GIGIYERAHIN Na Ba Tayo Ng CHINA? Chinese Coast Guard Water Cannons Philippine Resupply Vessel
01:28.7
People from the government would do something about it.
01:33.4
The people, eh ano, nilagyan pa nila ng harang.
01:36.5
Yung mga nagpa-float na yan, ano yan eh, barrier yan, hindi ka maaaka daan dyan.
01:42.4
Masisira yung barco mo pag dumaan ka doon sa mga floating barriers na yan.
01:47.3
So, etong, eto kasing ginagawa nila is to keep Filipinos from entering.
01:58.3
Yung, yung, yung, ano, yung Bajo de Masinlok nga, di ba?
02:02.6
Yung mga manging isda, mga manging isda yung, yung pinipigilan nila, hindi mga militar, di ba?
02:10.2
So, talagang kinakamkam nila yung isang lugar na, na generation, generations of Filipino fishermen have fished.
02:26.2
Nang isda na sila doon.
02:27.8
Nang, who knows kung kailan pa nagsimula.
02:31.2
Pero all of a sudden, in the past decades, biglang sabi ng China, hindi na kayo pwedeng mang isda dito.
02:40.1
Kami lang ang pwedeng mang isda dito.
02:42.7
And, like I said, nakaka-breeze it talaga.
02:47.9
But then again, but then again, of course,
02:52.4
pag-isipan natin kung ano talaga yung mga, mga new ones,
02:57.8
dito sa issue ng China versus Philippines.
03:04.4
Kasi madami talagang natatakot eh.
03:06.9
Lalong-lalo na si Nico David, natatakot siya.
03:10.5
Nagsesend siya, no?
03:12.3
Well, hindi lang si Nico David.
03:14.0
Madami. May mga tao na anxious.
03:17.1
Kumbaga, hindi nila, kumbaga lagi nilang naiisip yan.
03:21.4
And, the thought of having a war with China,
03:31.5
na kaya nga hindi tayo makapalag eh.
03:33.8
Hindi tayo makapalag dahil,
03:36.1
malakas nga sila.
03:39.2
Hindi natin sila kaya.
03:41.6
nagkaroon pa, naging komplikado pa tong issue na to.
03:48.3
nahaluan ng politics eh.
03:51.8
Nakesyo yung isang politiko,
03:55.3
yung side na politiko,
03:57.8
Dati, sinasabi nila,
03:59.1
pro-China daw ang ano,
04:03.1
Sinasabi ng mga Duterte dati yun.
04:05.1
Binenta ni Trillianes,
04:07.0
ang Scarborough Shoal sa China.
04:12.0
yun din ang sinasabi ng mga,
04:13.6
mga mga ka-administrasyon kay Duterte.
04:17.4
Yung dating inaakusa nila kay Trillianes,
04:20.9
yun din ang inaakusa nila.
04:22.7
So, ano yun, par?
04:27.2
sa tingin ko talaga,
04:29.5
there's no kind of backdoor negotiation
04:34.5
that will bind the Philippines
04:39.4
Kung walang kasulatan talaga
04:42.0
na pinagtibay ng mga pamahalaan,
04:46.9
yung tamang nag-usap lang sila,
04:49.5
walang ganun na parang,
04:51.2
oh, sa'yo na, binenta ko na sa'yo yan, ha?
04:53.1
O lalo na kung binayaran.
04:56.0
Kasi yun ang sinabi,
04:57.2
yun ang idea ng mga common na Pilipino eh.
05:01.5
Na binenta ni Trillianes yung Scarborough Shoal
05:05.8
o kung anumang isla dyan.
05:08.9
Ano pong binenta daw ni Trillianes?
05:11.7
Kasi magkakaiba yan eh.
05:13.3
Spratlys, Ayungin, Scarborough.
05:20.3
Kung binenta yun,
05:21.8
ibig sabihin binayaran.
05:24.0
Yun ang iisipin ng mga tao.
05:26.7
Wala kasi binenta eh.
05:28.1
Pero maaaring sinabi,
05:30.0
binenta as in inilaglag ka sa usapan.
05:34.3
Pwede kasing benta lang yun.
05:36.0
So ano bang ibig sabihin yun
05:37.3
pag sinasabing yung benta?
05:41.5
So kung yung binayaran ng pera,
05:44.3
let's say si Trillianes,
05:45.4
binayaran siya ng pera ng China,
05:52.0
I'm not a lawyer.
05:56.7
I would know as much
05:58.7
na walang karapatan
06:00.7
na tumanggap ng pera
06:04.8
Especially back then.
06:05.9
Hindi naman sobrang lakas
06:07.0
na senador ni Trillianes eh.
06:09.4
Sino ba si Trillianes dati?
06:13.5
As Trillianes was never
06:16.9
of the Philippines.
06:20.4
Opposition nga siya parati eh.
06:22.1
Laging nga may galit sa kanya.
06:24.1
So paano niya ibebenta
06:29.1
The same thing with
06:31.1
with Sarah Duterte.
06:33.6
And yung kay Digong naman,
06:35.4
ang sinasabi nila,
06:37.1
nakipag-negotiate siya,
06:39.3
meron silang usapan
06:43.9
between world leaders,
06:47.3
Pwede naman silang mag-negotiate.
06:49.4
Na parang gentleman's agreement.
06:51.8
Pero a gentleman's agreement,
06:54.6
that will not be binding.
06:58.1
the Treaty of Paris.
07:03.5
kahit yung UNCLOS ruling,
07:05.9
hindi natin ma-implement,
07:07.2
pero binding yun.
07:12.2
pwede nilang i-disregard.
07:31.8
meron mang backdoor channel na agreement
07:44.8
Kumbaga, parang policy
07:46.7
ng administration yun.
07:49.5
Nung presidente si Duterte,
07:51.7
maaring ganun ang usapan nila.
07:54.0
Pero, pagdating kay BBM,
07:57.8
kasi iba na yung presidente eh.
07:59.5
Kasi hindi naman naging batas yun.
08:02.0
Usapan nyo lang yun
08:02.9
between two presidents.
08:04.7
Between two leaders of the state.
08:19.2
Hindi naman natin alam talaga.
08:21.3
binabanggit naman ni Duterte dati yun.
08:24.0
Na sabi ni Duterte,
08:33.5
dadating ang oras
08:35.7
sisingili namin kayo.
08:39.9
Which I think was,
08:43.4
wala akong pinapanigan na
08:45.2
na presidente dito.
08:47.3
This is a purely objective take.
08:52.2
Hindi ako maka-BBM.
08:55.0
Okay, tingin ko nga,
08:55.5
patamad si BBM eh.
08:57.6
But, I'm just pointing out the flaws
09:01.5
sa mga pag-iisip ng mga tao
09:04.6
about these issues.
09:12.9
papabayaan ko na,
09:16.0
basta huwag lang kayong mag-a-advance
09:19.7
Kumbaga, kung nasan tayo ngayon,
09:24.1
sa pananaw ng Pilipinas,
09:25.5
nakakuha sila ng teritoryo natin.
09:29.7
So, yun ang pananaw ng Pilipinas.
09:32.3
Nung panahon ni Duterte,
09:35.7
hindi na namin kayo kukulitin
09:37.6
na paalisin dyan sa mga nakuha nyo.
09:40.8
Pero, huwag na kayong magdadagdag
09:42.8
ng iba pang kukunin.
09:45.1
Yun yung bagong status quo.
09:48.3
Huwag na kayong magdagdag.
09:49.5
Hanggang dyan na kayo.
09:50.3
Hindi na namin kayo aawain.
09:53.7
Yun ang sabi niya.
09:55.5
Hindi na namin kayo aawain ni Duterte.
09:57.8
dadating ang araw
09:59.0
na pagkatapos ko,
10:01.9
merong ibang presidente,
10:05.2
maaring kunin namin sa inyo yan.
10:09.4
para just to avoid war,
10:13.8
Basta huwag nyo nalang dagdagan.
10:17.7
sa pagkakaalam ko,
10:18.7
yun ang gentleman's agreement nila
10:22.2
At based dun sa pagkaintindi ko,
10:24.5
wala naman ako dun.
10:25.7
Hindi ko naman narinig talaga
10:27.0
kung anong pinag-usapan nila.
10:30.9
to make it simple
10:35.7
Huwag na na kayong magdadagdag
10:37.3
ng mga sinasakop dyan.
10:39.3
Hindi na namin kayo aawain.
10:41.8
Dito na lang tayo.
10:46.5
ang sinasabi nila
10:48.9
hindi niya sinunod yun.
10:51.5
ang datang kasama dun sa
10:54.4
sinasabi ni Duterte
10:57.2
dating may access
11:02.0
nandun pa rin yung access.
11:05.5
pinapayagan tayong
11:08.1
magbigay ng resupply,
11:10.0
pabayaan nyo pa rin.
11:12.8
bawal na kayong mag-resupply.
11:14.4
Lalo na dun sa Ayungin Shoal.
11:16.8
Dun sa nakasadsad na barko
11:26.8
hinaharas lang nila
11:29.0
parang tinatakot-takot,
11:30.6
parang ginigirian lang nila
11:31.9
yung mga nag-resupply.
11:36.3
wina-water canon na nila.
11:40.5
dati nangyari na naman talaga
11:41.7
yung pag-water canon.
11:43.6
ang sinasabi nung mga pumupunta,
11:47.6
dito sa mga videos,
11:50.1
sabi ni Rafi Tima,
11:52.7
this is great journalism,
11:54.4
by Rafi Tima's team.
11:58.6
meron pa siyang drone shot.
12:01.3
imagine mo yung kala ko,
12:03.1
helicopter yan eh,
12:04.7
na nagpa-patrol dun.
12:07.6
Drone pala ni Rafi Tima yan.
12:13.4
this is an amazing footage
12:18.8
yung mga journalist natin na
12:20.6
nakakabilib pa rin eh.
12:24.4
anong gagawin natin ngayon?
12:27.5
As a poor country,
12:29.2
as a non-superpower country,
12:31.9
we are really at the mercy
12:40.9
a lot of people are invoking
12:42.6
yung treaty ng US.
12:45.3
Pero sabi naman ni,
12:49.7
hindi niya i-invoke yun
12:51.6
hanggat walang namamatay.
12:54.4
Hanggat walang namamatay
13:00.1
hindi niya gagamitin,
13:01.4
hindi niya pipilitin ng US
13:03.1
na ipagtanggol ang Pilipinas.
13:06.5
dahil yung international tensions,
13:08.6
kasi napakadaming aspeto niyan eh.
13:11.4
Doon pa lang sa political
13:17.5
ang dami ng sangasangan niyan eh.
13:20.7
pag lumabas ka ng bansa
13:22.8
pagdating sa geopolitics,
13:24.4
kung ano ang relasyon
13:33.8
China and Vietnam,
13:39.1
Nagiging komplikado lalo.
13:42.7
i-process mo lahat yun
13:44.6
para maintindihan mo
13:46.0
yung tunay na nangyayari talaga.
13:49.6
At para magkaroon ka ng
14:07.1
pwede pag-usapan dito.
14:28.1
kanon nila na ganyan.
14:40.7
pwedeng maggyera talaga.
14:42.6
Kasi napaka-volatile
14:52.5
basta-basta na lang.
15:01.6
Sama natin yung Ukraine,
15:08.9
mga komplikasyon yan.
15:21.9
tingin ko talaga,
15:28.8
Lagi niya sinasabi yan.
15:31.7
ay mga nuclear powers.
15:36.8
na pag may gumamit
15:37.9
ng nuclear weapons
15:39.6
kahit sino sa kanila,
15:43.3
to use nuclear weapons
15:45.5
At pag nangyari yun,
15:49.4
assured destruction.
15:56.0
There's no winning
16:00.8
as much as possible,
16:25.5
ng nuclear weapons.
16:30.0
talagang iiwasan nila yan
16:36.1
siraulo yung leader nyo.
16:40.4
kung sakaling magkaroon
16:45.6
nung Roman Empire,
16:58.3
na nuclear power.
17:02.9
that's one thing.
17:08.1
anto'ng ginagawa nila
17:19.8
hindi namin kayo,
17:22.0
a new status quo.
17:23.9
That is just to establish
17:25.1
a new status quo.
17:35.0
We're gonna make it
17:36.6
for the Philippines
17:43.2
kinakam-kam namin.
17:45.3
Okay, pumunta kayo.
17:50.4
nadala pa rin naman nila, eh,
17:59.3
na kailangan nilang dalhin.
18:03.9
Hindi na to kasing
18:13.0
government's will
18:19.1
Yun ang basa ko, ha.
18:24.4
commenting on this.
18:33.1
is still considered
18:36.2
diminished na sila.
18:37.6
Madami silang problema
18:43.5
ang US malakas ngayon.
18:48.6
mas malakas talaga
18:53.6
they're spread thin.
18:59.7
that you need to consider
19:01.0
before going into war.
19:10.9
ang kailangan nilang
19:13.1
ang kailangan nilang
19:17.2
ibang usapan dyan,
19:41.0
pangaharas lang yan
19:41.9
to test the result.
19:44.7
kung biglang dahil,
19:49.5
itong mga tao na to,
19:53.2
sundala doon sa outpost,
19:59.8
to the Filipino people.
20:08.6
China's message here
20:12.1
things as difficult
20:24.7
na nagiging problema
20:31.7
wag ka nang matakot
20:35.6
kung sa gera pa lang,
20:40.7
nagsusulputan na rin
20:44.4
iba't ibang klaseng bases
21:04.6
we should always be
21:06.5
at the edge of our seats
21:13.7
in my humble opinion
21:22.7
kasi nakikita ng mga
21:24.2
na nagiging aggressive
21:25.8
talaga ang China,
21:33.9
aggressive na sila.
21:38.0
that's the only thing
21:43.8
pwede silang mag-ano, eh.
21:59.4
Tayo yung bibigyan ng
22:00.6
economic sanctions
22:07.2
biglang pinagbawal
22:10.8
galing sa Pilipinas.
22:14.5
nalugi sa atin dun.
22:25.6
let's say yung Pogo,
22:26.8
bawal na kayo dito
22:30.3
kung sabihin naman
22:32.3
bawal pala yung Pogo.
22:34.5
yung mga agricultural
22:45.4
kasi hindi ko naman
22:48.5
kung ano talagang
22:49.3
pwede natin gawin.
22:51.3
there is something
22:52.9
that the Philippines
22:54.8
Somebody in the government
22:56.2
can think out of the box
23:11.7
to water cannons.
23:20.4
kaya kailangan nila
23:41.4
this is where we are.
23:51.3
Thank you for watching!
