Nananawagan ang ilang environment groups na magbitiw na sa puwesto si Environment Secretary Toni Yulo-Loyzaga dahil sa hindi pagtupad sa kaniyang tungkulin na protektahan ang kalikasan sa Pilipinas. ‘Dedma’ raw kasi ang kaniyang opisina sa mga problemang nilalapit nila tungkol sa environment conservation. Pakinggan ang panayam ng #TedFailonandDJChaCha kay Balagbag Environment Society Inc. Co-founder at Legal Adviser Jeffrey Reyes hinggil sa kawalang-aksyon ng DENR sa mga reklamo nila sa Ipo Watershed at kanilang panawagan sa ahensya. #DitoTayoSaTotoo #SaTrue #TrueFM --- Follow News5 and stay updated with the latest stories! https://www.facebook.com/News5Everywhere https://twitter.com/News5PH https://www.instagram.com/news5everywhere/ https://www.tiktok.com/@news5everywhere 🌐 https://www.news5.com.ph

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Magandang umaga po, Attorney.

Good morning!

Magandang araw din po, Sir Ted.

Magandang umaga din po sa mga taga-info natin.

Apo, thank you.

Kayo ho may nag-effort na

para humakausap ang Sekretary ng DNR.

Ano po ang tugon sa inyo?

Napakadami na po ng aming communication.

Actually, kami po, sumulat na rin po kami last year pa

dito po sa ating DNR Sekretary.

Ganon din po, kahit ang mga previous,

may mga sulat na rin kami.

Kaya lang hanggang ngayon po eh,

wala pa rin pong tugon at wala pa rin pong konkretong aksyon

na ibinibigay po sa amin yung DNR.

Lagi sinasabi kasi, may meeting,

may pag-uusapan, may hinahandang aksyon.

Pero po, yung konkretong aksyon,

wala pa rin pong ginagawa para po

sa mga problema dito sa Ipo Watershed.

Opo, sige po.

Ano po ba ang gusto nyo ipaabot sana

kay Sekretary Yululoy Saga?

Personally.

Go ahead po, Atty.

Opo, dito po sa amin,

kami sa Balagbag Environmental Society Incorporated,

humiling po sana kami sa ating DNR Sekretary

na sana po aksyonan po yung mga

deforestation activities po dito sa Ipo Watershed.

Dalong-lalo na po, itong Ipo,

ang pinanggagalinga ng tubig ng Metro Manila.

Sa ngayon po, napakarami na po ng mga illegal settlers,

may mga resort owners na rin po

na nandito po sa loob po ng Ipo,

sa Mount Balagbag dito sa Ipo Watershed.

At nakakalungkot po,

dahil hanggang sa ngayon,

nireferred na rin po ito sa Penro ng Rizal,

pero,

at sige rin po sa Penro ng Bulacan,

pero hanggang ngayon,

wala pa rin silang konkretong aksyon na maibigay.

Ngayon din po,

may mga,

pati rin po yung mga leveling ng

mga deforestation activities

like yung mga kaingin,

saka yung timber poaching,

lagana pa rin po dito sa loob ng watershed area.

Kaya lang po,

ayun po,

patuloy po natin na ikipag-communicate,

pero hanggang sa ngayon po,

sana,

napakinggan na nila kami.

Sana,

opo,

sana po,

ma,

i,

bibigyan nila kami ng pagkakataon

na ma-air sa kanya

kung ano po ito,

mga suliran na ito,

na hindi naman na-aaksyon na ng mga Penros

sa mga areas of concern po.

So kung hindi umaaksyon ang mga lokal,

itong provincial environmental officers natin,

meron bang manlang ASEC

o USEC ng DNR

na tumugon sa inyo?

Kasi kung busy nga si Sekretary,

kanyang maaaring,

atasa ng kanyang underlings

na siyang umasikaso sa inyo,

may ganun ba?

Wala po.

Actually, wala po.

Walang kahit anong response

mula po sa DNR Central Office.

Ayun lang,

yun nga po yung nakakagulak.

Akala nga namin kami lang yung ganun,

pero noon nagkaroon po ng mga pagpupulong

o conference itong mga environmental defenders

dito sa ating bansa.

So nalaman namin na pareho pala kami ng sitwasyon,

gaya po sa Masunggit Siu Reserve,

na hanggang ngayon,

na iniignore pa rin sila ng DNR.

Ganun din po sa Sibuyanon.

Ganun din po,

iniignore din po sila ng DNR.

At wala pong aksyon din

sa mga problema nila

sa mga respective provinces and jurisdiction po

na kanilang pinangangalagaan.

Ano po ang danger ngayon

sa hindi pagpansin sa inyo?

Sa inyong particular pong lugar na binabantayan,

ano po ang danger

na ano po ang maaaring ibunga

nito pong kawalan po ng aksyon ng DNR

sa inyong mga reklamo, Atty.?

Kaya po,

nang sinabi ko,

ang Ipoh Watershed po

ang pinanggagalingan ng tubig ng Metro Manila.

Ito po,

sa ngayon po,

narandaman na po natin yung efekto nito

dahil nga po,

continuous po yung ating El Nino.

At kung magkakatuloy po itong deforestation,

wala na pong puno,

patuloy na po yung illegal setting,

baka po,

wala na pong maisupply na tubig yung ating dam.

Bakit po?

Dahil sa mga puno,

di ba,

diyan po nang gagaling yung tubig

na isinusupply para sa ating dam.

Ngayon kung puro bahay na,

puro establishment,

na yung nandun,

dahil sa mga illegal settling,

ang mangyayari po,

makokontaminate pa po

yung ating tubig na iniinom.

Dahil lahat po ng mga waste nila,

papunta po yung lahat sa dam.

Yun po ang nakakalungkat,

nakakatakot

na maaari po na mangyayari sa atin.

Baka po nang kaligtaan yung Atty.,

kasi nga ito'y watershed,

so ito po'y magdudulot din

ng mga pagbabaha sa kapatagan.

Kasi nga mawawala yung protection po

ng kabundukan, Atty.?

Yes po.

Yes po, Sir Ted.

Actually, yan nga po rin sa ano eh,

dahil nga po,

umababa yung capacity ng dam

dahil nga po sa mga landslides,

sa mga tinatawag nating siltation,

hindi po maayos

ng tubig yung ating dam.

Okay, opo.

Sige po.

Atty.,

pwede bang sa inyo na humanggaling

itong inyong manifesto?

Ano po?

Doon po lamang sa mga dahilan,

kung bakit nga kayo,

ano po ang inyong suggestion sa kanya

at baka po nakikinig po,

sana ang ating sekretary

o baka po,

masyado siyang abala

taga DENR

o maging

ang Committee on Environment Chairman

sa Senado,

si Sen. Cincia Villar

o maging sa Lower House

o sinumampung

makakalikasan kuno

ng mga senador o mga mababatas,

dito po sa inyong manifesto,

yung magbago o magbitiw

ang mga sampung puntong ito.

Go ahead po, Sir.

Sige po.

Papasahin ko na lang dito

yung sampung punto

na aming nilabas

kahapon sa press conference.

So, una po,

hinihiling po namin na harapin niya,

ang komunidad.

Kasi nga po,

hindi katanggap-tanggap

sa isang kalihim po

na wala pong pagmamahal

sa komunidad na apektado

ng kanyang mga patakaran.

Pangalawa po,

itigil ang pagtatanggol

sa mga hindi itatanggol.

Kasi nakakahiya po

kung paano'y pinagtanggol

ni Kalihim Yululoy Saga

ang kanyang mga tauhan

kahit na sila'y lumalabag

sa mga batas

sa kanilang sinumpaang susundin

at papairalin.

Ngayon din po,

ikatlo po,

iwanan ang peking si Sen. Cincia.

Hinihingi namin

ng agarang pagbabago sa tunay,

walang kinikilingan

at siyentipikong panaleksiko

panggabayan ng paggawa

ng mga patakaran.

Pangapat po,

itigil ang pandarambong

sa ating likasyaman.

Nakakabahala po

ang pagkasira

ng ating protektatong lugar

sa ilayon ng paumunan

ni Kalihim Yululoy Saga.

Panglima po,

tapusin ang hindi profesional

ng paghihiganti

sa mga kritiko.

Ang hindi profesional

ng paghugay ng Kalihim

sa mga kritiko,

lalo sa mga aktivistang

pangkapaligiran,

ay mababaw

at hindi karapat dapat

sa kanyang posisyon

bilang lingkod publiko.

Pang-anim,

dinisin ang tiwaling

pakikipag-sosyo.

Ang paikitungo ng DNR

ay puno ng nepotismo

at paboritismo,

lalo sa entidad na nakaugnay

sa nakaraan ng Kalihim.

Pang-pito po,

harapin ang mga salungat

na interes.

Ang mga pribadong

pag-aari ng lupa

at mga interes

ng pamilya ng Kalihim

ay nagdudulot

ng malaking salungatan

sa kanyang papel.

Pang-walo po,

overhaul

sa mga patakaran

at permit

sa kapaligiran.

Ang mababaw

na pagpapatupad

ng mga regulasyon

sa kapaligiran

sa ilalim ng pagsubaybay

ni Kalihim Yululun Saga

isang pangungutsa.

Hinihingi namin

ang malawakang pagbabago

ng balangkas

ng regulasyon

upang matiyak

ang tunay ng proteksyon

hindi lang sa pagsunod

sa check-list.

Pang-syam,

itigil ang bureaucratic

inaction.

Dapat matapos

ang walang katapusang ikot

ng mga pulong at papeles

na walang tunay

na kanilalabasan

sa ilalim

ng kanyang pamumuno.

Ang issue tulad

ng nabanggit

sa press conference na ito

ay nangailangan

na agarang aksyon

hindi bureaucratic paralysis.

At pang-sampu po,

yung pagbitiw

kung hindi mo

kayang magbago.

Ang kawalan

ng kakayahan

ni Kalihim Yululun Saga

na matutungan

na matugunan

ang mga hinihingi

at patupad

ang tunay na reforma

ay madinaw na sinyales

na siya ay hindi

angkop sa kanyang papel.

Kung hindi pa

may kita ang pagbabago,

dapat siyang magbitiw

kagad.

Ito po yung

ten points

ng aming manifesto po.

Kaya hindi yan.

Apo, sigo po.

Atorny,

pang-sampu ito

na binanggit mo

at alam po naman natin,

number one,

ang isa pong appointee

ng presidente,

serving at the pleasure

of the president.

Ika nga.

Pangalawa,

pagpukusayan

ng appointee.

Kung meron ba siyang kahihiyan

o sadya po talagang

matibay ang kanyang kalooban

na ginagampanan niya

ang kanyang tungkulin,

eh hindi siya mag-resign.

Kanyang desisyon niyan.

Ano balak niyo

kapag hindi kayo pinakinggan

dito sa inyong hinahing na ito?

Ano ang balak niyong gawin?

Sa ngayon po,

siyempre marami naman po

remedy under the law.

So, kung hindi po rin po

dito sa ganito pong dialogo,

eh maaari pong dumag-resort na rin po

kami sa legal remedies po

sa ilalim po ng ating batas.

Pakiulit,

anong gagawin niyo?

Maaari po kami mag-file

ng mga legal remedies po

sa ilalim po ng ating batas

upang i-execute po

yung aming karapatan

sa isang malusog at magandang kapaligiran

bilang isang mga

environmental defenders.

Legal remedies like

what, attorney?

If you don't mind me asking.

Maaari po kami na

we are contemplating to file

a rate of kalikasan

or respective areas.

Rate of contemplating

pandamus po sa DNR.

So, yan po yung mga

possible legal remedies

na aming mag-isip.

And then,

meron din pong plan for

para magkaroon din po ng mga

again,

conferences and even

yung din po

magkaroon din po ng mga

pag-sulat

o open letter

sa ating

DNR Secretary.

Change.org

Ito bang kaparaanan na ito

ng pagpapakalat

ng papel para

pirmahan ng mga sumasang-ayon

sa inyo ay banak nyo rin gawin?

Actually, yan po po

pinaplano rin po yan na

humihingi po tayo ng tulong sa lahat po

ng ating mga kasama po

sa mga ating mga kababayan na

supportahan po itong mga

itong pong ating ginagawang petition

upang tayo pakain ng DNR

na protectionan po.

Ito po yung ating kalikasan.

Okay, sige.

So, ano ang inyong panawagan ngayon?

Kung sakasakali man,

bagang matpalagay ko,

baka hindi naman

nanonood sa atin

ang kikinig ng Secretary

o sa buong DNR ngayon

na nakikinig sa atin,

anong inyong mensahe?

Ang mensahe lang po namin

dito po sa DNR,

sana po ay pakinggan ninyo

ang aming mga complaints.

Sana po pakinggan po

ng ating DNR Secretary

ang mga hinaeng

ng mga environmental defenders,

lalong-lalo na

sa mga problema

hindi sa usaping pangkalikasan,

sa quarry,

sa mining,

sa deforestation activities,

sa mga illegal settlers,

sa land grabbing.

Napakarami po

ng problema

ng ating kalikasan.

Actually nga,

kung may kita nga po natin

sa trending ngayon,

sa 2023 statistics,

napakatpat

sa ibang mga bansa po,

pawaba po kanilang deforestation.

Samantalang po sa Pilipinas tayo

ay papaakyat.

Ibig sabihin,

malaki po ang impact nito

dahil unti-unti na po

nauubos

ang mga resources natin.

Nauubos din po

yung ating mga likas-yaman

dahil nga po ito

ay sinasalaula lamang po

ng mga iilan.

Alright.

Sige.

So salamat na marami,

Atty.

Sa iyong panahon

na binigay sa aming programa.

Ito nga po

ay naging medium ninyo

para sa

pagpapalaganap

ng informasyon na ito.

At muli,

for the record po,

kami nakailang tawag na po

sa tanggapan ng DNR

sa kanilang panig

at kumaari nga po

ay panayam

kay Secretary Tony

Yulo Loizaga.

Salamat na marami,

Atty.

And Godspeed.

Marami salamat po,

Dispute po, Sir Ted,

sa pag-ibigay nyo

ng opportunity po sa amin.

Pati ho nga itong

Masungi Foundation,

meron silang request

kay Secretary

na pwede man dalawin nyo

kami rito

para magkaalam,

para makita mo daw

ng personal

yung sitwasyon doon.

Yung ganun mga panawagan po

sa isang kalihim

ng DENR.

Hindi ko humaintindihan nga

kung bakit ba

magmula nang siya

ay ma-appoint

at ma-confirm sa CA

itong mga grupong ito,

pati nga ang Oceana,

mga kapatid,

itong mga NGOs na ito,

bakit ayaw pagbigyan

ni Secretary Loizaga,

Yulo,

Ayulo Loizaga,

na makaharap

at mapakinggan

personal

yung mga hinaing nila.

Sa gitna niyan,

may tanong lang ako,

nakipagpulong na ho ba

kayo sa mga minors?

Sila ba inyo na ho

nakausap?

Ang Chamber of Mines,

for example.

Opo.

Hindi ho ba?

Anong mga grupo ito

na naghayag ng kanila pong

damdamin laban sa

Secretary ng DENR?

At siya?

Ang ilan sa mga apat na grupo ito.

Siboyanons Against Mining.

Ito yung sa Romblon.

Kasama din dyan ang

Masungi Geo Reserve Foundation,

ang Balagbag Environment Society,

at ang Protect the Northwest

Panay

Group.

Ayan.

Defenders.

Environment Defenders.

Kasama rin po sila.

Maging ang Philippine

Miserior Partnership.

Well,

baka naghihintay pa siya

na pati itong grupo

ng Oceana

at iba't iba pang grupo

sumama sa manifesto.

Uli,

ano ho mga kapatid,

ewan ko po,

pero

sabi nga,

matanda na po siya.

Alam niyan,

tamat mali.