DCMM, ang ka-deal nila ron, yung isang kumpanya na identified with Speaker Ferdinand Martin Romualdez.
49:27.2
Ang suggestion ko po sa inyo bilang mga news consumers, i-be critical. Okay?
49:33.2
You hold all these news organizations accountable, including Facts First. Okay?
49:38.2
Kasi we provide a public service whether you like it or not. Okay?
49:43.2
Pag hindi natin ibinibigay ito sa tao ng tama, you hold us accountable.
49:49.2
Sa journalism po kasi may tinatawag na social contract with the public, with the news-consuming public.
49:57.2
Unwritten po yung kontrata na yan. Nakalagay po sa kontrata na yan between the press and you, news consumers.
50:05.2
Hindi namin kayo lalokohin. Hindi kami gagawa ng mga bagay na katulad ng pagpapakalat ng disinformation.
50:12.2
To manipulate you, to make things worse. Okay?
50:18.2
Journalism, done properly, in itself, is public service.
50:23.2
Mahirap yung paliwanag yun sa mga hindi nakakaunawa sa issue na ito.
50:26.2
And I hope sana mas maunawaan po natin tong discussion na ito.
50:31.2
Yun lang po, hindi po kasi maganda yung nangyayari sa ating news organizations.
50:36.2
Kasi napakalawak na influence ng ABS-CBN.
50:42.2
And look at what happened to ABS-CBN.
50:46.2
Kaya ngayon, you try to be critical din.
50:48.2
Tingnan nyo kung tama ba yung balitang lumalabas or miski hindi tama.
50:52.2
Nakuhold ba to account ng news coverage ng ABS-CBN yung mga dapat i-hold to account?
50:58.2
O baka naman nagkakaroon na ng mga sacred cows.
51:01.2
Dati pa naman, may mga sacred cows din eh.
51:03.2
Pero baka mas nagkakaroon ng sacred cows ngayon?
51:06.2
You have to be very, very critical of that.
51:09.2
At hindi lang sa ABS-CBN.
51:11.2
Ganun din po sa ibang mga news organizations.
51:14.2
Kasi otherwise, ano pang pinakaiba nalang sa mga propaganda channels?
51:17.2
Sa mga propaganda news organizations?
51:20.2
At alam nyo po, sa isang demokrasya, napakahalaga ng isang free and independent press.
51:27.2
Free and independent press.
51:29.2
Yung freedom na yan, hindi lang kailangan freedom from those in power.
51:33.2
Ibig sabihin, yung gobyerno na nakaupo.
51:35.2
Freedom also from powerful interests that tend.
51:40.2
Interests, yung sinasabi ko.
51:42.2
That tend to manipulate their content, their coverage.
51:46.2
Kasi in the end tayo po, kayo po yung talo.
51:49.2
Pag yung nakukuha n'yong balita, basura.
51:51.2
Pag yung nakukuha n'yong balita or mga news content, basically, controlado o manipulated ng mga makapangyarihang tao.
51:59.2
Yung mga magnanakaw, pwedeng hindi na nalalaman na talaga magnanakaw.
52:03.2
O naiiba yung kanilang imahe because of media.
52:08.2
Nakakabang discussion po yan.
52:10.2
Nagkakaroon na nga tayo ng impromptu journalism class dito.
52:13.2
Pero sana po naintindihan nyo.
52:14.2
Ito po yung pinaghuhugutan natin dito.
52:16.2
This is nothing personal.
52:18.2
This is nothing, definitely, this is nothing to do with personalities.
52:24.2
Kasi malungkot po yung nangyayari sa ABS-CBN.
52:26.2
At ito mga sinasabi ko ito.
52:28.2
Siyempre, sinasabi ko ito because we're now with facts first, independent ito.
52:33.2
Kasi kung nandun pa ako sa ABS-CBN time na yun,
52:36.2
takot-takot na censorship, maaabutin ko.
52:38.2
At hindi ko masasabi ito.
52:43.2
Napaka-importante.
52:44.2
Siguro sa inyong mga matagal nang nanonood at nakikinig dito sa facts first,
52:47.2
alam nyo naman siguro yung hugot natin dito.
52:49.2
We want to protect the purity of honest to goodness journalism dito.
52:55.2
Marami pang hindi nakakaintindi siguro pero pagtsatsagaan natin yan.
53:00.2
May mga trolls pa rin dito na kahit anong gawin mo eh hindi pa rin nila maintindihan.
53:04.2
Pero okay lang po yan.
53:06.2
Baka dumating yung panahon na maintindihan na nila sa wakas.
53:11.2
Tapos sagutin natin isang comment.
53:13.2
Sabi ni Edwin, gatong ay pinupulaan ni Esquera.
53:16.2
Pakitama naman yung pangalan ko.
53:19.2
Eh kumparitan ko yung pangalan mo.
53:21.2
Esguera, hindi Esquera, tsaka dalawang R.
53:24.2
Tapos Prof. VP Sara, ang head of agency ay purely administrative function.
53:28.2
Or administrative in function.
53:30.2
Konting review, Edwin.
53:32.2
Hindi po administrative lang ang function.
53:34.2
Administrative lang ang function ng isang head ng isang ahensya.
53:37.2
At hindi ito ahensya lang ha.
53:38.2
Departamento ito.
53:39.2
Department of Education.
53:40.2
Konting aral muna.
53:41.2
Basa-basa ng konti.
53:42.2
Kasi kung contento na kayo sa mga leader natin na kakulang ang competence doon sa posisyon
53:49.2
kung saan sila itinalaga eh huwag na tayong mag-expect ng quality na servisyo na babalik sa atin.
53:55.2
Ang problema kung lahat ng mga Pilipino ganyan mag-isip katulad nyo.
53:59.2
Talagang hindi tayo aasenso.
54:01.2
Mananatili po tayong bobo.
54:04.2
Pasensya na, nakaka-init ng ulo.
54:06.2
Kasi talagang yung kulang sa appreciation yung ilang mga kababayan natin eh.
54:17.2
Minsan kasi may mga tao na sa kagustuhan na protectahan yung kanilang mga poon,
54:22.2
yung mga mali gagawing tama.
54:24.2
Tatanggapin na lang.
54:25.2
At yung iba na-impluensyohan.
54:28.2
Kaya ang goal natin dito sa Fox First,
54:31.2
bawat episode sana meron kayong matinong takeaway
54:34.2
na pwede nyong i-share sa inyong mga kakilala.
54:41.2
You don't have to mention this program.
54:44.2
You try to, yung mga takeaways na importante.
54:48.2
Pag may kausap kayo.
54:49.2
Para makabawas man lang doon sa dumi
54:53.2
na nararanasan natin pagditing doon sa diskurso natin in public.
55:00.2
Before we end, may babati lang po tayo.
55:05.2
Binabati natin si Eugene Keeler.
55:07.2
Classmaker siya nung college.
55:10.2
Yung madalas namin asa rin ni Alan Herman.
55:12.2
Si Eugene Keeler.
55:13.2
Nag-message siya kanina.
55:15.2
A random message from a landmark equity trader that taught me trading about two years ago.
55:19.2
So binabati natin si Gab Magsino.
55:23.2
Gab, maraming salamat sa iyo.
55:24.2
Thank you for watching kung nanonood ka man.
55:29.2
Maraming maraming salamat po.
55:32.2
ang anniversary ng ating Facts First Live episodes,
55:34.2
alam niyo ba kung kailan?
55:35.2
Sa darating na Thursday.
55:39.2
Ang ating second anniversary ng ating live episodes.
55:44.2
Yun din po yung araw kung saan ilalaunch na natin yung ating colored shirts.
55:49.2
Yung mga nakita niya po.
55:50.2
Pinaos ko kanina sa Facebook tsaka sa YouTube tsaka sa Instagram.
56:01.2
Baka makalimutan ko.
56:02.2
Si Sally De Luna Tesoro.
56:04.2
Please greet my daughter Nats Tesoro.
56:06.2
Happy happy birthday sa iyo.
56:09.2
Maraming salamat.
56:10.2
And hi din po kay Miss Sally De Luna Tesoro.
56:11.2
Si Gerald Bautista.
56:12.2
Nagpapa-shoutout from North Caloocan.
56:15.2
Napadpad na ako dyan before eh.
56:17.2
Alam niyo ba kung sinong ganyan?
56:30.2
Guest natin bukas.
56:31.2
Tomorrow's Wednesday.
56:32.2
Si former Senator Sonny Trillanes.
56:35.2
Siya po yung guest natin.
56:36.2
Si Jaime Amorgan Watchen from Rome, Italy.
56:38.6
Maraming salamat po.
56:40.6
Thank you rin po.
56:43.0
We need a senator like you.
56:47.8
Hindi po natin kakayanin yung utak na ayan ang mga senador.
56:51.9
Masyado po silang matarino.
56:53.2
Magmumuka po tayong boboron.
56:54.9
At saka incompetent.
56:56.0
Hindi po natin kakayanin.
56:58.2
at hindi po tayo mananalo.
57:07.0
maraming salamat sa iyo.
57:08.7
Thank you, thank you.
57:11.8
shoutout from Australia.
57:14.5
Sige, pasensya na po ah.
57:15.5
Medyo may kailangan akong gawin.
57:17.3
maraming maraming salamat po sa inyo.
57:18.7
Kita-kita po tayo bukas.
57:19.8
Ako po si Christian Esguerra.
57:21.3
Maraming maraming salamat po.