00:33.3
kaya ginagawa po natin ang part 2
00:34.9
kaya kung hindi nyo pa napapanood ang part 1
00:36.7
balikan nyo na lang po sa comment section or description section na lang
00:39.5
pagkatapos ng episode na ito
00:41.0
Alam nyo, marami po talagang tao na gusto talagang magtagumpay
00:44.2
pero imbis na magtagumpay sa negosyo, nalulugi po
00:47.0
Kaya nga, ito na po ang part 2
00:49.5
Sasabihin ko na po sa inyo ang dapat nating iwasan
00:52.9
para hindi malugi ang ating negosyo
00:55.2
Number 6 na po, number 6 na po ito
00:57.5
Never mix personal
00:59.4
and business funds
01:02.0
Iwasan natin paghaluin ang pera sa negosyo at personal na buhay
01:05.5
dahil magkaiba po ang goal at layunin yan
01:08.2
Ang pera sa negosyo ay dapat ginagamit lang sa operational expense
01:11.2
sa pag-iexpand at pagpapaunlad ng negosyo
01:13.2
Sa kabilang banda naman, ang pera naman ng personal sa buhay
01:15.9
ay pang-araw-araw na gastusin sa pamilya, pambayad ng utang, personal na pangailangan
01:20.1
Agree or disagree?
01:21.4
Type agree if you agree
01:22.7
Kapag kasi pinagsama ang dalawang pondo na ito
01:25.8
ito ay mag-aarin magdulot ng complication
01:28.0
or like for example
01:29.4
Ang nangyayari po yan, yung dapat sa pang-negosyo na gagamit sa personal
01:32.9
So parang bili ka ng bili ng mga gamit, di ba?
01:35.4
Bili ka ng bili ng mga pagkain
01:36.8
Bili ka ng bili ng personal na hindi mo alam na lulugi na pala at nakakain mo na po ang puhunan
01:42.1
At syempre naman, pag kinain na po yung puhunan ng negosyo, wala na po pang-bili
01:45.8
Pag wala na pang-bili, wala na ng stock
01:47.3
Pag wala na ng stock, wala na pang-benta
01:48.8
Pag wala na pang-benta, wala ka ng benta
01:50.8
Pag wala ka ng benta, malulugi ka na
01:52.8
Kaya mahirap na magkaroon po na talagang maayos
01:56.0
Pag pinagsasama po ang ating pera
01:58.2
Kaya importante po ah
01:59.4
Alamin nyo po, separate ang bank account ng pang-negosyo
02:02.4
Separate ang bank account ng pang-personal na gastusin
02:07.2
Let's go to number 7
02:08.4
Never na dapat natin gawin para hindi maubos ang ating pinagpagurang pera pag umpisa ng negosyo
02:13.3
Never start without a back-up plan
02:16.7
Alam mo, parating ko tinuturo sa aking mga students
02:19.1
Ladies and gentlemen, especially when it comes to starting a business
02:23.9
Kikita yan, lalaki yan
02:25.9
Prepare always for the worst
02:28.6
Huwag nyong babaliwalain ang pagkakaroon ng tinatawag na contingency plan or contingency fund sa pang-negosyo
02:35.2
Like for example, let's talk about yung mga unforeseen, diba?
02:39.0
Like for example, yung nangyari po ng 2020 na nag-lockdown po
02:41.9
Unforeseen yan, diba? Kalamidad yan
02:43.9
Or if not naman, ekonomiya
02:45.7
Diba? Humina po ang buying power ng tao
02:47.7
Or emergency situation
02:49.5
Ito po, ang pinag-uusapan po natin na contingency planning, diba?
02:53.9
Like for example, ang pinaka-best niyan talaga
02:55.9
Pag kayo po ay nag-umpisa ng negosyo
02:58.0
Magpondo kayo ng tinatawag na operational expense na gastusin sa tubig, kuryente
03:02.6
Bayad sa tao ng at least 3 to 6 months
03:05.6
Ano ibig sabihin ng 3 to 6 months?
03:07.2
Sa loob na 3 buwan, 6 buwan, kahit wala kang benta, 0 ang iyong benta, buhay pang negosyo mo
03:12.4
Pag ikaw ay nag-negosyo, nag-KPEX ka lang, nag-capital expenditure ka lang, nawala ka
03:16.8
Like for example, nag-deal ka ng lugar, bumili ka ng mga gamit
03:20.6
Tapos wala kang OPEX na reserve, na backup plan
03:23.3
E paano kung mahina pa ang benta first 2 months?
03:25.6
E paano kung mahina pa ang benta first 2 months?
03:25.7
E di sarado ka na on the 3rd month, kasi mapipilitan ka na mga utas
03:28.7
Pero kung meron kang 3 to 6 months, wala kang pangamba, nakamakakapag-isip ka
03:32.6
Ito ano dapat kong diskate para palakihin ko ang aking benta?
03:36.3
Maganda po yan, kaya kailangan po, yan po ang pang-pito
03:39.5
Let's go to pang-walo
03:40.7
Hindi dapat gawin para hindi malugi ang iyong pinagpagurang pera sa pagnenegosyo
03:45.0
Never start without a support system
03:48.3
Hindi advisable na sasulohin mo lahat ng responsibilidad sa pagnenegosyo
03:52.9
Bakit? Ang pagtatagumpay ng negosyo ay nagiging
03:55.4
imposible kung meron ka mga katuwang, kasama, mahusay na support
03:59.4
Diba? Because no man is an island, do you agree?
04:02.7
Dapat may taong tumutulong sa'yo sa pagpapatakbo ng isang negosyo
04:06.2
Diba? Siyempre, sa umpisa, ikaw lang talaga lahat
04:08.5
Pero darating ang panahon, maniwala kapag kumikita ka na
04:11.3
Kailangan mo na talaga ng support systems
04:13.3
Kasi sila ang maasahan mo eh
04:15.1
Maaring magbigay ng tulong at suporta sa iba't ibang aspeto ng negosyo
04:19.1
Baka magaling ka lang sa, like for example, sa selling
04:21.9
Pero sa finance, sa customer service, operation, hindi mo strength na ito
04:25.4
So kailangan, maganda po kayo ng mga taong magagaling din po
04:28.7
Sa iba't ibang aspeto para matulungan at mabuhuang iyong negosyo
04:31.7
Hindi ka lang pwedeng benta-benta, pero pangit na naman customer service
04:35.1
Magagalit naman ang tao, hindi naman dibili-bili yung produkto mo on time
04:37.8
Does it make sense?
04:38.9
Siguraduhin lang natin na bago tayo mag-hire ng tao
04:41.3
Dapat qualified at may tamang skills and competence
04:44.0
Para magiging katuwang nyo at magiging kapartner nyo sa pagpapaunlad ng negosyo
04:47.7
Tatandaan, pag tayo kumuha ng tao, ang goal natin sa pagkuhan ng tao
04:50.8
Is to make our life easier and better
04:52.9
Hindi sila dapat ang nagpapabigat ng ating buhay
04:57.7
Na-appreciate nyo ba itong session natin na ito?
05:00.5
Pag na-appreciate nyo, type the word appreciate in the comment section
05:03.6
Let's go to number 9
05:05.0
Number 9 na utos bago ka mag-umpisa ng negosyo
05:08.0
Never neglect customer service
05:12.2
At the end of the day, ang bibili, hindi ikaw
05:15.0
Ang bibili, customer
05:16.6
Huwag matigas pong ulo bilang mga negosyante
05:19.9
Minsan masyado tayong sold out sa ating sarili
05:22.2
Nabibenta natin ating sarili, pero hindi natin nare-realize
05:25.4
Ultimately, hindi naman ikaw ang bibili, yung customer mo
05:28.2
So, learn how to listen to feedback ng mga customer
05:31.1
Para mag-improve ang iyong negosyo
05:33.4
Ito yung magbibigay sa'yo ng insights tungkol sa mga areas na kailangan mo improve
05:37.0
Mula sa kalidad ng produkto, kalidad ng servisyo, pagtugon ng mga pangangailangan
05:41.7
Hanggat sa kanilang karanasan
05:43.0
Diba, customer service is key
05:44.6
You know what? A happy customer will be a returning customer
05:48.0
And the single most wasteful thing that you can do is to burn a customer
05:51.4
Because it took you a lot of effort
05:53.1
Like for example, yung tinatawag natin customer acquisition
05:56.1
Bago ka makakuha ng customer, katakot-takot na ika nga investment na kailangan mo
06:00.6
Awareness at tiwala, ibibuild mo bago sila maging customer
06:03.3
Sa pagkakaroon ng malasakit sa kanilang saluubin
06:06.2
Kung ano nararamdaman nila, maaaring mong palakasin ang iyong unayan
06:09.9
Siyempre, lalo na pag nagkakaroon ng tinatawag na customer satisfaction
06:14.1
Bago tayo pumunta sa pangsampu, mag-rewind lang po tayo
06:17.9
Ano po ang dapat nating ika nga sampung utos bago magsimula ng negosyo para pera di maubos
06:23.3
Number six po, never mix
06:25.4
Personal funds with business funds, sana check
06:27.9
Number two, never start without a backup plan
06:30.4
Dapat may plan A, plan B, plan C
06:32.3
May reserve po tayo, lalo na pagdating sa gastusin
06:34.7
Number eight naman po, never start without a support system
06:37.8
Because no money is an island
06:38.9
Number nine, never neglect customer service
06:41.2
Because the customer ang parating bubuhay sa negosyo mo
06:45.0
And last but not the least, number ten
06:47.3
Number ten na, ito po
06:48.6
Never start without getting professional advice
06:52.6
Bakit? Let me explain
06:54.5
Dapat isama nyo na po sa capex nyo
06:57.6
Ang paghanap ng mga expert consultant bago ka pumasok sa isang negosyo
07:01.9
Unless you are personally an expert in what you're doing
07:04.8
Bakit? Mahalaga na tama ang information
07:06.8
Mga payo na makukuha mo bago kang mag-umpisa
07:09.9
Bakit? Prevention is better than cure
07:12.4
Kasi marami tayong mga aspeto na probably alam mo lang yung isang aspect
07:16.0
Pero hindi mo alam yung other aspect
07:17.6
Kaya mas maganda, alam mo na yung buo bago kang mag-umpisa
07:20.9
At may mga eksperto po na may talagang sapat na kaalaman
07:25.6
Na pwede kayo magbayad, diba?
07:27.3
Pwede kayo mag-hire, isama nyo na
07:28.8
Bakit po? Uulitin ko
07:30.6
Taon ang binilang mo para kumita ng pinagpagurang pera
07:34.0
Taon ang binilang mo para pag-ipunan ng pera
07:36.5
Pero isang maling negosyo lang, isang maling desisyon lang
07:40.2
Malulugi na ang pinaghirapang pera
07:42.0
I'll end with this story
07:43.1
Merong isang tao na talagang magaling siya magluto
07:46.3
Masarap ang kanyang pagkain
07:47.6
At nagtayo siya ng kanyang restaurant
07:50.2
Noong nagtayo siya ng restaurant, nagtataka siya
07:53.6
Hindi siya pinupunta
07:54.5
Pinuntahan na mga tao
07:55.2
Lumapit sa akin at pina-evaluate sa akin yung ano
07:58.0
Kumain ako, kinain ko, masarap
08:00.1
Yung presyo, affordable naman
08:01.8
Pero ba't di tinatao?
08:03.4
Noong pinuntahan ko na yung lugar, may napansin ako
08:05.8
Dadalawa lang ang kanyang parking space
08:08.6
At ang target market niya, karamihan po ay may sasakyan
08:12.4
So kunyari ikaw, diba gusto mo kumain sa restaurant pero wala ka mag-park
08:16.3
Anong gagawin mo?
08:17.4
Maghanap ka ng ibang lugar para ikaw ay kumain sa iba
08:20.8
So ano po nangyari?
08:21.8
Dahil sa maling pagpili lang ng pwesto
08:23.8
Kahit magandang produkto, magandang servisyo, maganda yung presyo
08:27.2
Pero mali ang kanyang location, nalugi
08:30.4
Sinara niya ang kanyang negosyo
08:32.1
Magkano nalugi sa kanya?
08:34.4
Dahil nga sa pag-repair, renovation, 2 months advance, 2 months deposit
08:38.9
Kaya nga mga friendship, ang pagpapatayo ng negosyo ay hindi basta-basta
08:43.1
Mahalaga na maging maingat tayo, mag-aral muna tayo mabuti
08:45.8
Bago tayo gumawa ng desisyon
08:47.1
Ito naman, para sa mga tao na talaga nagsasabi
08:49.8
Chinky, gusto ko talaga mag-business eh
08:51.7
Pero hindi ko talaga alam paano muli sa akin
08:55.0
I can coach and guide you to starting your own business
08:57.8
What if I can help you to launch, grow, and start your business successfully
09:02.3
If your answer, sinasabi mo
09:04.2
Chinky, yes, interested ako
09:07.7
Type I am in in the comment section
09:09.6
And I will send you a personal invite
09:11.7
Hindi ito para sa lahat ha, FYI
09:13.4
Ito po pa ay para sa mga taong handa na, gusto na
09:16.7
At gusto maiwasan ang mga maling diskarte sa pag-negosyo
09:20.1
Maraming maraming salamat sa pag-join sa episode na ito
09:23.4
At kung nakinabang ka at nagustuhan mo itong episode na ito
09:27.3
Please like, share, and subscribe
09:29.7
And be part of the community of Chink Positive
09:31.9
Tatandaan, tamang karunungan, tamang disiplina po
09:34.4
Ang susi sa pagyaman
09:53.4
Thank you for watching!
