00:47.1
Pangalawa po ay yung sa pag-issue po ng
00:51.9
Sanitary and part-to-sanitary import clearance
00:55.0
Ay papagaanin muli po doon po sa pag-import ng mga agricultural products
01:01.4
At kagaya po sa rice tarification law
01:04.4
Ay dapat po ay gawing dim-approve ang application
01:09.3
Sa loob ng specific period of time
01:13.5
Pag hindi po na-aksyonan
01:17.1
Nagkaroon din po ng specific rules for importation of sugar
01:21.3
Sugar and fisheries products
01:23.2
At sinasabihan po ang Department of Agriculture na sa loob po ng 30 araw
01:29.2
Ay mag-issue po ng specific guidelines dito
01:32.0
At ang panghuli po ay inuutusan po ang Bureau of Customs
01:37.6
Para po sa mabilis na pag-unload at pag-prioritize
01:41.3
Ng release po ng mga important agricultural products
01:45.3
Opo, malignaw nga po no
01:47.1
Ang sinasabi po ninyo na adhikain po ng naturang kautusan
01:50.9
Yung pong grupo nila ginoong Raul Montemayor
01:56.0
Ang adhikain nga po nito
01:59.8
Ang end mission ay para mapababa ang presyo
02:06.3
Ditong mga produktong binabanggit po natin
02:08.6
Pero sa mga nagdaan din po
02:11.1
Nabanggit nga dito na itong nauna pa pong EO No. 10
02:15.8
Hindi po naman nararamdaman ito on the ground
02:19.2
Maganda halimbawa dito
02:21.9
Hindi ho ba nagkaroon ng napakaraming kontrobersya
02:25.2
Ng malaking kontrobersya sa mga sugar order
02:28.0
Para nga daw ho bumaba ang presyo ng asukol
02:31.2
Pero ngayon sandaan pa rin yung pinakamahal na presyo ng refined sugar
02:36.1
At nobenta nga itong washed sugar pati yung brown sugar
02:40.8
Parang ito ho ang pangamba ng iba
02:42.8
Na baka magamit lang po ito
02:44.6
Na mga importers para malaya ho
02:46.8
At mabilis makapag-angkat
02:48.1
Pero ganun din po naman
02:49.5
They will only profit
02:52.3
Kaya po ang utos agad po ni Secretary Chu Laurel
02:59.0
Doon po sa aming Policy and Regulations Office
03:03.4
Ay mag-review agad nito pong EO 20
03:08.1
At tama rin pong pagkakataon nito
03:10.6
Para sa aming pong ahensya
03:12.2
Dahil sa kasalukuyan po talaga
03:14.2
May ongoing review
03:15.5
Ng developmental and regulatory functions
03:20.9
Para po magkaroon ng mas magandang balanse
03:23.7
At ang bilin po rin ni Secretary Chu Laurel
03:27.7
Alinsunod sa pag-uutos ng ating Pangulo
03:31.7
Ay siguraduhin na magiging maayos nga po
03:35.8
Para po sa mga legitimate importers
03:38.8
Ang ganitong proseso
03:42.5
On the other hand naman
03:43.8
Ay mas magiging mabusisi
03:47.4
At siguraduhin po
03:49.3
Na hindi na mag-review ang mga importers
03:50.9
At hindi na magagawa yung smuggling
03:52.9
At yung mga illegitimate naman
03:55.1
Na mga gumagawa ng ganitong kalokohan
03:59.3
Ay kung hindi man po mahirapan
04:01.5
Ay maiwasan yung paggawa ng smuggling
04:04.8
So yun po yung kanyang bilin
04:06.3
Alinsunod po dito
04:11.0
Lagi ho namang abalang kalihim po ng departamento
04:14.1
Sino kaya ang magbabantay dito
04:18.5
Na hindi lang po ito
04:20.1
Pakikinabangan po po
04:20.9
Ang mga importers
04:22.4
Pero yung pong mga mamamayan
04:24.6
Na consumers talaga
04:25.7
Ang makinabang dito
04:27.1
Sa department po ay
04:30.4
Meron po kong strategic
04:34.6
Yung ating pong kalihim
04:36.5
Na bumubuo po sa mga
04:39.2
Undersecretary at assistant secretary
04:43.2
Pero sa itong bagay po na ito
04:45.0
Dahil ito po ay pumapatak sa
04:46.9
Regulations and policies
04:49.0
Si undersecretary as aspires po na ito
04:50.9
At saka po si assistant
04:57.8
Sa ngayon ba talaga dito
05:00.6
Si Secretary Chulaurel
05:08.9
Ng economic managers na naman po natin
05:10.9
With all due respect sir
05:16.0
Panukala po nito ay
05:18.4
Nakalagi naman po doon
05:20.9
Sa EON na ito po ay
05:22.7
Inirekomenda ng Interagency Committee on Inflation
05:25.6
At ito naman po lahat
05:29.0
Ito po ay utos ng ating
05:30.3
Pangulo administrative order na po ito
05:32.5
At on the general intent po
05:35.3
Noong administrative order
05:37.1
Ay kagaya po nang nabanggit ko kanina
05:39.3
Ay susuportahan po namin
05:42.0
Lalo na sa ngayon po
05:43.2
Nag ginagawa po namin ngayon
05:46.4
Ng aming developmental
05:48.6
And regulatory function
05:50.9
Bagamat alam po namin
05:55.4
I-review at magkaroon
05:57.8
Ng consultations pa
05:60.0
Especially po doon sa
06:01.8
Fisheries at sa sugar
06:04.2
Dahil alam po natin may separate
06:06.8
Yung Republic Act 8550 sa fisheries
06:10.1
Na nangangailangan po
06:13.1
Bago po magkaroon ng importation
06:15.9
Pero binabanggit po ng
06:19.2
Kung kinakailangan
06:24.3
Lalo na po sa panahon ng kalamidad
06:26.4
Ay dapat pong gawin
06:28.9
Ayon na rin sa EO20
06:31.3
So lahat po nang ito ay pag-aaralan
06:34.2
Sa tingin po ng kagawaran
06:38.4
Yung naibigay na palugit
06:41.0
Base na rin po mismo sa EO20
06:43.4
Ay baka po humingi kami
06:45.2
Na karagdagang panahon
06:46.5
Para po masigurado na
06:50.9
Proseso, lahat ng
06:52.4
Detalya ay mapag-usapan po dito
06:55.5
Naglabas muna ng EO
06:58.1
To follow ang consultation
07:02.4
Meron naman pong naggawang consultation
07:06.2
Pero on our side sa Department of Agriculture
07:09.4
Kailangan din po namin
07:10.7
Ang additional po
07:15.4
Economic managers nga po natin ito
07:20.9
Department dito kasi
07:22.2
Kasi ito po ay agricultural products
07:25.6
So to answer my question
07:27.9
Kung tatanungin po ba dito ang DA
07:29.7
Sa ngayon ba kayo dito?
07:34.0
Maari maka-apekto
07:36.0
Sa produksyon ng ating mga kababayan
07:39.1
Dahil nga basically
07:40.4
Ang kakumpetensya mo na naman dito
07:42.5
Kung titignan po natin ay
07:48.5
Under general intent nga po
07:50.7
Magkakaroon niya ng
07:51.7
Epekto sa ating mga lokal
07:53.3
Na mga magsasaka at mga isda
07:55.3
At base na rin po
07:58.2
Sa mga naon ng konsultasyon namin
07:59.9
Lalo na po ngayon
08:00.8
At ginagawa yung aming budget for 2025
08:03.8
Ay nakatuon po ang
08:05.7
Mandato, ito naman po ay totoong mandato
08:08.6
Na ang pangunahin po namin stakeholders
08:11.3
Ay mga magsasaka at mga isda
08:13.2
So nakatuon po kami na palakasin
08:15.9
Ang lokal na produksyon
08:17.5
Pababain ang post-service losses
08:19.4
Palakasin ang mekanikasyon
08:20.7
Ganun na rin po yung logistics
08:23.3
Lahat po nang ito ay nag-aim
08:25.7
Na palakasin ang produksyon
08:27.1
At pababain ang presyo
08:30.9
At pataasin ang income ng ating mga magsasaka
08:33.7
So on the part of the Department of Agriculture
08:36.6
Yan po ang pangunahin mandato
08:38.9
And we respect na po na ito kasi
08:40.7
Order na ito ng Presidente, sumunod ka
08:43.1
Pero ito nga po ngayon, sabi ho ninyo
08:45.4
Magkakaroon pa ho kayo ng malawakang
08:47.3
Konsultasyon sa mga stakeholders dito
08:49.3
Ano kaya ang paliwanag dito?
08:52.9
Magbulahon ng nanungkulan si Secretary Chula Aurel
08:56.2
Napag-aralan nyo na ba itong magandang example nga dito sa sugar?
09:01.1
Eh yung mga sugar order po
09:02.9
Yun ang layunin eh
09:04.2
Para mapababa ang presyo
09:05.5
Pero hanggang ngayon po
09:07.0
Hindi naman po na maramdaman talaga
09:08.8
Yung magandang adhikain ng mga order na ito
09:12.9
Ano ang dahilan nito sir?
09:15.9
Actually medyo marami pong komplikasyon kasi
09:19.3
From imported hanggang sa
09:22.2
Local na produksyon
09:24.4
Makita po kasi natin
09:26.0
Marami po tayong problema sa logistics
09:29.0
Marami tayong problema sa distribution
09:31.9
Bago makarating yung ating produkto
09:34.4
Sa ating mga consumption areas
09:36.1
Meron po tayong mga inefficiency
09:38.8
Along our logistics supply
09:43.4
That might really be causing
09:45.6
Yung mga pagtaas po sa presyo
09:48.9
Unnecessary to our supply chain
09:49.0
And that's why we have to do a lot of work
09:49.0
And that's why we have to do a lot of work
09:49.1
And that's why we have to do a lot of work
09:49.8
So meron na po mga ganitong pagtingin
09:54.2
Pangunahing layunin ni
09:57.3
Secretary Chulaurel
09:59.1
Ay maibsan yung mga ganitong problema
10:03.3
May tanong lang po si Chacha
10:06.8
Asek umabot na po
10:08.7
Sa 3.9 billion pesos
10:14.1
Sa agrikultura natin
10:15.7
Dahil pa rin sa El Nino
10:17.7
At halos sa buong bansa
10:19.1
Ang apektado nito
10:21.1
Meron na ding limang probinsya
10:22.4
Ang nagdeklara nga po
10:24.4
Ng state of calamity
10:25.6
Paano po ito tinutugunan
10:27.2
Ang Department of Agriculture
10:28.5
Good morning Chacha
10:33.9
Umabot na nga sa 3.9 billion
10:36.9
Actually sa ngayon
10:39.1
Ay nakapamahagi na tayo
10:40.7
Mahigit sa 1.2 billion worth
10:43.6
Ng mga assistance
10:45.4
Bago pa ito tumama
10:47.5
Actually nagkaroon na rin tayo
10:48.7
Ng mga pagsasayayos
10:49.9
Through our National Irrigation Administration
10:52.9
At mga regional field offices
10:54.7
Nung maati mga canals
10:58.5
And then yung pag install natin
11:01.4
Ang mga small scale irrigation projects
11:03.7
Bagamat itong malaking bahagi
11:06.5
Lalo na sa ating palayan at maisan
11:08.7
Ay yung tinatawag natin
11:10.4
Ang mga rain fed areas
11:13.8
Pag matindi ang tagtuyot
11:15.8
Ay hindi sila talaga makapagtanim
11:17.9
O nung nagtanim sila
11:19.9
Ay talagang hindi na umulan
11:21.7
Kaya nasira na yung kanilang halaman
11:23.6
Kung titignan din natin
11:25.5
Yung totally damage
11:27.1
Halimbawa sa palayan
11:28.7
That's about 13,750 hectares
11:31.9
At yung partially damage
11:33.6
Is almost 30,000 hectares
11:35.8
Ito ay kulang-kulang
11:47.9
Ang kabuang hectareage
11:50.7
Of more than 2 million hectares
11:52.3
For the dry season
11:54.2
At kung ikukumpara uli natin
11:56.7
Doon sa pinakamalalang El Nino episode
12:01.5
Na more than 300,000 hectares
12:04.3
Ang naapektuhan sa palayan natin
12:07.0
At ano kasi ngayon
12:10.2
Medyo advanced na rin
12:11.7
Yung mga technology
12:12.6
Mga variety natin
12:19.1
Yung total volume
12:21.2
Bagamat in terms of value
12:24.5
Dahil mahal ang palay at bigas
12:26.0
Umabot na ito sa 2.3 billion
12:28.2
Ang halaga ng nasira sa palayan
12:30.4
At almost 700 million naman
12:38.2
Nabanggit ng ating Pangulo
12:39.5
We have enough supply
12:42.3
Ng ating local na production
12:44.6
Dahil ang kagandahan naman
12:47.1
Wala tayong masyadong bagyo
12:49.4
At malalakas na ulan
12:50.6
About 500 to 600,000 metric tons
12:54.5
Ang nasisira sa atin
12:55.8
Pag may mga malalakas na bagyo
12:58.1
Last quarter of 2023
13:01.1
Yan yung mga malalakas na bagyo
13:02.8
Historically speaking
13:04.4
Wala tayong naranasan kahit isa
13:08.6
Naging issue natin ngayon
13:10.3
Yung kakulangan ng tubig
13:12.5
Doon sa mga lugar talagang
13:15.3
Kagayang na Mindoro
13:17.1
Ang tinamaan kasi yung
13:19.0
Western part ng ating bansa
13:20.7
So yan yung mga lubang na apektohan
13:23.0
Oo yung sinasabi nyo nga po
13:24.5
Nakakulangan sa tubig
13:25.7
At nakapagbigay na rin po kayo
13:27.7
Ng pinansyal na tulong
13:28.7
Dito sa ating mga farmers
13:30.1
Which is short term na
13:32.7
Solusyon dito po sa problemang ito
13:35.4
Na for sure kakaharapin pa rin naman po natin
13:38.4
Napag-uusapan na po ba ngayon
13:40.0
Ang long term solution
13:41.4
Ng gobyerno para dito sa problemang ito
13:45.3
Ang long term solution
13:47.7
Pagdating sa El Nino
13:49.3
Yung pagsasayos ng ating mga irrigation systems
13:52.8
At ngayon ay malaking bahagi
13:56.2
Ng ating pamalaan
13:58.1
Sinabi ng ating kalihim
14:00.6
Ay ayusin yung mga
14:02.3
Small scale irrigation projects
14:04.2
Lalo na yung solar powered irrigation systems
14:06.5
So malaking bahagi
14:08.8
Ng budget ng 2025
14:13.9
Within the term of Secretary Chulao
14:17.0
Ay magkakaroon ng installation
14:19.4
Ng maraming solar irrigation projects
14:21.6
Base na rin sa pag-aaral
14:24.1
Ito ay isa sa efektibong paraan
14:26.2
Kasi mas control ng farmers
14:27.9
Yung kanyang tubig
14:29.7
At pwede siya, madali siya mag-shift
14:31.5
From rice to corn
14:33.3
Or high value commercial crops
14:36.1
Ang sisiguraduhin lang natin dito
14:38.2
Ay sustainable yung ating water source
14:40.9
From groundwater to surface water
14:43.9
Kasi kung maglalagi tayo ng
14:47.9
At hindi rin naman sustainable ang water source
14:50.9
Magiging problema lang din ito
14:53.1
Ng ating mga magsasara
14:54.3
Opo, looking forward po tayo dyan
14:56.4
Sa binabangkit po ninyo
14:57.8
Na long term solutions
14:59.4
And sana nga po ito'y mangyari
15:02.5
Bago magkatapos ang term ng
15:07.0
Nakalatag na po ang ibang mga programang ito
15:09.8
Sir, ito na lang po
15:11.2
Dito po sa inyong guidelines
15:14.3
For importation of sugar products
15:16.8
May nakalagay po dito
15:18.5
Na allow more traders
15:20.3
To participate in the sugar import program
15:23.4
Itong mga ganito pong bagay
15:25.7
Paano po ito masisiguro
15:28.8
Na mangyayari po ito?
15:31.6
Kagaya po nang nabanggit namin kanina
15:35.4
Iri-review lahat na mabuti
15:37.2
Nagkaroon na po ng initial
15:41.5
Ang ating pong SRA
15:43.1
At ongoing na po ngayon
15:45.9
Lahat po ng officials ng DA
15:49.0
Kailangan pong mag-comment
15:51.4
At aayusin po namin
15:57.1
At makakaasa po kayo
15:58.4
Doon po sa itinakdampanahon
16:00.8
At kung kailangan po ng palugit
16:02.4
Magkakaroon po ng
16:04.7
Additional review
16:11.3
Damdamin ng grupo
16:12.5
Nasa sektor ng agrikultura
16:16.4
Yung kanila pong pagkabahala
16:18.6
Sinasabi rin po ng iba kasi
16:20.0
Hindi kaya maganda nga sana
16:23.6
Halimbawa po sa manok
16:25.6
Ang manok po ngayon
16:28.4
Ang pinakamahal pa rin
16:29.5
At maging ang pork liyem po
16:35.5
Presyo na ng baka
16:38.7
Malawakan po ang importasyon nito
16:41.4
Yun din po naman ang purpose
16:44.1
Ito ho bang ganoon?
16:45.2
Itong mga usapin po
16:46.3
Ng presyohan ng mga produktong ito
16:49.1
Paano ho niyo pinag-aaralan ito?
16:53.3
Ito munang sabi ho nila
16:56.6
So dito po ngayon
16:57.4
Sa presyohan ng manok
16:58.5
At saka ng liyem po
16:59.5
Naksangkaterba pong imported
17:01.0
Bakit po ganto pa rin kaya ang presyo?
17:03.1
Pati ho sa bigas actually
17:05.5
Sa inyo pong regular milled
17:07.4
50 pesos po ang presyo
17:09.7
Ang layo ho nito sa 40 dati
17:12.8
Itong mga nangyayarang ito
17:14.6
Mike's yung paliwanag po dito
17:16.5
Tama ka dyan kasamang Ted
17:19.5
Isa yan sa talagang pinapabusisi ngayon
17:22.4
Ni Secretary Chulao rin
17:24.7
Ang kagaya nung sa baboy
17:27.8
A little over 200 yung farm gate price
17:32.2
Pero pagdating sa palengking
17:33.9
May mga monitor kami na more than 400
17:37.1
Napakalaki ng disparity ng variance
17:41.0
From the farm gate
17:42.1
Hanggang doon sa presyo sa retail
17:45.2
At natitiyak natin na mayroong mga problema
17:50.4
Doon nga po sa distribution
17:52.5
Sa ating logistic supply and value chain
17:56.6
Na talagang kailangan busisiin
17:58.8
At pag-arala mo buti
18:01.0
At alamin kung sino yung mga may problema
18:04.3
Sa ganitong chain natin
18:08.0
So yan yung isa sa mga titignan talaga
18:10.9
At hindi ito nangyayari sa lokal lamang
18:14.2
At hindi ito nangyayari sa lokal lamang
18:14.4
Kasama na rito yung mga imported goods
18:16.8
Na meron ding ganitong problema
18:19.9
Ito pong bigas sir
18:23.0
Ang 50 sa bantay presyo ng DA mismo
18:25.5
Ang well-milled 55
18:31.8
Pamahal po ito ng pamahal sir
18:33.7
Ano po ang inyong katwiran po dito?
18:37.3
Sabi nga po ng DA
18:38.5
Maganda ang ating ani
18:41.1
Ang ating importasyon ay ano na
18:50.2
Kung titignan natin yung imported
18:51.8
Ay bumababa na rin yung presyo sa
18:54.8
International market
18:56.6
Magamat dito sa lokal
18:58.4
Ay makita natin na hindi masyadong
19:05.3
Mataas pa rin yung
19:08.5
Kahit itinaas nung
19:17.0
Ito ay nanggaling sa 19 to 23 yung dry
19:22.3
Before na mag-usap sa NFA council
19:24.6
Pumapalo yan between 25 to 27 pesos
19:28.2
Na yung bilihan sa mga bukid natin
19:32.6
At again yung rule of thumb
19:35.4
Kapag yung presyo ng clean and dry
19:40.7
Yun ang presyo sa pamilihan
19:44.0
So kahit nagkaroon tayo ng
19:47.9
Ngayong dry season
19:50.2
Ay hindi masyadong bumaba yung presyo
19:53.7
Sige po so sir Asek
19:56.2
Kami po makikipag-ugnayan muli sa inyo
19:59.0
Kapag meron ho kayong mga inilabas po
20:01.2
Na mga panuntunan nga dito
20:03.2
Paano po magiging maayos
20:04.5
Itong binabanggit po ng implementasyon
20:06.3
Ang AO number 20 na ito
20:08.0
Salamat sa inyong panahon Asek Arnel
20:09.8
Maraming salamat kasamang Ted at kay Chacha
20:15.4
Si spokesperson po ng DA Arnel Demesa
