* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Hindi, actually, pwede ko na i-dis...
00:01.8
Ay, hindi, wala pa lang tayong bukas.
00:05.2
Hindi, eto, guys.
00:07.3
Obviously, dahil Amerika at Pilipinas na naman,
00:10.2
alam na natin sa sabi ng mga makapili.
00:12.6
Ang Pilipinas ay nanggugulo,
00:15.0
ang Amerika ay imperialist, ganun-ganun.
00:17.1
I mean, ako, as I said,
00:18.4
critical din ako sa Amerika.
00:20.1
Yung mga pagkakulang nila sa atin,
00:21.7
yung mga maling ginawa nila na na-colonize sila sa atin,
00:24.1
hindi nga nila nirecognize na na-colonize tayo.
00:26.5
So, and everything that went wrong during that time,
00:31.1
and I'm saying as a Baguio boy,
00:32.5
whose city was more or less built during the American colonial era,
00:35.7
but maybe precisely because of that, but never mind.
00:39.7
Yes, we can call out yung mga maling western countries,
00:42.6
yung mga nangyaring kababalakan sa Afghanistan, sa Iraq.
00:45.8
Of course, there are many, many people
00:47.5
who are also very critical about U.S. policy
00:49.3
amid ongoing conflicts sa Gaza.
00:51.9
Sure, I mean, we can talk about a lot of things.
00:54.4
I'm also partially...
00:56.5
accepting of the argument
00:58.4
that there were times na siguro
00:59.6
ang NATO expansion should have been a little bit more calibrated,
01:02.5
but I definitely do not agree with yung
01:04.3
excuse ni Putin na-invade yung Ukraine, right?
01:06.8
I definitely do not agree na
01:08.1
ito ay dahilan na...
01:10.1
Parang ganun kasimple lang yan, eh.
01:11.8
Anong kinalaman ng Pilipinas or Taiwan
01:14.8
or kung ano mga underdog na country na yan
01:17.0
dun sa mga kababalagan ng ginagawa ng mga western countries?
01:20.2
Unless, of course, ang argument mo yung
01:21.9
mga tuta lang mga yan.
01:23.7
Ang problema sa ganun argument, guys,
01:25.3
is pag sinabi mo,
01:26.3
if you're gonna reduce all smaller countries
01:28.5
to tuta lang ng west,
01:29.9
then essentially you're apologizing for,
01:32.2
if not justifying,
01:33.9
invasion of smaller countries
01:35.3
by yung mga bully na hindi western.
01:38.4
Sabi ko, ang pinaka-ksyungang idea
01:40.4
na narinig ko nowadays, guys,
01:43.2
The idea that ang imperialismo
01:44.7
ay galing lang sa mga western countries.
01:46.5
When anyone with basic understanding
01:48.8
of history and geopolitics
01:50.1
knows that imperialism has no color.
01:52.5
It can be Russian,
01:53.7
it can be Chinese,
01:54.9
it can be European,
01:56.3
we can go on and on about it.
01:59.5
Imperialism comes in every form.
02:01.3
Now, ito ang point ko.
02:03.4
At bukas, siguro pag-usapan natin more,
02:05.3
hopefully there'll be more time.
02:06.4
Pero, ito yung sinasabi ko.
02:08.7
Ito yung mga pinaka-ksyungang na narinig ko
02:10.7
most of the time.
02:12.1
Ito yung mga pinaka-ksyungang na narinig ko.
02:14.4
Yung sinasabi nila na,
02:17.0
yung gentleman's agreement.
02:19.6
tama yung sinabi ni Tatay Digong
02:21.2
na dapat may gentleman's agreement
02:22.7
kasi dapat di tayo nang gugulo.
02:24.4
Status ko lang tayo.
02:25.4
Ay, ang problema sa,
02:28.7
bibitawan na natin yung Ayunginsyol.
02:31.3
Dahil kung lulubog na yung,
02:33.6
yung Sierra Madre,
02:35.1
then paano natin didipensahan
02:36.6
yung position natin sa Ayunginsyol,
02:38.2
which by the way,
02:39.1
is a low tide elevation
02:40.2
which is not a territory
02:41.3
that can be claimed by China.
02:42.6
So, japiks na naman yung claim nila.
02:44.0
It's not even an island.
02:45.2
It's a low tide elevation
02:46.2
within our exclusive economic zone.
02:47.4
So, walang pake yung China dapat
02:48.7
per international law.
02:49.6
But since wala sinang pake
02:50.6
sa international law,
02:52.0
kung may bully ka dyan,
02:53.9
meron kang bully dyan,
02:55.7
the last thing you need to do
02:57.1
is yung mga kasyungan
02:58.4
na status ko lang tayo
03:00.1
sige, lulubog na yung
03:01.0
YRP Sierra Madre,
03:02.0
wala tayong gagawin,
03:02.7
hayaan na lang natin
03:03.5
na mag-takeover sila.
03:04.8
Hindi ba tayo natuto
03:07.0
at sa Panatag Shoal?
03:10.7
Katulad na sinabi ni,
03:13.4
yung senador natin na magaling,
03:21.0
hayaan lang natin
03:24.0
hindi bobo yung mga
03:26.7
opisyalis natin dati.
03:29.1
Secretary Lorenzana
03:30.6
for fortifying our position
03:32.6
for fortifying our position
03:33.6
sa West Philippine Sea,
03:34.7
for drawing the line
03:35.7
dyan sa Panatag Shoal.
03:37.4
Pero swerte tayo.
03:40.7
Defense Secretary natin,
03:44.6
meron tayong isang
03:45.2
Foreign Secretary,
03:45.9
medyo mahabang usapan yan.
03:47.6
nasa nakakala sa Twitter,
03:49.0
kumaga yung pa yung
03:52.6
May mga Defense Secretary
03:54.0
may mga military people
03:57.1
good luck talaga sa atin
03:58.0
nung panonindigong,
03:59.5
Aminado naman siya,
04:00.3
may secret deal naman talaga
04:01.4
sila at status ko.
04:03.2
hayaan lang natin
04:03.9
na lulubog yung BRP
04:08.8
Di ba tayo natuto
04:11.1
na kung wala kang
04:14.9
position sa Scarborough
04:15.9
and Mischief Reef,
04:17.2
tuloy kinuha nung
04:18.2
Di ba tayo natuto?
04:21.1
ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito.
04:23.0
May narinig naman tayo
04:25.0
dapat neutral tayo.
04:26.5
Dapat di tayo makialam
04:30.0
Dapat di tayo makialam
04:31.9
sa mga intramurals
04:32.8
ng mga great powers.
04:35.3
ng ganyan, di ba?
04:42.2
sa isang interview.
04:43.2
Tulad ay therapy,
04:44.4
you are very rude.
04:45.3
Gagawin mga gano'n siya.
04:46.1
Ayan, alam niyo na
04:50.7
Ang point ko, guys,
04:52.2
yung neutral tayo,
04:55.8
Mag-neutral tayo.
04:58.1
Sagot ko na naman,
05:00.5
Paano tayo maging neutral
05:01.8
sa sarili natin laban, guys?
05:05.8
anong kasyungan yan
05:09.1
hindi tayo Switzerland, okay?
05:11.7
na Switzerland po tayo.
05:13.5
Eh, hindi nga tayo Switzerland.
05:21.3
kinuha yung Scarborough Shoal.
05:23.0
Kinuha yung Mischief Reef.
05:25.7
neutral na lang tayo.
05:27.4
Huwag na tayong, ano,
05:28.3
kumingin ng tulong
05:30.1
Kita nyo naman, guys,
05:31.3
yung non-dashline ng China.
05:33.6
kalate ng West Philippine Sea.
05:40.3
mag-neutral tayo.
05:42.1
Huwag tayo makialam
05:43.4
sa mga superpowers.
05:45.7
Ang sagot ko dyan,
05:55.0
Paano ka maging neutral
05:56.5
kung yung problema
05:59.2
ay nasa sarili mong bakuran?
06:01.8
yung mga kasyungan
06:02.8
na pag-iisip na yan?
06:07.0
Parang pumasok yung,
06:10.9
criminal dun sa bahay mo.
06:13.9
dun sa kabit bahay
06:18.2
yung syunga mong kapatid.
06:19.8
neutral lang tayo.
06:21.3
Hayaan natin yung criminal
06:22.3
kasi magugulo tayo
06:23.6
baka magalit yung criminal.
06:27.1
yung ganyan argument
06:27.9
na mag-neutral tayo sa...
06:30.0
Switzerland tayo.
06:32.0
ang Switzerland po
06:33.0
ay nandun sa bundok,
06:37.5
may sarili siyang gano'n.
06:38.8
At yung mga syunga
06:39.7
na hindi nag-aaral
06:40.4
ng World War Stories,
06:42.8
pero in-invade pa rin sila.
06:48.2
Finland and Sweden
06:52.7
and then nung na-invade
06:54.4
tingnan mong gano'n
06:54.8
ka syunga si Putin,
06:56.3
dumagdag pa yung power
06:57.8
dahil sa ka syunga niya
06:59.8
nag-join ang Finland
07:04.3
their neutrality.
07:09.5
maging neutral tayo
07:10.6
and then exposed tayo
07:11.7
sa Russia on our own
07:12.6
katulad ng Ukraine
07:13.5
at yung mga syunga
07:14.4
na hindi nag-isip,
07:15.2
ang Ukraine po ay
07:17.1
ng kanyang nuclear weapon
07:18.2
at nag-technically
07:19.3
hindi sya nag-join
07:21.4
hindi sya pinapa-join
07:23.7
in-invade sya ng gano'n.
07:25.2
tingnan mong nga sya later
07:25.9
kaya nakabawi sya,
07:29.0
na mag-neutral tayo
07:30.3
sa sarili na natin
07:37.3
Ang masasabi ko lang talaga,
07:40.7
tama naman talaga
07:42.2
Minsan yung mga tanong niya,
07:44.0
Bakit yung mga kapil-pahay
07:47.8
Yung nagsabi mga neutral-neutral tayo.
07:55.1
Which brings me to
07:55.8
my number three issue.
07:57.7
Sinasabi ng mga makapili,
07:59.7
diplomacy lang tayo.
08:02.5
sa polite conversation.
08:15.6
Six years si Digong nandun.
08:18.2
nung panon ni Digong?
08:20.9
nung panon ni Digong.
08:23.5
nung panon ni Digong.
08:28.5
Hindi nyo ba nakita
08:29.3
yung nangyari sa Jemver?
08:30.6
Peaceful ba yan guys?
08:33.8
Yung munting namatay
08:34.6
yung mga ating mga,
08:37.7
binanggalang ng gano'n,
08:40.4
ano ba naman tong mga to?
08:42.0
Ano ba naman tong mga to?
08:46.9
hindi pinapabuking ni Tata
08:49.1
nung panon ng Six Years Night.
08:50.5
Hindi ibig sabihin
08:51.1
na walang buling na nangyari.
08:52.8
Kung nag-Google sana kayo,
08:54.7
hindi lang yung Jemver
08:56.1
nung panon ni Digong.
08:57.8
Marami pang ibang nangyari.
09:00.1
sa Juan Felipe Riff.
09:01.4
Naalala mo si Pacquiao?
09:03.1
Nag-drama-drama siya.
09:06.2
PDP laban pa siya.
09:07.6
Kapartido pa niya si Digong.
09:09.3
nagwawala-wala pa siya.
09:11.5
nag-drama-drama-drama pa siya.
09:14.9
parang hindi ka wala naman nangyari.
09:22.3
wala naman nangyari
09:23.4
nung panon ni Tatay Digong eh.
09:25.6
Okay naman lahat eh.
09:31.7
pakigugal ang Jemver.
09:34.2
Pakigugal ang Read Bank
09:38.2
yung mga pangyayari
09:39.6
nung Six Years na yan.
09:41.5
yung tanong naman
09:43.5
Nakalala nyo guys,
09:44.6
tignan nyo yung date.
09:51.3
ay nagsulat ng letter.
09:54.3
kung ano sinulat niya sa letter.
09:56.3
huwag gumuska dyan.
09:57.3
Nagsulat ng letter si Pacquiao
09:58.7
at nagreklamo sa China.
10:01.8
Dahil sa pagbubuli
10:02.8
na ginagawa nila doon
10:06.3
sa West Philippines
10:07.0
at sasabihin ni Boy Silly.
10:09.1
Wala naman nangyari dyan eh.
10:12.5
Ayan na naman tayo eh.
10:15.1
Ayan naman tayo eh.
10:20.8
Hindi ko talaga alam guys
10:22.5
anong problema dito.
10:24.5
walang alaman tao?
10:26.7
Sila ba mong walang alam?
10:28.1
Ano ba talaga nangyari?
10:30.9
panonidigong lang
10:31.9
nangyari lahat naman eh.
10:32.9
Mga pangbubuli sa Felipe Riff,
10:34.7
mga pangbubuli sa Jemver
10:36.4
na muntik na matay
10:37.3
yung mga kapitbayo.
10:38.5
mga mga mangingista natin.
10:41.5
dahil sa mga illegal
10:42.8
na Vietnamese fishermen,
10:44.5
hindi sila maliligtas.
10:46.7
Analan yung mga illegal
10:48.4
pang nagliktas sa kanila?
10:55.5
banana republic tayo
10:57.3
kung papayak tayo
10:58.1
na ganyan yung mga klaseng
10:59.8
debate na kasyungaan
11:00.9
nang nangyari sa ating bansa?
11:07.8
Ano ba naman dyan?
11:15.2
Andito na nga yung ano
11:18.3
neutral lang tayo.
11:19.5
Neutral lang tayo.
11:20.6
Huwag tayong minatulong sa polis
11:25.6
Mauna ka na, sir.
11:28.0
Kasi sabi nung kapit,
11:29.0
huwag tayong magulo.
11:30.0
Huwag natin i-provoke.
11:32.1
Huwag tayong mag-escalate.
11:33.3
Hayaan lang natin
11:34.7
Kuya, kunin mo na lahat.
11:36.0
Kunin mo na lahat.
11:36.7
Sige lang, sige lang.
11:37.8
Neutral lang tayo, guys.
11:39.2
Neutral lang tayo.
11:42.1
yung ganyang mga pag-iisip na yan.
11:44.5
Yung magsabi ng proxy war.
11:47.6
ang proxy lang po sa atin
11:51.6
alam nyo na yung mga,
11:52.7
yun lang yung mga proxy
11:55.4
Ito yung mga kabubuhan na proxy war.
11:57.5
Paano naging proxy war?
11:58.9
Tayo mismo ang binubuli.
12:01.7
bakuran ang kinukuha, guys.
12:03.8
exclusive economics
12:04.7
ng Summer Well Fund.
12:06.5
saan kayo napupulot
12:08.2
sa mundong to, guys.
12:12.3
sa Pilipinas lang ako
12:13.3
nakikita ng ganyan
12:15.2
Maging neutral tayo
12:16.1
sa sariling laban.
12:17.6
Mag-diploma silang tayo.
12:27.7
isang mas malaking bansa,
12:29.1
kung ikaw ay mahina,
12:33.2
wala kang leverage,
12:35.9
Wala kang bargaining chip.
12:38.1
Ang mangyayari sa'yo, guys, is
12:42.2
ay surrender, guys.
12:44.2
ay hindi negotiation surrender.
12:48.1
Dahil napaka-henyo
12:49.3
itong presidente natin dati.
12:51.1
Presidente natin dati.
12:54.8
ganun na lang nangyari, guys, ah.
12:56.7
This is what diplomacy means, guys.
12:59.5
Pag wala kang leverage.
13:03.5
sunot-sunuran ka na lang.
13:05.1
Kasi wala kang leverage, eh.
13:06.8
Kung wala kang leverage,
13:07.7
wala kang military capability.
13:09.6
Ayaw mo sa mga allies mo.
13:11.5
Ayaw mo i-assert yung
13:12.7
arbitration award mo.
13:14.7
Bakit makikinig sa'yo?
13:16.5
Bakit makikinig sa'yo?
13:17.6
Kaya, no wonder, guys,
13:19.3
nung six years ni Digong,
13:21.0
wala man lang isa.
13:22.3
To be accurate, ah,
13:23.4
zero big-ticket Chinese infrastructure
13:27.6
Hindi yung mga inayos lang
13:28.4
sa tapit-tapit na
13:30.8
yung two lanes dito sa Rockwell,
13:33.6
tapos four lanes yung, ano,
13:35.2
tapos two lanes ulit.
13:36.4
Yung lalo kang matraffic na ganun.
13:38.2
Tapos yung contractor Chinese,
13:39.6
yung worker Chinese.
13:40.7
Hindi po yung big-ticket
13:41.6
infrastructure project, okay?
13:42.8
Ang big-ticket infrastructure project po ay
13:44.4
high-speed railway,
13:47.7
O, nangyari ba yan?
13:49.4
Yung mga railway na malalaki
13:50.8
na dapat nangyari sa Mindanao,
13:54.0
Wala, wala nangyari.
13:55.3
Tapos sa West Philippines, eh,
13:56.4
lalo pang bullying nangyari.
13:58.0
Yan ang problema.
14:00.4
pag sinasabi ng mga, ano,
14:04.6
yung mga makabayan,
14:07.1
pag sinasabi nila
14:08.1
diplomacy tayo sa China,
14:09.3
I completely agree.
14:11.0
Dapat diplomacy tayo sa China.
14:13.8
Pero on what terms?
14:17.3
diplomacy tayo para avoid ng war,
14:19.1
it's like saying,
14:23.9
Of course, water is wet, right?
14:25.5
But the point is,
14:27.1
how should you do diplomacy?
14:28.7
Under what conditions?
14:30.5
Tama ba kang mag-diplomacy
14:31.8
kung wala kang leverage at all?
14:33.7
Inaway mo yung allies mo,
14:35.0
minuram-muram mo yung allies mo,
14:37.0
Pinapaalis mo yung ambassadors ng Europe,
14:38.7
dahil na-criticize
14:39.9
yung mga bara-bara mong walang kwentang
14:43.5
purong, ano lang,
14:45.1
Alam naman natin yung katotohanan,
14:46.5
ano ba talaga nangyari, di ba?
14:48.9
Pinagtatawanan yung drug boss ni BBM,
14:50.5
tignan nyo naman yung mga nangyari
14:51.6
sa panahon ni tatay.
14:53.9
O, nasa nasa yan, no?
14:54.9
Yung mga totoong,
14:55.6
totoong big fish, ha?
14:57.8
yung mga kailangan po
15:01.7
yung mga drug lord na,
15:03.6
Hindi yung gano'n, ha?
15:06.0
diplomacy without leverage,
15:09.9
without international law,
15:11.2
without strong military,
15:12.6
is capitulation, guys.
15:16.7
Hindi mo kailangang mangihen nyo
15:17.8
para malaman yan.
15:19.2
Pang barangay geopolitics
15:20.6
yung pag-iisip ng,
15:22.6
Hindi talaga siya
15:23.3
pang presidente, guys.
15:24.8
He's not even for
15:26.1
national level politics.
15:30.2
pang pwede pag, ano,
15:35.2
kahit vanato siguro mga,
15:36.5
hindi siya tatanggapin, eh.
15:38.5
you get what I'm saying.
15:40.3
You get what I'm saying.
15:44.1
sa sarili natin laban,
15:46.1
ang sagot ko lang,
15:49.6
na diplomacy lang tayo
15:51.0
kahit wala tayong leverage,
15:52.3
wala tayong allies, friends,
15:56.7
na gentleman's agreement tayo,
15:58.7
kasi status ko lang,
16:00.7
hayaan lang natin
16:01.3
lulubog yung BRP share mater
16:02.8
para wala na tayong
16:03.7
pang-depensa dyan.
16:04.7
Ang sasabing ko lang,
16:06.5
Puro yan ang sagot natin,
16:08.5
Tama naman si madame
16:10.6
Hindi naman niya sinabi
16:11.4
ukol sa Westfield PC,
16:12.7
pero gets yun na.
16:15.9
pag tinignan mo naman
16:18.0
balikat ng exercises,
16:24.6
this is a response
16:26.5
that is happening there.
16:28.8
Hindi yung tipong
16:34.8
may mga nagsabi na
16:35.7
baka mag-re-react
16:45.0
speaking of leverage,
16:47.5
since wala tayong
16:53.6
in 5 to 10 years.
16:55.4
Brahmos Missile Defense System
16:57.8
medyo unti-unti na
16:58.6
gumagandang navy natin
17:01.2
baka bibili na tayong
17:02.8
although these things
17:06.7
Ang baraha mo ngayon,
17:08.9
naalam yung sinabing
17:10.0
ako yung huling baraha niya,
17:11.6
kung saan tayo na
17:18.6
I completely agree
17:19.5
that we shouldn't do
17:20.3
something too provocative.
17:25.2
magbibigay ng mga
17:26.0
additional bases sa Amerika.
17:29.0
yung bajang kiliti-kiliti dyan,
17:32.3
may mga amboyz naman talaga
17:33.4
unfortunately sa atin
17:34.3
na sobrang fanatic sa US.
17:36.7
walang ginawang mali
17:39.3
yung mga pinakamagandang stuff.
17:40.6
Maraming pagkakulang
17:41.9
talaga Amerika sa atin.
17:43.1
Maraming din sila
17:44.8
sa foreign policy,
17:46.9
buti ba sinabi ni BBM
17:48.0
na hindi na siya magbibigay
17:49.2
ng additional bases,
17:52.6
hindi siya bases, eh.
17:54.0
Additional rotational access
18:03.1
ang problema ko dito is,
18:06.8
you have to signal
18:10.1
actually yun ang article ko today
18:11.4
sa South China Morning Post
18:12.6
in Hong Kong and China.
18:14.3
you can check it yourself, guys.
18:15.3
I'll post it later on.
18:17.7
I am for diplomacy.
18:20.0
where we have a leverage.
18:22.3
habang binibuild mo pa
18:23.4
yung capabilities mo,
18:26.0
i-leverage mo yung mga
18:26.8
alliance and friendships mo,
18:28.5
But at the same time,
18:29.3
tama naman yung ginawa ni BBM
18:30.4
na nag-signal siya
18:31.4
na hindi siya andito
18:32.5
para mag-provoke.
18:34.8
tama yung sinabi ni BBM
18:35.9
na hindi namin bibigyan
18:36.8
ng mga additional bases
18:37.5
kasi may mga iba dyan,
18:40.1
nabibigyan ng bases
18:42.3
Kasi ang dami pong facilities, eh.
18:44.1
Hindi ako agree dyan.
18:47.2
lagay natin sa mga bullies.
18:48.8
Lagay natin sa pag-aasa
18:49.8
yung mga Amerikano.
18:55.3
that you're not gonna give them
18:56.3
access to those bases,
18:57.7
you're also reminding China
18:59.3
that you have that option.
19:01.3
that's what you call leverage.
19:05.7
In fairness kay BBM, ha?
19:09.0
or maybe I'm giving too much credit.
19:10.5
Pero, in fairness,
19:11.3
compared kay tatay,
19:12.1
di ko medyo may alam sa buhay.
19:14.7
Hindi pang barangay geopolitics.
19:16.7
you're reminding China
19:18.3
you don't wanna escalate.
19:19.7
you're committed to engagement.
19:21.9
malagat yung sinasabi ni BBM, eh.
19:23.8
Meron tayong leverage.
19:24.9
Meron tayong option.
19:25.7
Pwede kong hayaan
19:27.0
magkakaroon na access dyan
19:31.4
Pwede yung mga ibang mga base
19:32.6
meron dyan sa Ilocos Sur.
19:35.2
Ilocos Norte, for instance.
19:36.9
Pwede rin yung mga iba
19:39.2
that gives you some leverage
19:43.8
sabi ni Colonel Mike Loico
19:45.5
na interview natin
19:46.9
show rin sa TV51 News,
19:53.2
I don't know how to pronounce it.
19:54.5
Etong system na yan,
19:55.5
which was just developed
19:56.3
I think two years ago,
19:58.0
bagong-bago pa yan.
20:01.8
di namin gagamitin dito sa exercises.
20:04.4
dadaan lang siya dito.
20:06.5
transportation logistics
20:08.1
kind of exercise.
20:12.4
there's a very good signal there.
20:13.6
You're telling China
20:14.9
kung bubulik pa kayo sa amin,
20:17.1
we're gonna permit the Americans
20:20.2
to put those kind of systems there.
20:21.9
Hindi lang mga HIMARS,
20:23.9
yung mga super advanced
20:25.0
mga missile launchers.
20:25.9
Pwede rin sa Typhon yan.
20:29.3
Mag-isip kasi kayo,
20:30.9
Huwag kayo makinig dun sa mga minor vloggers,
20:34.9
na walang publication,
20:37.9
Mag-wag yung mga gano'n,
20:44.2
yung China nagpapadala ng
20:45.6
nuclear-capable submarine
20:48.5
Yung China ay gumagawa
20:50.5
military facilities
20:51.6
dyan sa West Philippine Sea.
20:54.7
sino ang provocateur?
20:58.3
Sila ang provocateur.
21:02.1
hindi tayo lang natin
21:02.9
na sila magkakaroon ng leverage.
21:04.4
Tama naman sinabi
21:05.0
ni Justice Carpio,
21:05.6
we are within the range
21:06.6
of Chinese weapons systems
21:09.2
wala tayong gagawin,
21:09.9
tanggapin lang natin yan.
21:11.9
mag-iisip ng ganyan?
21:16.7
pang balance dyan?
21:25.0
is pag sinabi niya,
21:32.7
Sa geopolitics po,
21:39.7
There's literally
21:41.3
that could happen
21:43.1
Yung mga nagsasabi na
21:44.7
kaya mag-ano na tayo,
21:48.7
either walang alam mga yan
21:49.9
or bayaran mga yan
21:50.8
or something else.
21:56.2
ang point ko dito is
21:58.3
balance of power.
21:59.8
balance of forces.
22:01.7
Kung alam ng kabila,
22:02.6
may panglaban ka rin,
22:03.7
magdadalaw ang isip siya
22:04.7
bago mag-bully sa'yo.
22:05.8
Ganon kasimple lang yung logic.
22:07.5
Kaya hindi ko alam,
22:08.3
hindi ko maintindihan
22:12.6
wala tayong panglaban.
22:16.2
wala tayong leverage.
22:19.1
ay magsusurrender tayo.
22:22.7
suspicious ako dun
22:23.7
sa mga nagsabi na
22:24.6
dapat wala tayong gagawin
22:27.4
maging provocative tayo.
22:28.8
Ibig sabihin mga yan,
22:30.8
wala tayong leverage.
22:33.0
Problematic yung ganyang
22:33.9
position sa akin, guys.
22:35.5
syunga tong mga to,
22:38.4
may agenda tong mga to
22:39.4
na hindi sang-ayon
22:41.8
national interest.
22:44.4
True politics is about
22:45.5
balance of power,
22:49.7
there's gonna be risk.
22:50.6
No one is denying that.
22:55.1
sigurado na tayo.
22:58.1
ayaw namin mag-estimate.
22:58.8
Mag-neutral kami, sir.
22:59.9
Sige, kunin mo na lahat.
23:00.8
Nakawin mo na lahat.
23:02.4
Anong klaseng kasyunga
23:03.3
ng pag-iisip yan?
23:05.1
Anong klaseng kasyunga
23:06.1
ng pag-iisip yan?
23:08.4
the second most powerful
23:09.6
country in the world.
23:12.0
But China is a very
23:13.0
powerful country.
23:14.4
So, kung wala kang
23:16.7
tapos sabihin nyo,
23:17.2
i-diploma silang natin,
23:19.2
wala kang alam sa buhay.
23:21.1
you are asking for surrender
23:22.3
and capitulation.
23:25.2
yung mga nagsabi na,
23:25.9
gagahin natin ng Vietnam.
23:28.2
20 years ahead of us
23:29.7
in terms of military capabilities.
23:31.5
Gumastos po sila ng what?
23:32.6
20 billion dollars
23:34.1
sa mga submarines,
23:36.6
advanced fighters.
23:38.2
yung armas ng Vietnam,
23:39.6
yung mga tanker nila,
23:41.6
they're so much ahead of us.
23:43.7
gagahin lang natin ng Vietnam.
23:44.8
So, anong gagawin natin
23:48.1
20 years from now
23:49.5
the Vietnamese military capabilities?
23:51.7
Because, in theory,
23:52.6
I don't mind the Philippines
23:53.6
being self-sufficient
23:55.1
and self-reliant.
23:55.9
But, even Singapore,
23:58.6
na napaka-yaman na bansa,
24:00.7
may mga secret na defense deals
24:03.0
Medyo may semi-alliance din yan.
24:05.4
Even yung Vietnam,
24:07.1
at ayos sa Western countries,
24:08.7
may mga ginagawa siya
24:10.1
behind the scenes
24:12.7
humingi siya ng billions of dollars
24:14.4
of weapon systems
24:18.7
E, wala tayong mga yun eh.
24:19.9
So, in the meantime,
24:20.7
you leverage what you have.
24:22.2
But, the good thing also here
24:24.2
actually, ang Pilipinas,
24:24.9
hindi lang tayo nagre-religion.
24:25.9
So, totoo yan na,
24:29.8
majority Americans na nandun.
24:32.2
But, the other interesting thing, guys,
24:34.6
andun din yung mga ibang bansa.
24:36.4
more than a dozen countries na nandun.
24:38.7
But, more importantly,
24:39.6
andun yung Japan,
24:40.6
andun yung Australia,
24:43.5
Nagpadala din ng warship yan,
24:45.4
So, it will not directly participate
24:47.3
in some of our South China Sea drills,
24:48.7
siguro dahil may politika din sila
24:50.4
nag-iingat din sila.
24:52.5
But, interestingly, guys,
24:56.8
with some of our friends and allies
24:58.0
also close to Taiwan.
25:01.2
all we are doing here, guys,
25:04.9
ano yung term doon?
25:09.5
Nakatunganga lang.
25:10.8
Nakatunganga lang.
25:12.1
naglalaro din tayo
25:13.0
ng mga basketball and volleyball
25:14.8
Tapos, sabi nung isang coach namin,
25:17.2
ba't nakatunganga ka lang dyan?
25:20.9
Kung naisong basketball,
25:21.8
nagpapasaan kayo.
25:23.0
Hindi ka nakakainday dyan.
25:24.2
You proactively move
25:25.9
you're in the position
25:27.2
and then shoot, diba?
25:29.4
feeling magaling, diba?
25:30.7
Ganon din yan sa geopolitics.
25:32.6
Hindi tayo nakatunganga lang ganyan.
25:34.1
Tasi, hindi tayo lang natin
25:34.8
susugurin ng China
25:35.7
yung kapitbahay natin
25:36.5
or susugurin tayo
25:37.3
na wala tayong ano.
25:38.6
Tapos, hindi tayo lang natin
25:40.0
kung na makipag-diplomas.
25:41.5
Hindi pwede mangyari yun.
25:44.9
na pag-iisip yan, guys?
25:47.0
So, on that note, guys,
25:49.3
on that note, guys,
25:50.8
every time na rinig ko
25:51.9
mag-Vietnam tayo,
25:53.6
Pero it will take
25:56.0
Guys, just to give you an idea,
25:57.3
kung maya lang ka,
26:01.3
kilo-class submarines.
26:03.9
To get submarines,
26:05.1
to operate submarines,
26:06.0
to train for submarines,
26:06.9
it will take more than 10 years.
26:09.3
So, submarines palang
26:10.3
10 years ahead ng Vietnam.
26:12.5
Yung number of tanks nila,
26:14.1
tignan mo yung Vietnam
26:14.8
versus Philippines.
26:15.9
Yung number ng aircraft,
26:17.3
fighter jets nila
26:18.0
na fourth generation.
26:20.6
at saka MiG fighters nila.
26:24.7
ng mga ibang dyan,
26:27.5
goodbye tayo sa mga allies
26:28.5
at friends natin,
26:29.3
tapos tayo na lang.
26:30.5
Kakakain tayo ng buhay
26:31.6
in that 10 years.
26:34.6
sa capabilities natin.
26:36.1
wala nga tayong leverage
26:39.7
you bring your friends
26:40.7
and allies and partners.
26:43.5
tama lang na hindi lang US.
26:46.0
ang dami pang ibang issues.
26:46.9
Pero at least naman,
26:47.7
nag times five yung kanilang
26:49.1
foreign military financing,
26:50.3
500 million dollars.
26:51.8
Half a billion dollars
26:55.7
dapat andun yung ibang friends natin.
27:00.2
Brazil maybe sometime,
27:01.3
Turkey maybe sometimes,
27:02.7
India definitely,
27:04.6
bring them all in.
27:08.5
Ganun dapat na approach natin guys.
27:12.0
The reason I'm emotional here
27:14.9
ang nakikita ko is,
27:15.8
yung mga matatalino
27:16.6
or may mga alam sa buhay,
27:18.5
andun sa mga conferences,
27:22.6
hindi naman ako nangyayabang,
27:23.5
nami-meet ko lang naman yung mga,
27:26.0
mga prime ministers,
27:26.8
ganun lang naman naman ang meet natin.
27:28.9
Hindi naman tayo katulad
27:29.7
ng mga major vloggers,
27:31.0
nag-lecture lang naman tayo sa,
27:33.9
Harvard Law School,
27:34.8
mga ganyan lang naman
27:35.5
ang pinupuntahan.
27:36.1
Pero ang point ko naman is,
27:38.1
pagtingin mo naman dun sa
27:39.3
online social media,
27:40.6
puro mga kasyungan na kita mo.
27:42.3
Mag-neutral tayo,
27:43.3
neutral sa sarili natin,
27:46.7
Mag-diplomacy lang tayo,
27:47.9
diplomacy tayo na walang leverage.
27:51.7
Status ko lang tayo,
27:52.8
ayan natin kukunin ayong insol,
27:55.3
Di ba gano'n yung sagot ko?
27:59.3
na we leverage our alliances,
28:01.5
we accelerate our modernization,
28:04.7
agree naman ako eh,
28:05.8
kailangan pa rin natin ng diplomacy.
28:07.8
Diplomacy should still be
28:09.1
our number one option,
28:10.6
but from position of strength.
28:12.5
Because diplomacy,
28:13.9
without leverage,
28:15.3
means capitulation.
28:17.3
Kung wala kang leverage,
28:19.0
wala kang bargaining chip,
28:21.2
sasabihin ng kapila,
28:23.5
Bakit ako magkoconsist sa inyo?
28:25.7
Wala naman kayong ano,
28:27.1
Yun ang problema ng Digong eh.
28:28.8
Wala siyang leverage.
28:30.8
So nung pumunta sa China,
28:32.1
dinuterte lang siya.
28:33.8
Ah, mag-invest kami,
28:35.0
wala naman nangyari.
28:36.9
Para mas dinuterte
28:38.5
ng China si Duterte,
28:40.1
kaya siya yung mga pangako
28:41.0
ni Duterte sa Pilipinas
28:42.3
na in six months,
28:44.2
Wala, wala nangyari.
28:49.5
Yan, free lecture.
28:50.6
Para sa inyo yan.
28:56.4
kasi upload ko rin
28:57.5
yung mga ibang lectures natin.
29:00.9
Including lectures natin
29:02.6
lectures natin dun sa South Carolina
29:05.9
also yung ibang lectures natin
29:06.9
soon sa Stanford University
29:08.7
You can check my other lectures
29:10.0
I delivered on other issues
29:11.3
including on geopolitics
29:12.5
sa Johns Hopkins University,
29:14.6
sa Harvard Law School,
29:18.6
Na-upload ko ba yung ano?
29:19.7
Hindi ko yata na-upload
29:20.6
yung Columbia University.
29:22.7
hindi eto yung Miss Columbia
29:23.9
na nag-alit sa atin
29:24.9
nung natalo sila sa ano.
29:26.8
But anyway, guys,
29:27.4
I hope you appreciate
29:28.2
what we're doing here.
29:30.4
yun ang problema.
29:32.5
walang deep knowledge.
29:34.0
Makikinig lang sila dun sa mga
29:35.4
biglang naging geopolitical expert
29:38.8
Kapag ginugal mo naman...
29:41.5
Tapos feeling nila
29:44.5
ang galing na nila.
29:51.6
May neutral sa...
29:52.5
Sa sarili natin conflict.
29:57.5
the Cynthia Villar
30:00.2
Let's channel it.
30:03.4
Research kayo dyan.
30:04.8
Bago kayo magsalita.
30:06.8
atakin nila tayo.
30:11.1
Get out of here, okay?
30:12.9
Unlike yung mga bayaran na
30:14.2
vloggers and all.
30:16.2
I criticize Russia.
30:17.9
I criticize China.
30:18.7
I criticize any excesses
30:20.3
I criticize India.
30:21.6
But I also give credit to
30:22.4
credit where credit is due.
30:23.4
When China does some good
30:24.3
infrastructure projects
30:25.1
somewhere in the world,
30:26.8
I am for, actually,
30:28.3
cooperation with China.
30:29.7
I am for investments from China
30:31.2
but not at the expense
30:32.4
of our national interest.
30:34.5
I am for cooperation
30:35.4
with allies and friends,
30:37.0
But we have to make sure
30:37.8
hindi tayo over-dependent.
30:39.1
Dapat ganyan tayo mag-isip.
30:46.4
Okay, on that note,
30:47.2
thank you very much, guys.
30:48.6
Maraming salamat.
30:50.4
talk to you soon.