Puso Lumaki at Kumapal (Cardiomegaly): - By Doc Willie Ong (Internist and Cardiologist)
00:42.4
Left ventricular hypertrophy.
00:44.9
Kumakapal yung kaliwa, usually sa high blood.
00:48.3
Bago natin pag-usapan ito, unang-una, kung ang tumingin sa inyo,
00:53.5
especially sa puso, like katulad ko, nasabihan malaki ang puso,
00:57.6
so most likely, malaki.
00:59.5
Pero, pag hindi kasi espesyalista, minsan, minsan lang naman nakikita ko medyo naiiba lang yung reading sa ECG at x-ray.
01:11.5
Maraming sinasabihan sa x-ray na malaki ang puso, pero yung x-ray kasi hugis lang, hindi naman tayo sure.
01:19.9
So, pinakamaganda, papa 2D echo.
01:22.2
Pa 2D echo kayo, ultrasound ng puso.
01:25.1
Kung nakitang malaki ang puso, malaki talaga.
01:27.1
Pero, kung x-ray lang, hindi pa tayo.
01:29.6
Sure, baka normal ka.
01:31.6
Yung iba naman, sinasabihan malaki ang puso, base sa ECG.
01:37.3
Pag ECG lang, minsan nakikita, pero usually, yung laki ng puso, hindi rin sure sa ECG.
01:45.8
So, huwag muna matakot.
01:47.2
Marami ako nakita ng pasyente, sinabihan malaki, yung pala normal lang.
01:51.5
So, may possibility normal yan.
01:54.1
Okay, so, pacheck kayo sa espesyalista or papa 2D echo kayo.
01:57.5
Tulad na sinabi ko, may kumakas.
01:59.5
Kung nakakapal ang puso, mayroong lumalaki ang puso.
02:02.5
Mayroong akala mo lang malaki, base sa ECG, x-ray, hindi naman pala.
02:07.5
Yung paglaki ng puso, yung tunay na lumalaki dahil sa high blood, may butas nung ang puso,
02:15.5
nung pinanganak, congenital heart defect.
02:17.5
Mayroong mga myocarditis, cardiomyopathy, humihina ang puso.
02:22.5
Mayroon din mga athlete's heart.
02:24.5
Yung mga atletang sobrang exercise, lumalaki din ang puso.
02:28.5
Tapos yung gamutan, mamaya natin ituturo.
02:31.5
Pag lumalaki lang yung puso, kumakapal konti, hindi naman talaga delikado.
02:37.5
Diba? May konting risk, pero hindi super delikado.
02:40.5
Ang iniingatan natin, pag lumalaki yung puso, yung humihina na ang puso.
02:47.5
Naga-heart failure, Nijmsbren.
02:49.5
Lumalaki, parang rubber band.
02:52.5
Kung yung rubber band mo medyo malaki konti, okay lang.
02:55.5
Basta maganda pa yung banat ng rubber band.
02:57.5
Pero pag yung rubber band mo, lumaki na at numipis na.
03:02.5
Malambot na yung rubber band mo.
03:04.5
Pag ginanon mo, wala nang lakas.
03:07.5
Ibig sabihin, mahina na yung pumping.
03:09.5
Pag humina na yung buga ng puso, doon na tayo magkakaproblema.
03:14.5
Pag lumaki na, humina na yung puso, may problema na.
03:18.5
Una-una, kulang na yung daloy ng dugo.
03:21.5
Tapos dahil hirap nga siya mag-pump, hindi na niya malabas lahat ng dugo.
03:26.5
Mag-iipon na sa baga.
03:29.5
Dumadaan kasi sa baga yan eh.
03:31.5
From right to left, bago pumasok sa left, e dadaan sa baga.
03:34.5
So mag-iipon yung tubig sa baga.
03:36.5
Magkakatubig yung baga, hingal.
03:38.5
Tapos mag-iipon na dito sa kanang pahagi ng puso.
03:42.5
Tapos mag-iipon na sa tiyan, mamanasan tiyan.
03:44.5
Mag-iipon na sa paa, magmamanas na yung paa.
03:47.5
Mamamagana yung katawan.
03:49.5
Kasi nga, hirap na itong pumping.
03:51.5
Kasi lumaki at humina yung puso.
03:54.5
Yun ang binabantayan natin.
03:56.5
Huwag mag-heart failure yan.
04:02.5
Tulad na sinabi ko.
04:06.5
Hirap bumomba ng puso.
04:08.5
Kaya nagkukulang ng oxygen yung katawan.
04:11.5
Ito yung mga senyales na mahina na ang puso.
04:15.5
Very typical ito.
04:17.5
Pag umakyat ng hagdanan, hinihingal na.
04:21.5
Pero pag senior kayo, umakyat ng hagdanan,
04:23.5
pwedeng wala sa kondisyon.
04:25.5
Kaya sabi ko nga, ang pinaka gold standard
04:28.5
na para 100% masabi natin,
04:31.5
malaki o normal ang puso.
04:33.5
May heart failure o wala.
04:35.5
Papa 2D echo with Doppler.
04:37.5
Baka hindi naman ganun kamahal 2D echo with Doppler.
04:39.5
May 2,000, 3,000, 4,000.
04:41.5
Depende sa laboratory at hospital.
04:45.5
Nagmamanas ang paa.
04:47.5
Pag nagmamanas ang paa, pwedeng heart failure.
04:50.5
Pwedeng kidney failure.
04:52.5
Pwedeng liver failure.
04:55.5
So, kidney, liver, heart.
04:57.5
So, pag ganyan, possible din heart.
05:00.5
Heart failure, minsan mabilis din tibok ng puso.
05:03.5
Minsan irregular yung tibok kasi nga hirap siyang mag-pump.
05:09.5
Kasi minsan, bakit ba lumalaki yung puso?
05:12.5
Ba't humihina yung puso?
05:14.5
Ba't lumalam niya?
05:15.5
May heart attack.
05:16.5
May bara yung ugat.
05:18.5
Dahil nagbara yung ugat, nanghina yung muscle ng puso.
05:22.5
Yun ang chest pain.
05:24.5
Tapos, pag higa, hindi sila makahiga ng flat.
05:29.5
Yan talaga, typical or obvious na mahina ang puso.
05:33.5
Pag pinahiga mo sila, sasabihin ng pasyente,
05:36.5
Dok, nalulunod ako. Hindi ako makahinga.
05:40.5
Pag inupo, ah, mas nakakahinga ako.
05:42.5
Pag hiniga, hindi makakahinga.
05:45.5
Orthopnea ang tawag nun.
05:47.5
Orthopnea, hingal pag nakahiga.
05:50.5
Tsaka, galit ng galit yung ugat.
05:52.5
Dito namin makikita kung puno itong JDP sa jugular pressure.
05:58.5
Nakahiga, galit ng galit yung ugat sa leeg.
06:00.5
Minsan, dahil nga maraming tubig yung baga,
06:03.5
Naririnig namin sa stetoscope yan.
06:05.5
May tumutunog, parang crackles ang tawag doon.
06:08.5
Minsan, inuubo, hinihingal, parang hinihika.
06:13.5
Pero hindi talaga hika, tubig sa baga.
06:16.5
Tapos, minsan pag uubo, ang labas hindi dugo eh. Pink.
06:20.5
Pink na parang may plema.
06:22.5
O, pero hindi siya plema ng bakteriya.
06:25.5
Parang ano yun, galing yun sa lungs.
06:28.5
Tapos, ihi ng ihi, kasi nga napupunoy ng tubig yung katawan, tapos ihi siya.
06:33.5
Yan ang signs and symptoms.
06:35.5
Orthopnea, hilo, manas, irregular heartbeat.
06:39.5
Pag malaki na ang puso, yung iba nagtatanong, pwede pa ba mag-exercise?
06:44.5
Ah, habang may heart failure, hindi po pwede.
06:48.5
Habang sobra high blood, hindi rin pwede.
06:52.5
Dapat kontrolado mo na, makontrol mo na yung high blood, makontrol mo na yung hingal at heart failure.
06:59.5
Malaki ang puso, anong dahilan?
07:02.5
Tulad sabi ko, maraming dahilan.
07:05.5
Yung iba high blood, pag high blood, usually kumakapal lang yung puso eh.
07:09.5
Unless pinabayaan mo yung high blood na 20 years, pwede kakakapal, kakalaki, humina.
07:15.5
Pero, minsan hindi naman yun.
07:17.5
Dilated cardiomyopathy ito, from heart disease yan.
07:21.5
From barado sa ugat, yan, pwede yan, manghina ang puso.
07:25.5
Meron din mga athlete's heart.
07:27.5
Sobrang, ito naman sa athlete's heart, malakas ang bomba.
07:30.5
Kailan masyado makapal ang puso.
07:32.5
Medyo mas rare ito, athlete's heart.
07:35.5
Pero ito, mas common itong dalawa.
07:38.5
Ang testing ECG, tulad na sinabi ko, hindi 100% ang ECG.
07:43.5
Kasi mura lang gawin, madali gawin.
07:45.5
ECG more for heart attack eh.
07:47.5
Lumalaki ang puso, kita rin, pero hindi siya 100%.
07:51.5
2D echo, pinakamaganda yan.
07:53.5
Ultrasound sa puso.
07:55.5
Treadmill exercise test, para ito sa bara sa ugat.
07:59.5
Para sa bara sa puso.
08:01.5
Pero kung may heart failure ka na, hindi ka napapatakbuhin.
08:04.5
Kasi may heart failure ka na eh.
08:06.5
Hanggang 2D echo na lang tayo.
08:08.5
Yan ang sinasabi ko.
08:10.5
Ang tinitingnan sa ECG,
08:12.5
bukod sa laki ng left ventricle,
08:16.5
medyo malalim ito eh, pang cardiologist.
08:19.5
Pero hanapin nyo yung LVEDD.
08:22.5
LV and diastolic volume.
08:25.5
Yung LVEDD, yun ang pinakalaki ng puso.
08:30.5
Tapos, yun ang diameter.
08:33.5
Tapos yung EF, ejection fraction.
08:35.5
Ano yung lakas ng bomba ng puso?
08:37.5
Yung pagbomba niya ng left ventricle,
08:40.5
ilan ang naitatapon ng dugo?
08:42.5
Kailangan lampas 50%.
08:44.5
Actually, dapat lampas 55%.
08:47.5
So pagbomba niya, dapat 55%.
08:50.5
Or more, up to 70 na ilalabas.
08:53.5
Eh kung pagbomba niya, 45% na lang,
08:56.5
ay mild heart failure na yan.
08:58.5
Less than 40, moderate heart failure.
09:01.5
May ibang tao nga, 20% na lang ejection fraction.
09:04.5
Yung nakakatakot na.
09:06.5
Yung puso, pag ganun-ganun na lang,
09:08.5
konti na lang naitatapon.
09:10.5
Mingal talaga yung maga.
09:12.5
So ito ang numerong mahalaga.
09:14.5
Pag mababa, heart failure yan.
09:16.5
Pero huwag mag-alala, kaya pa natin ayusin to.
09:20.5
May chance maayos maraming magagandang gamot.
09:24.5
Actually, kaya ayusin pero maselan pa rin yung pasyente.
09:28.5
Kaya may heart failure, maselan.
09:30.5
Pwedeng gagaling lalakas, parang normal.
09:33.5
Pero pwedeng lumala ulit at humina.
09:37.5
Oras na na-stress, nagkasakit,
09:40.5
napagod, nainitan, nasobrahan ng galit.
09:43.5
Merong mga ano, kasi nga baga sa rubber band, humina na.
09:47.5
Merong high blood na kumakapal.
09:50.5
Ito sa heart disease.
09:52.5
Ito tunay na malaki ang puso based on x-ray.
09:57.5
Dapat ang sukat niya kalahati lang.
09:59.5
50% na yung hugis ng puso.
10:01.5
Ito sobra laki siya.
10:03.5
Ang gamutan natin, binibigyan ng pampaihi.
10:07.5
Itong heart failure na manas na manas,
10:09.5
ito isa sa dalawang condition na pinapabawas ang inom ng tubig.
10:15.5
Siguro, di ba lagi ko sinasabi, 8 to 10 glasses, maganda sa maraming sakit.
10:21.5
Maganda sa maraming sakit, bihira lang naman may heart failure.
10:24.5
Heart failure is 1% or less ng tao.
10:28.5
So dito lang, siguro 3-4 na basong tubig lang.
10:32.5
3-4 na basong tubig.
10:34.5
Gusto natin medyo uhaw.
10:36.5
Binibigyan ng pampaihi.
10:38.5
Tapos ito pinakamaganda, ACE inhibitors.
10:41.5
Itong mga prill, enalapril, ramipril, captopril.
10:44.5
Or binibigyan ng mga sartan, losartan, or iba.
10:47.5
Ako mas gusto ko itong mga ACE inhibitors.
10:49.5
Sila nagpapaluwag ng artery.
10:54.5
Pinapaluwag niya yung artery.
10:57.5
Pag lumawag ang mga artery natin, yung puso mas mabilis magbomba.
11:04.5
Ibig sabihin, kumbaga sa traffic, eh,
11:07.5
binuksan natin yung daanan, eh.
11:09.5
Kumbaga sa highway, imbis na street na dalawang kotse lang ginawa mo,
11:14.5
parang commonwealth, diba, pitong linya.
11:18.5
Inopen mo yung artery.
11:20.5
Inopen mo yung highway na maluwag.
11:22.5
Kaya maluwag yung daloy ng dugo.
11:25.5
Kaya yung puso, kahit mahina siya,
11:27.5
konting bomba lang niya, marami siyang dugo natatapon.
11:31.5
So yung 20% mo na mahinang-mahina, malamyan na yung puso, lalakas.
11:36.5
So yung mga ACE inhibitor, enalapril, captopril, perindopril,
11:41.5
pati yung mga losartan, losartan, telmisartan, nakakalakas ng puso.
11:47.5
Dapat medyo dose.
11:49.5
Pero hindi nyo pwede inumin mag-isa.
11:51.5
Cardiologist lang at internist.
11:54.5
Usually, cardiologist lang ang magbibigay kasi maselan siya.
11:59.5
Pag kulang ang gamot, wah, efek.
12:02.5
Pag sobra ang gamot, maloloblad. Baka mag-collapse.
12:07.5
Sobra, kulang, parehong delikado.
12:11.5
Tapos yung pampaihi, yung iba hindi din sanayin magbigay.
12:16.5
Kasi mahirap yan eh.
12:18.5
Pag kulang ang pampaihi, manas yung pasyente.
12:21.5
Pag sobra sa pampaihi, baka matuyo, bumagsak ang potasyon,
12:25.5
magloko yung puso, mag-arrest.
12:27.5
So, very sensitive siya.
12:30.5
Inaayos siya talaga.
12:36.5
Baga sa painter, talagang malinis na malinis.
12:39.5
Dapat talagang exacto lang yung dami ng gamot.
12:45.5
At ito, kami pa nga, pinapasukat pa namin yung dami ng ihi.
12:49.5
Ilang baso ininom mo for the day?
12:53.5
Tapos lahat ng ihi, kinocollect. Ang ihi mo, 1.5.
12:56.5
Kailangan mas marami yung ihi sa inom.
12:59.5
Pag sumobra ang ihi, ina-adjust na naman.
13:02.5
Tinitimbang pa yung pasyente everyday.
13:05.5
yan ang gamutan natin.
13:07.5
Pero maselan, kailangan babalik kayo sa internist at cardiologist nyo.
13:11.5
Bago umabot sa heart failure, anong gagawin?
13:14.5
Para hindi magka-heart failure, syempre exercise.
13:18.5
Sigarilyo, nakakabara sa ugat.
13:20.5
Kaya nagka-heart failure.
13:22.5
Kaya kalimutan na natin.
13:23.5
Kasi mahirap mabuhay sa heart failure.
13:25.5
Nakakawawa yung mga pasyente.
13:28.5
Biro mo yung energy mo.
13:30.5
Imbis na 55% normal pumping ng puso,
13:35.5
Hindi ka na makagalaw.
13:36.5
So habang malakas pa, exercise para kondisyon ng puso.
13:40.5
Lose weight. Kumain ng healthy.
13:43.5
Tigil alak. Bawas.
13:45.5
Pero habang walang heart failure, pwede maraming tubig.
13:49.5
Mas maganda maraming ininom ng tubig pag healthy.
13:52.5
Kasi nakita nila, yung kulang sa tubig, mas nagka-heart failure nga.
13:57.5
Sa umpisa, yung kulang sa tubig, parang dehydrated.
14:02.5
Pero pag humina na yung puso, manas na manas na.
14:05.5
Wala lang. Choice.
14:06.5
Nagbabawas na lang tubig.
14:12.5
At syempre, konsulta sa doktor.
14:16.5
Kunti lang. Pag-usapan ko lang yung athlete's heart.
14:20.5
May tinatawag na athlete's heart.
14:22.5
Ito. Itong athlete's heart.
14:25.5
Yan. Athlete's heart.
14:27.5
Sa sobrang exercise.
14:29.5
Meron ibang athlete's heart.
14:30.5
Meron ibang athlete's heart.
14:31.5
Meron ibang atleta na papabalita na biglang bumagsak, nag-collapse.
14:36.5
Actually, rare naman ito.
14:38.5
Minsan kasi sa sobrang exercise nila, sobrang kondisyon,
14:41.5
kumakapal yung puso.
14:43.5
Tapos sa kapal ng puso, minsan, parang sa kapal ng puso, naiipit yung artery.
14:48.5
Parang naiipit yung artery.
14:50.5
So, pag naiipit yung artery, na biglang nahaheart attack sila.
14:55.5
Syempre, lahat ng bagay, pag sinobra mo, ay hindi maganda.
14:59.5
So, pag atleta kayo, kailangan din may ECG, 2D echo, check-up.
15:04.5
Pag kahit atleta kayo, may maramdaman chest pain, walang masama pa, check-up sa doktor.
15:09.5
Kasi pwede rin, rarely, merong athlete's heart.
15:12.5
Okay. Saan po nakatulong ito?
15:14.5
Video para sa lumalaki ang puso at humihina ang puso.
