Mga reklamo ng environment groups, ‘binabalewala’ umano ng DENR | #TedFailonandDJChaCha
00:19.1
Actually, kami po, sumulat na rin po kami last year pa
00:21.7
dito po sa ating DNR Sekretary.
00:24.6
Ganon din po, kahit ang mga previous,
00:27.3
may mga sulat na rin kami.
00:28.4
Kaya lang hanggang ngayon po eh,
00:31.0
wala pa rin pong tugon at wala pa rin pong konkretong aksyon
00:33.9
na ibinibigay po sa amin yung DNR.
00:37.3
Lagi sinasabi kasi, may meeting,
00:40.0
may pag-uusapan, may hinahandang aksyon.
00:44.0
Pero po, yung konkretong aksyon,
00:46.3
wala pa rin pong ginagawa para po
00:48.8
sa mga problema dito sa Ipo Watershed.
00:52.0
Ano po ba ang gusto nyo ipaabot sana
00:54.6
kay Sekretary Yululoy Saga?
00:58.4
Go ahead po, Atty.
01:00.5
Opo, dito po sa amin,
01:02.1
kami sa Balagbag Environmental Society Incorporated,
01:04.8
humiling po sana kami sa ating DNR Sekretary
01:07.4
na sana po aksyonan po yung mga
01:09.6
deforestation activities po dito sa Ipo Watershed.
01:13.1
Dalong-lalo na po, itong Ipo,
01:15.2
ang pinanggagalinga ng tubig ng Metro Manila.
01:18.2
Sa ngayon po, napakarami na po ng mga illegal settlers,
01:21.2
may mga resort owners na rin po
01:23.7
na nandito po sa loob po ng Ipo,
01:26.0
sa Mount Balagbag dito sa Ipo Watershed.
01:28.4
At nakakalungkot po,
01:29.7
dahil hanggang sa ngayon,
01:30.9
nireferred na rin po ito sa Penro ng Rizal,
01:34.1
at sige rin po sa Penro ng Bulacan,
01:35.8
pero hanggang ngayon,
01:36.4
wala pa rin silang konkretong aksyon na maibigay.
01:40.6
pati rin po yung mga leveling ng
01:42.5
mga deforestation activities
01:44.9
like yung mga kaingin,
01:46.5
saka yung timber poaching,
01:48.5
lagana pa rin po dito sa loob ng watershed area.
01:53.5
patuloy po natin na ikipag-communicate,
01:56.1
pero hanggang sa ngayon po,
01:57.5
napakinggan na nila kami.
02:04.1
bibigyan nila kami ng pagkakataon
02:05.8
na ma-air sa kanya
02:07.4
mga suliran na ito,
02:08.6
na hindi naman na-aaksyon na ng mga Penros
02:10.6
sa mga areas of concern po.
02:13.3
So kung hindi umaaksyon ang mga lokal,
02:15.7
itong provincial environmental officers natin,
02:20.2
meron bang manlang ASEC
02:23.2
na tumugon sa inyo?
02:24.5
Kasi kung busy nga si Sekretary,
02:26.6
kanyang maaaring,
02:27.3
atasa ng kanyang underlings
02:29.2
na siyang umasikaso sa inyo,
02:34.1
Actually, wala po.
02:35.4
Walang kahit anong response
02:37.0
mula po sa DNR Central Office.
02:40.0
yun nga po yung nakakagulak.
02:41.3
Akala nga namin kami lang yung ganun,
02:43.6
pero noon nagkaroon po ng mga pagpupulong
02:45.4
o conference itong mga environmental defenders
02:47.7
dito sa ating bansa.
02:49.3
So nalaman namin na pareho pala kami ng sitwasyon,
02:52.0
gaya po sa Masunggit Siu Reserve,
02:53.9
na hanggang ngayon,
02:54.5
na iniignore pa rin sila ng DNR.
02:56.3
Ganun din po sa Sibuyanon.
02:59.1
iniignore din po sila ng DNR.
03:01.3
At wala pong aksyon din
03:02.6
sa mga problema nila
03:04.3
sa mga respective provinces and jurisdiction po
03:07.1
na kanilang pinangangalagaan.
03:09.3
Ano po ang danger ngayon
03:11.6
sa hindi pagpansin sa inyo?
03:13.6
Sa inyong particular pong lugar na binabantayan,
03:15.6
ano po ang danger
03:16.7
na ano po ang maaaring ibunga
03:20.8
nito pong kawalan po ng aksyon ng DNR
03:23.2
sa inyong mga reklamo, Atty.?
03:27.3
ang Ipoh Watershed po
03:28.4
ang pinanggagalingan ng tubig ng Metro Manila.
03:32.8
narandaman na po natin yung efekto nito
03:36.3
continuous po yung ating El Nino.
03:38.4
At kung magkakatuloy po itong deforestation,
03:41.3
wala na pong puno,
03:42.3
patuloy na po yung illegal setting,
03:45.0
wala na pong maisupply na tubig yung ating dam.
03:47.7
Dahil sa mga puno,
03:49.1
diyan po nang gagaling yung tubig
03:50.7
na isinusupply para sa ating dam.
03:52.7
Ngayon kung puro bahay na,
03:54.7
puro establishment,
03:57.1
dahil sa mga illegal settling,
03:59.2
ang mangyayari po,
03:59.9
makokontaminate pa po
04:01.3
yung ating tubig na iniinom.
04:02.6
Dahil lahat po ng mga waste nila,
04:04.3
papunta po yung lahat sa dam.
04:06.2
Yun po ang nakakalungkat,
04:08.0
na maaari po na mangyayari sa atin.
04:10.6
Baka po nang kaligtaan yung Atty.,
04:12.3
kasi nga ito'y watershed,
04:14.5
so ito po'y magdudulot din
04:16.5
ng mga pagbabaha sa kapatagan.
04:19.4
Kasi nga mawawala yung protection po
04:21.3
ng kabundukan, Atty.?
04:28.0
Actually, yan nga po rin sa ano eh,
04:30.6
umababa yung capacity ng dam
04:31.9
dahil nga po sa mga landslides,
04:33.8
sa mga tinatawag nating siltation,
04:37.5
ng tubig yung ating dam.
04:41.0
pwede bang sa inyo na humanggaling
04:42.6
itong inyong manifesto?
04:45.3
Doon po lamang sa mga dahilan,
04:48.1
kung bakit nga kayo,
04:49.8
ano po ang inyong suggestion sa kanya
04:51.5
at baka po nakikinig po,
04:53.4
sana ang ating sekretary
04:56.3
masyado siyang abala
04:59.5
ang Committee on Environment Chairman
05:03.1
si Sen. Cincia Villar
05:04.7
o maging sa Lower House
05:07.7
makakalikasan kuno
05:10.0
ng mga senador o mga mababatas,
05:11.8
dito po sa inyong manifesto,
05:13.5
yung magbago o magbitiw
05:15.1
ang mga sampung puntong ito.
05:16.8
Go ahead po, Sir.
05:19.3
Papasahin ko na lang dito
05:20.2
yung sampung punto
05:22.4
kahapon sa press conference.
05:25.0
hinihiling po namin na harapin niya,
05:28.5
hindi katanggap-tanggap
05:29.4
sa isang kalihim po
05:30.8
na wala pong pagmamahal
05:33.8
sa komunidad na apektado
05:35.4
ng kanyang mga patakaran.
05:37.7
itigil ang pagtatanggol
05:38.9
sa mga hindi itatanggol.
05:40.9
Kasi nakakahiya po
05:41.8
kung paano'y pinagtanggol
05:42.9
ni Kalihim Yululoy Saga
05:44.2
ang kanyang mga tauhan
05:45.2
kahit na sila'y lumalabag
05:47.4
sa kanilang sinumpaang susundin
05:51.6
iwanan ang peking si Sen. Cincia.
05:54.7
ng agarang pagbabago sa tunay,
05:56.6
walang kinikilingan
05:57.6
at siyentipikong panaleksiko
05:59.4
panggabayan ng paggawa
06:00.5
ng mga patakaran.
06:02.7
itigil ang pandarambong
06:03.9
sa ating likasyaman.
06:07.1
ng ating protektatong lugar
06:08.8
sa ilayon ng paumunan
06:10.0
ni Kalihim Yululoy Saga.
06:12.7
tapusin ang hindi profesional
06:16.6
Ang hindi profesional
06:17.3
ng paghugay ng Kalihim
06:19.8
lalo sa mga aktivistang
06:22.8
at hindi karapat dapat
06:23.9
sa kanyang posisyon
06:24.7
bilang lingkod publiko.
06:27.0
dinisin ang tiwaling
06:29.7
Ang paikitungo ng DNR
06:31.1
ay puno ng nepotismo
06:33.5
lalo sa entidad na nakaugnay
06:35.0
sa nakaraan ng Kalihim.
06:37.6
harapin ang mga salungat
06:40.0
Ang mga pribadong
06:42.4
ng pamilya ng Kalihim
06:44.5
ng malaking salungatan
06:45.7
sa kanyang papel.
06:53.9
ng mga regulasyon
06:55.2
sa ilalim ng pagsubaybay
06:56.7
ni Kalihim Yululun Saga
06:57.9
isang pangungutsa.
07:00.8
ang malawakang pagbabago
07:04.4
ang tunay ng proteksyon
07:05.6
hindi lang sa pagsunod
07:08.5
itigil ang bureaucratic
07:11.3
ang walang katapusang ikot
07:12.7
ng mga pulong at papeles
07:16.3
ng kanyang pamumuno.
07:19.1
sa press conference na ito
07:21.1
na agarang aksyon
07:21.9
hindi bureaucratic paralysis.
07:24.0
At pang-sampu po,
07:29.3
ni Kalihim Yululun Saga
07:32.3
ang mga hinihingi
07:34.6
ang tunay na reforma
07:35.8
ay madinaw na sinyales
07:37.8
angkop sa kanyang papel.
07:39.8
may kita ang pagbabago,
07:42.0
dapat siyang magbitiw
07:44.9
ng aming manifesto po.
07:52.7
at alam po naman natin,
07:55.4
ang isa pong appointee
07:58.1
serving at the pleasure
08:00.2
of the president.
08:06.0
Kung meron ba siyang kahihiyan
08:07.5
o sadya po talagang
08:09.0
matibay ang kanyang kalooban
08:10.3
na ginagampanan niya
08:11.1
ang kanyang tungkulin,
08:12.5
eh hindi siya mag-resign.
08:13.5
Kanyang desisyon niyan.
08:15.7
kapag hindi kayo pinakinggan
08:17.5
dito sa inyong hinahing na ito?
08:19.6
Ano ang balak niyong gawin?
08:23.3
siyempre marami naman po
08:24.3
remedy under the law.
08:25.8
So, kung hindi po rin po
08:27.4
dito sa ganito pong dialogo,
08:29.6
eh maaari pong dumag-resort na rin po
08:31.2
kami sa legal remedies po
08:32.7
sa ilalim po ng ating batas.
08:35.0
anong gagawin niyo?
08:36.5
Maaari po kami mag-file
08:37.6
ng mga legal remedies po
08:38.9
sa ilalim po ng ating batas
08:40.2
upang i-execute po
08:41.5
yung aming karapatan
08:42.4
sa isang malusog at magandang kapaligiran
08:47.9
environmental defenders.
08:50.8
Legal remedies like
08:53.2
If you don't mind me asking.
08:55.4
Maaari po kami na
08:56.7
we are contemplating to file
08:58.2
a rate of kalikasan
08:59.3
or respective areas.
09:00.6
Rate of contemplating
09:01.5
pandamus po sa DNR.
09:03.7
So, yan po yung mga
09:04.5
possible legal remedies
09:05.8
na aming mag-isip.
09:07.9
meron din pong plan for
09:09.3
para magkaroon din po ng mga
09:12.8
conferences and even
09:15.3
magkaroon din po ng mga
09:24.3
Ito bang kaparaanan na ito
09:30.0
pirmahan ng mga sumasang-ayon
09:32.1
sa inyo ay banak nyo rin gawin?
09:35.3
Actually, yan po po
09:36.2
pinaplano rin po yan na
09:38.0
humihingi po tayo ng tulong sa lahat po
09:40.0
ng ating mga kasama po
09:41.8
sa mga ating mga kababayan na
09:43.1
supportahan po itong mga
09:44.6
itong pong ating ginagawang petition
09:47.3
upang tayo pakain ng DNR
09:49.8
na protectionan po.
09:50.8
Ito po yung ating kalikasan.
09:53.6
So, ano ang inyong panawagan ngayon?
09:55.2
Kung sakasakali man,
09:56.4
bagang matpalagay ko,
09:59.0
ang kikinig ng Secretary
10:00.0
o sa buong DNR ngayon
10:02.2
na nakikinig sa atin,
10:03.2
anong inyong mensahe?
10:06.2
Ang mensahe lang po namin
10:09.9
sana po ay pakinggan ninyo
10:11.3
ang aming mga complaints.
10:13.4
Sana po pakinggan po
10:14.4
ng ating DNR Secretary
10:17.5
ng mga environmental defenders,
10:21.2
hindi sa usaping pangkalikasan,
10:25.4
sa deforestation activities,
10:28.4
sa mga illegal settlers,
10:29.7
sa land grabbing.
10:32.3
ng ating kalikasan.
10:34.1
kung may kita nga po natin
10:35.1
sa trending ngayon,
10:36.2
sa 2023 statistics,
10:39.8
sa ibang mga bansa po,
10:41.0
pawaba po kanilang deforestation.
10:43.1
Samantalang po sa Pilipinas tayo
10:47.1
malaki po ang impact nito
10:49.0
dahil unti-unti na po
10:50.6
ang mga resources natin.
10:53.0
yung ating mga likas-yaman
10:56.0
ay sinasalaula lamang po
11:01.0
So salamat na marami,
11:03.3
na binigay sa aming programa.
11:05.5
ay naging medium ninyo
11:09.3
ng informasyon na ito.
11:11.5
for the record po,
11:12.4
kami nakailang tawag na po
11:13.6
sa tanggapan ng DNR
11:14.9
sa kanilang panig
11:15.8
at kumaari nga po
11:18.2
kay Secretary Tony
11:21.9
Salamat na marami,
11:24.8
Marami salamat po,
11:25.7
Dispute po, Sir Ted,
11:27.0
sa pag-ibigay nyo
11:27.5
ng opportunity po sa amin.
11:30.4
Pati ho nga itong
11:31.7
Masungi Foundation,
11:36.0
meron silang request
11:37.8
na pwede man dalawin nyo
11:41.5
para makita mo daw
11:43.1
yung sitwasyon doon.
11:44.2
Yung ganun mga panawagan po
11:49.9
Hindi ko humaintindihan nga
11:52.1
magmula nang siya
11:54.0
at ma-confirm sa CA
11:55.6
itong mga grupong ito,
11:57.9
pati nga ang Oceana,
12:00.6
itong mga NGOs na ito,
12:02.3
bakit ayaw pagbigyan
12:03.6
ni Secretary Loizaga,
12:10.1
yung mga hinaing nila.
12:13.4
may tanong lang ako,
12:15.1
nakipagpulong na ho ba
12:16.1
kayo sa mga minors?
12:18.4
Sila ba inyo na ho
12:19.9
Ang Chamber of Mines,
12:26.7
Anong mga grupo ito
12:27.7
na naghayag ng kanila pong
12:29.4
damdamin laban sa
12:31.2
Secretary ng DENR?
12:34.5
Ang ilan sa mga apat na grupo ito.
12:37.3
Siboyanons Against Mining.
12:39.2
Ito yung sa Romblon.
12:40.1
Kasama din dyan ang
12:40.8
Masungi Geo Reserve Foundation,
12:43.6
ang Balagbag Environment Society,
12:46.2
at ang Protect the Northwest
12:53.4
Environment Defenders.
12:54.9
Kasama rin po sila.
12:56.1
Maging ang Philippine
12:57.3
Miserior Partnership.
13:03.1
baka naghihintay pa siya
13:04.3
na pati itong grupo
13:07.1
at iba't iba pang grupo
13:08.2
sumama sa manifesto.
13:11.6
ano ho mga kapatid,
13:17.2
matanda na po siya.
