GABI-GABING TALAKAYAN (01/27/2023) - ALAS NI MARCOS JR. KONTRA KAY DUTERTE ANG ICC #EnzoRecto #BUNYOG #AttyRPT

Video Transcript / Subtitles:( AI generated. About AI subtitles » )

* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider becoming a patron to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com

Enzurecto, kalaban ang katiwalian at kasinungalinga, kakampi sa katotohanan at kabutihan.

Ipagpapatuloy ng insurasyo.

Ipagpatuloy ng insurasyo.

Ang MBI ay sa proseso ng re-organizing.

Ang modernizasyon ay nagpapasok.

We are pushing through. We are about to hire 1,000 more agents. We are building...

Mga kababayan, welcome sa isa na namang episode ng ating gabi-gabing talakayan.

Ang pre-trial chamber ng ICC. Linabas kahapon, Jan 26, nilabas na ng pre-trial chamber ng ICC.

Ang desisyon nito na pinaparishom na uli ang investigasyon.

Pinaparishom na, pinapabalik na uli.

Kasi natigil ang investigasyon na yan. Actually, marami na nga nadidismaya sa ICC.

At marami na rin nagtatanong sa akin, Atty. Enzo, ano bang update sa ICC? Wala na tayong naririnig.

Ang totoo lang, kaya wala tayong naririnig kasi nga, natigil ang investigasyon ng ICC simula po November 2021.

Bakit po? Bakit natigil?

Kasi ang gobyerno ng Pilipinas, panahon pa ni Duterte, dati matiga sila, ayaw nilang mag-cooperate.

Lumabas ang desisyon ng Corte Suprema. Sabi ng Corte Suprema, hindi tayo pwedeng hindi mag-cooperate yan.

Kasi nag-miyembro tayo sa ICC at nakalagay doon sa treaty na yan kung saan tayo naging signatory at kinonkar pa yan ng Senado.

Kaya binding sa atin ang treaty na yan. Ano bang nakalagay doon?

Lahat ng mga krimen na sa klaw o jurisdiksyon ng ICC sa panahon na member pa tayo, yan po ay nasa ilalim tayo ng jurisdiksyon ng ICC.

Yun po ang sinabi ng Corte Suprema natin. Kaya ang nangyari dyan, napilitan din sila Duterte mula dati.

Ayaw nilang mag-cooperate sila Roque, sila Panelo. Pero nung baddang uli, may desisyon na nga yung Corte Suprema, hindi pwedeng hindi mag-cooperate.

Kaya pinakinggan nila yung advice ni Minardo Guevara, yung Secretary of Justice noon.

Kaya ang ginawa ni Minardo Guevara, sumulat sa ICC. Sumulat sa ICC ang tawag po doon deferral letter.

Ano ba yung deferral letter? Ang deferral letter, hinihiling mo sa ICC na i-defer muna ang investigasyon sa Pilipinas kasi magsasagawa ang Pilipinas ng sarili niyang investigasyon.

O yun po, pinagbigyan ng ICC yun. Matagal po, hindi hinayaan ng ICC ang Pilipinas na mag-conduct ng sariling investigasyon.

Kasi yun yung pinangako ng Department of Justice. Secretary of Justice pa noon si Minardo Guevara.

Pero noon January 25, 2022, yung prosecutor si Karim Khan, yung bagong prosecutor.

Kasi nung isinampa ang demanda dyan sa ICC, ang prosecutor noon si Fatou Bissauda, yung babaing prosecutor.

Pero nung mag-retire na yan si Fatou Bissauda, pumalit sa kanya yung British na prosecutor na si Karim Khan.

Ngayon itong si Karim Khan, sabi niya mukhang hindi naman seryoso ang investigation ng Pilipinas.

Ituloy na yung investigation namin. Kami na mismo ang magsasagawa ng investigation.

So nag-request ngayon si Karim Khan sa pre-trial chamber na payagan uli silang mag-proceed ng investigation.

So ang desisyon ng pre-trial chamber kahapon lang, sige granted yung request ng prosecutor proceed with the investigation.

So yan ang latest. Mayroon tayong video dito na panuurin niyo mga kabunyog para mas maintindihan natin.

... Hindi kasi kontento ang Korte sa usad ng investigasyon ng pamahalaan. Papayagan pa rin ang Pilipinas na magsumitin na impormasyon mula sa sarili nitong pagsisiyasat."

November 2021, nang pansamantalang itigil ng ICC ang investigasyon sa drug war at mga kaso ng pagpatay sa Davao City, alinsunod sa hiling ng Pilipinas.

2022 naman, nang subukan muli ng ICC na buksan ang investigasyon. Ikinatuwa naman ng grupong Human Rights Watch ang hakbang ng ICC dahil ito raw ang tanging paraan para makapuha ng hustisya ang mga biktima ng drug war.

So pareho ang sinabi ko mga kabunyog. Nung i-finale ang kaso laban kila Duterte, Bato at iba pang akusado, kaagad-agad pinanggap yan ng ICC.

Tapos nag-order na sana ng ICC proceed with the investigation. Kaya galit na galit si Duterte noon. Sabi ni Duterte, hindi ko papapasukin yan sa Pilipinas. Galit siya doon kay Fatou Bitsauda, yung babae na prosecutor.

Kahit sila Harry Roque, kahit sila Panelo, ganoon din. Sabi nila, hindi yan makakatungtong sa Pilipinas.

Ang problema nung pinarating sa ICC ang usapin na yan, ang sabi ng ICC hindi pwedeng hindi tayo mag-cooperate dyan. Responsible member tayo ng international community.

May rule of law sa buong mundo, hindi tayo pwede hindi sumunod.

At ang nakalagay nang ininterpret ng CC ang treaty na pinasok natin, hindi naman ito... Bagamat panahon ni Pinoy ang pinasok, hindi si Pinoy lang ang pumerma dyan.

May concurrence dyan ang Senado. Ibig sabihin pinagtibay ng Senado yan. Kaya the more binding talaga yan sa Pilipinas.

Ang nakalagay doon sa treaty, kapag member ka pa at ang krimen na nangyari ay panahon na member ka, sakop ka ng jurisdiction ng ICC.

Ay ang inireklamo dito ng mga kaso, mula 2013 hanggang 2019, yan ang panahon na member pa tayo ng ICC.

Kaya ano po yan? Saklaw tayo ng jurisdiction ng ICC. Ngayon mukhang na himasmasan kasi hindi nila pwedeng kontrahin ang desisyon ng SC.

Ang advice ni Guibara, sundin ang desisyon ng SC. Ngayon medyo hindi nag-insist si Roque, saka si Panelo.

Kahit si Duterte, medyo hindi niya nag-insist. Hinayaan na si Guibara. Anong ginawa ni Guibara?

Tulad ng naroon na panood natin sa Plinayco na balita, November 2021, sumulat si Guibara, defer a letter.

I-defer mo na ang investigation. Grenant ng ICC. So wala mo ng investigation.

Pero nitong 2022 Jan, sumulat ulit ang prosecutor, hindi. I-proceed na natin ang investigation kasi parang wala nangyayari sa investigation ng Pilipinas.

Grenant na ngayon ng ICC kahapon. So proceed na with the investigation.

So ngayon mukhang susunod ang reaksyon ni Harry Roque saka ng iba pang nagtatanggol kay Duterte. Sige pakinggan natin.

I am private counsel to the President. That is why I cannot discuss anything I have discussed with President Marcos.

But I am also counsel to President Duterte and I am authorized to speak on his behalf.

So ano ang reaksyon ninyo sa naging desisyon ng ICC na ilusong itong probe sa drug war ng AD?

Wala po kasi matagal nang sinabi ni President Duterte na hindi hindi siya haharap sa mga dayuhang magistrado at kung merong gusto magkaso sa kanya, dito sa Pilipinas dapat isa pa ang kaso.

So wala po kami ng reaksyon. Kung gusto nila magsayang ng oras at mga pera ay decision po nila. Pero hindi hindi haharap sa hukuman si President Duterte. Nag-a-accelerate sila ng panahon, nag-a-accelerate sila ng pera.

Q. Principle of Complementarity?

At ano ang findings nila patungkol doon?

Pero ano ba talaga ang ginawa, lalo na ng kasalukuyang administrasyon, tungkol sa mga prosecutors?

Q. Ang progreso sa investigating ng drug war killings?

Ang tanong ko naman sa kanila bakit ilang kasong nasampan niyo sa ICC relative to the population of the whole world? Lahat po tayo may problema tayo sa delay pero hindi ibig sabihin niyo na hindi gumagana. Dahil kung tutuusin ko pagdating sa paglilitis ng kaso, mas matagal paglilitis sa ICC.

Q. Bilang private counsel ng dating Pangulo, i-cocontest niyo ba itong decision ng ICC?

I have no authority to speak without permission from the President. I only have authority to speak for former President Duterte, no authority to speak for President Marcos.

Q. Willing to cooperate?

Wala nang pagbabago dyan. Sinabi ni Presidente Duterte, dating Presidente Duterte, hindi siya haharap sa dayuhang maestrado. Sinabi ni Presidente Marcos na hindi rin siya makikikooperate sa ICC. So hayaan nyo silang mag-aksaya ng panahon at pera.

Efecto po talaga dyan kailangan pabilisin ng Justice Department ang investigation nito na hindi sila napupulaan na masyadong mabagal. Pero again, hahamunin ko ng ICC patunayan nga mas mabilis ang proseso ninyo, e itong investigation nito kailangan pa rin sinimulan? Hanggang ngayon investigation pa rin.

Samantalang ang mga piskal, 90 days lang ang binibigay sa kanila para ma-resolve ba ang lahat ng preliminary investigation na binibigay sa kanila. So sino mas mabagal? Di ba dihamak na mas mababal ang ICC?

Meron talagang kahinaan ang ating criminal justice system pero ang kahinaan ay malaki pagkakaiba doon sa hindi gumagana. Kaya ngayon meron tayong hindi lang writ of habeas corpus, meron tayong writ of amparo, at ngayon meron mga ginagawang writ of human rights ang ating SC.

Yan patunay na tinatanggap ng hahamun ng mga Pilipinong magistrado ang katungkulan para itaguyod ang krapatang pangtao sa Pilipinas at hindi dapat paghimasukan ng mga dayuhan dahil ang Pilipinas, last time I checked, tayo ay independyente at isang sobrenyang bansa.

Pero hindi ba Atty. Roque malaking factor doon sa naging bagal ng USAID at ICC dahil sa kooperasyon ng Estado? Lahat ng kaso nila mabagal. Wala pong na-resolve dyan within 90 days. Ang Pilipinong piskal within 90 days they have to resolve. Wala pong ganyang role sa ICC.

Ang pinaka-issue ni Harry Roque, una hindi haharap si Duterte sa ICC kasi foreign court yan.

Kung mahaharap si Duterte sa pananagutan niya sa kaso ng mga pagpatay dito sa Korte sa Pilipinas, dito sa Korte sa Pilipinas, yan ang sinasabi ni Harry Roque.

Parang biglang naging makabayan si Roque at Duterte. Ipaglalaban natin ang ating bayan, hindi tayo hawak ng dayuhan. Alam nyo nakakatawa sila Roque at Duterte. Alam nyo bakit?

Ngayong may kaso sila, biglang sasabing hindi tayo pwedeng pakialaman ng dayuhan. Tayo'y isang bansang soberano. Independent tayo, hindi tayo pwedeng hawakan ng dayuhan, hindi pwede tayong kontrolin ng dayuhan. Wow!

Bakit nakakatawa? Alam naman natin kung anong ginawa nila sa Pilipinas, sa China. Nagpakatuta sila sa China tapos ngayon mag-i-invoke sila na tayo kailangan ipaglaban natin ang ating karapatan.

Hindi ako nagsasabing, hindi ako mga kabunyog nagsasabing yan. Pero nakakatawa diba? Yung mga nagpakatuta sa China na yung mga hindi pinaglaban ng soberanya ng ating bansa, sila ngayon ang may ganang magsabi na kailangang huwag nating kilalanin ang mga dayuhan na yan.

Diba mga kabunyog? O sila na mga hindi pinaglaban ang sovereignty natin sa China, hindi pinaglaban ang national sovereignty natin sa China, sila ngayon ang may ganang magsabing sovereign country tayo, independent country tayo.

Diba? Nakakatawa naman pag pinapakinggan mo si Harry Roque pinagtatanggol niya si Duterte, akala mo naman yung administration nila pinaglaban ang ating bayan sa mga dayuhan?

Wala. Ang ginawa nila sa atin, ginawa nila tayong tuta ng China. And yet ngayon ang sasabihin nila sovereignty. Magbabanggit ka ng sovereignty tapos sasabihin niyong panahon hindi niyo tayo kayang ipaglaban sa China.

O pinaglaban niyo ba tayo sa China? Pinaglaban ba tayo ni Duterte sa China? Yung mga sovereignty-sovereignty niyo. Saka yung sovereignty ikaw Roque sabi mo ano pakilala niya magaling daw siya sa international law.

Napakabasic yan. Napakabasic. Tayo member tayo ng international community. Nagmember tayo sa UN, UN. Mayroong mga decision sa UN na binding sa atin dahil member tayo dyan.

Pumirma tayo dyan na willing tayo magpailalim sa UN sa mga decisions na napagkaisahan. Ganon yan. Binding sa atin yan. Mayroon tayong article of incorporation.

Mayroon tayo niyang principle of incorporation. Alam naman ni Roque yan. Ano ba yung principle of incorporation na yung mga papasukan nating mga treaties, conventions, yung mga pipirmahan nating conventions tulad ng UNCLOS, United Nations Convention on the Law of the Sea, pumirma tayo dyan.

Pumirma din dyan ng China. Pumirma tayo dyan sa UNCLOS, United Nations Convention on the Law of the Sea. O ngayon, anong nakalagay dyan? Yung mga nandyan sa UNCLOS, yung convention na yan, kapag nagmember ka dyan sa UNCLOS, pumirma ka dyan na magmemember ka at sangayon ka sa convention na yan, ibig sabihin magpapailalim ka dyan.

Yun ay hindi pagalis ng sovereignty mo. Hindi pagalis yun ng sovereignty mo. In fact, hindi ka naman pinilit na pumirma dun sa UNCLOS. Kaya nga natin tinalo ang China eh. Bakit tinalo natin ang China? Kasi nakalagay sa UNCLOS. Kung mayroong conflict sa teritoryo, sa dagat. Sa dagat. Kasi ano yan eh, law of the sea.

Kung mayroong conflict ang mga bansa na miyembro ng UNCLOS, pwede itong dalhin sa arbitration. At anuman ang maging desisyon ng arbitration, binding sa mga bansang miyembro ng UNCLOS. Kahit hindi ka mag-participate. O yun yung nangyari sa China eh.

Dinala natin sila sa arbitration, sa Permanent Court of Arbitration sa Dahig. Hindi sila nag-cooperate. Ayaw nilang mag-cooperate. Hindi nila pwedeng hindi kilalanin yung desisyon ng arbitration. Kasi nakalagay yan doon sa UNCLOS.

Na kapag may problema ka sa isa pang state tungkol sa teritoryo sa dagat, pwedeng dalhin sa arbitration. At kapag nag-desisyon ng arbitration, kahit hindi ka niyan mag-participate, binding yan sa'yo. O, di ba? O ngayon, ibig bang sabihin niya dahil binding sa China yun, hindi na siya sovereign country? Hindi. Hindi. Hindi ganun yan mga kabonyog.

Kaya yung pag-member mo dito sa ICC at pagsangayon mo sa laman ng treaty na yan, yan ay ibig sabihin bilang responsable kang bansa, nag-member ka dyan, susunod ka sa pinirmahan mo dyan. At ano bang nakalagay dyan? Ang nakalagay dyan sa Rome Statute na yan, yung nag-create ng ICC, ang nakalagay dyan mga kabonyog, ang nakalagay dyan, yung panahon na member pa tayo...

... Yung mga krimen na nangyari sa bansa natin sa panahon na member pa tayo, binding sa atin yan. Under tayo sa jurisdiksyon nila. Hindi ba naiintindihan niya ni Roque? Ngayon yung sinasabi niya ng complementarity, gumagana naman daw ang korte natin.

Hindi naman ordinaryong kaso ang hawak ng ICC, hindi yan simpleng murder. Ang tatlo lang na klase ang hawak ng ICC, genocide, war crimes at crimes against humanity.

Halimbawa ngayon ang Russia at Ukraine. Maraming namamatay na mga Ukrainians gumagamit si Putin ng mga paraan na hindi na ayon sa international humanitarian law, gumagamit na halimbawa ng chemical warfare. Bawal yan kasi maramihan mamamatay ang sibilyan.

Pwede na siyang kasuhan ngayon ng war crimes. Ngayon, may kurte ba ang Russia? Oo, may kurte ang Russia. Nagpa-function ba ang kurte ng Russia? Oo, nagpa-function ang kurte ng Russia. Pero yung nakumit niyang crime hindi ito krimen sa Russia. Crimes against humanity.

Kaya tayo may international criminal court. Hindi ba naiintindihan ni Roke yan? Kahit pa nagpa-function ang kurte mo, pero ang nature ng krimen na pinag-uusapan hindi naman krimen na nasa loob lamang ng bansa mo. Ito ay sa tindi ng krimen na nakumit mo, dapat ka nang litisin ng isang pang-international na kurte.

Alam naman ni Roke yung background ng ICC. Kasi nung mga panahon, wala pang ICC. Wala pang ICC nung mga panahon. Naganap yung pagpatay ng mga Jews. Diba yung sa Holocaust? 6 million na Jews ang pinatay. Ano ba yun? Kung titingnan natin, genocide yun. Genocide kasi inubos yung lahi ng mga Hudyo. 6 million, kagagawa ni Hitler.

Pwede rin siyang kasuhan ng war crimes kasi yung mga ginawa nilang pagpatay hindi nakaugnay sa gera. Kaya war crimes yun ngayon mga kabunyog. Kaya lang wala pang ICC noon, wala pang international criminal court noon. Kaya nag-create noon ng Nuremberg court.

Ganoon din yung mga Japon. Yung mga Japon na naka-commit ng mga war crimes. Yung nerape, grabing pang-rerape ng mga sa non-king, yung da-rape o non-king. Yung mga dito sa Pilipinas, yung mga kababayan ditong comfort women, ginawang sex slaves ng mga Japanese at maraming mga pinatay sa iba't ibang lugar sa Asia ang mga Japanese.

Yung mga pangabusong ginawa ng mga Japanese, war crimes ang ginawa nila. So niliti sila doon sa tinatawag na Tokyo court. Yung Tokyo trials yan.

Yung ginawa ni Pol Pot, inubos yung mga intellectuals sa Kambodya. Gusto niya ibalik ang Kampuchea sa year zero. Parang agrikultura nalang uli ang Kampuchea. Yung mga intellectuals pinagpapatay. 1.5 million to 2 million ang namatay sa killing fields ng Kambodya.

Nag-create uli ng special criminal court in Kampuchea. Kasi wala pa noong ICC. Wala pa. Ang nakita ngayon ng mundo, ang dami na yatang nangyayaring mga karumaldumal na krimin sa mundo. Mga war crimes, crimes against humanity, mga genocide.

Ano kaya kung mag-create na ng permanente ng korte para sa ganyang klaseng mga kaso. Kaya nabuo ang international criminal court. So ibig sabihin, ang nature ng kaso na hinahawakan ng international criminal court, war crimes, genocide, crimes against humanity.

So, yung mga kasong sinasabi ni Roque na kayang hawakan ng mga korte sa loob ng bansa. Halimbawa, yung maganda na umasaker, 56 halimbawa ang namatay na journalist, hindi naman yung crimes against humanity, hindi naman yung war crimes, hindi rin yun genocide.

So, nilitis yun dito sa bansa natin. Kaya pang litisin yan ng bansa natin. Pero yung namatay kasi kay Duterte ng War on Drugs, 6,000 ang tinatanggap ng pulis. Kahit 6,000 pa yan, marami pa rin yan. Crimes against humanity pa rin yan.

Pero sa totoo, ang sabi ng mga independent groups, mga 25,000 to 30,000 ang napatay. Kaya hindi na yan simple. Hindi na yan simple murder, hindi na yan simple homicide. Crimes against humanity na yan. Kaya nga ang ikinasok nila Duterte at Bato, crimes against humanity.

So pag crimes against humanity, hindi na yan lokal na kurte lang ang maghahandle yan. Masyadong minamaliit ni Roque ang mga naging pagpatay sa ilalim ni Duterte. Para bagang mga pulis problem lang na may nadamay. Hindi ganon ang nangyari Roque. Yan ang problema.

Ang tingin mo sa mga namatay nung panahon ni Duterte, parang namatay sa drug operations, hindi. Talagang state policy nung panahon ni Duterte, organizational policy ng PNP ang mga naganap na pagpatay. At napakarami nila.

Crimes against humanity na yan. Pag crimes against humanity, hindi na local courts yan ang dapat humawak ay CC na yan. Yan ang hindi naiintindihan ni Roque. Iwan ko ba nito? Dati naman tong matalino. Dati naman tong magaling.

Ay ngayon, nang makatikim ng kapangyarihan, nang makatikim ng sobrang yaman, galing sa kaba ng bayan, nang maging ito kay Duterte, wala na. Nawala na.

Kaya yung mga argumento sabi niya, mayroon namang napaparusahan. Yung pumatay daw kay Kia naparusahan. Ha? Ilan lang bang pulis ang naparusahan? Ilan lang bang pulis sa ngayon ang kumakaharap ng kaso?

Kumpara mo sa 25,000 to 30,000 na namatay, yun ang sinasabi ng ICC. Ang problema kasi sa kanila, ang pagtingin nila yung mga namatay noong panahon ni Duterte, parang collateral damage lang sa war on drugs na may nanlaban na matay. Hindi ganun yun.

Talagang tinarget nila yung pagpatay ng mga involved sa drugs. Ginawa talaga nilang policy yun. So war crimes against humanity yun. Yung mga sinasabi ni Roque may mga naparusahan naman, ilan lang ba yun?

Limang pulis? Ilan lang ba ang under investigation ngayon? 50-70 kaso? Kumpara mo sa 25,000 to 30,000 na namatay? Kaya ang sabi ng ICC, ang sinasabi niyong investigation, 50 kaso, 16 kaso, kahit 100 na kaso, napakaliit yan kumpara sa napakaraming namatay.

Ang naparusahan ka mo, limang pulis? Kumpara sa napakaraming nangyari sa panahon ni Duterte. So sabi ng ICC, hindi kami kumbinsido na seryoso ang gobyerno ng Pilipinas sa ganyan.

Ang sinasabi ni Roque na mabagal daw ang ICC, mabagal kasi dinidelay nyo. Ay diba kung hindi kayo nag-motion, ay kung hindi kayo sumulat sa ICC na i-defer yung investigation ng ICC, noong November 2021 pa sana, tuloy-tuloy na ang investigation ng ICC?

Anong ginawan ninyo? Ay diba sumulat si Minerdo Guevara ng deferral letter sa ICC na huwag muna mag-investigate? O yun, ang nakaabala kayo. Para kayong sibantag sa kaso ni Capercy Lapid ang daming delaying tactics.

Pero kung hinayaan nyo yung ICC mag-investigate, pinapasok nyo sa Pilipinas, nag-cooperate kayo, mabilis yan. Kayo yung nagde-delay. Tapos sasabihin nyo ngayon ang bagal ng ICC. Saka hindi naman ordinary yung kaso ang nililitis ng ICC para maging mabilis. Crimes against humanity yan.

Kaya ngayon mga kabunyog, itong kaso ni Duterte, actually alas ito ni Marcos kay Duterte. Alas ito ni Marcos kasi alam naman natin ngayon ang ginagawa ni Duterte. Maraming maniubra si Duterte kay Marcos. Yung mga tagasunod ni Duterte, binabatikos ang mga patakara ni Marcos.

Halos lahat ng patakaran na ginagawa ni Marcos, kinicriticize ng mga supporters ni Duterte. Nagiging vocal ngayon ang mga supporters ni Duterte contra kay Marcos Jr. Pero sa totoo, alas ni Marcos ang ICC. Bakit? Si Duterte takot yan. Takot yan na isurrender sa ICC.

Kaya hindi rin siya masyado makapalag kay Marcos si Duterte. Magkicriticize yan pero hindi yan magtototodong lalaban kay Marcos. Kasi alam niya, pag napikun sa kanya si Marcos pwede siyang isurrender sa ICC.

Kaya lang, ang kinoconsider siya ni Marcos Jr., si Sara, hindi si Duterte. Siyempre, nahihiya din siya kay Sara. Nagbigay si Sara, hindi tumakbo si Sara ang presidente noong 2022 para pagbigyan siya.

At ngayon naman, si Sara hindi pumapalag kay Duterte, ay kay Marcos. Kasi ang inaasahan ni Sara, i-o-honor ni Marcos Jr. ang usapan na siya ang tatakbo at susuportahan ni Marcos na presidente sa 2028.

At yung relasyon na yan ni Sara at ni Marcos Jr., yan yung dahilan bakit hindi isusurrender ni Marcos Jr. si Duterte. Pero, siyempre, alam din ni Duterte na hindi siya nakakasigurado kay Marcos.

Kaya pinapalakas din ni Duterte ang pwersa niya. Kung baga, ang mga supporters niya pinapalakas niya, pinapakita niya na may pwersa pa siya, na hindi siya pwedeng baliwalay ni Marcos at hindi siya pwedeng basta-basta isurrender ni Marcos kasi may malaki pa rin siyang base ng mga supporters.

Kaya itong dalawang tol, si Duterte saka si Marcos, alam nila na nag-aanuhan niyang dalawa na yan. Si Duterte hindi niya mapalagan ng todo si Marcos kasi alam niya kailangan niya si Marcos para hindi siya isurrender sa ICC.

Si Marcos naman, alam niya rin na si Duterte kahit ganyan yan na mga supporters niya lumalaban sa kanya pero hindi yan makakatulutodong kumontra sa kanya kasi ang alas niya takot si Duterte isurrender niya sa ICC.

Kaya mga anu lang yan, mga papitik-pitik lang yan si Duterte. Kaya nga hindi mismo si Duterte ang nagsasalita kontra kay Marcos. Sino bang mga nagsasalita kontra kay Marcos? Sila, Bantag. Kini-criticize si Marcos. Sabi ni Bantag, budul-budul man.

Ang tao yan ni Duterte si Bantag. Pero hindi rin pinipigil ni Duterte si Bantag. O, si Laki Buloy tinitira si Marcos Jr., lalo na nung nandyan pa si Clarita Carlos, binabatikos nila si Azurin at si Abalos na malampot daw sa War on Drugs.

Marami silang mga issue kay Marcos. Pero hindi si Duterte ang nagsasalita noon. Ang nagsasalita mga tagasunod niya. Si Panelo, nagkikriticize kay Marcos. Nagkikriticize din paminsan-minsan sila, sila Belhica. Pero hindi si Duterte. Bakit?

Kasi si Duterte alam niya na kailangan niya ang suporta ni Marcos na huwag siyang isurrender sa ICC. Sa isang banda rin, pinapalakas din ni Duterte ang kanyang mga supporters para hindi siya i-give up ni Marcos.

Kasi kung mahina siya, kung wala na siyang supporters, kung wala na siyang lakas si Duterte, wala na siyang galamay, wala na siyang tagasunod, baka i-give up na siya ni Marcos.

Kaya ang ginagawa ni Duterte, pinapalakas niya yung kanyang PDP laban, yung kanyang mga supporters iniintak niya, tapos yung mga supporters niya maiingay, mga vloggers, mga trolls, para maramdaman ni Marcos na tuwersa pa rin si Duterte na hindi niya pwedeng baliwalain.

Kaya ganyan po ang style ng dalawa na yan. Pero ang problema ni Marcos, irritant sa kanya si Duterte. Problema niya si Duterte, ganyan din ang sabi ni actually tama din si, alam niyo may sinabi niyan si Rimulya.

Sabi ni Rimulya, Philippine justice system working, ICC revival of drug war probe, ang irritant. Irritant. Ibig sabihin ang pagpapatuloy ng ICC ng investigation, irritant daw.

Sa totoo lang, irritant talaga sa kanila si Duterte sa administration ni Marcos. Bakit? Ano yan eh? Sa halimbawa, pinuproject ni Marcos na nag-iba na ang Pilipinas, hindi na ito tulad ng dati na ang kaibigan lang ay China, ang Pilipinas ngayon kaibigan na ang United States, kaibigan na ang European Union...

Ang Pilipinas ngayon ay sumusunod na sa rule of law ng buong daigdig, kinikilala na ang UN Human Rights Council, yan ang gustong ipakilala ni Marcos Jr. Kaya nga siya byahe ng byahe para isaayos ang nasirang imahe ng Pilipinas.

Ang problema, maraming mga bagay na lumilitaw na ikinasisira ng imahe ng Pilipinas na ang involved si Duterte. Halimbawa ito lang ang war on drugs. May kaso si Duterte sa ICC. Pag hindi nag-cooperate si Marcos Jr. doon, wala ang kanya pinagsasabing bago na ang Pilipinas.

Kahit si Rimulya, umatin pa siya sa session ng UNHRC, anong sabi ni Rimulya doon? Sabi ni Rimulya iba na ang Pilipinas, hindi na ito tulad ng dati. Ay sabi sa kanya ng mga nandun na mga bansa, kung iba na ang Pilipinas, mag-member uli kayo sa ICC, mag-cooperate kayo sa ICC.

Iritan talaga si Duterte. Kapag hindi nag-cooperate ang Pilipinas sa gagawing probe o investigation ng ICC, anumang pagsasabi ni Rimulya, anumang pagsasabi ni Marcos na ang Pilipinas ay isa ng responsible member na bansa ng international community, hindi niya mapapaniwala ang mga bansa niyan.

Kaya ang pinaka-issue dyan, kinilala niyo ba ang ICC? Nirespeto niyo ba ito? Nag-cooperate ba kayo dito? Hindi. So ibig sabihin, para kayong Myanmar, para kayong Syria, para kayong Iran. Yan po ang magiging imahen at impresyon sa Pilipinas.

Kaya nga tama si Rimulya. Ang ICC na yan na kas na problema, irritant yan. Sakit ng ulo nila yan. Sakit ng ulo nila yan. Kaya ang dala talagang problema ni Duterte kay Marcos. Grabe, di ba?

Kahit sinasabi nilang hindi na iba ngayon ang approach namin sa kampanya contra sa droga, oo. Pero i-turnover niyo si Duterte. I-turnover niyo. At pag nagpunta niya ng ICC, mag-cooperate kayo. Yun ang sinasuggest ng minority lawmakers.

Minority lawmakers urge Marcos admin, cooperate in ICC probe. Rejoin tribunal. Yun. Kapag ito yung ginawa ni Marcos Jr., mag-cooperate sila sa ICC, tapos sasali ulit sa ICC, medyo magiging maganda ang imahen ng administration ni Marcos Jr. Iba talaga ito kay Duterte.

O. Ngayon, pano pag hindi isinuko? Saka na yung pagsuko, ang usapin muna ngayon, mag-cooperate ba ang Pilipinas sa investigation? So pag sinabing mag-cooperate, dapat pag nagpadala dito ng investigators ang ICC, dapat hayaan ng Pilipinas.

Ang problema, pag hindi nila yan pinapunta dito sa Pilipinas ang mga investigators, sira tayo sa international community. Kaya malaking issue po ito. Ang issue ito tungkol sa ICC at ni Duterte ay malaking problema, sakit ng ulo ni Marcos Jr.

Bagamat alas niya rin ito kay Marcos. Alas din ito ni Marcos kay Duterte pala. Alas ni Marcos. Kasi problema din ito ni Duterte. Kailangan ni Duterte ang support ni Marcos. Tingnan niyo ang nangyari kay Bantag.

Kailangan naghihihinanakit si Bantag kay Marcos. Hindi siya pinagtanggol ni Marcos samantalang magkakakampi naman sila unity. Pero kay Duterte ang inaasahan niya hindi siya ilalaglag ni Marcos. Yun ang inaasahan niya.

Kaya kay Marcos din alas niya rin ito kay Duterte. Nakontrol ni Duterte ang pagkontra sa mga ginagawa niya. Kaya ano yan mga kabunyog abangan natin ang mga susunod na kabanata.

Okay. Sige mga kabunyog mga kababayan. Ito po ang ating gabi-gabing talakayan. Ito ang episode natin ngayong 27 buwan ng Enero. Magandang gabi po sa inyong lahat. Mga kabunyog ang ating mga talakayan gusto po nating lumabas ang katotohanan.

Dahil naniniwala po tayo na tanging ang mamamayang nakakabatin ng katotohanan ang hindi mapapaniwala sa mga kasinungalingan. Ipaglaban natin ang katotohanan. Ipaglaban natin ang ating nag-iisang mahal na inang bayan. Mabuhay po tayo mga kabunyog.

Kapag buklot ay may pag-asa, susungbisayas may tanaw, isa ang pananaw, sa bagong Pilipinas ang bunyog isisigaw. Bunyog, bunyog, bunyog.

Thank you for watching!